Сценарий мероприятия праздник букваря (Элифбе байрамы)

ЭЛИФБЕ БАЙРАМЫ

Оджа: Мераба, мухтерем мусафирлер, севимли балалар. Бугунь биз «Элифбе» байрамында булунамыз. тез кечип кетти айлар. сиз энди окъумагъада да, язмагъада билесинъиз.

Ана тилинде сизни лаф этмеге ве язмагъа элифбе огретти. бизим татлы, гузель, муляйым тилимизде чокъ шиирлер, йырлар бар.

Бу зенгин тиль халкъымызнынъ

Къальп севинчи, фигъаны.

Тюркий тиллер гульзарынынъ

Энъ чичекли фиданы.

1-нджи бала :

Мен бир сабий экенде

Дерт аякълап юргенде,

«Ана» деп сез къаттым,

Озь тилимни яраттым.

2-нджи бала :

О куньден сонъ эр кунь мен

Эки-учь сез огрендим.

Окъуп язам бугунь мен

Ана тилим бу меним.

3-нджи бала

Бильмесенъ озь тилинъни

Огренмезсинъ илимни.

Терек олып осерсинъ,

Бир шей бильмей олерсинъ.

Оджа: Тез вакъытта, сиз эпинъиз окъумагъа огрендинъиз. Огренмеге исе сизге биринджи китабынъыз - элифбе ярбым этти.

5-нджи бала:

Бу биринджи китапны

Эр кез окъуп башлагъан

Омюр елуны кечмек ичюн

Шу китапны окъугъан.

6-нджи бала:

Бербер, шаир, бостанджи,

Алим, эким, айдавджи.

Эр кес биле китапны,

Къыйметли сатырларны.

7- нджи бала:

Мында Ватан, тувгъан аилем,

Денъиз, дерьяларымыз.

Мында багъчам, гузель улькем

Кокте йылдызларымыз.

( Элифбе кире)

Элифбе: Элифбедир исмим адым

Сенден гъайрет, менден –ярдым.

Мени севип окъуп оссенъ,

Пек окъумыш олурсынъ сен.

Менден башлана илим, фен

Биль, оджалар оджасым мен.

8-нджи бала:

Бир чокъ язы: А, Б, В, Г…

Бир чокътан-чокъ ресимлер.

Бу – Элифбе, бундан бильги

Ала бутюн несиллер.

9-нджи бала:

А-нен, Б-нен башлай, билинъ,

Анна, баба сёзлери,

Элифбеден башлай илим,

Ача сокъур козьлери.

10- нджи бала:

Ватан сёзи В-нен башлай,

Сиз ватаннынъ ишанчы.

Мектеп сизге бильги ашлай,

Окъув – аят къуванчы.

11- нджи бала:

О-нен башлай оджа сёзю,

Сай – севинъиз оджаны.

О огретир сизге озю

Эр арифни, эджаны.

12- нджи бала:

Я-нен башлай «яхшы», «яман»

Яманлыкъны бильменъиз.

Эвде, ёлда сиз эр заман

Яхшы олып юрюнъиз.

Йырыны йырлайлар «Элифбе байрамы»

Сакин музыка эшитиле. Яваштан «Шейтанчыкъ» кире, о якъ, бу якъ бакъа.

Шейтанчыкъ (тааджипленип):

Вай, даа демин кимсе ёкъ эди. Бу къадар бала, бу къадар шамата къайдан кельген экен? Чалгъы сеслери де чыкъа. Не бар экен?

( Шейтанчыкънынъ янына «Перишан», яни сачлары таралмагъан, урбасыны янълыш дёгмеленген, аякъкъапларынынъ окчелерини таптап, бавларыны багъламагъан бала келе).

«Перишан»:

Бугунь оларнынъ Элифбе байрамлары экен. Олар энди окъумагъа, язмагъ огрендилер. Эм ойле де окъуй ве язалар ки, эписи меннен ойнамагъа дегиль, лаф этмеге де истемейлер.

Шейтанчыкъ:

Ах, не япарым? Энди меним къылакъларым оларгъа зарар этмейджек де! Олар энди акъылландылар. Насыл бир къылыкъ тюшюнтп тапсам экен?

(залгъа Джаиль ве Тенбель кирелер ве йырыны йырлайлар).

