8 кл сорок 1 чей

Негизги компетенттүүлүктөр:

Предметтик компетенттүүлүк

• Маалыматтык (НК1)

Өз ишин пландаштырат; Маалыматты максатка багыттап изденет; Салыштыра, чечимдерди кабыл алат;

(ПК1). Информатикалык жаңы маалымат-тарды, билим, билгичтиктерди таанып билүү, колдонуу

• Социалдык-коммуникациялык (НК2)

Башкалар менен мамиле түзөт; Сүйлөшө билет, маектешет; Бири-бирин баа-лайт; Сөз байлыгы өсөт, өз оюн айтат; Башкаларды уга билет

(ПК2) информатиканын окуган материалдарды маанисин түшүнүү, тереңдетүү жана бышыктоо компетентүүлүгү

• Өз ишин уюштуруу жана көйгөйлөрдү чечүү (НК3)

Өз алдынча иштейт, көнүгөт, машы-гат;Өз ишин талдап, баа берет; Жөндөмдүүлүккө, билгичтикке, көндүмгө ээ болот.

(ПК3) Алган билимдерин анализдеп, практикада колдоно билүү Окуучулардын ой жүгүртүүсүн жогорулатуу максатында практикада колдоно билүү компетентүүлүгү

Сабактын максаттары:

Максатка жетүүнүн индикатору же кɵрсɵткʏчʏ

1 когнитивдик максаты

Төмөнкү түшүнүктөрдү системалаштыруу: логикалык айтым, логикалык чоңдуктар, логикалык амалдар; татаал айтымдарды түзүү; ой жүгүртүү формаларын ажырата билишет;

Н.Ж.А.Э.(натыйжага жете алат эгер)

сабакка активдүү катышып темага түшүнсө

2 Баалуулук(Өнүктүрүүчүлүк) максат

Логикалык ой жүгүртүүнү, баарлашуу ыгын, алынган көндүмдөрүн практикада колдоно жана дал келтире билүүсүн өнүктүрүшөт.

Окуучулардын билгичтик ишмердүүлүктөрүн, алализдөө ыктарын өнүктүрүшөт.

Логикалык ой жүгүртүүнү, аарлашуу ыгын, алынган көндүмдөрүн прак-тикада колдоно жана дал келтире билүүсүн өнүктүрүшсө.

Окуучулардын билгичтик ишмердүүлүктөрүн, алализдөө ыктарын өнүктүрүшсө.

3 Жүрүм-турумдук (тарбиялык) максат

Окуучулар топто жана жупта кызматташтыкта иштешет. Бири-бирине жардам беришет.

Туура отуруу маданиятына жана тыкан болууга тарбияланышат.

Алтын эрежелерди сактоосу

Баалоо критерийлери:

Суроолорго жооп беруусу-1 упай

Жаны маалыматка ээ болуусу – 1 упай

Коопсуздук эрежелерин жана гииеналык талаптарды билуусу – 1 упай

Топто жана жупта активдуулугу – 1 упай

Алтын эрежени сактоосу – 1 упай

Сабактын ресурстары:

ТСО, таркатма материал, көрсөтмө жана дидактикалык материал, канцтоварлар…

№

Мугалимдин ишмердүүлүгү

Окуучунун ишмердүүлүгү

Компет-р

Негизги (НК)

Пред-к (ПК)

1

Сабактын уюштуруу этабы: Окуучулар менен саламдашуу, жоктоо

Окуучулар сабактын башталышында бири-бирине жылмаю менен комплимент айтышат

НК3

ПК3

2

Акыл чабуулу:

Окуучуларга логикасын остуруу максатында бири-бирине суроо беруунун уюштуруу

Бири-бирине суроо беруу аркылуу талкуу жургузушот.

Кызыктуу маалыматтардан айтышат.

НК3

ПК3

3

Өтүлгөн сабакты кайталап түшүнбөй калган жерлерин мугалимден сурайт

• Өтүлгөн материал боюнча билимдерин тереңдейт.

• Өзүн-өзү баалайт

НК3

ПК3

4

Жаңы билимди калыптандыруу этабы:

Күнүмдүк жашообузда «логикалуу», «логика» деген сөздөрдү биз көп

колдонобуз. Байыркы грек тилинен которгондо «логика» – «ой жүгүртүү

жөнүндөгү илим» деп которулат. Бул, кантип туура ойлонуу, ырастоолорду

далилдөө жана чечим чыгаруу жөнүндөгү илим.

Логика чындыкка жетүү ыкмаларын сезимдерге эмес, мурда алынган

билимдерге таянуунун натыйжасында изилдейт. Логика математиканын

бир бөлүмү жана көптөгөн илимдерде колдонулат, ал эми буль алгебрасы

информатиканын негиздеринин бири болуп эсептелет.

1847-жылы англиялык математик Джордж Буль логикалык айтымдарды

изилдөө үчүн татаал сөз түрүндөгү айтымдарды кыскача символдор

менен белгилеген математикалык ыкманы колдонууну сунуштаган.

Кийин математиканын бул бөлүмү логика алгебрасы же «буль алгебра-

сы» деген атты алган. Анын жардамында логикалык айтымдарды жазы-

шат, эсептешет, жөнөкөйлөтүшөт жана өзгөртүп түзүшөт.

Буль алгебрасы өтө жөнөкөй, анткени ар бир өзгөрмө «чындык» же

«жалган» деген эки маанини эле алышы мүмкүн.

Логика алгебрасы айтымдардын

мазмунун териштирбестен, алардын чындык же жалган экенине гана карайт. Ал алгебралык эсептөөлөр жолу менен курама

(татаал) айтымдардын чындык же жалган экенин аныктоого

мүмкүндүк берет. Логикалык айтымдарды латын алфавитинин баш тамгалары менен белгилешет:

А = «Жер тоголок»,

B = «Күн – бул планета».

4

Бышыктоо

1) Формула менен берилген татаал туюнтмаларды кадимки тилде

жазып бергиле. А=«Тимурга тарых жагат», В=«Зояга информатика

жагат», С=«Рита тарых боюнча видеоролик жасай алат».

а) А В; б) ВС; в) А С; г) (¬А)(¬ С); д) А В С; е) (А В)С

2) Берилген айтым чындык болгон Х бүтүн санын атагыла: Х6 ЭМЕС

НК3

ПК3

5

Жыйынтыктоо:

Рефлексия. Окуучу сабакта иштеген жыйынтыктары боюнча стикерди көргөзөт.

 Мен теориялык материалды гана түшүндүм (сары)

 Мен теориялык материалды жана логикалык маселелер кантип чыгарылышын түшүндүм (жашыл)

 Мен эч нерсени түшүнгөн жокмун жана мага кызыксыз болду (кызыл)

6

Баалоо Баалоо критерийинин негизинде бааланышат.

7

Үй тапшырма“Логикалык туюнтмалар жана амалдар”

Негизги компетенттүүлүктөр:

Предметтик компетенттүүлүк

• Маалыматтык (НК1)

Өз ишин пландаштырат; Маалыматты максатка багыттап изденет; Салыштыра, чечимдерди кабыл алат;

(ПК1). Информатикалык жаңы маалымат-тарды, билим, билгичтиктерди таанып билүү, колдонуу

• Социалдык-коммуникациялык (НК2)

Башкалар менен мамиле түзөт; Сүйлөшө билет, маектешет; Бири-бирин баа-лайт; Сөз байлыгы өсөт, өз оюн айтат; Башкаларды уга билет

(ПК2) информатиканын окуган материалдарды маанисин түшүнүү, тереңдетүү жана бышыктоо компетентүүлүгү

• Өз ишин уюштуруу жана көйгөйлөрдү чечүү (НК3)

Өз алдынча иштейт, көнүгөт, машы-гат;Өз ишин талдап, баа берет; Жөндөмдүүлүккө, билгичтикке, көндүмгө ээ болот.

(ПК3) Алган билимдерин анализдеп, практикада колдоно билүү Окуучулардын ой жүгүртүүсүн жогорулатуу максатында практикада колдоно билүү компетентүүлүгү

Сабактын максаттары:

Максатка жетүүнүн индикатору же кɵрсɵткʏчʏ

1 когнитивдик максаты

Окуучулар негизги логикалык амалдар. Логикалык амалдардын турмуштагы аналогдору менен таанышат, айтып бере алышат

Н.Ж.А.Э.(натыйжага жете алат эгер)

сабакка активдүү катышып темага түшүнсө

2 Баалуулук(Өнүктүрүүчүлүк) максат

Жаңы башка маалыматтар менен камсыз болушат

Н.Ж.А.Э.жаңы маалыматтарды жашоодо колдоно билсе

3 Жүрүм-турумдук (тарбиялык) максат

Окуучулар топто жана жупта кызматташтыкта иштешет. Бири-бирине жардам беришет.

Туура отуруу маданиятына жана тыкан болууга тарбияланышат.

Алтын эрежелерди сактоосу

Баалоо критерийлери:

Суроолорго жооп беруусу-1 упай

Жаны маалыматка ээ болуусу – 1 упай

Коопсуздук эрежелерин жана гииеналык талаптарды билуусу – 1 упай

Топто жана жупта активдуулугу – 1 упай

Алтын эрежени сактоосу – 1 упай

Сабактын ресурстары:

ТСО, таркатма материал, көрсөтмө жана дидактикалык материал, канцтоварлар…

№

Мугалимдин ишмердүүлүгү

Окуучунун ишмердүүлүгү

Компет-р

Негизги (НК)

Пред-к (ПК)

1

Сабактын уюштуруу этабы: Окуучулар менен саламдашуу, жоктоо

Окуучулар сабактын башталышында бири-бирине жылмаю менен комплимент айтышат

НК3

ПК3

2

Акыл чабуулу:

Окуучуларга логикасын остуруу максатында бири-бирине суроо беруунун уюштуруу

Бири-бирине суроо беруу аркылуу талкуу жургузушот.

Кызыктуу маалыматтардан айтышат.

НК3

ПК3

3

Өтүлгөн сабакты кайталап түшүнбөй калган жерлерин мугалимден сурайт

• Өтүлгөн материал боюнча билимдерин тереңдейт.

• Өзүн-өзү баалайт

НК3

ПК3

4

Жаңы билимди калыптандыруу этабы:

Негизги логикалык амалдар (операциялар)

Дизъюнкция (кошуу) – бул эгерде жөнөкөй логикалык айтымдардын бирөөсү гана чын болсо, анда чындык, жана экөөсү тең жалган болгондо гана жалган маанисин алган татаал логикалык туюнтма. Логикалык кошуу эки (же андан көп) айтымдын «же» байламтасы менен биригишинен түзүлөт.

Мисалы: Апамдын маанайын көтөрүү үчүн идиш-аякты жууп коюш керек же

ага чай сунуштоо керек.

Конъюнкция (көбөйтүү) – бул жөнөкөй логикалык айтымдардын бардыгы тең чындык болгондо гана чындык маанисин алган, ал эми калган бардык учурларда жалган маанисин алган татаал логикалык туюнтма. Логикалык көбөйтүү эки (же андан көп) айтымдын «жана» байламтасы менен бирөөгө биригишинен түзүлөт.

