Тэма: “Беларускія вячоркі”
Форма правядзення: тэматычны вечар
Удзельнікі: вучні 6-9 класаў
Мэта: пашырэнне ведаў вучняў пра асноўныя духоўныя каштоўнасці беларускага народа, яго традыцыі і культуру.
Задачы:
абагульніць і пашырыць веды аб традыцыях беларускага народа шляхам правядзення беларускіх вячорак;
садзейнічаць выхаванню гонару, любві і павагі да гістарычнай спадчыны беларускага народа;
развіваць нацыянальную самасвядомасць, грамадзянскасць і адказнасць;
выхоўваць павагу і любоў да культурнай спадчыны роднага краю.
Абсталяванне: ноутбук, калонкі, куфэрак, карткі з заданнямі, хусцінка, лава.
Папярэдняя падрыхтоўка: клас ўпрыгожаны ў нацыянальным стылі: ручнікі з беларускім арнаментам, вышыўка; стол, засланы абрусам, самавар, ласункі. Усе вучні прыходзяць на мерапрыемства ў адзенні з элементамі беларускага нацыянальнага касцюма.
Ход мерапрыемства
1. Вітанне гасцей.
Гучыць беларуская мелодыя “У гасцях”.
1-ы вядучы. Сёння ў нашай хаце свята!
I гасцей як тут багата!
Усіх на свята запрашаем
I сардэчна вас вітаем —
I дарослых, і дзяцей,
I шаноўных усіх гасцей.
2-і вядучы. Шанаванне добрым людзям,
Хай вам радасці прыбудзе!
Запрашаем вас на свята!
2. Паведамленне тэмы і задач мерапрыемства.
1-ы вядучы. Добры дзень вам, паважаныя госці!
2-ы вядучы. Вялікі дзякуй вам, што вы завіталі ў нашу хату.
1-ы вядучы. 3 глыбокай даўнасці прыйшоў да нас гэты народны звычай - вячоркі! Як ні цяжка было жыць у тыя далёкія часы, а ўсё ж заставалася ў народа любоў да песень, танцаў, гульняў, жартаў.
2-ы вядучы. Вось таму мы сёння і запрасілі вас на вячоркі, каб павучыцца ў нашых продкаў працаваць, весяліцца, танцаваць, у гульні розныя гуляць.
3. Рэалізацыя пастаўленай мэты.
1-ы вядучы. Мне здаецца, што сёння ў нас сабраліся вельмі працавітыя госці. Каб дарэмна часу не губляць, давайце будзем працаваць. У нашай хаце ўсё ёсць і для працы, і для адпачынку. Кожны знойдзе справу даспадобы.
2-ы вядучы. А дапаможа нам у гэтым беларускі куфэрак.
1-ы вядучы. Нашы продкі хадзілі на вячоркі з рознай работай. Давайце і мы ўспомнім гэты звычай.
Конкурс “Хуткі клубок”
З куфэрка дастаюцца клубкі з ніткамі і прапануецца гасцям пераматаць іх на шпулькі на хуткасць
2-ы вядучы. Давайце будзем працаваць ды прымаўкі ўспамінаць.
Хочаш добра жыць, … павінен працу любіць.
Нічога само … не робіцца.
Гультай за дзела - … мазоль за цела.
Чалавек без працы, … што птушка без крылаў.
Не за сваю працу … не бярыся.
Любішь паганяць – любі і … каня гадаваць.
Дзе кухарак шэсць, там ….няма чаго есць.
Не будзь ласы на … чужыя каўбасы.
Хто да сонца ўстае – таму … Бог дае.
Спроба – … не хвароба
Пераначуем – болей пачуем.
1-ы вядучы. Ці не заседзеліся мы з вамі за працай? Весялей будзе, калі ў гульню пагуляем.
Гульня “Хустачка”
Удзельнікі гульні становяцца ў круг спіной да вядучага, які тым часам падыходзіць да кожнага і па жаданні за чыёй-небудзь спіной кідае хустачку. Гулец, за якім упала хустачка, павінен хутка схапіць яе, прабегчы вакол круга і стаць на сваё месца. Калі ён прыйдзе на сваё месца пазней вядучага, тады ўжо ён павінен весці гульню і г.д.
2-ы вядучы. А зараз пацехі для смеху. Хто з вас ведае жартоўныя дражнілкі-лічылкі?
Гасцям прапануецца агучыць дражнілкі, запісаныя на лістках і прымяніць іх. Той, каго выбралі з дапамогай дражнілкі-лічылкі выходзіць у цэнтр.
Антось барадаты вёў
Казу каля хаты,
Антаніна паганяла,
На цукеркі зарабляла.
Віця, Віця, Віцяля
З’еў карову і цяля.
I дванаццаць парасят,
Толькі хвосцікі вісяць.
Сяргей-верабей на кані катаўся,
Рукі, ногі паламаў,
Без штаноў застаўся.
Дзядзя Коля-велікан
У валіўся ў стакан.
У стакане малако,
Дзядзя Коля ... Ко, ко, ко!
2-ы вядучы. Хопіць вам дражніцца,
Давайце лепей весяліцца!
1-ы вядучы. Як музыкі зайграюць,
Ногі самі рвуцца ў пляс.
Ай да туры-растатуры,
Беларускай мы натуры.
Госці, якіх выбралі пры дапамозе лічылкі, ўдзельнічаюць у конкурсе.
Конкурс “Лепшы народны танцор”
2-ы вядучы. А хто ж з вас, дарослыя, на месцы ўсядзіць, калі полька загучыць. Кідайце ўсё, ідзіце ў скокі, хай музыка гудзеі
Госці танцуюць беларускую польку.
