Просмотр содержимого документа
«Функциянын касиеттери»
АЧЫК САБАК
Сабактын максаты:
- Функциянын нөлдөрү, өсүүчү жана кемүүчү функция тууралуу таанышасыңар; Эгер функциянын нөлдөрү жашаса тапканды үйрөнөсүңөр. Функциянын өсүү, кемүү аралыктарын табуу боюнча көндүмдөрүңөрдү калыптандырасыңар .
- Функциянын нөлдөрү, өсүүчү жана кемүүчү функция тууралуу таанышасыңар;
- Эгер функциянын нөлдөрү жашаса тапканды үйрөнөсүңөр.
- Функциянын өсүү, кемүү аралыктарын табуу боюнча көндүмдөрүңөрдү калыптандырасыңар .
Р=Р( t )
p , º с
4
Саат 2 де жана саат 5 те температура нөлгө барабар
3
2
1
t , саат
0 1 2 3 4 5 6 7 8
-1
-2
Алгачкы бир сааттын ичинде жана саат 3 төн 8 ге чейин температура жогорулады
Саат 1 ден 3 кө чейин температура төмөндөдү
-3
-4
5
Функциянын нөлдөрү
өсүү
аралыктары
Функциянын касиеттери
кемүү аралыктары
Турактуу
аралыктар
Функциянын нөлдөрү
х=-4; х=0;
х=3
у
7
6
5
4
3
2
1
у=0
Функция нөлгө
айлануучу
аргументтин
маанилери
функциянын
нөлдөрү деп аталат.
1 2 3 4 5 6
-7 -6 -5 -4 -3 -2 -1
х
-1
-2
-3
-4
-5
-6
-7
1 Х 1 =1 Х 2 =4 Х 2 Х 1 у 2 =1 у 1 =-3 у 2 у 1 1 - 3 х 2 х 1 болгондо у 2 у 1 болсо у= f (х) функциясы өсүүчү деп аталат. у 7 6 5 4 3 2 1 Эгерде кандайдыр бир аралыктан алынган аргументтин чоң маанисине функциянын чоң мааниси туура келсе, анда ал аралыкта функция өсүүчү деп аталат. -7 -6 -5 -4 -3 -2 -1 1 2 3 4 5 6 0 х -1 -2 -3 -4 -5 -6 -7 [1;4] [-7;-3] " width="640"
41
Х 1 =1
Х 2 =4
Х 2 Х 1
у 2 =1
у 1 =-3
у 2 у 1
1 - 3
х 2 х 1 болгондо
у 2 у 1 болсо у= f (х) функциясы өсүүчү деп аталат.
у
7
6
5
4
3
2
1
Эгерде кандайдыр бир аралыктан алынган аргументтин чоң маанисине функциянын чоң мааниси туура келсе, анда ал аралыкта
функция өсүүчү деп аталат.
-7 -6 -5 -4 -3 -2 -1
1 2 3 4 5 6
0
х
-1
-2
-3
-4
-5
-6
-7
[1;4]
[-7;-3]
Х 1 Х 2 =1 у 2 1 у 2 =1 у 1 =2 х 2 х 1 болгондо у 2 1 у= f (х) функциясы кемүүчү деп аталат. у 7 6 5 4 3 2 1 Эгерде кандайдыр бир аралыктан алынган аргументтин чоң маанисине функциянын кичине мааниси туура келсе, анда ал аралыкта функция кемүүчү деп аталат. -7 -6 -5 -4 -3 -2 -1 1 2 3 4 5 6 х -1 -2 -3 -4 -5 -6 -7 [-3;1] " width="640"
Х 1 =-3
Х 2 Х 1
Х 2 =1
у 2 1
у 2 =1
у 1 =2
х 2 х 1 болгондо
у 2 1 у= f (х)
функциясы
кемүүчү деп
аталат.
у
7
6
5
4
3
2
1
Эгерде кандайдыр бир аралыктан алынган аргументтин чоң маанисине функциянын кичине мааниси туура
келсе, анда ал аралыкта функция кемүүчү деп аталат.
