Сын атоочтун заттык мааниде колдонулушу

С. Каралаев жалпы орто билим беруу мектеби

Ачык сабак

Сын атоочтордун заттык мааниде колдонулушу

6-класс

Мугалим: Акатова Айнура

Сабактын максаттары:

• Билим берүүчүлүк: Окуучулар сын атоочтун заттык мааниде колдонулушу тууралуу маалымат алышат.
• Ѳнүктүрүүчүлүк: Окуучулар этнопедагогиканын негизинде макал-лакаптардан заттык маанидеги сын атоочторду нагыз сын атоочторду айырмалай алышат. Аларды колдонуп, сүйлѳм, эссе түзѳ алышат. Ѳз алдынча ой жүгүртүү, анализдѳѳ, салыштыруу кѳндүмдѳрүн калыптандырышат.
• Тарбиялык: Окуучулар заттанган сын атоочторду жазуу ишинде жана оозеки кебинде колдоно билүүгѳ, топтор арасында бири-бирин сыйлоого, адептүү, ыймандуу, маданияттуу болууга тарбиялык багыт алышат.

• Сабактын тиби: Билим-билгичтиктерин, кѳндүмдѳрүн калыптандыруу сабагы
• Сабактын усулу: саякат-сабак ,топ менен иштѳѳ.
• Сабак аралык байланыш: География, адеп сабагы
• Сабактын жабдылышы: Ураандар: «2017-жыл-Ыйман, адеп жана маданият жылы», «Адамдагы асыл сапат-ыймандуулук», «Маданият- ар бир элдин күзгүсү», «Адептүүлүктүн башаты- кичипейилдик», Ала-Тоонун макети(«Акылдын кени-Ала-Тоо» деген аталышта), слайддык-таблица, сыр сандык(тапшырмалар), баалоо баракчасы.

Алтын эреже:

• Адептүүгѳ жанашып,
• Ыймандуу менен бир басып.
• Маданияттуулар болобуз,
• Акылдын кенин бир ачып.

Сын атоочтук мааниде

Кандай?

Заттык мааниде

• Жакшы кишиге(кимге?) айтсаң билет,

• Жакшыга(кимге?) айтсаң билет, жаманга(кимге?) айтсаң күлѳт.

кандай?

жаман кишиге(кимге?) айтсаң күлѳт.

Кандай?

2. Жакшы киши(ким?) эл камын ойлойт,

Кандай?

Жаман киши(ким?) ѳз камын ойлойт.

Кандай?

2. Жакшы (ким?) эл камын ойлойт,

3. Акылдуу кишинин(кимдин?) сѳзү кыска, айта салса нуска.

Жаман (ким?) ѳз камын ойлойт.

3. Акылдуунун(кимдин?) сѳзү кыска, айта салса нуска.

• Сын атоочтор заттык мааниге ѳтүп айтыла берет. Мындай учурда сын атооч менен бирге айтылган аныктагыч зат түшүп калат да, сын атооч заттык мааниге ѳтѳт. Аныктагычка уланган мүчѳ сын атоочко уланат.
• Заттанган сын атоочтор зат атооч сыяктуу жѳндѳмѳ, кѳптүк (-лар), таандык мүчѳлѳр менен ѳзгѳрѳт да, сүйлѳмдѳ ээлик, толуктоочтук, аныктоочтук милдет аткарат.
• Мисалы: Жаманга айтса ң күлѳт,
• Жакшыга айтсаң билет.
• Жамандын айтканы жаман.
• Жакшылары тандалып алынды, жамандары иргелип салынды.
• Жакшыны жакшы билер, жаманды коногу билер.

Сыр сандыктан 1-тапшырма

• Окуу китебиңердин 152-бетиндеги

258-кѳнүгүүнү аткаргыла.

Сыр сандыктан 2-тапшырма

• Калпычынын кадыры жок.
• Жакшыдан качпа, жаманга баспа.
• Акылдуу тоону томкорсо, акылсыз элди омкорот.
• Акылдуу ишине ишенет, акмак т ү ш ү нѳ ишенет.
• Акылмандын ѳз ү ѳлсѳ да, сѳз ү ѳлбѳйт.
• Билимсиз бирди кѳрсѳ, билимд үү ми ң ди кѳрѳт.
• Эмгекчилдин наны- таттуу, жалкоонун жаны- таттуу.
• Билимд үү гѳ д ү йнѳ-жарык, билимсизге дүйнѳ– кара ң гы.
• Адепсизден да адепт үү л үк т ү ү йрѳн.

Сыр сандыктан 3-тапшырма

Сын атоочторду заттык мааниде колдонуп, доскага сүйлѳм түзг үлѳ.

Сыр сандыктан 4-тапшырма

• Ар бир топ ѳзүнүн атына ылайык тема боюнча заттанган сын атоочторду катыштырып, чакан эссе жазгыла. Топ башчылары окуп, башка топтор канча сын атооч бар экенин тапкыла.

Теманы бышыктоо суроолору:

• Сын атоочтор кандай учурда заттык мааниде колдонулат?
• Заттанган сын атоочтор сүйлѳм ичинде кайсы сүйлѳм мүчѳсүнүн милдетин аткарат?

Сабакты бышыктоо суроолору:

• Бүгүнкү сабак силерге эмнеси менен жакты?
• Бул сабактын пайдалуу жактары болдубу?

• Баалоо. Топтор бири-бирин баалоо. Ѳзүн-ѳзү баалоо.
• Үйгѳ тапшырма. 73-параграфты окуп келүү, 259-кѳнүгүүнү аткаруу.

• Кыргыз Республикасынын мамлекеттик Гимни