Ысык-кол (Уламыш)

Окумуштуулар Ысык-кол жайгашкан жерде мурда шаар болгонун аныкташат,колдун тубунон байыркы шаардын урандыларын табышкан.Бул жонунудо уламыш мындайча айтылат.Колдун ордуна чон шаар болгон экен.Шаарды жана анын айланасын ач коз жана заалим хан башкарып турган.Шаардын четиндеги бийик асканыны устундогу хандын ак сарайы алда кайдан корунуп турчу.Хандын байлыгына эсеп жеткис эле,бирок ал мындан да коп болсо деп ойлочу.Шаардан жогору,чон дайранын жээгинде жашаган кедейдин сулуу кызы болуптур.Сулууга коп жигиттер ашык болуша,бирок ал эч кимге маакул болбойт,себеби бир туну уктап жатса,ак боз ат минген жигит ак булут астынан тушуп келет да,колуна шакек салат. Мени кут,бул шакек колунда турганда сага эч ким,эч нерсе кыла албайт.Кыздын кабары акыры ханга да жетет,алып келгиле деп жигиттерин жиберет.жигиттер кызга: Хан чакырып жатат,тезинен биз менен жур дешет.Ал маакул болбойт,життер кызды куч менен хан сарайга алып келишет.Кыз козун ачса жанында анын жузуно,узун жибектей чачтарына,карагаттай коздоруно суктанып хан отурат.Ал кызга кымбат кийимдерди,асыл буюмдарды сунуш кылат, сулуу анын баарынан баш тартат.Анткени кыз колундагы жалгыз шакекти бут дуйнонун алтын-кумушуно да алмаштырбайт болчу,ошондуктан жок деген соз айтпайт.Жакшылыкча кондуро албаган хан аны куч менен кондурмок болот.Кыз жек корунду хан менен жашагандан коро олумду артык корот да терезеден боюн таштайт.Коз ирмемде сарайдын дубалдары туш-туштан урап, суу куюула баштайт.суууламдан улам кобойуп,акыры бут шаарды каптап кетет.Шаардын ордуна кыздын коз жашындай таза жана тунук, журогундой жылуу,сулуулугундай кол пайда болот.Колдун устундогу толкун кыздын узуун чачтарын элестетет.жайкы жылуу тундордо ай тийип турган кол устунон кыздын уну угулат дешет.Ал эми тунук суунун астынан байыркы шаардын айрым элестери корунот имиш.