СДЕЛАЙТЕ СВОИ УРОКИ ЕЩЁ ЭФФЕКТИВНЕЕ, А ЖИЗНЬ СВОБОДНЕЕ

Благодаря готовым учебным материалам для работы в классе и дистанционно

Скидки до 50 % на комплекты
только до

Готовые ключевые этапы урока всегда будут у вас под рукой

Организационный момент

Проверка знаний

Объяснение материала

Закрепление изученного

Итоги урока

7-апрель- Элдик революция күнү

Категория: История

Нажмите, чтобы узнать подробности

7-апрель- Элдик революция күнү 

Просмотр содержимого документа
«7-апрель- Элдик революция күнү»

7-апрель төңкөрүшүнүн чыгуу себептери: Турмуш деңгээлинин төмөндөшү жана узакка созулушу Өлкөнүн калкынын экономикалык жана жашоо деңгээлинин олуттуу төмөн түшүп кетиши. Мамлекеттеги мыйзам чыгаруу, аткаруу жана сот-адилет бийлигинин бир адамдык колуна топтолушу ( авторитаризм ). Мамлекеттик башкарууда кыргыз коомчулугуна тийешелүү болгон, мамлекет-бийлик мамилелериндеги региондук кландуулук,  уруулук-трайбалисттик  белгинин күч алышы.

7-апрель төңкөрүшүнүн чыгуу себептери:

  • Турмуш деңгээлинин төмөндөшү жана узакка созулушу
  • Өлкөнүн калкынын экономикалык жана жашоо деңгээлинин олуттуу төмөн түшүп кетиши.
  • Мамлекеттеги мыйзам чыгаруу, аткаруу жана сот-адилет бийлигинин бир адамдык колуна топтолушу ( авторитаризм ).
  • Мамлекеттик башкарууда кыргыз коомчулугуна тийешелүү болгон, мамлекет-бийлик мамилелериндеги региондук кландуулук,  уруулук-трайбалисттик  белгинин күч алышы.
Кадр саясатында жердешчилдик, берилгендик ( фаворитизм ), туугандык ( кумовство ),  паракорчулук  сыяктуу жаман илдеттердин орун-очок алышы Коомчулуктун коммуналдык жана башка кызматтардын (Электр энергиясы, борбордук жылуулатуу жана ысык суу менен камсыз кылуу, газ менен камсыз кылуу, мобилдик байланыштар) тарифине болгон баанын чукул көтөрүлүшү.
  • Кадр саясатында жердешчилдик, берилгендик ( фаворитизм ), туугандык ( кумовство ),  паракорчулук  сыяктуу жаман илдеттердин орун-очок алышы
  • Коомчулуктун коммуналдык жана башка кызматтардын (Электр энергиясы, борбордук жылуулатуу жана ысык суу менен камсыз кылуу, газ менен камсыз кылуу, мобилдик байланыштар) тарифине болгон баанын чукул көтөрүлүшү.
Буга байланыштуу  Бишкекте  17 март күнү оппозиция өкүлдөрүнүн  курултайы болуп өткөн. Анда бийликке 7 талап коюлган:  Электр энергияга болгон тарифтерди арзандатуу  уюлдук байланышка кошумча киргизилген 60 тыйындык төлөмдү алып салуу президенттин үй-бүлө мүчөлөрүнүн бийликке аралашуусун токтотуу баш болгон
  • Буга байланыштуу  Бишкекте  17 март күнү оппозиция өкүлдөрүнүн  курултайы болуп өткөн. Анда бийликке 7 талап коюлган:
  • Электр энергияга болгон тарифтерди арзандатуу
  • уюлдук байланышка кошумча киргизилген 60 тыйындык төлөмдү алып салуу
  • президенттин үй-бүлө мүчөлөрүнүн бийликке аралашуусун токтотуу баш болгон
2010 жылы баласы  Максим Бакиевди  ӨИИБАга (Өнүктүрүү, инвестиция жана инновация боюнча борбордук агенттик) башчылыкка дайындайт

2010 жылы баласы  Максим Бакиевди  ӨИИБАга (Өнүктүрүү, инвестиция жана инновация боюнча борбордук агенттик) башчылыкка дайындайт

Иниси  Жаныш  болсо армия, милиия жана коопсуздук кызматтарын көзөмөлдөгөн.

