Календарный план по Соросу

№

Тематика б

саат

Мөөнөтү

Факт. Дата

Аткарылуучу окуу тапшырмалары

1-чейрек

8

1 бөлүм

Информатика жана маалымат

(7 тема)

1.1

Коопсуздук техникасы

• Компьютерде иштөө боюнча коопсуздук эрежелери жөнүндө түшүнүк берүү.

1

• “Коопсуздук техникасы” түшүнүгүн киргизүү.

• Электр приборлоруна кирген компьютер менен коопсуз иштөөнүн негизги эрежелерин карап чыгуу.

• Компьютердин алдында туура отуруу эрежелерин аныктоо.

1.2

Информатика жана маалымат

• Информатика – бул маалыматтын түрлөрү, маалыматтын касиети жана маалымат менен жасалган аракеттер тууралуу илим экенин түшүндүрүү.

1

• Информатика илими эмнени үйрөтөөрүн аныктоо.

• “Маалымат” түшүнүгүн киргизүү.

• Кабыл алуу формасы боюнча маалыматтын кандай түрлөрү бар экенин түшүндүрүү.

• Маалыматтын чындыкка дал келбеши мүмкүн экенин көрсөтүү.

• Мисалдар аркылуу маалыматтын негизги касиеттерин түшүндүрүү: пайдалуу, түшүнүктүү, актуалдуу, толук, ишенимдүү.

• Кабыл алуу боюнча маалыматтын түрлөрүн аныктоо.

• Маалымат менен жасалган аракеттерди талкуулоо.

1.3

Бит жана байт

• Компьютерде маалыматты сактоо принциптери тууралуу түшүнүктү калыптандыруу жана маалыматты сактоо бирдиктерин карап чыгуу.

2

• Компьютерде малымат кандай сакталаарын карап чыгуу.

• Экилик сигнал түшүнүгүн берүү.

• Маалыматты өлчөө бирдиктерин жана алардын айырмачылыктарын аныктоо.

1.4

Экилик эсептөө системасы

• Окуучуларды компютердеги сандарды коддоо менен тааныштыруу.

3

• “Эсептөө системасы” түшүнүгүн киргизүү, эсептөө системасынын түптөлүшү.

• Мисалдар аркылуу сандардын экилик эсептөө системасынан ондук системага өтүшүн көрсөтүп берүү.

• Сандардын ондук системадан башка позициялык системаларга которулушунун алгоритмин түшүндүрүү.

• Позициялык эсептөө системасындагы сандардын которулушунун ыкмаларын териштирүү.

1

бөлүм

Текшерүү иши

1

2-чейрек

7

1.5

Логика жана ой жүгүртүү

• Окуучулар арасында “Логикалык туюнтма” түшүнүгүн калыптандыруу.

1

• Фомалдык логиканын негизги түшүнүкөрүн аныктоо.

• “Логикалык туюнтма” түшүнүгүн калыптандыруу.

• Логикалык туюнтма эмне экенин жана кандай маани бере ала турганын түшүндүрүү.

1.6

Логикалык маселелерди чыгаруу ыкмалары

• Логикалык маселелерди чыгаруу ыкмалары жөнүндө түшүнүктү калыптандыруу, маселенин шартына жараша чыгаруу ыкмасын өз алдынча тандоого машыктыруу.

3

• Окуучуларды логикалык маселелерди чыгаруунун бир нече жолдору менен тааныштыруу(ой жүгүртүү ыкмасы, таблица, Эйлер диаграммасы).

1.7

Объекттердин модели жана моделдөө.

• Моделдөө процессинин максаттары жана негизги түшүнүктөрү тууралуу маалымат берүү.

• Материалдык жана материалдык эмес объекттер дагы (энергия, маалымат) изилденүүчү объекттер боло алаарын аныктоо.

• Объекттердин негизги касиеттерин карап чыгуу.

1

• “Объект”, “модель” түшүнүктөрүн киргизүү.

• Объекттин касиеттерин жана белгилерин аныктоо.

• Моделдерди жаратуу себептерин карап чыгуу.

• Натуралдык жана маалыматтык моделдердин айырмачылыгын талкуулоо.

• Адамдын ишиндеги моделдөөнүн ордун аныктоо.

• Моделдердин түрлөрү жана типтери менен тааныштыруу.

• Маселени коюу этаптарын көрсөтүү: маселени сүрөттөө, моделдөөнүн максаты, маселенин формализациясы

2 бөлүм

Компьютер жана программалык камсыздоо (7 тема)

2.1

ЭЭМ. Компьютерлердин түрлөрү жана алардын милдети

• Компьютерде маалыматты иштеп чыгуунун өнүгүүсүнүн негизги баскычтарын аныктоо.

