Қандай дерек көздері сақтар туралы мәлімет береді.

Сабақтың тақырыбы: Қандай дерек көздері сақтар туралы мәлімет береді.

Мұғалімнің аты-жөні: Бекбергенова И.К Күні: 13.12.17ж Пәні: Қазақстан тарихы

Сыныбы: 5 «А,Ә»

Қатысқан оқушылар саны:

Қатыспаған оқушылар саны:

Сабаққа негізделген оқу мақсаттары

5.3.1.1 Картадан тайпалық одақтардың орналасуын көрсету;

5.3.1.2 Ежелгі мемлекеттік бірлестіктердің құрылуын түсіндіру;

Сабақ нәтижесі:

Оқушылардың барлығы мынаны орындай алады: Оқулықта берілген және қосымша тапсырмаларды орындайды. Жазба жұмыс жасайды. Сұраққа жауап береді. Оқушылардың көбісі мынаны орындай алады: Өз бетінше жұмыс жасайды. Сұраққа жауап береді. Қосымша үлестірме ресурстармен жұмыс жасайды. Оқушылардың кейбіреуі мынаны орындай алады: Оқулықтан тыс берілген қосымша тапсырмаларды орындайды, тақырып бойынша қосымша мәліметтер мен дәлелдер келтіре алады.

Бағалау критерийі

Сақтар туралы жазған авторлардың пікірлерін сипаттайды;

Сақ тайпалық одақтарының географиялық орналасуын айқындайды;

Сақ қоғамын анықтайды;

Дескриптор

Полиэннің, Помпей Трогтың, Герадоттың, Дарийдің сақтар туралы жазған пікірімен сәйкестендіреді

кескін картада сақ-массагеттердің, сақ-исседондардың, сақ-аргиппейлердің, сақ-аримаспылардың орналасуын белгілейді

Сақ қоғамы туралы түсінік қалыптасады

Ресурстар

Оқулық, суреттер, тест, жұптық тапсырма және  әртүрлі  заттар, жеке тапсырмалар

Әдіс-тәсілдер

Сәйкестендіру тесті, зымыран сұрақтар, жариялау әдісі, картамен жұмыс, ойын, екі түрлі түсініктеме күнделігі

Пәнаралық байланыс

география

Алдыңғы оқу

Қандай деректер сақтар туралы мәлімет береді

Сабақтың жоспары

Жоспар ланған уақыт

Сабақ барысы :

Бағалау түрлері

Басталуы 3 минут

Сәлемдесу.

Психологиялық ахуал қалыптастыру:

«Мен алмайтын белес жоқ» Мақсаты: оқушылырдың шапшаңдығын, білімділігін шыңдау. Нұсқаулық: «Сіздердің алдарыңызда қорапша тұр. Сол қорапшадан билет суыруларыңыз қажет. Ол билеттерде «Отан оттанда ыстық», «Ел жаңалығы», «Сақтар дегеніміз кімдер» билеті түссе, сол оқушы өзінің билетінде түскен сұрақтарға жауап береді. Талдау: Өздеріңізді қалай сезінудесіз?

Жаңа білім 10 минут

Сабақтың ортасы 10 минут

5 минут

Білу және түсіну

Төменде берілген авторларды олардың пікірлерімен сәйкестендіріңіз.

2. Зымыран сұрақтар.
1. Грек және рим авторлары кімдер? (Арриан, Полиен, Плиний, Ктесий, Помпей Трог, Птолемей, Страбон)
2. Көшпенділер мекендеген киіз үй қашан пайда болған? (3 мың жыл)
3. Киіз үйдің қандай түрлері бар? (қараша үй, қоңыр үй, боз үй, ақ үй, ақала орда, ақ орда, алтын үзік, алтын үзік,алтын орда)
4. «Қазақтың киіз үйі көшпелі халықтардың жылжымалы баспаналарының ең жетілдірілген түрі болып табылады деп жазған кім? (С Руденко)
5.Наурыз мерекесі қай уақыттан бастап тойланады? (3мың жылдай уақыттан бері)

6. «Көкпар» ойыны қалай пайда болған? («Көк бөрі» деген ойыннан )

7. Геродоттың еңбегі және жазылған уақыты? («Тарих» б.з.д Үғасырда жазылған)

8. Грек авторлары сақтарды қалай суреттейді? («дұшпанға қатал, досқа адал» деп суреттейді)

9. Грек тарихшылары сақтарға қандай баға береді? («олар әлемдегі ең әділ және шыншыл» деген.