Мисалы: Максаттарга жетүү үчүн билим жана тырышчаактык керек.

Импликация (ээрчүү) – бул биринчи айтымы шарт, ал эми экинчиси

натыйжасы болгон татаал логикалык туюнтма. Мындай логикалык туюнтма,

чындыктан жалган келип чыгат дегенден башка бардык учурда чындык

маанисин алат. Логикалык ээрчүү «эгерде...анда...» деген сөз айкашынын

жардамында эки айтымдын бирөөгө биригишинен түзүлөт.

Мисалы: Эгерде сан 6га бөлүнсө, анда ал 3кө да бөлүнөт.

Инверсия (тануу) – бул эгерде баштапкы логикалык айтым чындык

болсо, тануунун жыйынтыгы жалган жана тескерисинче баштапкы логи-

калык айтым жалган болсо, тануунун жыйынтыгы чындык болгон татаал

логикалык туюнтма.

Логикалык тануу баштапкы логикалык айтымга «эмес», же «мындай туура

эмес» сөз байламталарын кошуу жолу менен түзүлөт.

Мисалы: «Кыргызстандын борбору - Бишкек».

Инверсиядан кийин: «Кыргызстандын борбору - Бишкек ЭМЕС».

Эквиваленттүүлүк (барабардык) – бул качан жөнөкөй логикалык

айтымдардын экөөсү тең бирдей чындык маанисин алганда гана чындык

болгон татаал логикалык туюнтма. Логикалык барабардык «качан» жана

«качан гана» сөз айкаштарынын жардамында эки айтымдын бирөөгө би-

ригүүсүнөн түзүлөт.

Мисалы: Жеңиш чокусу – Кыргызстандагы эң бийик тоо чокусу.

5

Бышыктоо

1) Формула менен берилген татаал туюнтмаларды кадимки тилде

жазып бергиле. А=«Тимурга тарых жагат», В=«Зояга информатика

жагат», С=«Рита тарых боюнча видеоролик жасай алат».

а) А В; б) ВС; в) А С; г) (¬А)(¬ С); д) А В С; е) (А В)С

2) Берилген айтым чындык болгон Х бүтүн санын атагыла: Х6 ЭМЕС

ЖАНА Х4

НК3

ПК3

6

Жыйынтыктоо: Рефлексия. Окуучу сабакта иштеген жыйынтыктары боюнча стикерди көргөзөт.

 Мен теориялык материалды гана түшүндүм (сары)

 Мен теориялык материалды жана логикалык маселелер кантип чыгарылышын түшүндүм (жашыл)

 Мен эч нерсени түшүнгөн жокмун жана мага кызыксыз болду (кызыл

7

Баалоо

Баалоо критерийинин негизинде бааланышат.

8

Үй тапшырма СУРООЛОР ЖАНА ТАПШЫРМАЛАР:№3

Негизги компетенттүүлүктөр:

Предметтик компетенттүүлүк

• Маалыматтык (НК1)

Өз ишин пландаштырат; Маалыматты максатка багыттап изденет; Салыштыра, чечимдерди кабыл алат;

(ПК1). Информатикалык жаңы маалымат-тарды, билим, билгичтиктерди таанып билүү, колдонуу

• Социалдык-коммуникациялык (НК2)

Башкалар менен мамиле түзөт; Сүйлөшө билет, маектешет; Бири-бирин баа-лайт; Сөз байлыгы өсөт, өз оюн айтат; Башкаларды уга билет

(ПК2) информатиканын окуган материалдарды маанисин түшүнүү, тереңдетүү жана бышыктоо компетентүүлүгү

• Өз ишин уюштуруу жана көйгөйлөрдү чечүү (НК3)

Өз алдынча иштейт, көнүгөт, машы-гат;Өз ишин талдап, баа берет; Жөндөмдүүлүккө, билгичтикке, көндүмгө ээ болот.

(ПК3) Алган билимдерин анализдеп, практикада колдоно билүү Окуучулардын ой жүгүртүүсүн жогорулатуу максатында практикада колдоно билүү компетентүүлүгү

Сабактын максаттары:

Максатка жетүүнүн индикатору же кɵрсɵткʏчʏ

1 когнитивдик максаты

Теңдештик закону, Орун алмаштыруу Топтоштуруу закону мыйзамдары туралуу маалымат алышат

Мисалдарда колдоно билишет

Н.Ж.А.Э.(натыйжага жете алат эгер)

сабакка активдүү катышып темага түшүнсө

2 Баалуулук(Өнүктүрүүчүлүк) максат

Жаңы башка маалыматтар менен камсыз болушат

Н.Ж.А.Э.жаңы маалыматтарды жашоодо колдоно билсе

3 Жүрүм-турумдук (тарбиялык) максат

Окуучулар топто жана жупта кызматташтыкта иштешет. Бири-бирине жардам беришет.

Туура отуруу маданиятына жана тыкан болууга тарбияланышат.

Алтын эрежелерди сактоосу

Баалоо критерийлери:

Суроолорго жооп беруусу-1 упай

Жаны маалыматка ээ болуусу – 1 упай

Коопсуздук эрежелерин жана гииеналык талаптарды билуусу – 1 упай

Топто жана жупта активдуулугу – 1 упай

Алтын эрежени сактоосу – 1 упай

Сабактын ресурстары:

ТСО, таркатма материал, көрсөтмө жана дидактикалык материал, канцтоварлар…

№

Мугалимдин ишмердүүлүгү

Окуучунун ишмердүүлүгү

Компет-р

Негизги (НК)

Пред-к (ПК)

1

Сабактын уюштуруу этабы: Окуучулар менен саламдашуу, жоктоо

Окуучулар сабактын башталышында бири-бирине жылмаю менен комплимент айтышат

НК3

ПК3

2

Акыл чабуулу:

Окуучуларга логикасын остуруу максатында бири-бирине суроо беруунун уюштуруу

Бири-бирине суроо беруу аркылуу талкуу жургузушот.

Кызыктуу маалыматтардан айтышат.

НК3

ПК3

3

Өтүлгөн сабакты кайталап түшүнбөй калган жерлерин мугалимден сурайт

• Өтүлгөн материал боюнча билимдерин тереңдейт.

• Өзүн-өзү баалайт

НК3

ПК3

4

Жаңы билимди калыптандыруу этабы:

1 Теңдештик (окшоштук) мыйзамы А = А

Ар кандай айтым өзүнө барабар.

Бирдей белгилерде кашааларды каалагандай жайгаштырса, же таптакыр алып салса болот.

Бирдей белгилерде кашааларды каалагандай жайгаштырса, же таптакыр алып салса болот.

Жалпы айтымды кашаанын сыртына чыгаруу жана кашааларды ачуу

эрежелерин аныктайт.

Логикалык маселелерди чыгаруу логикалык айтымдарды формалаштыруу жолу менен жүргүзүлөт.

Формалдаштыруу – бул берилген айтымды символдордун жардамы менен формалдуу жазуу.

5

Бышыктоо Топтордо мыйзамдардын аткарган кызматы боюнча суроо жооп менен иштөө

Тапшырма 2.

а – чыныгы айтым, b – жалган айтым болсун дейли. Төмөнкҥ татаал айтымдардын чындык экенин аныктагыла:

1. (a v b) ⊃ a

2. (a & b) ⊃ a

3. a ⊃ (a & b)

4. a ⊃ (a v b)

5. (a ⊃ b) ⊃ a

6. a ⊃ (b ⊃ a)

7. ~a ⊃ ~(a v b)

8. ~(a ⊃ a & b)

9. (a & ~a) ⊃ b

10. (a ⊃ (b & ~b)) ⊃ ~a

НК3

ПК3

7

Баалоо

Баалоо критерийинин негизинде бааланышат.

8

Үй тапшырм

Негизги компетенттүүлүктөр:

Предметтик компетенттүүлүк

• Маалыматтык (НК1)

Өз ишин пландаштырат; Маалыматты максатка багыттап изденет; Салыштыра, чечимдерди кабыл алат;

(ПК1). Информатикалык жаңы маалымат-тарды, билим, билгичтиктерди таанып билүү, колдонуу

• Социалдык-коммуникациялык (НК2)

Башкалар менен мамиле түзөт; Сүйлөшө билет, маектешет; Бири-бирин баа-лайт; Сөз байлыгы өсөт, өз оюн айтат; Башкаларды уга билет

(ПК2) информатиканын окуган материалдарды маанисин түшүнүү, тереңдетүү жана бышыктоо компетентүүлүгү

• Өз ишин уюштуруу жана көйгөйлөрдү чечүү (НК3)

Өз алдынча иштейт, көнүгөт, машы-гат;Өз ишин талдап, баа берет; Жөндөмдүүлүккө, билгичтикке, көндүмгө ээ болот.

(ПК3) Алган билимдерин анализдеп, практикада колдоно билүү Окуучулардын ой жүгүртүүсүн жогорулатуу максатында практикада колдоно билүү компетентүүлүгү

Сабактын максаттары:

Максатка жетүүнүн индикатору же кɵрсɵткʏчʏ

1 когнитивдик максаты

Логиканын закондору: кошумча закондору менен таанышып, мисалдарда колдоно билишет

Н.Ж.А.Э.(натыйжага жете алат эгер)

сабакка активдүү катышып темага түшүнсө

2 Баалуулук(Өнүктүрүүчүлүк) максат

Жаңы башка маалыматтар менен камсыз болушат

Н.Ж.А.Э.жаңы маалыматтарды жашоодо колдоно билсе

3 Жүрүм-турумдук (тарбиялык) максат

Окуучулар топто жана жупта кызматташтыкта иштешет. Бири-бирине жардам беришет.

Туура отуруу маданиятына жана тыкан болууга тарбияланышат.

Алтын эрежелерди сактоосу

Баалоо критерийлери:

Суроолорго жооп беруусу-1 упай

Жаны маалыматка ээ болуусу – 1 упай

Коопсуздук эрежелерин жана гииеналык талаптарды билуусу – 1 упай

Топто жана жупта активдуулугу – 1 упай

Алтын эрежени сактоосу – 1 упай

Сабактын ресурстары:

ТСО, таркатма материал, көрсөтмө жана дидактикалык материал, канцтоварлар…

№

Мугалимдин ишмердүүлүгү

Окуучунун ишмердүүлүгү

Компет-р

Негизги (НК)

Пред-к (ПК)

1

Сабактын уюштуруу этабы: Окуучулар менен саламдашуу, жоктоо

Окуучулар сабактын башталышында бири-бирине жылмаю менен комплимент айтышат

НК3

ПК3

2

Акыл чабуулу:

Окуучуларга логикасын остуруу максатында бири-бирине суроо беруунун уюштуруу

Бири-бирине суроо беруу аркылуу талкуу жургузушот.

Кызыктуу маалыматтардан айтышат.

НК3

ПК3

3

Өтүлгөн сабакты кайталап түшүнбөй калган жерлерин мугалимден сурайт

• Өтүлгөн материал боюнча билимдерин тереңдейт.

