Жай б?лшектерге амалдар ?олдану

Сазды орта мектеп

Аты-ж?ні: Утегенова Ж.М

Сыныбы:5

П?ні:Математика

Саба?ты? та?ырыбы: « Жай б?лшектерге амалдар ?олдану та?ырыбына есептер шы?ару »

Саба?ты? типі: Білім мен іскерлікті тексере отырып, о?ушы білімін ба?алау.

Саба?ты? ма?саты:

а)Білімділік.

Жай б?лшектерге амалдар ?олдану?а берілген есептерді тиімді т?сілмен шы?ара алуын ?ада?алау.?лтты? салт –д?ст?рмен байланыстырыл?ан жалпылау, жина?тау саба?ы.

б)Дамытушылы?.

О?ушыларды? логикалы? ойлау ?абілеттерін арттыру, танымды? ?ызы?ушылы?ын жетілдіру.

в)Т?рбиелік.

??ыптылы??а,шапша?ды??а, м?дениетті болу?а т?рбиелеу.

Саба?ты? ?дісі: С?ра?-жауап, ой-т?йіндеу.

Есептер шы?ару.

К?рнекіліктер:

Интерактивті та?та, тап?ырлы??а арнал?ан тапсырмалар, сандар жазыл?ан ?а?аздар.

Саба?ты? ?ту жобасы:

1. ?йымдастыру б?лімі:

- Амандасу.

- О?ушыларды саба??а ?зірлеу.

-О?ушыларды? к??іл к?йін тексеру.

Орташа жа?сы ?те жа?сы

Адам деген б?лшек. Оны? алымы-бас?алармен салыстыр?анда?ы- адамны? жа?сы жа?ы; б?лімі адамны? ?зін-зі ба?алауы. ?з алымын – ?зіні? жа?сы жа?ын арттыру адамны? еркінде емес, біра? ?рбір адам ?зіні? б?лімін – ?зі туралы пікірін кеміте алады, с?йтіп осы кеміту ар?ылы кемелділікке жа?ындай т?седі.

Л.Н.Толстой

2.?й тапсырмасын тексеру.

Мына о?и?аларды? ?айсыларыны? орындалуы м?мкін, м?мкін емес, а?и?ат.

1.Балы?тар с?йлейді.(м?мкін емес)

2.Машина то?тап ?алды.(м?мкін)

3.Суы бар ыдысты т??кергенде онда?ы су т?гіледі.(а?и?ат)

4.Маймыл есеп шы?арады.(м?мкін емес)

5.Су ары?тан асып жатыр.(м?мкін)

6.К?зден кейін ?ыс келеді.(а?и?ат)

3. « ?айталау о?у- анасы ».

Ауызша с?ра?- жауап алу.

1.Д?рыс б?лшек дегеніміз?

2.Б?рыс б?лшек дегеніміз?

3.Аралас сан дегеніміз?

4.Жайб?лшектерді ?осу?

5.Жай б?лшектерді азайту?

6.Жай б?лшектерді к?бейту?

7.Жай б?лшектерді б?лу?

4. « Кім жылдам» ауызша с?ра? жауаптар. Б?рыс б?лшекті аралас сан?а,аралас санды б?рыс б?лшекке айналдыр.

Кіріспе.

Хал?ымызды? ежелден келе жат?ан салт-д?ст?рлеріні? бірі-?она?жайлылы?.?она? келсе- ??т келер.?она?ы?ны? алтынын алма, ал?ысын ал.

Бір меймандос адамны? ?йіне ?она?тар келіпті. Олар?а алдымен шай беріліп, содан со? ?азан?а ет салыныпты. ?она?тар?а таба? тартылар кезде ?й иесі ?йеліне келіп:

« екеуара бір таба? таратса?, бір таба? жетпейді. ?шеуара бір таба? таратса?,

1 таба? артылып ?алады»-дейді. Сонда ?она? неше кісі, таба? нешеу бол?аны?

