Физика 10-класс

Тема: «Борборго умтулуучу ылдамдануу жана борборго умтулуучу к үч »

Жердин айланасында Айдын жана Жердин спутниктеринин кыймылы, Сатурндун шакектери

Жолдордогу айланма жол

Атракцион

Айланма кыймылдын башка мисалдары

• Тегерек кыймылдын мисалдары

Ылдамдык векторунун багыты

• Ылдамдык вектору тегеретилген тегерекке тангенсалдуу багытталат

тегерек кыймылдын мүнөздөмөлөрү

• Ылдамдык модулу өзгөрбөйт
• | v | = const

• Ылдамдык векторунун багыты убакыттын өтүшү менен өзгөрөт, ылдамдануу болот

Вектордук чондук багыты

R

Ылдамдык жана ылдамдануу векторлорунун багыты

v 1

v 2 a= ( v 2 -v 1 )/ t

R

v 2

a ц =

R

Айланма кыймыл мүнөздөмөлөрү

• Мезгил - айланадагы бир толук айлануу мезгили
• Т (с)

t

• Т =

n

t – жүрүү убактысы

n – айлануу саны

Мезгил менен жыштыктын байланышы

t 1

T = = (с)

n ν

n 1

ν = = (с -1 = Гц)

t T

Мезгил менен жыштыктын байланышы

[

]

Айлана боюнча кыймыл формулалары

Сызыктуу ылдамдык

ылдамдануу

Бурчтук ылдамдык

v 0

v 0

Ылдымдык жана ылдамдануунун вектордук багыты

2.

v

1.

B

R

А

0

R

0

3.

 v

B

А

v

 v

R

____

а

=

R

t

0

Борборго умтулуучу куч

• Айлануучу нерсени тегерекчеде кармап, айлануу борборуна багытталган күч борборго умтулуучу күч деп аталат.

F = m  a

F ц

Чондук

Мезгил

НЕГИЗГИ формула

T=t/N

байланыш формула

Жыштык

T= 2  R/v

Сызыктуу ылдамдык

бирдиги

 = N/t

Бурчтук ылдамдык

 = 1 / Т

v=2  R/T

с

v=  R

Борборго умтулуучу ылдамдануу

 =  /t

с -1

м/с

a=v 2 /R

 =2  /T

a=4  2 R/T 2

рад/с

м/с 2

6.

• Унаанын дөңгөлөгү 10 секундада 20 жолу айланат. Дөңгөлөктүн айлануу мезгилин аныктаңыз?

• Тапшырма
• Цирк аренасында ат ушунчалык ылдамдыкта чуркап өтөт, ал 1 мүнөттө 2 айланып өтөт. Аренанын радиусу 6,5 м, айлануу мезгилин жана жыштыгын, ылдамдыгын жана борборго ылдамдануусун аныкта

Берилди: СИ Чыгаруу:

t= 1 мин 60 с T= = 60c :2=30c

n= 2

ν = = 2:60c=0, 0 33 Гц

T- ?

ν =?

v= ?

а=? =2·3,14·6,5м·0,033Гц= 1,35м/с

=0,285 м/с2

Суроо 1

• Унаа сүрөттө көрсөтүлгөн траектория боюнча туруктуу модулдук ылдамдык менен жүрөт. Борбордо ылдамдануу максималдуу чекитте ..
• 1
• 2
• 3
• Бардык чекитте бирдей

Суроо 2

• Нерсе тегеренип, сааттын жебесине каршы бирдей кыймылдайт. Ушундай кыймыл учурунда ылдамдануу вектору кандайча багытталат?

• 1 1 2 3 4
• 1 1 2 3 4
• 1 1 2 3 4
• 1
• 1
• 2
• 3
• 4

Тапшырма

• 5-к өнүгүү (28-бет)
• 4-мисал

Рахмат !