Тилге таазим этели

Ош шаарынын №18 гимназия мектеби

Тема: Таазим сага- «Эне тил».

Мугалим:Кулуева Аида Койгелдиевна

Ош 2016

• Сабактын максаты:
• а) Эне тилди сактоо, анын кадыр-баркын көтөрүү, өнүгүшүнө салым кошуу практикада колдонуу жөнүндө түшүндүрүү.
• б) Макал-ылакаптарды маанисин чечмелөө, окуучунун кеп маданиятын , угуу маданиятын өнүктүрүү жана бекемдөө, сөзмөрлүккө чечендикке үйрөтүү.
• в) Эне тилин сүйүүгө тарбиялоо
• Сабактын жабдылышы:  Тил жөнүндөгү ураандар, ырлар, жаңылмачтар, учкул сөздөр
• Сабактын формасы:  диалог – сабак

• Мугалим:  Мамлекеттик тилдин үч айлыгына карата “Таазим сага – “Эне тил” деген темада тарбиялык сабак өтөбүз.
• Сабакты баштардын алдында Мамлекеттик тил Гимнин ырдайбыз. Окуучулар:(Гимнди ырдашат)

• Мугалим:
• Бул жашоодо эң маанилүү тил болот,
• Тили аркылуу сүйлөйт жана ойлонот.
• Пикир айтып, билдиришип сезимдерин,
• Ар бир адам тили менен зор болот.
• Тилим менен келди «Манас» дастаны,
• Сиңирилген кыргыз элдин нарктары.
• Айкөл пейил, меймандостук сапаттар,
• Үрп-адаты жана каада-салттары.
• Илгертеден сөз өнөрүн баалашып,
• «Өнөр алды кызыл тил» деп келишкен.

• Кымбаттан кыналышып бүткөн тилим,
• Кылымдан азиз энем күткөн тилим.
• Төрөлүп бул дүйнөгө көз ачканда,
• Жаралып жаным менен бүткөн тилим.
• Бул тилдин кылдат, кымбат сырын ачам,
• Канымды сыя кылып, китеп жазам.
• «Таң эрте тил өмүрү бүтөт» десе,
• Күн менен уккан кечте кошо батам  – деп Абдрасул Токтомушев айткандай тилсиз жашоо жок.

• Мугалим:  — Нурниса, тилиң бар болгондуктан сенин кандай артыкчылыгың бар?
• Нурниса: К ай бирде жазгы суудай ташып калам,
• Калдастап калем издеп шашып калам.
• Капыстан көздөн кайым болбосун деп,
• Кагазга тапкан ойду жазып калам.
• Тил болбосо муну кайдан жазмакмын,
• Көөдөндөгү ойду кайдан айтмакмын
• Тилим бар. ыр жазууга шыгым бар..
• Мугалим:  — Баракелде!
• Мугалим:  — Арина, а сенинчи?
• Арина:  — Тилим бар менин дагы шыгым бар,
• Калдайып көчө менен басып калам.
• Капысынан ыр табылса шашып калам,
• Кагаз жок, калем сапты ала коюп.
• Шашкалактап алаканга жазып калам,
• Кайран гана кызыл тилим болбосо.
• Мунун баарын, мен кайдан алып калам.
• Мугалим:  — Азаматсың!

• Мугалим:  — Баяман, тилиң болбосо кантмексиң?
• Баяман:  тилим жок оюмду айта албайм,
• Аздектеген сезимимди жаза албайм.
• Күпүлдөп тоо суусундай агып калам,
• Күбүрөп көк желкемди кашып калам.
• Гүлгө конгон ырлардын көпөлөгүн,
• Күлмүң этип калпак менен басып калам.
• Татынакай таттуу тилим болбосо,
• Ичимдеги букту кантип айта алам.
• Мугалим:  — Рахмат!
• Мугалим:  — Мерниса, тил болбосо дүйнө тааныйт белек?
• Мерниса:  — Жок.
• Келбесе сөз сүйлөөгө кызыл тилиң,
• Кайдан болсун азыркыдай толгон билим.
• Сөз сүйлөп, сөздөн сөзгө жетпеген соң,
• Дүйнөнүн биз билмекпиз кайсы бирин.

• Мугалим:  — Арген,
• «Толгоосу токсон кызыл тил,
• Сүйлөймүн десең өзүң бил» — деген сөздү кандай түшүнөсүң?
• Арген:  — Менин кыргыз тилим бай, ийкемдүү,
• Атайыңдай мукам-мукам сайрашың.
• «Кел келиңде» угулса да айбатың,
• Токтогулдай татаал, катал жол басып.
• Туюк жолдон жол табасың кармашып,
• Эркин күчтүү, жолуң шыдыр болсун деп,
• Таланттарың купулуна толсун деп,
• Сөз берметин калтырыптыр бабалар,
• «Манасты» окуп, эл намысын коргосун деп.
• Мирдилет:
• Кайда бурсаң кете берет кызыл тил,
• Абайлагын жакшы нукка сала бил.
• Адамдардын жүрөктөрүн оорутпа,

• Мугалим:  — Туура айтасың, тилдин сөөгү жок.
• Мугалим:  Кыргыз тилинин кадыр-баркы кайда?
• Нуриза:  Алыкулдун, Жусубуң бар дайрасың,
• Мидини бар, Райканы бар саймасың.
• Өрүшү бай, жайыты бар, багы бай,
• Кыргыз тили табериктүү тамгасың.
• Сөздөрүңдүн калпып алган каймагын,
• «Алп Манастын» улам сүрдүү айбаты
• Түгөлбайы, Чынгызы бар тилимдин,
• Болсо керек табылбачу канаты.

•  
• Мамлекеттик тилди өнүктүрүү максатында даярдалган Таазим сага – “Эне тил” аттуу адабий – музыкалык композициябыз ушуну менен аяктады. Келгениңиздерге чоң ыракмат!
•  

• Келгениңиздерге чоң ыракмат!