• Өзүн-өзү баалайт

НК3

ПК3

4

Жаңы билимди калыптандыруу этабы:

5

Бышыктоо

Топтордо мыйзамдардын аткарган кызматы боюнча суроо жооп менен иштөө

НК3

ПК3

6

Жыйынтыктоо:

Рефлексия.

Окуучу сабакта иштеген жыйынтыктары боюнча стикерди көргөзөт.

 Мен теориялык материалды гана түшүндүм (сары)

 Мен теориялык материалды жана логикалык маселелер кантип чыгарылышын түшүндүм (жашыл)

 Мен эч нерсени түшүнгөн жокмун жана мага кызыксыз болду (кызыл

7

Баалоо

Баалоо критерийинин негизинде бааланышат.

8

Үй тапшырма

Логиканын закондору

• Кошумча закондор

Негизги компетенттүүлүктөр:

Предметтик компетенттүүлүк

• Маалыматтык (НК1)

Өз ишин пландаштырат; Маалыматты максатка багыттап изденет; Салыштыра, чечимдерди кабыл алат;

(ПК1). Информатикалык жаңы маалымат-тарды, билим, билгичтиктерди таанып билүү, колдонуу

• Социалдык-коммуникациялык (НК2)

Башкалар менен мамиле түзөт; Сүйлөшө билет, маектешет; Бири-бирин баа-лайт; Сөз байлыгы өсөт, өз оюн айтат; Башкаларды уга билет

(ПК2) информатиканын окуган материалдарды маанисин түшүнүү, тереңдетүү жана бышыктоо компетентүүлүгү

• Өз ишин уюштуруу жана көйгөйлөрдү чечүү (НК3)

Өз алдынча иштейт, көнүгөт, машы-гат;Өз ишин талдап, баа берет; Жөндөмдүүлүккө, билгичтикке, көндүмгө ээ болот.

(ПК3) Алган билимдерин анализдеп, практикада колдоно билүү Окуучулардын ой жүгүртүүсүн жогорулатуу максатында практикада колдоно билүү компетентүүлүгү

Сабактын максаттары:

Максатка жетүүнүн индикатору же кɵрсɵткʏчʏ

1 когнитивдик максаты

Н.Ж.А.Э.(натыйжага жете алат эгер)

сабакка активдүү катышып темага түшүнсө

2 Баалуулук(Өнүктүрүүчүлүк) максат

Жаңы башка маалыматтар менен камсыз болушат

Н.Ж.А.Э.жаңы маалыматтарды жашоодо колдоно билсе

3 Жүрүм-турумдук (тарбиялык) максат

Окуучулар топто жана жупта кызматташтыкта иштешет. Бири-бирине жардам беришет.

Туура отуруу маданиятына жана тыкан болууга тарбияланышат.

Алтын эрежелерди сактоосу

Баалоо критерийлери:

Суроолорго жооп беруусу-1 упай

Жаны маалыматка ээ болуусу – 1 упай

Коопсуздук эрежелерин жана гииеналык талаптарды билуусу – 1 упай

Топто жана жупта активдуулугу – 1 упай

Алтын эрежени сактоосу – 1 упай

Сабактын ресурстары:

ТСО, таркатма материал, көрсөтмө жана дидактикалык материал, канцтоварлар…

№

Мугалимдин ишмердүүлүгү

Окуучунун ишмердүүлүгү

Компет-р

Негизги (НК)

Пред-к (ПК)

1

Сабактын уюштуруу этабы: Окуучулар менен саламдашуу, жоктоо

Окуучулар сабактын башталышында бири-бирине жылмаю менен комплимент айтышат

НК3

ПК3

2

Акыл чабуулу:

Окуучуларга логикасын остуруу максатында бири-бирине суроо беруунун уюштуруу

Бири-бирине суроо беруу аркылуу талкуу жургузушот.

Кызыктуу маалыматтардан айтышат.

НК3

ПК3

3

Өтүлгөн сабакты кайталап түшүнбөй калган жерлерин мугалимден сурайт

• Өтүлгөн материал боюнча билимдерин тереңдейт.

• Өзүн-өзү баалайт

НК3

ПК3

5

Бышыктоо

Индира, Эмил жана Лена жерден байыркы идишти таап алышты. Бул идиш жөнҥндө алардын ар бири экиден божомолдорун айтышты:

- Индира: Бул Скифтерден калган идиш жана ал V кылымдарда жасалган.

Индира, Эмил жана Лена жерден байыркы идишти таап алышты. Бул идиш жөнҥндө алардын ар бири экиден божомолдорун айтышты:

- Индира: Бул Скифтерден калган идиш жана ал V кылымдарда жасалган.

Эмилдин жана мугалимдин сөздөрҥнөн F¬V3 v ¬FV3 = 1, ал эми Лена жана мугалимдин сөздөрҥнөн ¬G¬V4 v GV4 = 1 болду.

Андан тышкары идиш ошол кылымдардын биринде жана бир гана өлкөдө даярдалганы тҥшҥнҥктҥҥ. Бул шарттарды мындай кылып жазсак болот:

V3¬V4¬V5 ˅ ¬V3V4¬V5 ˅ ¬V3¬V4V5 = 1,

F¬G v ¬FG = 1.

Демек биз беш окшош чыныгы айтымдарды алдык. Аларды логикалык көбөйтҥшҥбҥз керек. Жыйынтыгы да теңдеш чындык болуш керек:

1 = (G¬V5 v ¬GV5) & (F¬V3 v ¬FV3) & (¬G¬V4 v GV4) & (F¬G v ¬FG) &(V3¬V4¬V5 ˅ ¬V3V4¬V5 ˅ ¬V3¬V4V5) =

(жөнөкөйлөтөбҥз: алгач биринчи жана ҥчҥнчҥ кашааны жана экинчи менен төртҥнчҥ кашааны көбөйтөбҥз)

=(G¬V5¬G¬V4˅¬GV5¬G¬V4 ˅ G¬V5GV4 ˅ ¬GV5 GV4)&( F¬V3F¬G˅¬FV3 F¬G˅ F¬V3 ¬FG ˅ ¬FV3¬FG) & (V3¬V4¬V5 ˅ ¬V3V4¬V5 ˅ ¬V3¬V4V5) =

G¬G = 0, GG = G,¬ G¬G =¬ G экенин эске алып, биринчи жана экинчи кашаадагы туюнтмаларды жөнөкөйлөтөбҥз:

=(¬GV5¬V4 ˅ ¬V5GV4 ) &( ¬FV3G ˅¬V3 F¬G)& (V3¬V4¬V5 ˅ ¬V3V4¬V5 ˅ ¬V3¬V4V5) = (биринчи жана экинчи кашааларды көбөйтөбҥз жана алынган туюнтманы жөнөкөйлөтөбҥз)

(¬GV5¬V4 ¬FV3G˅¬V5GV4¬FV3G˅¬GV5¬V4 ¬V3 F¬G ˅ ¬V5GV4¬V3F¬G) & (V3¬V4¬V5 ˅ ¬V3V4¬V5 ˅ (¬V3¬V4V5)=(¬V5V4¬FV3G˅¬GV5¬V4 ¬V3 F) & (V3¬V4¬V5 ˅ ¬V3V4¬V5 ˅ ¬V3¬V4V5)= ¬GV5¬V4 ¬V3 F¬GV5¬V4 ¬V3 F=1, если ¬G=1, V5=1, ¬V4 =1, ¬V3=1, F=1

Жообу? идиш финикийликтердики жана V кылымда даярдалган

НК3

ПК3

6

Жыйынтыктоо:

Рефлексия.

 Биздин сабактын максаты кандай болгон?

 Биз ошол максатка жеттикпи?

 Эгер жетпесек эмне тоскоолдук кылды?

 Эгер жетсек эмне жардам берди?

7

Баалоо

Баалоо критерийинин негизинде бааланышат.

8

Үй тапшырма Тапшырма

Логикалык туюнтманы жөнөкөйлөткҥлө. Баштапкы жана алынган логикалык формулалар ҥчҥн чындык таблицасынын жардамында жөнөкөйлөтҥҥнҥн тууралыгын текшергиле.

а) A v (ЭМЕС(А)&.В);

б) А &(ЭМЕС(A) v В);

в) (А v В)&( ЭМЕС(В) v А)&(ЭМЕС(С) v В)

г) (1 v (A =B))v((A v C)&1)

Негизги компетенттүүлүктөр:

Предметтик компетенттүүлүк

• Маалыматтык (НК1)

Өз ишин пландаштырат; Маалыматты максатка багыттап изденет; Салыштыра, чечимдерди кабыл алат;

(ПК1). Информатикалык жаңы маалымат-тарды, билим, билгичтиктерди таанып билүү, колдонуу

• Социалдык-коммуникациялык (НК2)

Башкалар менен мамиле түзөт; Сүйлөшө билет, маектешет; Бири-бирин баа-лайт; Сөз байлыгы өсөт, өз оюн айтат; Башкаларды уга билет

(ПК2) информатиканын окуган материалдарды маанисин түшүнүү, тереңдетүү жана бышыктоо компетентүүлүгү

• Өз ишин уюштуруу жана көйгөйлөрдү чечүү (НК3)

Өз алдынча иштейт, көнүгөт, машы-гат;Өз ишин талдап, баа берет; Жөндөмдүүлүккө, билгичтикке, көндүмгө ээ болот.

(ПК3) Алган билимдерин анализдеп, практикада колдоно билүү Окуучулардын ой жүгүртүүсүн жогорулатуу максатында практикада колдоно билүү компетентүүлүгү

Сабактын максаттары:

Максатка жетүүнүн индикатору же кɵрсɵткʏчʏ

1 когнитивдик максаты

Окуучулар логикалык туюнтманын чыгаруу этаптары менен жаңы түшүнүктөр менен камсыз болушат

Н.Ж.А.Э.(натыйжага жете алат эгер)

сабакка активдүү катышып темага түшүнсө

2 Баалуулук(Өнүктүрүүчүлүк) максат

Жаңы башка маалыматтар менен камсыз болушат

Н.Ж.А.Э.жаңы маалыматтарды жашоодо колдоно билсе

3 Жүрүм-турумдук (тарбиялык) максат

Окуучулар топто жана жупта кызматташтыкта иштешет. Бири-бирине жардам беришет.

Туура отуруу маданиятына жана тыкан болууга тарбияланышат.