Иниси  Жаныш  болсо армия, милиия жана коопсуздук кызматтарын көзөмөлдөгөн.

Төңкөрүш  6-апрель  күнү  Таласта  митингден кийин облустук администрациянын имаратын басып алуу менен башталган. Өлкөнүн ички ичкер министри  Молдомуса Конгантиев  оппозициялык «Ата-Мекен» партиясынын өкүлү  Болот Шер-Нияздын  кармалгандыгын билдирген. Элдин нааразычылыгынан улам, эл өкүлү бошотулган, бирок жоон топ эл Обландминистрациянын имаратына карай жол тартышкан.
  • Төңкөрүш  6-апрель  күнү  Таласта  митингден кийин облустук администрациянын имаратын басып алуу менен башталган. Өлкөнүн ички ичкер министри  Молдомуса Конгантиев  оппозициялык «Ата-Мекен» партиясынын өкүлү  Болот Шер-Нияздын  кармалгандыгын билдирген. Элдин нааразычылыгынан улам, эл өкүлү бошотулган, бирок жоон топ эл Обландминистрациянын имаратына карай жол тартышкан.
Ушул эле күнү кечинде Өкмөт эки самолет жана беш вертолет менен 200 коопсуздук кызматкерин басып алынган имаратты жана губернаторду бошотуу үчүн жиберген. Операцияны башкаруу вице-премьер-министр  Акылбек Жапаровго  жүктөлгөн. Саат 21.00дө атайын операция жүргүзүлүп, жыйынтыгында губернатор бошотулуп, бирок имаратты колго ала алган эмес
  • Ушул эле күнү кечинде Өкмөт эки самолет жана беш вертолет менен 200 коопсуздук кызматкерин басып алынган имаратты жана губернаторду бошотуу үчүн жиберген. Операцияны башкаруу вице-премьер-министр  Акылбек Жапаровго  жүктөлгөн. Саат 21.00дө атайын операция жүргүзүлүп, жыйынтыгында губернатор бошотулуп, бирок имаратты колго ала алган эмес
Укук коргоо органдарынын күч көрсөтүүсүнө жооп катары митингчилер таш, таяк сыяктуу куралдарды колдонушкан. Андан тышкары, көтөрүлүшчүлөр облустук ИИБдин имаратын да басып алууга аракет жасашкан.  

Укук коргоо органдарынын күч көрсөтүүсүнө жооп катары митингчилер таш, таяк сыяктуу куралдарды колдонушкан. Андан тышкары, көтөрүлүшчүлөр облустук ИИБдин имаратын да басып алууга аракет жасашкан.

 

7 апрель күнү оппозиция элди президент Бакиевдин бийлигине каршы бүткүл элдик каршы чыгуу акциясына чакырган. Ошол эле күнү Кыргызстандын башка шаарларына да оппозициянын өкүлдөрү барган. Региондогу элдерге өлкодөгү саясий жана экономикалык кырдаал тууралуу маалымат берилген
  • 7 апрель күнү оппозиция элди президент Бакиевдин бийлигине каршы бүткүл элдик каршы чыгуу акциясына чакырган. Ошол эле күнү Кыргызстандын башка шаарларына да оппозициянын өкүлдөрү барган. Региондогу элдерге өлкодөгү саясий жана экономикалык кырдаал тууралуу маалымат берилген
Бийликке каршы акциянын катышуучулары милициянын тосмолорун талкалап өтүшүп, борбордук аянтка келишкен. Алардын Ак үйдү алуу боюнча алгачкы аракеттерин коргоо кызматкерлери ок менен токтотушкан. Ак үйдүн алдында жана Ала-Тоо аянтында турган 5 миңге жакын адамга каршы ок чыгарышып, адам өлүмүнө алып келген бул кандуу буйрукту президенттин иниси Жаныш Бакиевдин бергендиги тууралуу айтылган. Өз кезегинде өлкөнүн Мамлекеттик күзөт кызматынын башчысы Ж.Бакиев өзүнүн күнөөсүн азркыга чейин мойнуна алгысы келбейт
  • Бийликке каршы акциянын катышуучулары милициянын тосмолорун талкалап өтүшүп, борбордук аянтка келишкен. Алардын Ак үйдү алуу боюнча алгачкы аракеттерин коргоо кызматкерлери ок менен токтотушкан. Ак үйдүн алдында жана Ала-Тоо аянтында турган 5 миңге жакын адамга каршы ок чыгарышып, адам өлүмүнө алып келген бул кандуу буйрукту президенттин иниси Жаныш Бакиевдин бергендиги тууралуу айтылган. Өз кезегинде өлкөнүн Мамлекеттик күзөт кызматынын башчысы Ж.Бакиев өзүнүн күнөөсүн азркыга чейин мойнуна алгысы келбейт
Алгачкы курмандыктар жүк ташуучу унаанын Ак үйдүн эшигин сүзүп киргенде жана короосуна митингчилер чуркаганда болгон (8-10дой адам). Айдоочусун снайпердин огу токтоткон жана унаанын дөңгөлөгүнө жана бензин багына ок атылган. Жардамга келген адамдар айдоочуну унааны ичинен алып чыгып, ооруканага жеткиришкен. Унаа өрттөлгөн.