Мен Джаилим, мен Тенбель

Муаббет яшаймыз.

Окъугъан балаларнынъ

Ишине къарышамыз.

Джаиль:

Биз Тенбельнен анълаштыкъ.

Тенбель:

Сен билесинъ де, яхшы шейге бизим акъылымыз етишмей, амма ярамазлыкъ япмагъа устамыз.

Шейтанчыкъ:

Къана, тез айтынъыз.

Джаиль:

Балалар окъумагъа ве язмагъа огренген китапларны ёкъ этмек керек.

«Перишан»:

Амма да иш олур эди! Балалар акъыллы олсалар да, китапсыз яхшы окъуп оламазлар. Джан сыкъысында кене меннен ойнарлар.

(«Перишан», Джаиль, Тенбель. Шейтанчыкъ йырлайлар):

Китапларны алайыкъ

Къайтарып де бермейик.

Окъумакъны унутырлар,

Бизнен къонушырлар.

Шейтанчыкъ:

Эгер ойле япып олсакъ, бу ерде тек биз къонакъбай олурмыз. Балаларгъа не истесек, оны яптырырмыз. Айдынъыз, китапларны алайыкъ. (масса устюнде олгъан дерсликлерини алып, ойнай-ойнай кетелер. Залгъа оджа кире).

Оджа:

Севимли балалар! Сиз окъумагъ, язмагъа огрендинъиз. «Элифбе» китабымызнен сагълыкълашып, энди даа чокъ башкъа китапларны окъмагъа вакъыт кельди. (Масагъа бакъа). Я, элифбемиз къайда? (Шейтанчыкънынъ сеси эшитиле). «Сизинъ китапларынъыз мен алдым. Мен Шейтаным».

Оджа:

Я таледелеримиз нении окъуйджакълар?

Шейтанчыкъ:

Бу куньден башлап кимсе окъумайджакъ. Мен окъумыш адамларны севмейим. Мен не и стесем, джаиль адамлар оны япалар.

Джаиль ве Тенбель кошеден:

Амма да аджайип олды! (кулюшелер)

Оджа: (Балаларгъа):

Балалар, бизим ишимизге бу ярамазлар къарыша. Не япайыкъ экен?

(Залгъа Элифбе дерслигининъ сайфелеринден олгъан Алим ве Алфавит – устюне алфавит арифлери язылгъан антер кийген кхызчыкъ кирелер).

Алим:

Селям алейкум, оджам, балалар, мусафирлер! Биз Алфавитнен берабер сизинъ Элифбе байрамынъызгъа кельдик. Байрамынъыз хайырлы олсун!( тааджипнен Алфавитке бакъа. Алфавит ханым, бу байрам дегиль, гъалиба. Эписининъ чырайы кедерли.

Алфавит:

Хайыр ола! Неге къасевет этесиз? (Балалардан бири анълата).

Алфавит:

Китапларны бу хиянетлерден алмакъ керекмиз. Эгер бирлик олып арекет этсек, оларны енъермиз.

Алим:

Шейтанлар яшагъан мемлекетни тапмакъ ичюн чалт, джесюр, зийрек балалардан бир команда тизейик.

Оюн _______________________________________

Оджа:

Иште, гъалип чыкъкъан аскерлер (2-4 бала) китапларымызны къуртармагъа кетеджеклер. (Гъалип чыкъкъан балалвр йырлап кетелер).

Айды, айды, айды,

Даим илери.

Урь ватаннынъ джесюр

Яш аскерлери.

(Къаршыларына ачувланып Джаиль чыкъа).

Джаиль:

Бу ерден джаиллер девлети башлана. Мен джаиллернинъ падишасы олам. Сизни кечирмем. Сиз эписи бир мени енъип оламасынъыз. Мени енъмек ичюн ойле бир окъумагъа бильмек керек ки… Сиз исе зар-зорнен тек арифлерни огрендинъиз.

1-нджи бала:

Биз арифлерни яхшы огрендик.

2-нджи бала:

Арифлерни къошып окъумагъа да билемиз.

3-нджи бала:

Олар бизим ярдымджыларымыз. Эй арифлер! Бизге келинъиз, ярдым этинъиз. (Санагъа эллеринде балабан арифлер олгъан балалар чыкъалар).

Джаиль:

Сонъ не олгъан экен, бу арифлер неге керек?