Алтын эрежелерди сактоосу

Баалоо критерийлери:

Суроолорго жооп беруусу-1 упай

Жаны маалыматка ээ болуусу – 1 упай

Коопсуздук эрежелерин жана гииеналык талаптарды билуусу – 1 упай

Топто жана жупта активдуулугу – 1 упай

Алтын эрежени сактоосу – 1 упай

Сабактын ресурстары:

ТСО, таркатма материал, көрсөтмө жана дидактикалык материал, канцтоварлар…

№

Мугалимдин ишмердүүлүгү

Окуучунун ишмердүүлүгү

Компет-р

Негизги (НК)

Пред-к (ПК)

1

Сабактын уюштуруу этабы: Окуучулар менен саламдашуу, жоктоо

Окуучулар сабактын башталышында бири-бирине жылмаю менен комплимент айтышат

НК3

ПК3

2

Акыл чабуулу:

Логика деген эмне ? (Логика – бул ой жөнүндө ыкмалары жана формалары жөнүндөгү илим)

Ой жүгүртүүнүн негизги формаларын атагыла. (Түшүнүк, айтым, корутунду)

Айтым деген эмне? (Бул реалдуу предметтердин касиети жана алардын мамилеси жөнүндөгү кайсы бир ойду бекиткен же танган ой жүгүртүүнүн формасы. Айтым же чындык (Ч/1), же жалган (Ж/0) болушу мүикүн).

Бири-бирине суроо беруу аркылуу талкуу жургузушот.

Кызыктуу маалыматтардан айтышат.

НК3

ПК3

3

Өтүлгөн сабакты кайталап түшүнбөй калган жерлерин мугалимден сурайт

Жана өтүлгөн тема боюнча суроолорго жооп берет

• Өтүлгөн материал боюнча билимдерин тереңдейт.

• Өзүн-өзү баалайт

НК3

ПК3

4

Жаңы билимди калыптандыруу этабы:

Маселелердин негизинде логикалык туюнтмаларды түзүүнү карайлы:

Элестеткиле, силерге суу астындагы кеменин сигнал берүү системасын

программалоо маселеси берилди. Эгерде үч кыймылдаткычтын экөөсү

иштен чыгып калса, авариялык сигналды бергендей кылуу керек.

А - « Биринчи кыймылдаткыч иштен чыкты».

В – «Экинчи кыймылдаткыч иштен чыкты».

С – «Үчүнчү кыймылдаткыч иштен чыкты».

Х – «Авариялык кырдаал».

Сигнал берүү системасы «Х» кырдаалында иштейт.

«Х» абалын формула түрүндө көрсөтсөк болот:

Х = (А жана В) же (А жана С) же (В жана С)

Биз формалдаштырууну аткардык.

Логикалык аракеттердин символдорунун жардамы менен бул туюнтма

мындай жазылат:

Х=(А В) (А С) (В С) Мындай сигнал компьютерге түшүнүктүү болот.

Логикалык туюнтмаларды айтымдар алгебрасынын жардамында чыгаруу

Логикалык аракеттерди аткаруу ирети:

1. Кашааларда жайгашкан туюнтма

2. Тануу

3. Логикалык көбөйтүү

4. Логикалык кошуу

5. Логикалык ээрчүү

5. Логикалык барабардык

5

Бышыктоо

1-маселе. Татаал логикалык туюнтманы чыгаруу:

Жөнөкөй туюнтмалар берилген: А={3=б}, B={2

НК3

ПК3

6

Жыйынтыктоо:

Рефлексия.

 Биздин сабактын максаты кандай болгон?

 Биз ошол максатка жеттикпи?

 Эгер жетпесек эмне тоскоолдук кылды?

 Эгер жетсек эмне жардам берди?

7

Баалоо

Баалоо критерийинин негизинде бааланышат.

8

Үй тапшырма Логикалык амалдарды аткаруу тартиби

Негизги компетенттүүлүктөр:

Предметтик компетенттүүлүк

• Маалыматтык (НК1)

Өз ишин пландаштырат; Маалыматты максатка багыттап изденет; Салыштыра, чечимдерди кабыл алат;

(ПК1). Информатикалык жаңы маалымат-тарды, билим, билгичтиктерди таанып билүү, колдонуу

• Социалдык-коммуникациялык (НК2)

Башкалар менен мамиле түзөт; Сүйлөшө билет, маектешет; Бири-бирин баа-лайт; Сөз байлыгы өсөт, өз оюн айтат; Башкаларды уга билет

(ПК2) информатиканын окуган материалдарды маанисин түшүнүү, тереңдетүү жана бышыктоо компетентүүлүгү

• Өз ишин уюштуруу жана көйгөйлөрдү чечүү (НК3)

Өз алдынча иштейт, көнүгөт, машы-гат;Өз ишин талдап, баа берет; Жөндөмдүүлүккө, билгичтикке, көндүмгө ээ болот.

(ПК3) Алган билимдерин анализдеп, практикада колдоно билүү Окуучулардын ой жүгүртүүсүн жогорулатуу максатында практикада колдоно билүү компетентүүлүгү

Сабактын максаттары:

Максатка жетүүнүн индикатору же кɵрсɵткʏчʏ

1 когнитивдик максаты

Окуучулар логикалык амалдарды аткарууда чындык таблицасын түзүү ыкмасы менен таанышат

Мисалдарды аткарууда колдоно билишет

Н.Ж.А.Э.(натыйжага жете алат эгер)

сабакка активдүү катышып темага түшүнсө

2 Баалуулук(Өнүктүрүүчүлүк) максат

Жаңы башка маалыматтар менен камсыз болушат

Н.Ж.А.Э.жаңы маалыматтарды жашоодо колдоно билсе

3 Жүрүм-турумдук (тарбиялык) максат

Окуучулар топто жана жупта кызматташтыкта иштешет. Бири-бирине жардам беришет.

Туура отуруу маданиятына жана тыкан болууга тарбияланышат.

Алтын эрежелерди сактоосу

Баалоо критерийлери:

Суроолорго жооп беруусу-1 упай

Жаны маалыматка ээ болуусу – 1 упай

Коопсуздук эрежелерин жана гииеналык талаптарды билуусу – 1 упай

Топто жана жупта активдуулугу – 1 упай

Алтын эрежени сактоосу – 1 упай

Сабактын ресурстары:

ТСО, таркатма материал, көрсөтмө жана дидактикалык материал, канцтоварлар…

№

Мугалимдин ишмердүүлүгү

Окуучунун ишмердүүлүгү

Компет-р

Негизги (НК)

Пред-к (ПК)

1

Сабактын уюштуруу этабы: Окуучулар менен саламдашуу, жоктоо

Окуучулар сабактын башталышында бири-бирине жылмаю менен комплимент айтышат

НК3

ПК3

2

Акыл чабуулу:

Окуучуларга логикасын остуруу максатында бири-бирине суроо беруунун уюштуруу

Бири-бирине суроо беруу аркылуу талкуу жургузушот.

Кызыктуу маалыматтардан айтышат.

НК3

ПК3

3

Өтүлгөн сабакты кайталап түшүнбөй калган жерлерин мугалимден сурайт

Жана өтүлгөн тема боюнча суроолорго жооп берет

• Өтүлгөн материал боюнча билимдерин тереңдейт.

• Өзүн-өзү баалайт

НК3

ПК3

4

Жаңы билимди калыптандыруу этабы:

Логикалык туюнтманын чын экенин аныктоо үчүн чындык таблицасын

колдонууга болот.

Чындык таблицасы татаал айтымга кирген жөнөкөй айтымдардын бардык

маанилеринде кандай маанини ала тургандыгын көрсөтөт.

Чындык таблицасынын жардамында логикалык туюнтмаларды чыгаруу

алгоритми:

1. логикалык туюнтмадагы n өзгөрмөлөрүнүн санын эсептеп чыгуу;

2. m=2n формуласы боюнча таблицадагы саптардын санын эсептөө,

мында n өзгөрмөлөрдүн саны;

1. формуладагы логикалык аракеттердин санын эсептөө;

2. приоритетин жана кашааларды эсепке алуу менен логикалык аракеттердин удаалаштыгын аныктоо;

3. мамычалардын санын аныктоо: өзгөрмөлөрдүн саны + аракеттердинсаны;

4. киргизилүүчү өзгөрмөлөрдүн топтомун жазып алуу;

5. 4-пунктта көрсөтүлгөн удаалаштыкта логикалык амалдарды аткаруу менен чындык таблицасын мамычалар боюнча толтуруу.

5

Бышыктоо

Мисал: чындык таблицасынын жардамы менен А В туюнтмасынын

чындык экенин аныктагыла.

• Логикалык туюнтмадагы өзгөрмөлөрдүн санын аныктайбыз: 2.

• m=2n формуласы менен таблицадагы саптардын санын аныктайбыз: 22=4.

• Формуладагы логикалык аракеттердин санын аныктайбыз: 2.

• Логикалык аракеттердин аткарылуусунун удаалаштыгын орнотобуз: биринчи – логикалык тануу, экинчиси логикалык көбөйтүү.

• Таблицадагы мамычалардын санын аныктайбыз: өзгөрмөлөрдүн саны + амалдардын саны=2+2 = 4.

• Киргизилген өзгөрмөлөрдүн топтомун жазып алабыз.

• А жана В өзгөрмөлөрүнүн маанилеринин мүмкүн болгон бардык варианттарын толтуруу менен чындык таблицасын мамыча боюнча толтурууну жүргүзөбүз.

• 4-пунктта көрсөтүлгөн удаалаштыкка жараша логикалык амалдарды аткарабыз.

НК3

ПК3

6

Жыйынтыктоо:

Рефлексия.

 Биздин сабактын максаты кандай болгон?

 Биз ошол максатка жеттикпи?

 Эгер жетпесек эмне тоскоолдук кылды?

 Эгер жетсек эмне жардам берди?

7

Баалоо

Баалоо критерийинин негизинде бааланышат.

8

Үй тапшырма Чындык таблицасын түзүү

Негизги компетенттүүлүктөр:

Предметтик компетенттүүлүк

• Маалыматтык (НК1)

Өз ишин пландаштырат; Маалыматты максатка багыттап изденет; Салыштыра, чечимдерди кабыл алат;

(ПК1). Информатикалык жаңы маалымат-тарды, билим, билгичтиктерди таанып билүү, колдонуу

• Социалдык-коммуникациялык (НК2)

Башкалар менен мамиле түзөт; Сүйлөшө билет, маектешет; Бири-бирин баа-лайт; Сөз байлыгы өсөт, өз оюн айтат; Башкаларды уга билет

(ПК2) информатиканын окуган материалдарды маанисин түшүнүү, тереңдетүү жана бышыктоо компетентүүлүгү

• Өз ишин уюштуруу жана көйгөйлөрдү чечүү (НК3)

Өз алдынча иштейт, көнүгөт, машы-гат;Өз ишин талдап, баа берет; Жөндөмдүүлүккө, билгичтикке, көндүмгө ээ болот.

(ПК3) Алган билимдерин анализдеп, практикада колдоно билүү Окуучулардын ой жүгүртүүсүн жогорулатуу максатында практикада колдоно билүү компетентүүлүгү

Сабактын максаттары:

Максатка жетүүнүн индикатору же кɵрсɵткʏчʏ

1 когнитивдик максаты

Окуучулар өтүлгөн тема боюнча алган билимдерин бекемдөө үчүн маселелерди аткара билишет

Н.Ж.А.Э.(натыйжага жете алат эгер)

сабакка активдүү катышып темага түшүнсө

2 Баалуулук(Өнүктүрүүчүлүк) максат

Жаңы башка маалыматтар менен камсыз болушат

Н.Ж.А.Э.жаңы маалыматтарды жашоодо колдоно билсе

3 Жүрүм-турумдук (тарбиялык) максат

Окуучулар топто жана жупта кызматташтыкта иштешет. Бири-бирине жардам беришет.

