Дарси кушод синфи 8

ВАЗОРАТИ ТАЪЛИМИ ХАЛҚИ ЧУМХУРИ ЎЗБЕКИСТОН САДОРАТИ ТАЪЛИМИ ХАЛҚИ ВИЛОЯТИ НАМАНГОН ТАЪЛИМИ ХАЛҚИ НОҲИЯИ ПОП МАКТАБИ МИЁНАИ ТАЪЛИМИ ХАМАГОНИИ РАҚАМИ-50 ТАФСИЛОТ ДАРСИ КУШОДИ ЯКСОАТА АЗ ФАННИ ИНФОРМАТИКА ТАҲТИ МАВЗЎИ “ФОРМАҲО”

МУАЛЛИМА: УМАРОВА ВАСИЛЯХОН САЙДАЗАМОВНА

ДАРСИ КУШОД

Мавзъў: Формаҳо

Мақсади дарс:

Таълимий : Бо хонандагон дар бораи формаҳоро маълумот додан ва бо мисол овардан. Бо тегҳои формаро фаҳмонидан.…

Тарбиявий : Аз хонандагон тартиб-интизомашонро ва билимашонро зиёда кардан. Бо Ватанамо баркамол авлодро тарбия кардан.

Ривочии : Бо хонандагон дар бораи формахо маълумот додан ва бо ёрдами компютер натича гирифтан.

Компетенсияи таянч: КТ-1, КТ-2, КТ-3

Услуб: Вобастаги маъруза ва амалиёт.

Шакл : Савол-чавоб. Кор ба чамоа.

Восита: Дарси электрони. Дарслик. Плакат. Расмҳо.

Усул : Тайёр презинтация ва слайд материалҳо.

Назорат : даҳани, савол-чавоб, муҳокама, аз назар гузаронидан.

Дарси харитаи технологӣ

1. Ташкилий қисм:

1. Салом-алек кардан,

2. Хозиру-ғоиб кардан,

3. Бо холати санитария-гигиенаро ва бо хонандагонро дида баромадан.

2. Такрори мавзўи гузашта.

Саволҳо:

1. Чанд зина сарлавхахо дар HTML-4 кор мефармояд?

2. Зинахои сарлавха аз хамдигар бо чй фарк мекунад?

3. Дар HTM кадом тег матнро ба сатри нав мегузаронад?

4. Абзац дар HTML бо ёрии кадом тег муаям мешавад?

5. Матни ғавс, моил, шрифти зерхатдор бо кадом тегро навишта мешавад?

6. Дар Web-сахифа текис кардани матнро гуед.

3. Баёни мавзўъй нав.

Дар web-сахифа формахр бо максади гузаронидани пурсишхо, байни web-cepвep ва мичоз мулокот барпо кардан, ё хуччати даркориро аз руйхати додашуда интихоб намудан истифода мегардад. Масалан, формахо дар web -caхифа барои аник, кардани рейтинги web-сахифа, чамъоварии фикрхо дар бораи махсулоти ягон корхона, шиносшави ба воситаи Интернет ва дигар максадхо ташкил мегардад. Мувофики максад саволхои форма хам гуногун мешавад. Лекин ташкил кардани capволхо дар web-сарлавхо бо кумаки тегхой якхела амали мегардад. Ин тегхо дар web- сахифа якчоя бо матни савол оинаи чавобро хосил меку­над. Матни савол хангоми омодасозии web-сахифа дохил мешавад. Он аз руйи сохт ба ду гурух чудо мешавад:

1. Барои дохил кардани чавоби ихтиёри ба накша даро- мадааст.

2. Барои яке аз чавобхои тахияшударо интихоб кардан ба накша даромадааст.

Саволхоро ба чойи дилхохи web-сахифа чойгир кардан мумкин аст. Яъне, сохти формаро ба шакли худатон маъкул ташкил карданатон мумкин аст. Мулокотро дигар хел ташкил кардан мумкин аст. Масалан, чуноне, ки аввал дидем, саволхои даркориро ба web-сахифа дода (ба сифати матни одди), ба ин савохо ба воситаи почтам электрони чавоб фиристоданро илтимос карда, манзил (адрес)-и почтам электрониатонро метавонед нишон дихед. Лекин дар ин холат чавоби бисёр намегиред. Чунки хама хам бо одами ношинос барои хат навиштан чуръат намекунад. Дуюм, чавоб додан ба саволхои форма мулохизаи зиёд талаб намекунад, аммо хатро бошад, фикр карда навиштан даркор.

Барои хосил кардани форма теги чуфти FORM истифода мегардад. Он мисли ACTION ва METHOD пара­метру дорад. Параметри ACTION мачбурй буда, кимати он URL-манзил аст.