1

• ЭЭМ өнүгүү этаптарын карап чыгуу

• Компьютердин функционалдык блоктору, компьютердин түзүлүшү жана түрлөрү менен тааныштыруу

Текшерүү иши

1

3-чейрек

10

2.2

Компьютердин негизги түзүлүшү 

• Жеке компьютер жана анын мүнөздөмөсү менен окуучуларды тааныштыруу

1

• Системдик биримдиктин түзүлүшүн карап чыгуу

• Киргизүү жана чыгаруу түзүлүштөрүнүн ортосундагы байланыш менен алардын ишинин принциптерин көрсөтүү.

2.3

Топбаскыч жана чычкан

• Топбаскыч жана чычкан менен иштөөнүн негизги ыкмаларын өздөштүрүү.

1

• Топбаскычтын негизги аймактарын, баскычтардын негизги милдеттерин изилдөө.

• Чычканды колдонуунунун негизги ыкмаларын карап чыгуу

2.4

Операциялык система

• Окуучуларга операциялык системанын иши жөнүндө жалпы түшүнүк берүү.

1

• “Операциялык система” түшүнүгүн аныктоо.

• ОС курамы жана функционалдык мүнөздөмөлөрүн үйрөнүү

• Окуучуларды популярдуу операциялык системалар менен тааныштыруу.

• Графикалык интерфейс жөнүндө түшүнүктү калыптандыруу.

2.5

Файлдар

• Окуучуларды файлдар менен иштөөгө үйрөтүү: жаратуу, көчүрүү, жылдыруу, өчүрүү, файлдарды корзинадан кайра кайтаруу, маска боюнча издөөнү ишке ашыруу

1

• Файл, анын аты, файлдын маскасы тууралуу түшүнүктү калыптандыруу.

• Окуучуларга файлдын мүнөздөмөлөрүн жана файл менен жасалчу аракеттерди көрсөтүү.

• Окуучуларды файлдарды кеңейтүүнүн түрлөрү жана файлдардын атрибуттары менен тааныштыруу.

2.6

Жөнөкөй тексттик редактор(Блокнот)

• Компьютердеги системалык чөйрөдө жана блокнотто иштөө технологиясын өздөштүрүү.

2

• Текстти терүүнүн негизги эрежелерин үйрөнүү.

• Тексттик документти редакциялоо жөнүндө тушүнүк берүү.

• Окуучуларды Блокнот программасына текстти киргизип, редакциялоого үйрөтүү.

2.7

Графикалык редактор

Системалык ой жүгуртүүнүн негиздерин калыптандыруу, чыгармачыл потенциалды өнүктүрүү.

3

• Компьютердик графика деген эмне экенин түшүндүрүү.

• Окуучуларга графикалык объекттерди жаратуу боюнча графикалык редактордун мүмкүнчүлүктөрүн көрсөтүү.

• Окуучуларды графикалык редактордун интерфейси жана анын негизги объекттери – куралдар панели, түстөр панели менен тааныштыруу.

Текшерүү иши

1

4-чейрек

8

3 бөлүм

Программалоо

(2 тема)

3.1.

Аткаруучунун командалар системасы (АКС) жана алгоритми

• Сюжеттик тапшырмаларды моделдөөдө чыгармачыл мүмкүнчүлүктү жана алгоритмдик, логикалык ой жүгүртүүнү өнүктүрүү.

2

• Алгоритм түшүнүгүн жана касиеттерин изилдөө.

• Айлана-чөйрөдөгү алгоритмдердин мисалдарын карап чыгуу.

• Окуучуларды формалдуу аткаруучулар, аткаруучулардын чөйрөсү жана АКС менен тааныштыруу.

3.2.

Негизги алгоритмдик конструкциялар

• Сызыктуу алгоритм.

• Тармактуу алгоритм.

• Циклдык алгоритм.

3

• Негизги үч алгоритмдик конструкцияны териштирип, аларды колдонуунун айырмачылыгын көрсөтүү.

• Алгоритмдерди жазуу ыкмаларын карап чыгуу

4 бөлүм

Компьютердик тармактар жана интернет

(3 тема)

4.1

Компьютердик тармактар жана интернет

• Интернет тармагынын иштөө принциптери тууралуу түшүнүктү калыптандыруу.

1

• Окуучуларга интернет тармагы, анын мүмкүнчүлүктөрү, функциялары (маалыматты таратуу принциптери ж.б.) тууралуу түшүнүк берүү.

• «Домен», «URL», «IPдарек» түшүнүктөрүн киргизүү.