Туура отуруу маданиятына жана тыкан болууга тарбияланышат.

Алтын эрежелерди сактоосу

Баалоо критерийлери:

Суроолорго жооп беруусу-1 упай

Жаны маалыматка ээ болуусу – 1 упай

Коопсуздук эрежелерин жана гииеналык талаптарды билуусу – 1 упай

Топто жана жупта активдуулугу – 1 упай

Алтын эрежени сактоосу – 1 упай

Сабактын ресурстары:

ТСО, таркатма материал, көрсөтмө жана дидактикалык материал, канцтоварлар…

№

Мугалимдин ишмердүүлүгү

Окуучунун ишмердүүлүгү

Компет-р

Негизги (НК)

Пред-к (ПК)

1

Сабактын уюштуруу этабы: Окуучулар менен саламдашуу, жоктоо

Окуучулар сабактын башталышында бири-бирине жылмаю менен комплимент айтышат

НК3

ПК3

2

Акыл чабуулу:

Окуучуларга логикасын остуруу максатында бири-бирине суроо беруунун уюштуруу

Бири-бирине суроо беруу аркылуу талкуу жургузушот.

Кызыктуу маалыматтардан айтышат.

НК3

ПК3

3

Өтүлгөн сабакты кайталап түшүнбөй калган жерлерин мугалимден сурайт

• Өтүлгөн материал боюнча билимдерин тереңдейт.

• Өзүн-өзү баалайт

НК3

ПК3

4

Бышыктоо

НК3

ПК3

5

Жыйынтыктоо:

Рефлексия.

 Биздин сабактын максаты кандай болгон?

 Биз ошол максатка жеттикпи?

 Эгер жетпесек эмне тоскоолдук кылды?

 Эгер жетсек эмне жардам берди?

6

Баалоо

Баалоо критерийинин негизинде бааланышат.

7

Үй тапшырма тапшырманы бүтүрүү

Негизги компетенттүүлүктөр:

Предметтик компетенттүүлүк

• Маалыматтык (НК1)

Өз ишин пландаштырат; Маалыматты максатка багыттап изденет; Салыштыра, чечимдерди кабыл алат;

(ПК1). Информатикалык жаңы маалымат-тарды, билим, билгичтиктерди таанып билүү, колдонуу

• Социалдык-коммуникациялык (НК2)

Башкалар менен мамиле түзөт; Сүйлөшө билет, маектешет; Бири-бирин баа-лайт; Сөз байлыгы өсөт, өз оюн айтат; Башкаларды уга билет

(ПК2) информатиканын окуган материалдарды маанисин түшүнүү, тереңдетүү жана бышыктоо компетентүүлүгү

• Өз ишин уюштуруу жана көйгөйлөрдү чечүү (НК3)

Өз алдынча иштейт, көнүгөт, машы-гат;Өз ишин талдап, баа берет; Жөндөмдүүлүккө, билгичтикке, көндүмгө ээ болот.

(ПК3) Алган билимдерин анализдеп, практикада колдоно билүү Окуучулардын ой жүгүртүүсүн жогорулатуу максатында практикада колдоно билүү компетентүүлүгү

Сабактын максаттары:

Максатка жетүүнүн индикатору же кɵрсɵткʏчʏ

1 когнитивдик максаты

компьютердин прогаммалык камсыздоосу түшүнүгү жана курамы менен таанышат;

Н.Ж.А.Э.(натыйжага жете алат эгер)

сабакка активдүү катышып темага түшүнсө

2 Баалуулук(Өнүктүрүүчүлүк) максат

Берилген конкреттүү программа кайсы программалык камсыздоонун түрүнө кире тургандыгын анализдөө жана аныктоо билгичтигин, аналитикалык ой жүгүртүүсүн өнүктүрүүгө көмөктөшүү;

Н.Ж.А.Э.жаңы маалыматтарды жашоодо колдоно билсе

3 Жүрүм-турумдук (тарбиялык) максат

этикалык жана укуктук нормаларды эске алуу менен интеллектуалдык менчикке болгон жоопкерчиликтүү мамилеге тарбиялашышат

Алтын эрежелерди сактоосу

Баалоо критерийлери:

Суроолорго жооп беруусу-1 упай

Жаны маалыматка ээ болуусу – 1 упай

Коопсуздук эрежелерин жана гииеналык талаптарды билуусу – 1 упай

Топто жана жупта активдуулугу – 1 упай

Алтын эрежени сактоосу – 1 упай

Сабактын ресурстары:

ТСО, таркатма материал, көрсөтмө жана дидактикалык материал, канцтоварлар…

№

Мугалимдин ишмердүүлүгү

Окуучунун ишмердүүлүгү

Компет-р

Негизги (НК)

Пред-к (ПК)

1

Сабактын уюштуруу этабы: Окуучулар менен саламдашуу, жоктоо

Окуучулар сабактын башталышында бири-бирине жылмаю менен комплимент айтышат

НК3

ПК3

2

Акыл чабуулу:

.

НК3

ПК3

3

Өтүлгөн сабакты кайталап түшүнбөй калган жерлерин мугалимден сурайт

• Өтүлгөн материал боюнча билимдерин тереңдейт.

• Өзүн-өзү баалайт

НК3

ПК3

4

Жаңы билимди калыптандыруу этабы:

Силер көргөндөй программалык камсыздоосуз (ПК) эч бир компьютер-

де иштөөгө мүмкүн эмес. Ал компьютерге автоматтык түрдө орнотулушу

мүмкүн (мисалы, операциялык системаны орноткондо, анын стандарттык

ПКсынын курамына жөнөкөй тексттик редактор, калькулятор, графикалык

редактор ж.б. кирет) же болбосо колдонуучунун каалоосу менен кошумча

орнотулат.

Программалык камсыздоо:

• Проприетардык (эркин эмес) ПК;

• Эркин ПК

Белгилүү болгондой, каалагандай программа бул адамдын интеллектуал-

дык ишмердүүлүгүнүн жыйынтыгы, демек – анын менчиги.

Мисалы, сиз дүкөндөн уюлдук телефон сатып алдыңыз. Эми бул сиздин менчигиңиз, а бирок телефондун дизайны мурдагыдай эле телефонду иштеп чыгуучуларга жана дизайнерлерге тийиштүү. Эгерде сиз бул телефондордун нускаларын (копияларын) чыгарып баштасаңыз, анда аны иштеп чыгуучулардын автордук укуктарын бузган болосуз.

Э С И Н Е Т У Т

Автордук укук бир эле программаларга эмес, фильмдерге, музыкага, ал эмес графикалык объекттерге (сүрөт, картина) да таралат.

Лицензиялык макулдашууга макулдугуңузду берүү

менен сиз программаны иштеп чыгуучулардын бардык шарттарын кабыл

php php

• Лицензиялык макулдашууга макулдугуңузду берүү менен сиз программаны иштеп чыгуучулардын бардык шарттарын кабыл аласыз.

• Эгерде сиз лицензиялык макулдашуунун бир эле шартын бузсаңыз (андан ары таратууга тыюу салынгандыгын, өзгөртүп түзүүдө ж.б.), анда сиздин программа легалдуу болбой калат.

Эркин ПКнын өнүгүү тарыхы

Акы төлөнүүчү лицензиялык (проприетардык) ПКнын өнүгүшүнө каршы

салмакта өткөн кылымдын 80-жылдарынан баштап дүйнө жүзүндөгү про-

граммалоочулардын арасында эркин (Open-source software) ПКны өнүк-

түрүү кыймылы да пайда болгон.

Эркин ПК - бул бир гана акысыз ПК эле эмес, андай программа ачык баштапкы коду менен берилип, каалоочулар үчүн аны андан ары өзүнүн муктаждыктары үчүн өзгөртүп түзүп алуу мүмкүнчүлүгү да каралган.

Ачык баштапкы код ачык лиценциянын негизинде таралат.

Ушундай ачык лицензиялардын бири катары General Public License (GPL) эсептелет. Анын түзүүчүсү ачык ПК кыймылынын негиздөөчүсү Ричард Столлман болуп саналат.

5

Бышыктоо

интернеттен маалыматты көчүрүп алуудан мурда берилген материал анын автору тараптан эркин таратылаарына толук ынанууңуз зарыл.

Андан тышкары «акысыз» жана «эркин» колдонуу бир маанини бербейт. Акысыз колдонууда материалды жөн гана акысыз көрүп жана окууга болот, бирок аны андан ары таратууга болбойт.

Ал эми эркин колдонуу деген түшүнүк кененирээк маанини берет. Ал материалды бир гана көрүүдөн жана окуудан тышкары, аны кайра иштетүүгө (мисалы, тексттин бөлүгүн доклад үчүн алууга же фильмдин кайсы бир бөлүктөрүн колдонууга) жана андан ары таратууга да мүмкүндүк берет.

Интернетте авторлору башкаларга толук колдонуу укуктарын берген жана эркин таратылган билим берүү материалдары ачык билим берүү ресурстары деп аталат. Эң ири ачык билим берүү ресурсуна Википедия кирет. Андагы бардык макалалар Creative Commons ачык лицензиясы менен берилет.

Бул лицензия менен түзүүчү-авторлор бардыгына анын эмгегин эркин колдонуп, таратууга жана кошумчалоого уруксат берет. Ал эмес силер кармап турган бул окуу китеби да ачык билим берүү ресурсу. Китептин биринчи барагынан силер ачык лицензиянын белгисин таба аласыңар:

НК3

ПК3

6

Жыйынтыктоо:

Рефлексия.

 Биздин сабактын максаты кандай болгон?

 Биз ошол максатка жеттикпи?

 Эгер жетпесек эмне тоскоолдук кылды?

 Эгер жетсек эмне жардам берди?

7

Баалоо

Баалоо критерийинин негизинде бааланышат.

8

Үй тапшырма

1) Эмне үчүн компьютердик каракчылык коомго зыян алып келет?

2) Open-source программаларга мисал келтиргиле жана алардын кыз-

матын сүрөттөп бергиле.

3) Интернеттен алынган санариптик материалдарды толуктап

иштетүүнүн кандай ыкмаларын билесиңер? Алардын кайсыларына

авторлорунан уруксат алыш керек?

Негизги компетенттүүлүктөр:

Предметтик компетенттүүлүк

• Маалыматтык (НК1)

Өз ишин пландаштырат; Маалыматты максатка багыттап изденет; Салыштыра, чечимдерди кабыл алат;

(ПК1). Информатикалык жаңы маалымат-тарды, билим, билгичтиктерди таанып билүү, колдонуу

• Социалдык-коммуникациялык (НК2)

Башкалар менен мамиле түзөт; Сүйлөшө билет, маектешет; Бири-бирин баа-лайт; Сөз байлыгы өсөт, өз оюн айтат; Башкаларды уга билет

(ПК2) информатиканын окуган материалдарды маанисин түшүнүү, тереңдетүү жана бышыктоо компетентүүлүгү

• Өз ишин уюштуруу жана көйгөйлөрдү чечүү (НК3)

Өз алдынча иштейт, көнүгөт, машы-гат;Өз ишин талдап, баа берет; Жөндөмдүүлүккө, билгичтикке, көндүмгө ээ болот.