-7 -6 -5 -4 -3 -2 -1
1 2 3 4 5 6
х
-1
-2
-3
-4
-5
-6
-7
[-3;1]
0 K y = - 2 x +2 y = 2 x - 4 1. 2. Функция өсүүчү Функция кемүүчү " width="640"
y = 2 x - 4
у
y = 2 x – 4
у
y = - 2 x +2
х
у
0
-4
2
0
0
1
y = - 2 x +2
х
х
0
у
1
2
0
K0
K
y = - 2 x +2
y = 2 x - 4
1.
2.
Функция өсүүчү
Функция кемүүчү
Эгерде кандайдыр бир аралыктан алынган
аргументтин бардык маанилерине функциянын бирдей мааниси туура келсе, анда ал аралыкта
функция турактуу
болот.
v , км
7
6
5
4
3
2
1
1. [-7;-3]
өсүү аралыгы
t ,саат
2. [1;4]
кемүү аралыгы
1 2 3 4 5
-7 -6 -5 -4 -3 -2 -1
-1
-2
-3
-4
-5
-6
-7
3. [-3;1]
турактуу аралыгы
Нөлдөрү төмөндөгү сандар болгон кандайдыр
функциянын графигин чийгиле:
х=-5 жана х=2
у
7
6
5
4
3
2
1
х
0
1 2 3 4 5 6
-7 -6 -5 -4 -3 -2 -1
-1
-2
-3
-4
-5
-6
-7
Нөлдөрү төмөндөгү сандар болгон кандайдыр
функциянын графигин чийгиле:
-7; -1 жана 5
у
7
6
5
4
3
2
1
х
0
1 2 3 4 5 6
-7 -6 -5 -4 -3 -2 -1
-1
-2
-3
-4
-5
-6
-7
Төмөндөгү функциялардын нөлдөрүн
тапкыла (эгерде алар бар болсо) :
У=-0,8х+12
2.
1.
-0,8х+12=0
х 2 +5 ≠ 0
Б өлчөктүн нөлгө барабар болуу шарты
-0,8х=-12
/•(-10)
4+2х=0
8х=120
2х=-4
х=15
х= -2
Жообу:
Функциянын
нөлү: х=15
Жообу:
Функциянын
нөлү: х= -2
Төмөндөгү функциялардын нөлдөрүн тапкыла
(эгерде алар бар болсо) :
у=(3х-6)(х+5)
4.
3.
(3х-6)(х+5)=0
(х-2)(х+9)≠0
х+5=0
3х-6=0
же
х=-5
7≠0
3х=6
Демек, бул функциянын
нөлү жок.
х=2
Функциянын
нөлдөрү:
х=2 жана х=-5
Жообу:
Жообу:
Функциянын
нөлү жок
Функциянын кемүү аралыктары:
х= -6, х= -2 жана х=3
Функциянын нөлдөрү:
[-4;0]
Функциянын өсүү аралыктары:
[-7;-4] жана [0;5]
у
7
6
5
4
3
2
1
0
х
1 2 3 4 5
-7 -6 -5 -4 -3 -2 -1
-1
-2
-3
-4
-5
-6
-7
Функциянын нөлдөрүн тапкыла:
1
х=-3 жана у=5
2
х=4 жана х=-3
у
7
6
5
4
3
2
1
х
0
1 2 3 4 5 6
-7 -6 -5 -4 -3 -2 -1
-1
-2
-3
-4
-5
-6
-7
Функциянын өсүү аралыктарын
тапкыла:
у
1
[-6;5]
7
6
5
4
3
2
1
2
[-5;0]
х
0
3
[-5;5]
1 2 3 4 5 6
-7 -6 -5 -4 -3 -2 -1
-1
-2
-3
-4
-5
-6
-7
4
[-2;5]
Функциянын кемүү аралыктары:
1
2
[-6;-5] жана [0;5]
[-7;5] жана [0;5]
у
7
6
5
4
3
2
1
х
0
1 2 3 4 5 6
-7 -6 -5 -4 -3 -2 -1
-1
-2
-3
-4
-5
-6
-7
Функциянын
кемүү
аралыктары
Функциянын
өсүү
аралыктары
Функциянын нөлдөрү
y=f ( x )
Функциянын
турактуу
аралыктары
Үй тапшырма:
Авторлору :Ю.Н.Макарычев, Н.Г. Миндюк ж.б.
Алгебра 9-класс үчүн окуу китеби
10-16 -беттер,
I глава, § 1 , 2 -пункт
22
22