4-нджи бала:

Утанмайсынъмы? Арифлерден сёзлер япылгъаныны да бильмейсинъми?

Джаиль:

Шейтанчыкъ эписи арифлерни тылсымлады. Сиз сёз де япып оламазсынъыз.

1-нджи бала:

Шейтан къарышкъан ерде насыл мукъаддес сёзлерни айтмакъ керелигини биз билемиз. Эр бир ишни бу сёзлернен башласанъ, бир вакъыт шейтан къарышмаз. (Залгъа бакъып) Балалар, айдынъыз эпимиз бирден «Бисмилляхир – рахманир-рахим» дейик.

Эписи балалар:

Бисмилляхир – рахманир-рахим

2-нджи бала:

А-на, арифлер джанланды. Севимли арифлеримиз, энди аджайип сёзлер олып тизилинъиз. (Арифлер АНА, БАБА, ВАТАН, КЪЫРЫМ сёзлерине тизилелер, балалар асыл олгъан сёзлерни окъуйлар).

Алим:

Эй, джаиль, сен де бир окъуса. ( Арифлер башкъа къолай сёзлерге тизилелер. Джаиль эджалап-эджалап сёзлерини окъуй).

Джаиль:

Вай балалар, мен де окъуп олдым! Окъумасы не гузель экен.

4-нджи бала:

Кель, Джаиль, бизим сыныфта окъу, даа чокъ шейлер окъуп билирсинъ. Адынъы да Джемиль къоярмыз.

Джаиль:

Яхшы. Мен сизнен берабер окъумагъа истейим ве шейтанчыкъ яшагъан ерни тапмагъа ярдым этерим.

(Балалар кене йырлап марш адымынен кетелер).

Айды, айды, айды,

Даим илери.

Урь ватаннынъ джесюр

Яш аскерлери.

(Къаршыларына «Перишан» чыкъа).

«Перишан»:

Не, Джаильни алдаттынъызмы, озь тарафынъызгъа кечирдинъизми?

Джаиль:

Эй, «Перишан», мен энди джаиль дегилим, балалар мени окъумагъа огреттилер.

«Перишан»:

Балачыкълар, ким манъа дост олса, оны пек северим, берабер истеген ярамазлыкъларны япармыз.

1-нджи бала:

Сенинъ бизге керегинъ ёкъ!

«Перишан»:

Арифлерни бильмекнен, сёзлерни тизмекнен менден къуртуламазсынъыз. Менден къуртулмакъ ичюн тез окъумагъа бильмек керек.

2-нджи бала:

Тезайтымлар, ярдымгъа келинъиз! (Санъагъа КЪ, ГЪ, НЪ, ДЖ арифлери сыкъ расткельген тезайтымлар балалар бирер-бирер окъулар).

Слайд:

1.Гъарип Гъафар

Гъамлы къалды.

2. Акъ чайникке – акъ къапакъ,

Кок чайникке – кок къапакъ.

3.Джафер джевиз джыйды.

4. Эчки бир тутум пичен тапты, къапты,

Саиби пенджереден кулип бакъты.

5. Хораз бираз ярамаз, яхшы олып оламаз. 6. Ашамалы, ичемли - шашмаламамалы.

7. Эр кес марамасыны алып марамаланды, мен марамамны алып марамараемадым.

«Перишан»:

Вай, вай, вай! Бойле тез окъугъан балалар энди меннен ойнамазлар. Барып, джаиль балаларны къыдырайым. (Чапып кете).

Алим:

Айдынъыз, балалар, ёлумызны девам этейик. (Къаршыларына Тенбель чыкъа).

Тенбель (йырлай):

Мен тенбеллер тенбелим, айнени,

Ишлемеге севмезим, айнени,

Чокъ ятам ве раатланам, айнени,

Гедже-куньдюз акълайым, айнени.

(Кериле, эсней, отургъачкъа отура. Башыны къолларына къоя, козьлерини юма).

Алим:

Балалар, бу Тенбель бизни юкълатмакъ истей.

Джаиль:

Тенбельни насыл уятмакъ кереклигини мен биллем.

Балалар:

Насыл?

Джаиль:

Онъа ошлу шейлер айтып кульдюрмек керек.