(ПК3) Алган билимдерин анализдеп, практикада колдоно билүү Окуучулардын ой жүгүртүүсүн жогорулатуу максатында практикада колдоно билүү компетентүүлүгү

Сабактын максаттары:

Максатка жетүүнүн индикатору же кɵрсɵткʏчʏ

1 когнитивдик максаты

Open Office.org Base МББС нын объекттери менен таанышуу. МБ аткарган кызматын, мүмкүнчүлүгүн билишет

Н.Ж.А.Э.(натыйжага жете алат эгер)

сабакка активдүү катышып темага түшүнсө

2 Баалуулук(Өнүктүрүүчүлүк) максат

Жаңы башка маалыматтар менен камсыз болушат

Дүйнө таанымын кеңейтишет;

Н.Ж.А.Э.жаңы маалыматтарды жашоодо колдоно билсе

3 Жүрүм-турумдук (тарбиялык) максат

Окуучулар топто жана жупта кызматташтыкта иштешет. Бири-бирине жардам беришет.

Туура отуруу маданиятына жана тыкан болууга тарбияланышат.

Алтын эрежелерди сактоосу

Баалоо критерийлери:

Суроолорго жооп беруусу-1 упай

Жаны маалыматка ээ болуусу – 1 упай

Коопсуздук эрежелерин жана гииеналык талаптарды билуусу – 1 упай

Топто жана жупта активдуулугу – 1 упай

Алтын эрежени сактоосу – 1 упай

Сабактын ресурстары:

ТСО, таркатма материал, көрсөтмө жана дидактикалык материал, канцтоварлар…

№

Мугалимдин ишмердүүлүгү

Окуучунун ишмердүүлүгү

Компет-р

Негизги (НК)

Пред-к (ПК)

1

Сабактын уюштуруу этабы: Окуучулар менен саламдашуу, жоктоо

Окуучулар сабактын башталышында бири-бирине жылмаю менен комплимент айтышат

НК3

ПК3

2

Акыл чабуулу:

компьютердик кабинет үчүн мебель алыш керек, бирок бардык дҥкөндөрдҥ кыдырып чыгуу мүмкүнчүлүгүн жана каалоо жок. Керектүү товарды алуунун кандай ыкмасын сунуштайт элеңер?

Окуучулар ыкмаларды, анын ичинде Интернет, теледүкөн, каталогдорду б.а. маалыматтар базасын колдонууну айтышат.

Бири-бирине суроо беруу аркылуу талкуу жургузушот.

Кызыктуу маалыматтардан айтышат.

НК3

ПК3

3

Өтүлгөн сабакты кайталап түшүнбөй калган жерлерин мугалимден сурайт

• Өтүлгөн материал боюнча билимдерин тереңдейт.

• Өзүн-өзү баалайт

НК3

ПК3

4

Жаңы билимди калыптандыруу этабы:

Азыркы коомдун эң маанилүү маалыматтык ресурстарынын бири болуп

Маалыматтар базасы (МБ) эсептелет. Азыркы мезилде көптөгөн ири интер-

нет-ресурстар МБсын маалыматтарды сактоо үчүн колдонушат, анткени алар

бирдей касиеттер топтомуна ээ болгон объекттердин группасы жөнүндөгү

берилиштерди уюштурулган тартипте сактоого мүмкүндүк берет.

Маалыматтар базасы

(мындан ары МБ) – бул эсептөө системасында эффективдүү издөө жана иштетүү максатында логикалык системалаштырылган маалыматтар топтому.

Берилиштерди иреттөөнү берилиштер арасындагы байланыштарды жана

алардын үстүнөн мүмкүн болгон аракеттерди түшүндүргөн эрежелердин

топтомун маалыматтар базасын уюштуруу модели деп аташат. Маалыматтар базасынын негизги үч моделин айырмалашат:

1. Иерархиялык

2. Тармактык

3. Реляциялык

Иерархиялык модель чокулары жазуулардан турган дарак сымал түзүлүштү

элестетет. Мисалы, компьютерде сакталып турган файлдар жөнүндө маалыматтарды чагылдырган каталогдордун структурасы.

Бул модель тамыры деп аталган биринчи деңгээлдеги бир чокуга гана ээ. Тамырдан тышкары ар бир деңгээлдин түйүндөрү жогорку деңгээлдин бир гана түйүнү менен жана төмөнкү деңгээлдин бир нече түйүнү менен байланышкан. Башкача айтканда мындай байланыш «бирөөдөн – көптүккө» деп аталат.

Тармактык модель, вертикалдык байланыштан тышкары горизонтал-

дык байланыштарга да ээ, б.а. бир деңгээлдин ар бир элементи башка

деңгээлдин каалаган сандагы элементтери менен байланышкан болу-

шу мүмкүн. Мисал катары бир класста окугандардын кызыгуусу жөнүндө

маалыматтар сакталган МБ айтсак болот: бир окуучунун көптөгөн кызыгуу-

лары болушу мүмкүн, ал эми бир кызыгууга көп окуучулар ээлик кылышы

мүмкүн. Мындай байланыш «көптөн – көпкө» деп аталат.

Реляциялык модель (англ. Relation - катыш) – бул бири-бири менен бай-

ланышта болгон таблицалардын жыйындысы. Реляциялык маалыматтар

базасында байланыштардын бардык түрү колдонулушу мүмкүн: «бирөөдөн

– бирөөгө», «бирөөдөн – көпкө», «көптөн-көпкө».

Реляциялык МБда сапчалар жазуулар деп, ал эми мамычалар – талаалар

деп аталат.

Эң популярдуу МББС: MySQL, Oracle, PostgreSQL, SQLite, Firebrid, DB2,

Microsoft Access, Microsoft SQL Server.

5

Бышыктоо

Иерархиялык жана тармактык маалыматтар базасына мисал кел-

тиргиле. Open Office каражаттарынын жардамы менен алардын схема-

ларын түзгүлө.

НК3

ПК3

6

Жыйынтыктоо:

Рефлексия.

 Биздин сабактын максаты кандай болгон?

 Биз ошол максатка жеттикпи?

 Эгер жетпесек эмне тоскоолдук кылды?

 Эгер жетсек эмне жардам берди?

7

Баалоо

Баалоо критерийинин негизинде бааланышат.

8

Үй тапшырма МБ деген эмне? МБнын түрлөрү

Негизги компетенттүүлүктөр:

Предметтик компетенттүүлүк

• Маалыматтык (НК1)

Өз ишин пландаштырат; Маалыматты максатка багыттап изденет; Салыштыра, чечимдерди кабыл алат;

(ПК1). Информатикалык жаңы маалымат-тарды, билим, билгичтиктерди таанып билүү, колдонуу

• Социалдык-коммуникациялык (НК2)

Башкалар менен мамиле түзөт; Сүйлөшө билет, маектешет; Бири-бирин баа-лайт; Сөз байлыгы өсөт, өз оюн айтат; Башкаларды уга билет

(ПК2) информатиканын окуган материалдарды маанисин түшүнүү, тереңдетүү жана бышыктоо компетентүүлүгү

• Өз ишин уюштуруу жана көйгөйлөрдү чечүү (НК3)

Өз алдынча иштейт, көнүгөт, машы-гат;Өз ишин талдап, баа берет; Жөндөмдүүлүккө, билгичтикке, көндүмгө ээ болот.

(ПК3) Алган билимдерин анализдеп, практикада колдоно билүү Окуучулардын ой жүгүртүүсүн жогорулатуу максатында практикада колдоно билүү компетентүүлүгү

Сабактын максаттары:

Максатка жетүүнүн индикатору же кɵрсɵткʏчʏ

1 когнитивдик максаты

МБ сын түзүү ыкмаларын билишет

Н.Ж.А.Э.(натыйжага жете алат эгер)

сабакка активдүү катышып темага түшүнсө

2 Баалуулук(Өнүктүрүүчүлүк) максат

МБ да таблицаларды толтуруу көндүмдөрүн өнүктүрүшөт

Н.Ж.А.Э.жаңы маалыматтарды жашоодо колдоно билсе

3 Жүрүм-турумдук (тарбиялык) максат

Окуучулар топто жана жупта кызматташтыкта иштешет. Бири-бирине жардам беришет.

Туура отуруу маданиятына жана тыкан болууга тарбияланышат.

Алтын эрежелерди сактоосу

Баалоо критерийлери:

Суроолорго жооп беруусу-1 упай

Жаны маалыматка ээ болуусу – 1 упай

Коопсуздук эрежелерин жана гииеналык талаптарды билуусу – 1 упай

Топто жана жупта активдуулугу – 1 упай

Алтын эрежени сактоосу – 1 упай

Сабактын ресурстары:

ТСО, таркатма материал, көрсөтмө жана дидактикалык материал, канцтоварлар…

№

Мугалимдин ишмердүүлүгү

Окуучунун ишмердүүлүгү

Компет-р

Негизги (НК)

Пред-к (ПК)

1

Сабактын уюштуруу этабы: Окуучулар менен саламдашуу, жоктоо

Окуучулар сабактын башталышында бири-бирине жылмаю менен комплимент айтышат

НК3

ПК3

2

Акыл чабуулу:

Окуучуларга логикасын остуруу максатында бири-бирине суроо беруунун уюштуруу

Бири-бирине суроо беруу аркылуу талкуу жургузушот.

Кызыктуу маалыматтардан айтышат.

НК3

ПК3

3

Өтүлгөн сабакты кайталап түшүнбөй калган жерлерин мугалимден сурайт

• Өтүлгөн материал боюнча билимдерин тереңдейт.

• Өзүн-өзү баалайт

НК3

ПК3

4

Жаңы билимди калыптандыруу этабы:

Ар кандай категориялардагы маалыматтарды камтыган татаал бири-бири

менен байланышкан берилиштерди иштетүү үчүн маалыматтар базасын

башкаруу системалары (МББС) колдонулат.

Open Office.org Base мисалында МББС иштөө принцибин карап көрөлү.

Мисалы, бизге сүрөттөрдүн онлайн галлереясын түзүү керек болду дейли.

Ал үчүн ар бир сүрөт боюнча бардык актуалдуу маалыматтар сакталган

маалымат базасын түзүү керек:

а) сүрөттүн автору, б) качан тартылган жылы,

в) жанры (портрет, натюрморт же пейзаж),

г) сүрөттүн аталышы.