1-ы вядучы.. I яшчэ адна пацеха -гульня для смеху. Але перш чым гуляць, адгадайце загадкі:
Не кароль, а ў кароне,
Не гусар, а пры шпорах.
Гадзінніка не мае, а час знае. (Певень)
З людзьмі сябруе, хату вартуе,
Жыве пад ганкам, хвост абаранкам. (Сабака)
Чорная карова ўсіх людзей пакалола,
а белая ўстала, усіх пападымала (Ноч і дзень).
Ляціць без крыл па сто міль (Вецер).
Сядзіць паня ў каморы, яе косы на дворы (Морква).
Ні вокан ні дзвярэй - поўна хатка людзей (Агурок)
Ідзе-ідзе, а з месца не сойдзе (Гадзіннік).
Усіх возіць, а сам пехатою ходзіць. (Конь)
2-ы вядучы. Загадкі адгадалі, а цяпер можна ўжо і пагуляць у гульні
Гульня “Жмуркі”
На падлозе чэрціцца кола, зая якое нельга заходзіць яго ўдзельнікам. Вядучы з завязанымі хусцінкай вачыма ловіць усіх удзельнікаў. Той, каго зловяць выбывае з гульні, або дае “фант”, які потым разыгрываецца.
2-ы вядучы.Вядома, што нашы продкі заставілі нам багатую гістарычную і культурную спадчыну, поўную сваiмi звычаямі і традыцыямі. Беларускі народ заўсёды адрозніваўся сваёй працавітасцю і руплівасцю, але ў той жа час беларусы не супраць добра адпачыць пасля напружанай працы.
1-ы вядучы.Беларусы заўсёды любілі, ды і цяпер любяць, смачна паесці. На куццю на стол ставілі 12, 18, а то і 24 стравы. І ўсе гэта трэба было пакаштаваць.
2-ы вядучы. Як вам здаецца, які прадукт уваходзіў часцей за ўсе ў склад беларускай народнай кухні? Якія беларускія стравы вы ведаеце?
1-ы вядучы.Назавіце, што гэта за стравы і з чаго яны гатаваліся.
Беларускія стравы
Верашчака – рэдкая мучная страва з мясам, каўбасой і рознымі прыправамі.
Жур – негусты аўсяны кісель.
Збіцень – гарачае пітво з мёдам і спецыямі.
Калдуны – клёцкі, начыненыя мясам або іншым фаршам.
Булёк - бульбяны суп, засквараны салам.
Ламанцы – даўняя мучная страва.
Мачанка – страва з сала, мяса і каўбасы, падкалочаная мукой.
Наліснікі – тонкія бліны з пшанічнай мукі.
Панцак – круглыя ячныя крупы, а таксама суп з гэтых крупаў.
Пячыста – усякае смажанае мяса.
Узвар – адвар з ягадаў, траў.
Хрусты – мучны выраб з пшанічнай мукі, малака, яек, масла, цукру.
1-ы вядучы. Калі на свеце нехта дзесьці
Умее добра працаваць, –
То ўмее ён і смачна з’есці
І – адпаведна – згатаваць!
Таму – дастойна, без эфекту
Прымай падзяку-пахвалу –
І беларускаму палетку,
І беларускаму сталу!
2-ы вядучы. Таму, дарагія госцейкі, калі ласка, падыходзьце да стала і частуйцеся. Як кажуць, чым багаты, тым і рады.
Госці і гаспадары частуюцца чаем і ласункамі.
1-ы вядучы. Нешта засумавалі нашы госці. А давайце пагуляем.
Гульня “Сініцы”
У пакоі ставіцца двайная лава з крэслаў – “галінка для сініц”. Усе ўдзельнікі пад музыку ходзяц вакол лавы. Калі музыка перастае гучаць, “сініцы” садзяцца на “галінку”. Той, каму не хапіла месца, выбывае з гульні, а “галінка” памяншаецца – прымаецца адно крэсла. Гульня працягваецца ды таго часу, пакуль не застанецца адзін удзельнік – пераможца.
4. Падвядзенне вынікаў мерапрыемства.
1-ы вядучы. Паважаныя госці, мы вельмі рады былі бачыць вас у нашай хаце, на вячорках. Але ж час нам з вамі развітвацца.
2-ы вядучы. Але мы хочам падзякаваць сёння нашаму самаму дарагому госцю, які любіць і шануе традыцыі беларускага народа.
Падводзяцца вынікі конкурсу “Нацыянальны касцюм”. Пераможцу ўручаецца падарунак.
1-ы вядучы.Скажыце, калі ласка, ці спадабалася вам у нас у гасцях?
2-ы вядучы. Што б вы нам параілі? Пажадалі?
Пажаданні і прапановы гасцей.
1-ы вядучы. Весялілі, як умелі!
2-ы вядучы. А што кепска – то не мы!
1-ы вядучы. На развітанне ўсім жадаем:
Шчыра каб жылі ў дастатку,
У жыцці ў вашым
Хай ідзе ўсе па парадку!
2-ы вядучы.
Жадаем блакітнага неба,
Духмянага хлеба,
Чыстай вады і ніякай бяды!
1-ы вядучы. Дзякуй, госці, за падмогу!
Вы так дружна рагаталі,
Нас так хораша віталі,
Пляскалі ў ладкі.
І шкада, а ўсё ж бывайце,
Толькі нас не забывайце!
2-ы вядучы. А вы, дружна жывіце,
Край свой любіце!
Не таму любіце, што за ўсё
Цяплейшы і прыгожэйшы,
А таму любіце, што за ўсё
Мілейшы, за ўсё даражэйшы!
1 і 2-ы вядучыя. Паважаныя госці, цяпер мы вам хочам сказаць: “Да новых сустрэч!”
18 249
1 334 