Алим: (балаларнынъ бирине):

Амет, тюшюн де айт. Бизде 4 портакъал бар эди. Учь данесини Эминеге берсек, къач портакъал къалыр?

1-нджи бала:

Биз онъа тек бир портакъал берейик. Диатез олур. (Балалар кулелер)

Алим:

Рамазан, алма джыймакъ ичюн энъ яхшы вакъыт не заман?

2-нджи бала:

Копек багълы олгъанда.

Тенбель (еринден тура, куле):

Балалар, сиз пек шенъ, меракълы экенсиз. Мен сизнен окъусам, не олур экен?

3-нджи бала:

Бизнен окъумакъ ичюн ишкир, беджерикли, чалт олмакъ керексинъ.

Алим:

Ишкир олмакъ ичюн башта буларны окъуп тюзете бильмек керексинъ. Балалар санъа ярдым этерлер.( СЛАЙД. Аталар сёзлерининъ башы, экинджи группадаки исе шу аталар сёзлерининъ девамы язылы карточкалар. Тенбель огълан исе балаларнынъ ярдымынене оларны окъуй ве келиштире).

1.Тенбель аш башында,

Ишкир иш башында.

2.Юкъусы чокънынъ – бахты аз.

3.Тирнеклик бахт кетирир,

Тенбеллик ачтан ольдюрир.

4.Башлангъан ишни ташлама.

5.Ишке чагъырсанъ бармаз,

Ашкъа чагъырсанъ къалмаз.

(Тенбель янълыш япа, балалар тюзетелер, шакъалашалар).

Алим:

Беджерикли, чалт олмакъ ичюн иш япмакъ, спортнен огърашмакъ керексинъ.

(И ш ве спорт оюнлары. «Ким тездже мейва джыяр» «Ким тездже къартоп темизлер», «ким тездже чантасыны азырлар» ве иляхре).

Тенбель ( эр шейни беджерип олгъан сонъ):

Энди мени озь сыныфынъызгъа аларсынъызмы?

Алим:

Сыныфта окъумакъ ичюн Шейтанчыкътан китапларымызны алмакъ керекмиз. Шейтанчыкъ яшагъан ерни косьтерирсинъми?

Тенбель:

Эльбет, косьтеририм. Юрюнъиз. (Балаларнен къапы янына келелер).

Тенбель:

Шейтанчыкъ, чыкъ. Китапларны кетир.

Шейтанчыкъ (китапларнен чыкъа):

Алынъыз китапларынъызны. Бисмилляхир – рахманир-рахим, деп ишини башлагъан адамларнынъ ишине къарышып оламайым. Мен барып, имансызларнынъ ишине къарышайым. (балалар китапларны алалар, Шейтанчыкъ кете).

Оджа:

Азиз балалар, мына энди Элифбе байрамымызны башламакъ мумкюн!

Элифбе балаларгъа тек окъумагъа ве язмагъа де озь анна тилимизни севмеге де огретти. Анна тилимиз акъкъында шиирлер динъленъиз:

Оджа:

Чокъ тиллерни огренинъиз,

Тильде – буюк кучь,

Анна тильге урьметинъиз

Эксильмесин ич!

1-нджи бала:

«Буюрынъыз!», «Сагъ олунъыз!»-

Айтамыз бизлер.

«Козьайдын! Айдын олунъыз!»

Не гузель сёзлер!

2-нджи бала:

Тильдир къальбнинъ шырныкълыгъы

Этинъ итибар.

Эр бир тильнинъ озь шурети,

Озь аэнки бар.

3-нджи бала:

«Озь тилинъде лаф эт, къызым», -

Деди манъа къартбабам.

«Ана тильни яхшы билинъ», -

Деди аннам ве бабам.

4-нджи бала:

Анамнынъ тили эй, анна тилим!

Анамнынъ сютюнен кирдинъ къаныма.

Айнени сесинен котерип гонълюм,

Къундакъта яткъанда синъдинъ анъыма.

5-нджи бала:

«Ана» дедим мен бу тильде биринджи

Къыймети ёкъ, о не алтын, не инджи.

Тильнен осе догъгъан балананъ анъы,

Сев тилинъни, севген киби ананъны!

Йыр: «Мен анамнен лаф этем»

(Йыл бою азырлангъан шиир, йыр, оюнлар концерти, Сонъунда оджа балаларны хайырлай ве Диплом бере).