Алгачкы курмандыктар жүк ташуучу унаанын Ак үйдүн эшигин сүзүп киргенде жана короосуна митингчилер чуркаганда болгон (8-10дой адам). Айдоочусун снайпердин огу токтоткон жана унаанын дөңгөлөгүнө жана бензин багына ок атылган. Жардамга келген адамдар айдоочуну унааны ичинен алып чыгып, ооруканага жеткиришкен. Унаа өрттөлгөн.

Аянттагы элди таркатуу үчүн асманга ок атылганда митингчилер туш тарапка качып жөнөшкөн. Бирок «Качпагыла!» деген ураан, чакырыктарды угуп, эл кайра өкмөт үйүн алууга киришти

Аянттагы элди таркатуу үчүн асманга ок атылганда митингчилер туш тарапка качып жөнөшкөн. Бирок «Качпагыла!» деген ураан, чакырыктарды угуп, эл кайра өкмөт үйүн алууга киришти

10-15 мүнөт сайын элдерге ок атылып турду. Снайперлер адамдарды көбүнчө башка жана жүрөккө атканга аракет кылган. Митингчилер бактардын жана унаалардын артына жашынып, бир нече адамдар курал менен милицияны көздөй ок чыгарышкан.
  • 10-15 мүнөт сайын элдерге ок атылып турду. Снайперлер адамдарды көбүнчө башка жана жүрөккө атканга аракет кылган. Митингчилер бактардын жана унаалардын артына жашынып, бир нече адамдар курал менен милицияны көздөй ок чыгарышкан.
Прокуратуранын  имаратын тинтүүгө алышып, эшик-терезелерин талкалап, маанилүү иш кагаздары менен кошо имаратты өрттөп салышкан.

Прокуратуранын  имаратын тинтүүгө алышып, эшик-терезелерин талкалап, маанилүү иш кагаздары менен кошо имаратты өрттөп салышкан.

 Митингчилердин аянттан кетпесин түшүнүп, бийлик оппозияциянын өкүлдөрүн четинен бошото баштаган. Биринчилерден болуп Т. Сариев, Т. Мадылбеков, Д. Чотонов, А. Эркебаев, Э. Ибраимовалар эркиндикке чыгышкан.

Митингчилердин аянттан кетпесин түшүнүп, бийлик оппозияциянын өкүлдөрүн четинен бошото баштаган. Биринчилерден болуп Т. Сариев, Т. Мадылбеков, Д. Чотонов, А. Эркебаев, Э. Ибраимовалар эркиндикке чыгышкан.