Дар якчанд усул фиристодани формаро ичро кардан мумкин аст. Барои нишон додани усули фиристодани фор­ма параметри METHOD кор фармуда мешавад. Дар бисёр мавридхо барои фиристодани форма почтаи электрони зиёд истифода мегардад. Барои ин ба теги FORM бо кимати параметрами METHOD=POST ва ACTION= «mailto: адреси сохтори почтаи электрони пайваст мешавад. Масалан:

FORM METHOD=POST АCTION=«mailto:rtm@umail.uz»

Барои саволу-чавоб ташкил намудан дар форма теги чуфти INPUT бо параметри NAME дастгири меёбад. Бо ёрии ин тег барои ба саволи додашуда чавоб дохил кардан майдони матн (сатри чавоб) хосил карда мешавад. Шумораи аломатхои сатри чавобро бо параметри SIZE (че- нак) аник, кардан мумкин аст. Савол бошад, ба сифати матни одди дароварда мешавад. Масалан:

Номи шумо:

• INPUT NAME = «чойе, ки ном дохил карда мешавад» SIZE=25

Ин танхо дар форма матни «Номи шумо:» ва майдони матнеро «чои дохил кардани ном» ном дораду ба он то 25 аломат дохил кардан мумкин аст, хосил менамояд.

Чавобе, ки ба баъзе бандхои форма навишта мешавад, мумкин аст ба як сатр нагунчад. Масалан, дар форма банди «Эзох» бошад, одатан, ба ин банд майдони навиштани матни иборат аз чанд сатр чудо карда мешавад. Барои ин аз теги чуфти TEXTAREA истифода мебаранд. Дар тариби ин тег параметрами муайянкунадаи номи майдони матн (NAME), микдори сатрхо (ROWS) ва сутунхо (COLS) иштирок мекунад, масалан,

Р Эзох:

Ин тегхо дар форма калимаи «Эзох:» ва майдони матне бо номи «Эзох,» (яъне, 4 сатре, ки хар яке 40-то нишона дорад)-ро хосил мекунад.

Хамин гуна саволхое мавчуд аст, ки ба онхо яке аз Чавобхои аник, интихоб мешавад. Масалан, ба саволи оид ба маълумотатон, албатта, яке аз чавобхои «Ибтидои», «Ми­ена», «Миёнаи махсус» ё «Оли»-ро интихоб мекунед. Чавобхоро ба ин гуна саволхо ба форма барвакт дохил кардан мумкин аст. Одатан, ба пеши чавобхое, ки ин гуна ташкил гардидаанд, доирача дохил намуда, кадом чавоб, ки интихоб шавад, доирачаи пеш аз ин чавоб буда (бо кумаки мушак) муайян карда мешавад.

Барои ин гуна саволу чавобро дар форма ташкил намудан дар теги INPUT параметри NAME бо парметри TYPE (тип) якчоя бо кимати RADIO (равон кардан) истифода мегардад. Мувофик, ба доирачаи муайяншуда маълумоти ба шумо дастрасшаванда (ё ба web-cepвep) кимати пар­метри VALUE (кимат) мешавад. Масалан:

Маълумоти шумоR

INPUT TYPE = radio NAME = «Маълумот» value = «Ибтидой»ИбтидоиR

INPUT TYPE = radio NAME = «Маълумот» value = «Миёна» Миёна BR

INPUT TYPE=radio NAME=«Маълумот» value=«Миёнаи махсус» Миёнаи махсус BR

Маълумот» value =«Оли» Оли

Дар ин чо парметри TYPE=radio дар экран доирача хосил мекунад; Баъди NAME= калимаи дар нохунак навишташудаи «Маълумот» номи майдон буда, ба экран бароварда намешавад; Калимаи «Ибтидои», баъди VALUE= ба web-сервер фиристода мешавад; калимаи Ибтидои баъ­ди он ба экран пахлуи доирача мебарояд. Теги BR аз сатри нав баромадани матни баъдинаро таъмин мекунад.