• Сайттын домендик атын жаратуу принциптерин түшүндүрүү.

4.2.

Сайттар жана социалдык тармактар

• Сайттардын, социалдык тармактарынын иши жана санарип жарандуулуктун принциптери тууралуу түшүнүктү калыптандыруу.

1

• Интернетте жана социалдык тармактарда өздүк маалыматтык коопсуздукту камсыздоо принциптерине өзгөчө көңүл бурулат.

4.3.

Издөө системалары, энциклопедиялар

• Издөө системалары, электрондук китепканалар, онлайн тейлөөлөрдүн (сөздүктөр жана котормочулар) иштөө принциптери жөнүндө түшүнүктү калыптандыруу.

• “Издөө системасы” түшүнүгүн киргизүү.

• Ийгиликтүү жана ийгиликсиз түзүлгөн издөө талаптарынын мисалдарын көрсөтүү.

• Популярдуу сөздүктөр менен котомо сервистерди жана аларды жөнөкөй жашоодо колдонуу мүмкүнчүлүктөрүн карап чыгуу.

Текшерүү иши

1

Резерв

1 саат

6 класс (34 саат)

№

Тема

саат

Мөөнөтү

Факт. Дата

Аткарылчу окуу тапшырмалары

1-чейрек

8

1 бөлүм

Информатика жана маалымат

(9 тема)

1.1

Эргономика, ресурстарды үнөмдөө

• Эргономика жана ресурстарды үнөмдөө жөнүндө түшүнүктү калыптандыруу.

1

• Окуучулардын эргономика тууралуу түшүнүгүн калыптандыруу.

• Компьютер жана телефондо “Энергияны үнөмдөө режимдеринин” үлгүлөрүн көрсөтүү.

1.2

Сандардын пайда болушунун тарыхы

• Окуучуларды унардык, египеттик, алфавиттик жана башка эсептөө системалары, сандардын пайда болушунун тарыхы менен тааныштыруу.

2

• Окуучуларды сандардын пайда болушунун тарыхы менен тааныштыруу.

• Эсептөөнүн түрдүү системаларын колдонуп, сандарды жазуу ыкмаларын үйрөнүү.

1.3

Эсептөө системаларынын түрлөрү

• Окуучуларды позициялык жана позициялык эмес эсептөө системалары менен тааныштыруу.

1

• Окуучуларга позициялык жана позициялык эмес эсептөө системаларынын айырмачылыктарын көрсөтүү.

• «Эсептөө системасынын алфавити» жана «эсептөө системасынын негизи» түшүнүктөрүн карап чыгуу.

1.4

ЭЭМ үчүн позициялык эсептөө системалары

• Эсептөө системалары жана чыгаруу ыкмалары жөнүндө түшүнүк берүү.

1

• Эсептөө техникасында маалыматты таратууда колдонулган эсептөөнүн түрдүү системаларын карап чыгуу.

• Экилик эсептөө системасы.

• Сегиздик эсептөө системасы.

• Он алтылык эсептөө системасы.

• Сандарды которуудагы түрдүү эсептөө системаларынын шайкештик таблицасын колдонууну карап чыгуу.

• Сандарды ондуктан экиликке, сегиздиктен он алтылык эсептөө системаларына которуу алгоритмдерин үйрөнүү.

1.5

Сандарды которуу алгоритми

• Сандардын экиликтен туугандык системага которулушунун негизги алгоритмдерин карап чыгуу.

2

Текшерүү иши

1

2-чейрек

7 саат

1.6

Арифметикалык операциялар

• Экилик, сегиздик жана он алтылык сандар менен жасалган негизги арифметикалык операцияларды карап чыгуу

2

• Түрдүү эсептөө системаларын колдонуу менен калыптык маселелерди чыгаруу

1.7

Коддоо жана декоддоо

• Маалыматты коддоо жана декоддоо ыкмаларын үйрөнүү.

2

• Окуучуларды коддоо жана декоддоо түшүнүктөрү менен тааныштыруу.

• Тексттик маалыматты коддоо ыкмаларын карап чыгуу.

• Сандык маалыматты коддоо ыкмаларын карап чыгуу.

• Маалыматты графикалык коддоо ыкмаларын карап чыгуу: вектордук жана растердик.

1.8

Моделдер жана моделдөө

• Модель, алардын касиеттери жана моделдөө этаптары түшүнүгүн киргизүү.

2

• Окуучулар менен бизди курчап турган моделдерди карап чыгып, объекттерди, процесстерди жана кубулуштарды моделдөөнү айырмалап билүүгө үйрөтүү.

• Окуучуларга натуралык (материалдык) жана маалыматтык (материалдык эмес) моделдердин айырмасын көрсөтүү.