  Борбордук аянтта Мамлекеттик тууну кайтарган Улуттук гвардиянын эки жоокери элдин таш ыргытканына карабай ордунан кетишкен эмес.
  •   Борбордук аянтта Мамлекеттик тууну кайтарган Улуттук гвардиянын эки жоокери элдин таш ыргытканына карабай ордунан кетишкен эмес.
Бакиев Ак үйдүн ичинде саат 12.00дон 19.00го чеин болгон. Оппозициянын акыркы лидерлерин бошотушкан маалда Бакиев эки джип унаасы менен Ак үйдөн Ала-Тоо аянтына чейинки бомбадан калкалоочу туннель аркылуу чыгып кеткен жана жолдон аларга каршылык көрсөткөндөрдү күзөтчүлөр унаанн терезесинен аткылашкан. Ал эми снайперлер жана милиция кызматкерлери граждандык кийимдерди кийишип, элге аралашып кеткен.  
  • Бакиев Ак үйдүн ичинде саат 12.00дон 19.00го чеин болгон. Оппозициянын акыркы лидерлерин бошотушкан маалда Бакиев эки джип унаасы менен Ак үйдөн Ала-Тоо аянтына чейинки бомбадан калкалоочу туннель аркылуу чыгып кеткен жана жолдон аларга каршылык көрсөткөндөрдү күзөтчүлөр унаанн терезесинен аткылашкан. Ал эми снайперлер жана милиция кызматкерлери граждандык кийимдерди кийишип, элге аралашып кеткен.  
Саат 19.00 чамасында Ак үйдө оппозиция өкүлдөрү түзүлгөн кырдаал туурасында талкуу жүргүзүшүп, Роза Отунбаева башында турган Убактылуу өкмөттү түзүү тууралуу чечимге келишкен. Бир катар кызматтардын башчылары дайындалган: Коргоо министри Исмаил Исаков,  Иса Өмүркулов  Бишкек шаарынын мэри болгон. 
  • Саат 19.00 чамасында Ак үйдө оппозиция өкүлдөрү түзүлгөн кырдаал туурасында талкуу жүргүзүшүп, Роза Отунбаева башында турган Убактылуу өкмөттү түзүү тууралуу чечимге келишкен. Бир катар кызматтардын башчылары дайындалган: Коргоо министри Исмаил Исаков,  Иса Өмүркулов  Бишкек шаарынын мэри болгон. 
Р. Отунбаеванын төрт орун басарлары дайындалган: Алмазбек Атамбаев — экономикага, Темир Сариев — каржы жана кредит маселеси боюнча, Өмүрбек Текебаев — конституциялык реформа боюнча, Азимбек Бекназаров — укук коргоо органдары жана прокуратурага бекитилген. Убактылуу өкмөттүн вице-премьер министри Өмүрбек Текебаев революциялык бийлик тууралуу төмөндөгүдөй аныктама берген:  «Ооба, биз, 14 киши, өзүбүзү өкмөт деп жарыяладык. Эмненин негизинде? Эч нерсенин. Ооба, ошондо биз узурпаторлор болуп калабыз. Биз эми өкмөт дагы, парламент дагы, президент дагыбыз. Бул өтө жаман чечим болчу. Бирок ишенип коюңуздар, мындан жакшы башка чечим жок эле»
  • Р. Отунбаеванын төрт орун басарлары дайындалган: Алмазбек Атамбаев — экономикага, Темир Сариев — каржы жана кредит маселеси боюнча, Өмүрбек Текебаев — конституциялык реформа боюнча, Азимбек Бекназаров — укук коргоо органдары жана прокуратурага бекитилген. Убактылуу өкмөттүн вице-премьер министри Өмүрбек Текебаев революциялык бийлик тууралуу төмөндөгүдөй аныктама берген:
  • «Ооба, биз, 14 киши, өзүбүзү өкмөт деп жарыяладык. Эмненин негизинде? Эч нерсенин. Ооба, ошондо биз узурпаторлор болуп калабыз. Биз эми өкмөт дагы, парламент дагы, президент дагыбыз. Бул өтө жаман чечим болчу. Бирок ишенип коюңуздар, мындан жакшы башка чечим жок эле»
Официалдуу маалыматтар боюнча, бийлик алмашуу үчүн курман болгондордун саны 86 адамды түзөт, ал эми медициналык кызмат алуу үчүн кайрылгандар 1500 адамдан ашкан. Алардын 500дөн ашыгы ар кандай оор жаракат алышкан.
  • Официалдуу маалыматтар боюнча, бийлик алмашуу үчүн курман болгондордун саны 86 адамды түзөт, ал эми медициналык кызмат алуу үчүн кайрылгандар 1500 адамдан ашкан. Алардын 500дөн ашыгы ар кандай оор жаракат алышкан.