Программанын негизги терезесинин сол жагында негизги төрт баскыч жайланыш-

кан: таблицалар, суроо-талаптар (запросы), формалар жана отчеттор. Алар

төмөнкүлөрдү түзүүгө мүмкүндүк берет:

• Таблицалар – маалыматтарды сактоо үчүн;

• Суроо-талаптар – берилген критерий боюнча маалыматты тандоо үчүн;

• Формалар – берилиштерди таблицага тез жана ыңгайлуу киргизүү үчүн;

• Отчеттор – колдонуучу үчүн маалыматты ыңгайлуу түрдө чыгарып берүү

жана кагазга басып чыгаруу үчүн.

Маалыматтар базасын түзүү

Программаны иштетип баштаганда автоматтык түрдө даяр МБсын ачуу жана

түзүү мастери да ишке кирет. МБсын түзүү үчүн:

1. «Жаңы МБ түзүү» пунктун тандап, «Кийинки» баскычын баскыла.

2. Экинчи кадам ар бирине экиден жооп болгон эки суроого ээ. 1-суроо-го жооп адатта «Ооба, МБсын каттоо» болот жана 2-суроого жооп «Базаныредакциялоо үчүн ачуу» болот. «Даяр (Готово)» баскычын баскыла.

3. Андан ары маалыматтар базасын кайсы бир ат менен, мисалы Galleryдеген ат менен сактоо.

МБнын таблицасын түзүү МБнын таблицасын түзүү үчүн «МБ (База данных)» терезесинен «Таблицалар» белгисин тандап жана таблица түзүүнүн кайсы

бир ыкмасын тандап алуу керек:

• Таблицаны дизайн режиминде түзүү, б.а. өз алдынча талаанын атын коюу, маалыматтар тибин тандоо ж.б.

• Таблица түзүү үчүн мастерди колдонуу, б.а. даяр талаалары менен таблицалардан тандап алуу. МБ түзүү үчүн «Дизайн режиминде таблица түзүү» дегенди тандайбыз, ачылган терезеде «Талаанын атын» жана «Талаанын тибин» киргизебиз:

5

Бышыктоо

Төмөнкү маалыматтарды камтыган китепкананын маалыматтар базасын иштеп чыккыла: китептин аты, авторлордун аты-жөнү,басмакананын аты, чыккан жылы, беттердин саны, иллюстрациялардын саны, конкреттүү китептин нускаларынын саны, ушул китеп берилген окуучулардын саны.

НК3

ПК3

6

Жыйынтыктоо:

Рефлексия.

 Биздин сабактын максаты кандай болгон?

 Биз ошол максатка жеттикпи?

 Эгер жетпесек эмне тоскоолдук кылды?

 Эгер жетсек эмне жардам берди?

7

Баалоо

Баалоо критерийинин негизинде бааланышат.

8

Үй тапшырма №2

Талаалардын төмөнкү типтерин колдонуп «Менин досторум» маалы-

маттар базасын түзгүлө: тексттик, сандык, дата/убакыт, логикалык.

Негизги компетенттүүлүктөр:

Предметтик компетенттүүлүк

• Маалыматтык (НК1)

Өз ишин пландаштырат; Маалыматты максатка багыттап изденет; Салыштыра, чечимдерди кабыл алат;

(ПК1). Информатикалык жаңы маалымат-тарды, билим, билгичтиктерди таанып билүү, колдонуу

• Социалдык-коммуникациялык (НК2)

Башкалар менен мамиле түзөт; Сүйлөшө билет, маектешет; Бири-бирин баалайт; Сөз байлыгы өсөт, өз оюн айтат; Башкаларды уга билет

(ПК2) информатиканын окуган материалдарды маанисин түшүнүү, тереңдетүү жана бышыктоо компетентүүлүгү

• Өз ишин уюштуруу жана көйгөйлөрдү чечүү (НК3)

Өз алдынча иштейт, көнүгөт, машыгат;Өз ишин талдап, баа берет; Жөндөмдүүлүккө, билгичтикке, көндүмгө ээ болот.

(ПК3) Алган билимдерин анализдеп, практикада колдоно билүү Окуучулардын ой жүгүртүүсүн жогорулатуу максатында практикада колдоно билүү компетентүүлүгү

Сабактын максаттары:

Максатка жетүүнүн индикатору же кɵрсɵткʏчʏ

1 когнитивдик максаты

Таблицаларды, формаларды, отчеттеорду жана суроо-талаптарды түзгөндү билишет, маалыматты киргизе алышат эрежелерин, жазууларды редактирлөөгө үйрөнүшөт

Н.Ж.А.Э.(натыйжага жете алат эгер)

сабакка активдүү катышып темага түшүнсө

2 Баалуулук(Өнүктүрүүчүлүк) максат

МБ да таблицаларды толтуруу көндүмдөрүн өнүктүрүшөт

Н.Ж.А.Э.жаңы маалыматтарды жашоодо колдоно билсе

3 Жүрүм-турумдук (тарбиялык) максат

Окуучулар топто жана жупта кызматташтыкта иштешет. Бири-бирине жардам беришет.

Туура отуруу маданиятына жана тыкан болууга тарбияланышат.

Алтын эрежелерди сактоосу

Баалоо критерийлери:

Суроолорго жооп беруусу-1 упай

Жаны маалыматка ээ болуусу – 1 упай

Коопсуздук эрежелерин жана гииеналык талаптарды билуусу – 1 упай

Топто жана жупта активдуулугу – 1 упай

Алтын эрежени сактоосу – 1 упай

Сабактын ресурстары:

ТСО, таркатма материал, көрсөтмө жана дидактикалык материал, канцтоварлар…

№

Мугалимдин ишмердүүлүгү

Окуучунун ишмердүүлүгү

Компет-р

Негизги (НК)

Пред-к (ПК)

1

Сабактын уюштуруу этабы: Окуучулар менен саламдашуу, жоктоо

Окуучулар сабактын башталышында бири-бирине жылмаю менен комплимент айтышат

НК3

ПК3

2

Акыл чабуулу:

Окуучуларга логикасын остуруу максатында бири-бирине суроо беруунун уюштуруу

Бири-бирине суроо беруу аркылуу талкуу жургузушот.

Кызыктуу маалыматтардан айтышат.

НК3

ПК3

3

Өтүлгөн сабакты кайталап түшүнбөй калган жерлерин мугалимден сурайт

• Өтүлгөн материал боюнча билимдерин тереңдейт.

• Өзүн-өзү баалайт

НК3

ПК3

4

Жаңы билимди калыптандыруу этабы:

Форманы түзүү

Эми колдонуучунун интерфейсин түзөлү, б.а. МБнын таблицасына берилиштерди киргизүүгө мүмкүн болгон форманы түзөбүз. Ал үчүн Форма баскычын басып «Форма мастери» пунктун тандап алгыла.

Силер түзгөн таблицанын негизинде «Форма мастери» силерди жөнөкөй

кадамдар аркылуу алып өтөт. Ушул жерден силер форманын сырткы келбетин да тандап аласыңар.

Суроо-талаптарды түзүү

Маалыматтар базасынын таблицаларынын негизинде суроо-талаптарды

да түзсө болот, б.а. силерге керектүү берилиштерди гана чыпкалап (филь-

тирлеп) алса болот. Суроо-талапты ачып, силер сураган параметрлер менен

берилиштерди таблица түрүндө көрө аласыңар

Отчетторду түзүү

Отчет – бул силердин МБдагы берилиштерди чагылдырган тексттик доку-

мент. Силер отчеттун өлчөмүн, сырткы келбетин жана структурасын өзгөрт-

сөңөр болот.

Отчеттор бир же бир нече таблицадагы берилиштерди көрсөтүшү мүмкүн.

Алар анын негизинде түзүлүп жаткан ар бир таблицалардын же суроота-

лаптардын талааларынын каалагандай комбинациясынан турушу мүмкүн.

Отчетту тез арада түзүү үчүн «Отчетторду түзүү мастерин» колдонсо болот.

Ал жерде этап менен:

a) берилиштердин булагын тандоо (берилиштер алына турган таблица

же суроо-талап);

б) көрсөтүлө турган талааларды тандап алуу керек;

в) отчеттун сырткы келбетин аныктоо (талаалардын жайланышы, эле-

менттерди чагылдыруу тиби жана фон).

Эми даяр отчетту кагазга басып чыгарсаңар болот.

5

Бышыктоо

Компьютердик практикум

Тапшырма 1.

Даректин коду, Фамилия, Аты, Телефону, Өлкөсҥ талааларын камтыган таблицаны Мастердин жардамында түзгүлө. Фамилияларын алфавит боюнча сорттогула.

Тапшырма 2.

Өзүнө төмөнкү маалыматтарды камтыган ―Жазуу китепчеси‖ маалыматтар базасын түзгүлө: фамилиясы, аты, атасынын аты, шаары, дареги, шаардын коду, телефону, туулган датасы. Маалыматты бир нече таблицага бөлгҥлө, фамилияларын өсүү тартибинде сорттогон жана силердин шаарыңарда жашаган бардык адамдарды чыгара турган суроо-талаптарды түзгүлө.

НК3

ПК3

6

Жыйынтыктоо: Рефлексия. Сабактын темасын атай аласыңарбы?

- Тема силер үчүн жеңил болдубу же кыйынчылыктар жаралдыбы?

- Эмнени жасоо силер үчүн эң жакшы жана катасы жок болду?

- Кайсы тапшырма эң кызыктуу болду жана эмне ҥчҥн?

- Өзүнөрдүн ишиңерди кандай баалайт элеңер?

7

Баалоо Баалоо критерийинин негизинде бааланышат.

8

Үй тапшырма

Маалыматтар базасы таблицаны,суроо-талапты жана форманы камтысын

Негизги компетенттүүлүктөр:

Предметтик компетенттүүлүк

• Маалыматтык (НК1)

Өз ишин пландаштырат; Маалыматты максатка багыттап изденет; Салыштыра, чечимдерди кабыл алат;

(ПК1). Информатикалык жаңы маалымат-тарды, билим, билгичтиктерди таанып билүү, колдонуу

• Социалдык-коммуникациялык (НК2)

Башкалар менен мамиле түзөт; Сүйлөшө билет, маектешет; Бири-бирин баа-лайт; Сөз байлыгы өсөт, өз оюн айтат; Башкаларды уга билет

(ПК2) информатиканын окуган материалдарды маанисин түшүнүү, тереңдетүү жана бышыктоо компетентүүлүгү

• Өз ишин уюштуруу жана көйгөйлөрдү чечүү (НК3)

Өз алдынча иштейт, көнүгөт, машы-гат;Өз ишин талдап, баа берет; Жөндөмдүүлүккө, билгичтикке, көндүмгө ээ болот.