Баъзан аз чавобхои таклифшуда якчандтоашро интихоб намудан зарур мешавад. Дар ин холат ба чойи кимати RADIO-и параметри TYPE кимати CHECKBOX (чойи ин­тихоб) корбаст мешавад. Дар ин хол дар форма ба чойи доирача катакча хосил мешавад. Масалан, саволи оид ба забонхои азхудшударо дар HTML-хуччат ба таври зерин ифода кардан мумкин аст:

Забонхое, ки медонед BR

Узбеки»Узбек

• INPUT TYPE=checkbox NAME=«Til» value= «Руси» Рус
  

Англиси» Англис

Точикй» Точик

Аз тегхои дида баромада истифода бурда, формахои муракккаб набударо ташкил кардан мумкин аст. Формаи хосил кардаатонро дар шабакаи интернет дохил кунед, онро миллионхо одамон мебинанд. Аммо чавобхои ба саволхои он додашуда ба шумо расида намеояд. Барои ба чавобхои формаи хосилшуда баргашта омадан теги INPUT аз параметри TYPE-и дорои кимати SUBMIT (пайвастшави) истифода мекунад. Барои тоза кардани майдонхои матни форма, теги INPUT аз параметри TYPE-и дорои кимати RESET (бозинтихоб) истифода мебарад. Дар теги мазкур параметри VALUE корбаст шавад, браузер дар экран тугма хосил мекунад. Масалан, теги

INPUT TYPE=«submit» VALUE =«Формаро фиристодан»

ба экран тугмаи дар дохилаш чумлаи «Формаро фиристодан» навишташуда мебарорад ва ин тугма интихоб шавад, маълумотхри форма ба манзили зарури гусел мешавад, теги INPUT TYPE=«reset» VALUE=«Toзa кардани форма» бошад, ба экран тугмаи дар дохилаш чумлаи «формаро тоза кардан» навишташуда мебарорад ва ин тугма интихоб шавад, хамаи маълумотхри форма нест шуда, имкони нав кардани маълумотхоро медихад.

Дар поён барои форма HTML-хуччат ва web-саҳифаи ба он мувофик, оварда шудааст:

Б арои хосил кардани формаи боло аз имконияти чойгиркунии чадвал ба web-сахифа истифода кардем. Ду намуд тугмахои интихобкуни пахлуи хам акс ёфтаанд.

4.Мустахкамкуни:

Барои хосил кардани форма имконияти интихобкуниро бо кумаки теги чуфти SELECT хам дар амал ичро кардан мумкин аст. Дар ин маълумотхои интихоб карда- нашон лозим мисли руйхати теладиханда акс меёбад. Эле­ментхой руйхат бо кумаки теги токи истифодашавандаи IONдар дохили теги SELECT дохил карда меша­вад.Теги SELECT мисли NAME, SIZE, MULTIPLE пара­метрхо дорад. Кори параметрхоро аз мисоли дар зер овардашуда фахмидан мумкин аст:

Чуноне ки мебинед, кисми интихобии форма чои хеле хурдро сохиби мекунад. Дар натичаи интихоби мисоли мазкур ба манзили даркори факат якто киммат «8» фиристода мешавад. Агар имконият додан ба интихобкунии кимат зapyp бошад, пайвастани параметри кимат талабнакунандаи MULTIPLE кифоя аст.

5.Вазифаи хонаги:

Савол ва супоришҳо

1. Дар бораи форматов, ки дар щётатои дучор омадааст, накл кунед.

2. Барои чй формаро истифода мешаванд?

3. Форма дар web-сахифа чй хел ташкил мешавад?

4. Оид ба фиристодани форма накл кунед.

5. Мондани матни форма чй хел муайян карда мешавад?

6. Дар форма майдони матни якчандстарй чй хел ташкил карда мешавад?

7. Усулхои ташкили интихобкунии чавобхои дар форма додашударо эзох диҳед.

Тест

1. Фармоишҳои забони HTML дар байни нишонҳои кадом навишта мешавад ва чи ном дорад.

A) ( ), тег B) [ ], тег

C) { }, тег D) тег

2. Тег ба чанд гурӯҳ ҷудо мешавад.

A) 1; B) 2 C) 3; D) 4

3. Дар HTML – ҳуҷҷат файли матндори вусъатдиҳандаи қадом мебошад.

A) doc. B) xls. C) html. D) ppt.

4. HEAD теги аз кадом забон гирифта шуда маънояш чист.

A) анг. қисми аввал B) анг. қисми охир C) анг. қисми такрор D) анг. қисми ном

5. BODY-гуфта чиро мефаҳмед.

A) анг. қисми аввал B) анг. қисми охир C) анг. қисми такрор D) анг. қисми ном

6. TITLE чунин тег?

A) анг. қисми аввал B) анг. қисми охир C) анг. қисми такрор D) анг. қисми ном

7.Матни аз худаш баъдинаро ба сатри нав мекӯчонад.

A) B) C)
D)

8. Забони HTML имкони чанд зина сарлавҳа монданро медиҳад.

A) 6 B) 7 C) 8 D) 9

9. Барои нишондоди абзас дар веб-саҳифа кадом тег истифода мегардад.

A) B) C)
D)

10. Барои ширифи сиёҳ ё ғафс кардан кадом тег истифода мегардад.

A) B) C) D)