8 апрель күнү күндүзү жана түнкүсүн шаардын ар тарабынан атылган октун үнү жаңырып турду. Көчөдө токтоп турган унаалар коңторулуп, өрттөнүп жатты. Ири соода борборлоруна мародёрлор чабуул коюп, тиричилик техника, кийим-кече жана тамак-аш тонолгон. Көбүнчө түрк бизнесмендерине тиешелүү болгон  — Vefa жана Бета Сторес, жана кытай ишкерлеринин — Гоин соода борборлору, андан сырткары  — Караван, Дордой Плаза,  «Народный», «7 Дней» ж.б. дүкөндөр түйүнү жабыркаган. Улуттук көркөм сүрөт музейи жана УТРКнын имараты да талкаланган. Бир нече баалуу сүрөттөр уурдалып, ал эми телеборбордо техникалык камсыздоосу иштен чыккан.
  • 8 апрель күнү күндүзү жана түнкүсүн шаардын ар тарабынан атылган октун үнү жаңырып турду. Көчөдө токтоп турган унаалар коңторулуп, өрттөнүп жатты. Ири соода борборлоруна мародёрлор чабуул коюп, тиричилик техника, кийим-кече жана тамак-аш тонолгон. Көбүнчө түрк бизнесмендерине тиешелүү болгон  — Vefa жана Бета Сторес, жана кытай ишкерлеринин — Гоин соода борборлору, андан сырткары  — Караван, Дордой Плаза,  «Народный», «7 Дней» ж.б. дүкөндөр түйүнү жабыркаган.
  • Улуттук көркөм сүрөт музейи жана УТРКнын имараты да талкаланган. Бир нече баалуу сүрөттөр уурдалып, ал эми телеборбордо техникалык камсыздоосу иштен чыккан.
15 апрель күнү Курманбек Бакиев Оштун борбордук аянтында 2 миңден ашуун талапкерлери менен митинг өткөргөн. Ошол эле учурда аянттын башка бурчунан ага каршы чыккан топ менен Бакиевди колдогондор ортосунда кагылшуу болуп, асманга ок атылган учурда Бакиевдин жактоочулары сахнадан сүйлөп жаткан жеринен алып түшүшүп, Жалал-Абадга качып кетүүсүнө жол беришкен
  • 15 апрель күнү Курманбек Бакиев Оштун борбордук аянтында 2 миңден ашуун талапкерлери менен митинг өткөргөн. Ошол эле учурда аянттын башка бурчунан ага каршы чыккан топ менен Бакиевди колдогондор ортосунда кагылшуу болуп, асманга ок атылган учурда Бакиевдин жактоочулары сахнадан сүйлөп жаткан жеринен алып түшүшүп, Жалал-Абадга качып кетүүсүнө жол беришкен
15 апрель күнү кечинде Казакстандын Кыргызстандагы элчилигине К. Бакиев отставкага кеткендиги тууралуу официалдуу кат жөнөткөн. Бакиев өзүнүн отставкага кетүүсүн «өлкөдөгү кырдаалды жөнгө салуу үчүн болгон кадам» деп билдирди.
  • 15 апрель күнү кечинде Казакстандын Кыргызстандагы элчилигине К. Бакиев отставкага кеткендиги тууралуу официалдуу кат жөнөткөн. Бакиев өзүнүн отставкага кетүүсүн «өлкөдөгү кырдаалды жөнгө салуу үчүн болгон кадам» деп билдирди.
19 апрель күнү  Казакстандын ТИМи  Бакиевдин белгисиз тарапка учуп кеткендиги тууралуу маалымат берген. Бир күндөн кийин, 20 апрелде Беларусиянын президенти  Александр Лукашенко  Бакиев жана анын үй-бүлөсү (бардыгы болуп 4 адам) менен 19 апрелди Минскте өткөргөндүгүн билдирген. Беларусиядан баш калкалоо сурап, өзүнүн отставкасын моюнга албай, дагы деле өлкөнүн мыйзамдуу президенти деп эсептеп, коомчулукту Убактылуу өкмөткө ишенбөөчүлүк көрсөтүүгө чакырган.
  • 19 апрель күнү  Казакстандын ТИМи  Бакиевдин белгисиз тарапка учуп кеткендиги тууралуу маалымат берген. Бир күндөн кийин, 20 апрелде Беларусиянын президенти  Александр Лукашенко  Бакиев жана анын үй-бүлөсү (бардыгы болуп 4 адам) менен 19 апрелди Минскте өткөргөндүгүн билдирген. Беларусиядан баш калкалоо сурап, өзүнүн отставкасын моюнга албай, дагы деле өлкөнүн мыйзамдуу президенти деп эсептеп, коомчулукту Убактылуу өкмөткө ишенбөөчүлүк көрсөтүүгө чакырган.