Т?рбиеге мені? к?з?арасым. Эссе.

Т?рбиеге мені? к?з?арасым

«Жалпы білім беретін

А??ыстау орта мектебі»

Мемлекеттік мекемесі

Информатика п?ні м??алімі

Есен?алиева Г?лфара Са?ын?али?ызы

Мен ?з ой тол?ауымды Ш?к?рімні?:

                                          Адамды? борыш ар ?шін,

Барша адамзат ?амы ?шін,

Серт берген е?бек етем деп,

                                          Алда?ы атар та? ?шін

деген ту?ан хал?ы алдында азаматты? ?нін таныт?ан ?ле?імен бастама?пын. Себебі, осы ?ле? десе бізді? ж?регіміз со?уымен ?ндес келетін т?різді. Бізді? маманды?ымызды? ?зі-Алда?ы атар та? ?шін, болаша? ?шін ?ызмет емес пе? Бала ?з ?міріне ?ажетті т?рбиені алдымен отбасынан, сосын мектептен алатыны с?зсіз. Орысты? ?лы педагогы С.Ушинскийді? «Т?лім-т?рбие д?рменсіз болмауы ?шін, ол халы?ты? болуы тиіс» дегені белгілі. Ендеше, ?р баланы? бойына ?лтты? сезім, ?лтты? ?рдіс дарыту-бізді?, я?ни, м??алімдерді? міндеті.

Мен-?стазбын, мен-м??аліммін, мен-зерттеушімін, мен жас ?рпа?ты келешекке жетелеп апаратын-т?рбиешімін. ?зім информатика п?ні м??алімімін, сонымен ?атар сынып жетекшісі ретінде бала т?рбиесіне тікелей араласып келемін. ?стазды? еткен 4 жыл ішінде мен ?з іс-т?жірибемді т?йіндей келе т?мендегідей ой ?орыттым.

Егеменді елімізді? ерте?і жастар?а ж?йелі білім, т?лімді-т?рбие беруде халы? педагогикасыны? м?н-ма?ызы к?н ?ткен сайын артып келеді.

?азіргі та?да адамдарды? ?мірге деген к?з?арасыны? ?згеруі, келе?сіз факторларды? (наркомания, жез?кшелік, тастанды балалар, ?атыгездік т.б.) орын алуы балаларды? т?рбиесіне т?рлі жа?ымсыз ?серлер ту?ызады. Осы ?зекті м?селені? шешу жолдары ол ?лтты? т?рбиеге бет б?ру.

Елімізді? ?р жерінде халы? м?расына, ?сіресе, ?лтымызды? салт-д?ст?рлеріне деген бетб?рыс, онда?ы ?зіндік ерекшеліктері жас ?рпа? т?рбиесіне лайы? ж?ргізу, сол ар?ылы ш?кірттерді адамгершілік-шыншылды??а баулу, ?деп-ізетке ?йрету секілді сипаттар мектепте ке?інен ?ріс алып келеді.

Асылы, халы?ты? педагогика-даналы? мектебі. Халы?ты? педагогиканы? негізгі ма?саты: ата-бабаларымызды? м?ра-мирастары негізінде жас ?рпа?ты адамгершілікке ?лтжандылы??а, адал е?бек, ?мірге бейімдеу, ?семдікке, ?демілікке, Отанны? намысын ?ор?ау сия?ты ізгі ?асиеттерге т?рбиелеу. ?рбір о?ушыны? ?лтты? санасы, рухы, ?лтты? білім, т?рбие беру ар?ылы дамытылады. Халы?ты? педагогика келешегі зор, кешегі ?ткен ?ариялардан, ??лама ойшылдар мен шешен, билерден, сал-серілерден м?ра, мирас болып ?ал?ан ?лы т?рбие ??ралы. Т?рбие тамыры халы? ?азынасында, соны? ?адір-?асиеті мен білім болмысында. ?лтты? т?рбиеге жан-жа?ты жа?дай жасап, к??іл б?ле баста?анымыз болаша?ты? с?улесіне н?рын шашатын к?н сия?ты.

?ай халы?ты? баласы болсын оны? бір-бірінен айырмашылы?ы жо?. Ал баланы ешбір ?лт жаманды??а т?рбиелемейді. Барлы? халы? ізгілікке, жа?сылы??а, елін, тілін с?юге, ?ыс?асы барлы? азаматты? т?рбиеге тірек болатын ел ??нды адамгершілік ?асиеттерді ?рпа? бойына сі?діруді к?здейді. ?лтты? салт-д?ст?рлерді?, ?дет-??рыпты? заман?а сай ?рнектерін халы? жо?ары ба?алайды. ?демі ?дет пен ?сем ?деп, аталы? д?ст?р, ?демілік б?рі-б?рі ?асырлар бойы ?алыптас?ан халы? педагогикасы адамгершілікке толы ?лгі-?негелер.

