Дилбаяндын түрлөрү

Дилбаян жазуу

Дилбаян- өз оюн чыгармачылык менен жазуу формасында ишке ашыруу ишмердиги.Чыгарманы жазып жаткан (окуучу) автордун пикирин , ички сезимдерин, ой толгоолорун чыгармачылык менен кагазга түшүрөт.

Жалпысынан алганда дилбаяндардын ар кандай түрлөрү бар: баяндоо,аңгеме, отчёт, түшүндүрүү,процедура жана сүрөттөө.

Баяндоо : Мисалдар өз ичине окуяларды, жомокторду ж.б камтый алат.

-Айлана –чөйрөдөгү абал менен таанышуу, каармандар менен таанышуу

-Башкы каарман катышкан окуялардын иреттүүлүгү

-Башкы каарман кабылган кыйнчылыктар, көйгөдүн чечилиши

-Идеяларды бириктирүү.

-Аңгеменин автору катары баа берүү

Аңгеме : Мисалдар өз ичине күндөлүктөрдү, журналды, газеталык макалаларды камтышы мүмкүн.

-Бардык туура келген негиздерди ачык багытта киргизүү

- Маанилүү окуяларды майда –чүйдөсүнө чейин сүрөттөө

-Өткөн чакта баяндоо

-Кыскача макаланын автору катары баа берүү

Отчёт :Өз ичине илимий отчётторду, тарыхый отчётторду,фактыларга негизделген ар кандай текстерди камтыйт

-Жалпы классификациялоочу ырастоодон башталат

-Так жана толук сүрөттөө

-Көркөм тилди эмес, фактылар тилин колдонуу

-Үчүнчү адамдын атынан баяндоо

Түшүндүрмө :Өз ичине кайсы бир нерсенин “эмнеликтен” же “кантип” болуп жатканын түшүндүрмө берген ар түрдүү текстти камтыйт.

-Так ырастоодон же аныктоодон башталат.

-Зарыл болгон учурда предметке байланышкан терминдерди, техникалык терминологияны өз ичине камтыйт

-Учур чакты пайдалануу

-Себеп , натыйжаларды байланыштыруучу сөздөрдү пайдалануу

Процедура :Өз ичине оюндун эрежелерин, рецептерди, конструкцияларды жыйноо боюнча колдонмолорду ж.б камтыйт

-Процедуранын максаттарынын ачык жана так коюлушу

- Усул толук жана логикалык ыраатуулукта берилген

-Предметке байланышкан терминологичя колдонулат

-Учур чакты колдонуу

Сүрөттөө :Үлгүлөр маселени изилдөөн, “макул же каршы “ деген аргументтерин келтирүүнү каалган эссени өз ичине камтыйт

-Теманы жалпылап көрсөтүүчү кириш сөздөн башаталат

-Логикалык ыраатуулукка “макул же каршы” аргументтерин келтирүү

-Ар бир аргументти бекемдөөчү далилдерди келтирүү , жаксыз стилди колдонуу

-Ар бир жаңы ой колдоого алынып, өзүнчө абзацка жазылат

Маалымат булагы: Жазуу көндүмдөрүн баалоо