(ПК3) Алган билимдерин анализдеп, практикада колдоно билүү Окуучулардын ой жүгүртүүсүн жогорулатуу максатында практикада колдоно билүү компетентүүлүгү

Сабактын максаттары:

Максатка жетүүнүн индикатору же кɵрсɵткʏчʏ

1 когнитивдик максаты

Таблицаларды, формаларды, отчеттеорду жана суроо-талаптарды түзгөндү билишет, маалыматты киргизе алышат эрежелерин, жазууларды редактирлөөгө үйрөнүшөт

Н.Ж.А.Э.(натыйжага жете алат эгер)

сабакка активдүү катышып темага түшүнсө

2 Баалуулук(Өнүктүрүүчүлүк) максат

МБ да таблицаларды, формаларды, отчет-теорду жана суроо-талаптарды түзгөндү билишет толтуруу көндүмдөрүн өнүктүрүшөт

Н.Ж.А.Э.жаңы маалыматтарды жашоодо колдоно билсе

3 Жүрүм-турумдук (тарбиялык) максат

Окуучулар топто жана жупта кызматташтыкта иштешет. Бири-бирине жардам беришет.

Туура отуруу маданиятына жана тыкан болууга тарбияланышат.

Алтын эрежелерди сактоосу

Баалоо критерийлери:

Суроолорго жооп беруусу-1 упай

Жаны маалыматка ээ болуусу – 1 упай

Коопсуздук эрежелерин жана гииеналык талаптарды билуусу – 1 упай

Топто жана жупта активдуулугу – 1 упай

Алтын эрежени сактоосу – 1 упай

Сабактын ресурстары:

ТСО, таркатма материал, көрсөтмө жана дидактикалык материал, канцтоварлар…

№

Мугалимдин ишмердүүлүгү

Окуучунун ишмердүүлүгү

Компет-р

Негизги (НК)

Пред-к (ПК)

1

Сабактын уюштуруу этабы: Окуучулар менен саламдашуу, жоктоо

Окуучулар сабактын башталышында бири-бирине жылмаю менен комплимент айтышат

НК3

ПК3

2

Акыл чабуулу:

Окуучуларга логикасын остуруу максатында бири-бирине суроо беруунун уюштуруу

Бири-бирине суроо беруу аркылуу талкуу жургузушот.

Кызыктуу маалыматтардан айтышат.

НК3

ПК3

3

Өтүлгөн сабакты кайталап түшүнбөй калган жерлерин мугалимден сурайт

• Өтүлгөн материал боюнча билимдерин тереңдейт.

• Өзүн-өзү баалайт

НК3

ПК3

5

Бышыктоо Компьютердик практикум

Тапшырма 3. 1-топ

Товардын атын, кампадагы санын, сатылгандын санын, баасын, ал товар сатылып жаткан бөлүмдү камтыган ―Дүкөн аталыштагы маалыматтар базасын түзгүлө. Маалыматты бир нече таблицага бөлгҥлө, кампада 5 бирдиктен аз калган товарларды чыгаруучу суроо-талап тҥзгҥлө.

Тапшырма 4. 2-топ

Фильмдин атын, баасын, режиссерун, чыккан жылын, өлкөсҥн, прокатка берилген же берилбегенин камтыган ―Видеопрокат маалыматтар базасын түзгүлө. Маалыматты бир нече таблицага бөлгүлө, суроо-талаптын жардамы менен колго берилген кассеталардын санын аныктагыла, ―комедия жанрындагы бардык фильмдерди чыгаруучу суроо-талапты түзгүлө.

НК3

ПК3

6

Жыйынтыктоо:

Рефлексия.

 Биздин сабактын максаты кандай болгон?

 Эмнени жасоо силер үчүн эң жакшы жана катасы жок болду?

- Кайсы тапшырма эң кызыктуу болду жана эмне ҥчҥн?

- Өзүнөздүн ишиңерди кандай баалайт элеңер?

7

Баалоо

Баалоо критерийинин негизинде бааланышат.

8

Үй тапшырма

―Китепкана МБны түзгүлө.

Негизги компетенттүүлүктөр:

Предметтик компетенттүүлүк

• Маалыматтык (НК1)

Өз ишин пландаштырат; Маалыматты максатка багыттап изденет; Салыштыра, чечимдерди кабыл алат;

(ПК1). Информатикалык жаңы маалымат-тарды, билим, билгичтиктерди таанып билүү, колдонуу

• Социалдык-коммуникациялык (НК2)

Башкалар менен мамиле түзөт; Сүйлөшө билет, маектешет; Бири-бирин баа-лайт; Сөз байлыгы өсөт, өз оюн айтат; Башкаларды уга билет

(ПК2) информатиканын окуган материалдарды маанисин түшүнүү, тереңдетүү жана бышыктоо компетентүүлүгү

• Өз ишин уюштуруу жана көйгөйлөрдү чечүү (НК3)

Өз алдынча иштейт, көнүгөт, машы-гат;Өз ишин талдап, баа берет; Жөндөмдүүлүккө, билгичтикке, көндүмгө ээ болот.

(ПК3) Алган билимдерин анализдеп, практикада колдоно билүү Окуучулардын ой жүгүртүүсүн жогорулатуу максатында практикада колдоно билүү компетентүүлүгү

Сабактын максаттары:

Максатка жетүүнүн индикатору же кɵрсɵткʏчʏ

1 когнитивдик максаты

Таблицаларды, формаларды, отчеттеорду жана суроо-талаптарды түзгөндү билишет, маалыматты киргизе алышат эрежелерин, жазууларды редактирлөөгө үйрөнүшөт

Н.Ж.А.Э.(натыйжага жете алат эгер)

сабакка активдүү катышып темага түшүнсө

2 Баалуулук(Өнүктүрүүчүлүк) максат

МБ да таблицаларды, формаларды, отчет-теорду жана суроо-талаптарды түзгөндү билишет толтуруу көндүмдөрүн өнүктүрүшөт

Н.Ж.А.Э.жаңы маалыматтарды жашоодо колдоно билсе

3 Жүрүм-турумдук (тарбиялык) максат

Окуучулар топто жана жупта кызматташтыкта иштешет. Бири-бирине жардам беришет.

Туура отуруу маданиятына жана тыкан болууга тарбияланышат.

Алтын эрежелерди сактоосу

Баалоо критерийлери:

Суроолорго жооп беруусу-1 упай

Жаны маалыматка ээ болуусу – 1 упай

Коопсуздук эрежелерин жана гииеналык талаптарды билуусу – 1 упай

Топто жана жупта активдуулугу – 1 упай

Алтын эрежени сактоосу – 1 упай

Сабактын ресурстары:

ТСО, таркатма материал, көрсөтмө жана дидактикалык материал, канцтоварлар…

№

Мугалимдин ишмердүүлүгү

Окуучунун ишмердүүлүгү

Компет-р

Негизги (НК)

Пред-к (ПК)

1

Сабактын уюштуруу этабы: Окуучулар менен саламдашуу, жоктоо

Окуучулар сабактын башталышында бири-бирине жылмаю менен комплимент айтышат

НК3

ПК3

2

Акыл чабуулу:

Окуучуларга логикасын остуруу максатында бири-бирине суроо беруунун уюштуруу

Бири-бирине суроо беруу аркылуу талкуу жургузушот.

Кызыктуу маалыматтардан айтышат.

НК3

ПК3

3

Өтүлгөн сабакты кайталап түшүнбөй калган жерлерин мугалимден сурайт

• Өтүлгөн материал боюнча билимдерин тереңдейт.

• Өзүн-өзү баалайт

НК3

ПК3

5

Бышыктоо Компьютердик практикум

Тапшырма 5.

Төмөнкҥ таблицалардан турган Дүйшөнбүгө жүгүртмө деген маалыматтар базасын тҥзгҥлө: 1-сабак, 3-сабак, 5-сабак.

Ар бир таблица төмөндөгүдөй талааларга ээ: Аты, Кабинеттин номери, мугалимдин аты. Ар бир таблицаны талаанын атына ылайык толтургула. Ар бир таблица үчүн суроо-талап түзгүлө.

Тапшырма 6.

Төмөнкҥ таблицалардан турган ―Сөз түркүмдөрү маалыматтар базасын тҥзгҥлө: Зат атооч, Этиш, Сын атооч. Ар бир таблица төмөнкҥдөй талааларга ээ: Эмнени түшүндүрөт, Суроо, Сүйлөм мүчөлөрү.

Ар бир таблицаны талаалардын аттарына жараша толтургула. Ар бир таблица үчүн отчѐт түзгүлө.

НК3

ПК3

6

Жыйынтыктоо:

Рефлексия.

 Биздин сабактын максаты кандай болгон?

 Биз ошол максатка жеттикпи?

 Эгер жетпесек эмне тоскоолдук кылды?

 Эгер жетсек эмне жардам берди?

7

Баалоо

Баалоо критерийинин негизинде бааланышат.

8

Үй тапшырма

―ырчылардын МБны түзгүлө.

Сабактын максаттары:

Максатка жетүүнүн индикатору же кɵрсɵткʏчʏ

1 когнитивдик максаты

Когнитивдик максат: Өтүлгөн темалар боюнча берилген тапшырманы аткара билишет

Эгерде окуучулар сабактын жүрүшүндө:

• Тест тапшырмаларын туура, так аткарышса

2 Баалуулук(Өнүктүрүүчүлүк) максат

2 Баалуулук(Өнүктүрүүчүлүк) максат окуучулар тапшырмаларын аткарууда билгичтиктерин калыптандырышат

окуучулар тестберилген тапшырмаларын аткарууда билгичтиктерин калыптандырышса

3 Жүрүм-турумдук (тарбиялык) максат

Окуучулар топто жана жупта кызматташтыкта иштешет. Бири-бирине жардам беришет.

Туура отуруу маданиятына жана тыкан болууга тарбияланышат.

Алтын эрежелерди сактоосу

Баалоо критерийлери:

Суроолорго жооп беруусу-1 упай

Жаны маалыматка ээ болуусу – 1 упай

Коопсуздук эрежелерин жана гииеналык талаптарды билуусу – 1 упай

Топто жана жупта активдуулугу – 1 упай

Алтын эрежени сактоосу – 1 упай

Сабактын ресурстары:

ТСО, таркатма материал, көрсөтмө жана дидактикалык материал, канцтоварлар…

№

Мугалимдин ишмердүүлүгү

Окуучунун ишмердүүлүгү

Компет-р

Негизги (НК)

Пред-к (ПК)

1

Сабактын уюштуруу этабы: Окуучулар менен саламдашуу, жоктоо

Окуучулар сабактын башталышында бири-бирине жылмаю менен комплимент айтышат

НК3

ПК3

2

Акыл чабуулу:

Окуучуларга логикасын остуруу максатында бири-бирине суроо беруунун уюштуруу

Бири-бирине суроо беруу аркылуу талкуу жургузушот.

Кызыктуу маалыматтардан айтышат.

НК3

ПК3

3

Өтүлгөн сабакты кайталап түшүнбөй калган жерлерин мугалимден сурайт

• Өтүлгөн материал боюнча билимдерин тереңдейт.

• Өзүн-өзү баалайт

НК3

ПК3

4

Тапшырмалар:

НК3

ПК3

5

Жыйынтыктоо:окуучулардын тапшырмаларын текшерип билимин баалоо

Бугун сабакта эмне алгандыгы жонундо БББК схемасын толтурушат.

6

Баалоо

Баалоо критерийинин негизинде бааланышат.

7

Үй тапшырма кайталоо