Дурус жана буруш бөлчөктөр

5-класс. Математика

Тема:

Дурус жана буруш бөлчөктөр

Саттарова Г.А

Сабактын максаты:

Дурус жана буруш бөлчөктөр

жөнүндө түшүнүк алуу, аралаш

санды буруш бөлчөккө, буруш

бөлчөктү аралаш санга

айландырууну үйрөнүү

Жогорку бөлчөктөрдүн алымдары менен

бөлүмдөрүн салыштырып көрөлү. Алымдары

бөлүмдөрүнөн кичине.Айрым учурда

бөлчөктөрдүн алымдары бөлүмдөрүнөн

чоң же барабар болуп калышы мүмкүн.

Алымы бөлүмүнөн кичине болгон

бөлчөк дурус бөлчөк деп аталат .

-дурус бөлчөктөр

Дурус бөлчөк бирдин бөлүгү

болгондуктан бирден кичине болот.

Жогоруда келтирилген бөлчөктөрдүн

ар бири бирден кичине:

Алымы бөлүмүнө барабар же андан

чоң болгон бөлчөк буруш бөлчөк деп

аталат.

Мисалы, буруш бөлчөктөр

б ирге барабар же бирден чоң болот.

2 санын дин бүтүн бөлүгү,ал эми

санын –бөлчөк бөлүгү деп аташат.

Мындай сандарды аралаш сандар

деп атоо кабыл алынган.

Буруш бөлчөктүн бүтүн бөлүгүн бөлүп

алуу үчүн анын алымын бөлүмүнө бөлөбүз.

Анда толук эмес тийинди буруш бөлчөктүн

бүтүн бөлүгү, калдыгы анын бөлчөктүү

бөлүгүнүн алымы, ал эми буруш бөлчөктүн

бөлүмү болсо, анын бөлчөктүү бөлүмүнүн

бөлүмү болот.

№ 417. Эрежени колдонуп,

буруш бөлчөктөрүнүн бүтүн

бөлүктөрүн бөлүп алгыла

Жообу: 3,2,3,3

№ 418 .

бөлчөктөрүн аралаш сан түрүндө

жазгыла

VI = IV — III

Туура барабардык келип

чыга

тургандай бир чийди

жылдыргыла

Аралаш санды буруш бөлчөккө

айландырууда анын бөлүмү

өзгөрүүсүз калтырылат да, бөлүмү

бүтүн бөлүгүнө көбөйтүлүп

алымына кошулуп алымы болуп

жазылат.

Мисалы,

№ 419.

аралаш сандарын буруш

бөлчөктөргө айландыргыла .