2(х+1)=3(х-1)

х=5(таба?), 12адам

С?ра?тар:

1.Малды? басы ?андай ?она??а ?сынылады?(Сыйлы ?она??а)

2.?андай жілік келінге берілмейді?(К?рі жілік)

3. Т?с кімге тартылады?(К?йеуге)

4.?лпершек деген та?ам неден жасалады?(Ж?ректен)

5."Жиен ел болмайды,желке ас болмайды”дегендегі “жиен” кім?(К?йеуге шы??ан ?ызды? баласы)

Барлы? малдарда с?йек жіліктеріні? саны бірдей бол?анымен жіліктері сан ж?не ?ол жілік болып б?лінеді.

Жамбас,ортан жілік, асы?ты жілік-сан жіліктері, жауырын то?пан жілік, к?рі жілік- ?ол жіліктері деп аталады.

?абыр?а ?шке б?лінеді:1.Б??ана ?абыр?а.

2.?ара ?абыр?а.

3.С?бе ?абыр?а.

Мойын омырт?а,ара омырт?а,?анатты омырт?а, ?ша ж?не ??йымша? омырт?а болып б?лінеді.

Таба? тарту. ( к?делі таба?тар)

Бас таба?- жасы ?лкен ?арттар?а аса сыйлы ?она?тар?а тартылады.О?ан салынатын к?делі м?шелер: бас,жамбас,ортан жілік, белдеме(жамбасты? серігі), с?бе ?абыр?а, ?ойды? ?лтабары,бір білем ??йры?.

Жай таба?- ортан жілік баста?ан,жауырын мен то?пан жілік,?абыр?а омырт?а салынады.

Жастар таба?ыны? е? к?делі жілігі –асы?ты жілік пен т?с с?йек,с?бе ?абыр?а, омырт?а,бір білем ??йры?.

?ос таба?- ??да-??да?илар?а тартылатын арнаулы таба?.М?ны? да к?делі м?шелері бас таба?пен пара- пар.Оны? ?ос таба? деп аталатын себебі, ол ??да –??да?иларды? к?пшілікпен бірге жеген ?она? асыны? ?стіне ?келетін екінші то?пан жілік болуынан.

Сый таба?- ??да жекжатты? ?атынасы болмаса да ерекше сый ??рметке лайы? адамдар?а тартылатын ?осал?ы таба?.

5.Есептер шы?ару.

1-тапсырма. Бас таба?. М?сел есеп. Барлы? алма ?ш ж?шікке б?лініп салынды. Бірінші ж?шікке 7 кг, екінші ж?шікке 8 кг, ?шінші ж?шікке 6 кг. Барлы? алма неше килограмм?

А) 20 Б) 21 С) 23 Д)24

6.Сергіту.

Натурал сандар мынылар: 1,2,3,4,5,6,7,8,9,10,11,12,13,14,15,16..

Осы сандарды? ішінен 3-ке еселік сандарды? орнына жа?ылмаймын с?зін ?ойып айту.

Я?ни, 1,2,жа?ылмаймын,4,5,жа?ылмаймын,7,8,жа?ылмаймын..

2-тапсырма. Жай таба?.Амалдарды орында?дар.

1. (1/2)

2. (15/4)

3. ( 10/3)

4. (1/5)

3-тапсырма. ?ос таба?.Те?деуді шеші?дер.

1) х - 2 2) у - 5

х у

7.Ауызша. Сый таба?.?ас-?а?ым с?тте.

8. Саба?ты ?орытындылау. «Білімді мы?ды жы?ады».

С?йкестендіру (жал?астыру)

1. Алымы ?лкен б?лшек....(б?рыс б?лшек)

2.Б?лімі ?лкен б?лшек.....(д?рыс б?лшек)

3.Б?тін мен б?лшек ?осындысы..(аралас сан)

10. ?й тапсырмасын беру.Т?сіндіру.

1.?айталау.Математикалы? ребустар, с?зж?мба? жазу.

2. Т?мендегі с?здерге тірек с?здер жазу.

Математика. ?аза?стан. ОТАН.

11.О?ушыларды ба?алау.Ба?алауды т?сіндіру.

Математика туралы ?лы адамдар артына ?шпес с?з ?алдыр?аны белгілі.Б?гінгі саба?ымызды мына с?збен ая?таса?:

Математика -адам ?шін, адам- математика ?шін жарал?ан!

Математиканы білмейсі? д?рыс ?мір с?рмейсі?!