10. Сақ тайпаларын атаңдар. (дай, аргиппейлер, аримаспылар, дайлар, массагеттер)
11. Страбонның өмір сүрген жылдары? (б.з.д 64-24)

12.Страбонның латын аудармасындағы «География» кітабы қай жылғы басылым? 1620 жылғы

13. Геродоттың өмір сүрген жылдарын анықта. (б.з.д 484-425)

14. Ең алғашқы латын аудармасы, XVғасырдың II жартысына жататын еңбекті ата. ( Геродоттың «Тарих» кітабы)

15. Сақтар шайқас кезінде не таққан? ( алтын белдік)

1. Сақ туралы алғашқы мәліметтер
2. Сақ тайпаларының қоныстануы

3. Сақ қоғамы
«Сақина салмақ ойыны» Балалар біз бүгін сақина салмақ ойынын ойнаймыз. Бұл ойынның бүгінгі ерекшелігі кімнің қолында сақина қалса менің сұрағыма жауап береді? Зерттеу сұрағы: Қандай дерек көздері сақтар туралы мәлімет береді? (Ежелгі парсы сына жазбаларында сақтардың саяси тарихы, қоныстанған жері, тұрмыс-тіршілігі туралы мәліметтер бар)

Оқулық, мәтіндеріненсәйкестік тесті

«Зымыран» сұрақтар арқылы пысықтау

«Сақина салмақ» ойыны арқылы жаңа тақырыпты айқындау

Мәтінмен жұмыс жүргізу

Кескін картаға сақ тайпаларын түсіру

Қолдану «Жариялау» әдісі (Әрбір оқушы берілген сұрақ бойынша өз позициясын жариялау керек. Парсы патшалары І Дарий мен Ксеркстің бұйрығымен жазылған деректер өте маңызды. Көне парсы жазба деректерінде Персеполь, Накши-Рустем жазбалары, «Бехистун» жазулары жатады.Олар сол кезде Қазақстан аумағында мекендеген тайпалардың бәріне ортақ атау ретінде «сака» сөзі жиі айтылады. Көне парсы деректерінде «сақ» сөзінің мағынасы «құдіретті ерлер» деп түсіндіріледі. Ал парсылардың қасиетті Авеста кітабында сақтарды «жүйрік атты турлар» деп атаған. № Сақ тайпаларының аты мекендері.
1. Теңіздің арғы жағындағы сақтар (парадарайа) Қара теңіздің солтүстігі, Арал теңізінің маңында, Сырдария мен Әмударияның төменгі ағысында мекендеген.
2. Шошақ бөрік киетін сақтар ( тиграхауд) Іле өзенінің төменгі ағысында, Тянь - Шаньда, Жетісу өңірінде мекендеген.
3. Хаома сусынын дайындайтын сақтар ( хаумаварга) Әмудария өзенінің төменгі ағысында өмір сүрді.
Қазақстанның солтүстік аймағы мен - шығыс жағасында, сонымен қатар орталық Қазақстан өңірін мекендеген сақ тайпаларын жазба деректерде дайлар, аргиппейлер, исседондар, массагеттер деп атаған.
Сақ қоғамы: 1. Жауынгерлер 2. Абыздар 3. егіншілер мен малшылар деп аталатын үш топтан тұрды.
Сақ жауынгерлері – қызыл және сары – қызыл түсті киім киген.
Абыздар – ақ түстегі киім киген. Малшылар мен егіншілер - сары мен көк түсті киімдер киген. Талдау: Кескін картаға сақ-массагеттер, сақ-исседондар, сақ-аргиппейлер және сақ-аримаспы тайпаларының Қазақстан территориясында географиялық орналасуын белгілеңіз.

Сергіту 2 минут

«Көрші» Мақсаты: әрбір қатысушының көңіл күін көтеру, бір-біріне жылылық пен сыйластығын тудыру. Нұсқаулық: Көршіңе оң жақтан қол бұлға, Көршіңе сол жақтан қол бұлға. Оң жақтағы көршіңе бір жымиып, Сол жақтағы көршіңе бір жымиып, Бүгінгі тренинг барысы, Біздер үлкен отбасы.

сергіту сәті

Аяқталуы

Сабақты бекіту 5 минут

Синтез

Екі түрлі түсініктеме күнделігі. Бұл кезеңде оқушылар дәптермен жұмыс жүргізеді яғни дәптерлерін екіге бөліп, сабақ барысында әсер еткен тұстарын жазады және жаңа сөздер жазады.

Оқушылар кестемен жұмыс жасайды

Бағалау 2 минут

Кері байланыс 3 минут

«Жетістік» баспалдағы.

Кері байланыс парағы. «Жетістік» баспалдағы.

Рефлексия Бүгін оқушылар не білді? Сыныптағы ахуал қандай болды? Мен жоспарлаған саралау шаралары тиімді болды ма? Мен берілген уақыт ішінде үлгердім бе? Мен өз жоспарыма қандай түзетулер енгіздім жəне неліктен?

Қорытынды бағамдау

Қандай екі нəрсе табысты болды (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)?

1:

2:

1

Цицерон

А

Геродотты «тарих атасы» деп атаған.

2

Помпей Трог

В

Томирис "әйел болса да, жаудың шапқыншылығынан

қорыққан жоқ"

3

Ктесий

С

«Сақ әйелдері ержүрек, соғыс қаупі төнгенде ерлері

не көмектесіп,ұрысқа араласады»

4

Страбонның географиясынын үзінді

Д

«Каспий теңізінен бастап сақтардың басым бөлігін

Дайлар деп атайды. Ал олардан шығыс жақта масса

Геттер тайпалары қоныстанған. Массагеттер Кирге

Қарсы соғыста өздерінің ержүректігін көрсетті»

1-

2-

-2

-3

4-

Бөліктің оң жағына

Сол жағына

Мәтіндегі қатты әсер еткен тұстарды, сонымен қатар жаңа сөздер жазу..

Тағы да толығырақ білгім келеді деген тұстарын жазады.