Хал?ымызды? ?она?жайлылы?ы, ке? пейілділігі, к?пшілдігі, дос к??ілділігі-?леуметтік имандылы?ты? белгісі. Иманды адам айналасында?ылар?а тек жа?сылы? ойлайды, олар?а ?ам?орлы? жасау?а ?зір т?рады, ?ркімге ізетпен, инабатпен ?арайды. Иманы к?міл адам мейірімді болады. Мейірімділік-адам бойында?ы ?асиетті сезім. Ата мейірімі, ?ке мейірімі, ана мейірімі-?ла?атты ??ым, адамгершілікті? ас?ар шы?ы. Т?рбиені? осы бір сан салалы к?рделі м?селелеріне тере? бойлау?а, к?нделікті ?міріміздегі ?арапайым да?дылар ар?ылы бала ж?регіне жол тырысатын ал?аш?ы білім ордасы-мектеп.

Жас ?рпа?ты т?рбиелеуші ретінде ой?а т?йгенім-адамды т?рбиелеу ?шін т?рбиеленушіні барлы? жа?ынан білуі. Жан д?ниесін зерттеу шарт екен. Кезінде ?лы педагог С.Ушинский: «О?ушылар?а жан-жа?ты т?рбие беру ?шін оны жан-жа?ты зерттеп білу керек»-деген. Осындай зерттеу ж?мыстары ма?ан алдыма педагогикалы? ма?саттар ?ою?а ж?не о?у-т?рбие ж?мысын н?тижелі ж?ргізуге к?мегін тигізіп келеді.

М??алім- баланы? жеке т?л?асын ?алыптастырушысы, ма?ызды т?лім-т?рбие ?негесіні? бастаушысы, жар?ын ?лгісі, бала ?иялын сам?атып, арманын к?кке ?сындырушы басты т?л?а. Б?гінгі жас ?ркенні? ерте?гі ?леуметтік-саяси ?о?ам м?шесі ретінде ?алыптасуында т?лім-т?рбиені? ма?ызы зор екендігі белгілі. Ендеше ?о?амда?ы ?ол жеткен т?рбиелік жа?сы д?ст?р атаулыны пайдаланып, биік адамгершілік ?асиеттерге баулу, т?рбиелеу-м??алімні? басты міндеті. М??алім жан-жа?ты жетілген, білімді, ?дістемелік-шы?армашылы? иесі, халы?ты? д?ст?р, ?дет-??рып пен салт-сана ерекшеліктерін, ?леуметтік ?арым-?атынастарын, т?рлерін к?сіби т?рде ме?геруі тиіс. ?сіресе, осы к?сіби білік да?дыларын шы?дауы оны? ?стазды? т?жірибе жина?тауыны? е? басты шарты болып табылады. М??алімні? к?сіби білік-да?дылары ?з кезегінде оны? жеке к?сіби-педагогикалы? м?дениетін к?рсететін ?лшем. О?ан м??алімні? жеке м?дени де?гейі, адамгершілігі, т?лім-т?рбиесі, ізденімпазды?ы, зерттеушілігі жатады. М??алім к?сіби білімін жетілдірген жа?дайда ?ана о?ушыны? танымды?, шы?армашылы? ?абілетін дамытып, ?ылым?а деген ?ызы?ушылы?ын ?алыптастыра алады.

Мен, сынып жетекші, алдымда отыр?ан жас жеткіншектерден ерте?гі к?ні білімді, адамгершілігі мол, ?о?амымызды ?ркендетуге ?абілеті мен ?арымы жететін азамат, жеке т?л?а т?рбиелеу ?шін, оларды ?з бетімен білімді алу?а, тере? ойлап, ойын д?рыс жеткізе білуге ?йретуім керек.

?аза? хал?ыны? ?асырлар бойы жина?та?ан бала т?рбиесі ха?ында?ы т?жірибесі ?лан-?айыр. Елін, жерін, хал?ын с?ю, арда?тыларды?, рухани асыл ?азыналарын ?спеттеу, жа?сыдан ?йреніп, жаманнан жирену, ?дептілік пен кішіпейілділікке ?мтылу, ?лкенді сыйлау мен кішіні ??рметтеу сынды толып жат?ан ?асиеттер ар?ылы даритынын еске ?стана отырып, мен т?рбие ж?мысымды «Халы?ты? педагогика» негізіне с?йене отырып ж?ргіземін. Адамны? рухани байлы?ы ?ашанда мол болу керек. Біз ?рпа?тарымызды? зерделі де, ойлы, а?ылды да к?ркем г?лдей жайнап ?се беруін ?алаймыз. Сонымен, ??нарлы жерде ?скен м?уелі а?аш тамыры секілді мектепте берілген ?лтты? т?рбие мен білімні? с?лі мен н?рін бойына сі?іріп, ?уат алып ?скен баланы? ?мірге деген бейімділігі де, зерделілігі де ана??рлым жо?ары т?рма?. ?лтты? рухани байлы?ын бойына сі?ірген «Мен ?аза?пын» деген ?рпа? ?з бойында?ы ізгі ?асиеттерді ?мірде д?рыс пайдалану?а да бейім болады. Б?секеге ?абілетті 30 елді? ?атарына жан д?ниесі ?лтты? рухани ізгіліктерге бай жас ?ландар жол бастама?.