Қосымшаның түрлері

Сабақтың тақырыбы: Қосымшаның түрлері

Сабақтың мақсаты: а)білімділік мақсаты: қазақ тіліндегі қосымшалардың түбір

сөзге жалғану заңдылықтары туралы ұғымдарынкеңейту;

жұрнақ пен жалғаудың атқаратын қызметін таныту:

ә)тәрбиелік мақсаты: ана тілін қадірлеуге,білімділікке,

сауаттылыққа тәрбиелеу;

б)дамытушылық мақсаты: сауатты жазу,оқу дағдыларын

жетілдіру,дұрыс сөйлеуге машықтандыру.

Сабақтың түрі: аралас сабақ

Сабақтың әдісі: сұрақ-жауап,түсіндірме,жаттығу жұмыстары,грамматикалық ойын,СТО стратегиясы.

Сабақтың көрнекілігі: сызба,семантикалық карта,венн диаграммасы.

Сабақ барысы

1.Ұйымдастыру кезеңі

Сәлемдесу,оқушыларды түгендеу,сынып бөлмесінің тазалығын және оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру.

2.Үй тапсырмаларын тексеру кезеңі

Үйге берілген 71 – жаттығу сұралады және тексеріледі.

Семантикалық карта

3.Жаңа сабақ

а) Тақырыптың аты жазылып,сабақтың мақсаты түсіндіріледі.

ә) 1.Отансыз адам-

Ормансыз бұлбұл.

2.Туған жердің ауасы да шипа.

Жоғарыда келтірілген мақал-мәтелдерден сөздердің түбірін оқушыларға тапқызамын.

б)Қосымшаның неліктен жалғанатынын ұғу үшін жоғарыдағы мысалдағы қосымшаларды арнайы қағазбен жауып,дауыстап оқытқызамын.Қосымшаның сөз бен сөзді байланыстыратынын оқушының өзі айтады.

Қосымша

^

жұрнақ жалғау

Жоғарыда келтірілген мысал бойынша жұрнақты тапқызу,жұрнақ өзі жалғанған сөздің мағынасын өзгертетінін немесе түрлендіретінің ұғындыру.

Отансыз адам-

Ормансыз бұлбұл.

Жұрнақ

^

сөз түрлендіруші сөз тудырушы

көлшік , інішек киім , өнім

Жалғау :көптік , септік, жіктік, тәуелдік.

туынды түбір

^

Мысалы: Біздің сыныптың оқушылары жақсы оқиды.

гіш

дір

Біл } түбірлес сөздер

ім

гіз

Сыныпта 70 – жаттығу ауызша, ал 72 – жаттығу жазбаша орындалады.

Әрі қарай «Үндемес» ойыны ойналады. Ойынның шарты:Мен сөздерді оқимын. Оқушылар қолдарындағы парақтарын көтеру арқылы білдіреді.Түбір сөзге – ақ парақ, ал қосымшалы сөзге – көк парақ көтеріледі.

4.Жаңа сабақты бекіту.

Венн диаграммасы

жұрнақ жалғау

сөз түрлендіреді,сөз тудырады, 4 түрі бар,сөз бен сөзді

сөздің мағынасын өзгертеді. байланыстырады.

ортақ белгі

қосымшаның түрі

5.Үйге тапсырма:

Сарысу ауданының 80 жылдығына байланысты «Сарысуым – құтты қоныс мекенім» деген тақырыпта ой толғау жазу. Ішіндегі жұрнақ пен жалғауды табу.

6.Оқушыларды бағалау.

Арнайы жетон қағаздармен бағалау.