• “Маалыматтык моделдер” түшнүгүн берип, түрлөрүн талдап чыгуу.

Текшерүү иши

1

3-чейрек

10

1.9

Компьютердин логикасы

«Логикалык айтым» түшүнүгүн киргизүү, ошондой эле «логикалык вентилдер» менен таанышуу.

2

• Жөнөкөй жана курама логикалык айтымдар деген эмне экенин карап чыгуу.

• Логикалык байламталардын маанисин изилдөө.

• Төмөнкү тушүнүктөр менен таанышуу:

  • Логикалык кошуу – дизъюнкция (И)

  • Логикалык көбөйтүү – конъюнкция (ИЛИ)

  • Логикалык төгүндөө – инверсия (НЕ)

• Логикалык операцияларды чыгаруу алгоритмдерин колдонуу.

2 бөлүм

Компьютер жана программалык камсыздоо

(5 тема)

2.1

Операциялык система, системалык утилиттер

• Операциялык система жана анын функциялары менен таанышуу.

1

• Окуучуларды ОС, утилиттер, драйверлер, архиваторлор жана ОС менен биргелешип иштешкен башка кошумча программалык каражаттар менен тааныштыруу.

• Окуучуларды компьютерге орнотулган ОС аныктоого үйрөтүү.

2.2

Файлдык система

• Компьютерде файлдарды сактоо жана издөө ыкмаларын өздөштүрүү.

1

• Оуучуларды файлдын атындагы анын аталышын жана кеңейтмесин айырмалоого үйрөтүү.

• Файлды издөө үчүн маскаларды колдонуу

• Файлдарды локалдык жана булуттук сактоонун принциптери менен окуучуарды тааныштыруу.

2.3

Тексттик процессор

• Тексттик процессордо тексттик маалыматты жаратуу, жасалгалоо жана өзгөртүү ыкмаларын үйрөнүү.

3

• Текст менен иштөөгө арналган программаларды карап чыгуу: тексттик редактор менен тексттик процессор жана алардын айырмасы

• Тексттик докуметтин структурасын түзүү үчүн колдонулган куралдар менен тааныштыруу (кийин мазмунун түзүш үчүн).

• Колонтитулдарды коюп, беттердин номерин белгилеп, баракчаны альбомдуктан китептик абалга алмаштырууга үйрөтүү.

• Тексттерди мамычаларга бөлүүгө үйрөтүү.

• Шрифттерди, абзацтарды коюп, тизмелерди түзүүгө үйрөтүү.

• Окуучуларды текстте таблица жана диаграммаларды түзүүгө, сүрөттөрдү коюп, стилдерди өзгөртүүгө үйрөтүү.

2.4.

Үн менен видеону жаратуу жана иштеп чыгуу

• Үн менен видеону иштеп чыгуу боюнча программалар менен таанышуу.

Практика. Видеоредактордо видеону монтаждоо.

3

• Видеоредакторлордун негизги талааларын, куралдар панелин карап чыгуу.

• Клиптерди аралаштыруу үчүн кадрлоону колдонуп, клиптердин ортосунда эффекттерди коюу.

• Үн жана видеону кошууга үйрөтүү.

• Титр жана түрдүү аудио-эффекттерди кошууну үйрөтүү.

2.3.

GIMP графикалык редактору

GIMP растердик графиканы иштеп чыгуу боюнча программа менен таанышуу

Практика. Берилген темага графикалык редакторду колдонуп, коллаж түзүү.

2

• Програманын интерфесин жана куралдар панелин карап чыгуу.

• Окуучуларды редактордо сүрөттү ачууга, өлчөмүн, жарыктыгын, контрастын өзгөртүүгө, айрым аймактарын бөлүп, белгилөөгө, аларды өзгөртүүгө (түсүн, контрастын аламаштыруу ж.б.) үйрөтүү.

Текшерүү иши

1

4-чейрек

7

3

бөлүм

Программалоо

(2 тема)

3.1

Программалар жана программалоо тилдери

• Эсептөө машиналары кандайча программаланаары жөнүндө түшүнүктү калыптандыруу

1

• Алоритм жана программанын касиеттерин, алардын окшоштуктарын жана айырмачылыктарын карап чыгып, салыштыруу.

• Окуучуларды ойдон чыгарылган робот үчүн кыймыл аракеттердин алгоритмдерин түзүүгө үйрөтүү.

• Популярдуу программалоо тилдерин карап чыгуу.

3.2

Scratch тилинде программалоонун негиздери

• Scratch программалоо тилинде блоктук программалоо менен таанышуу (окулушу «скрэтч»)).

3

• Scratch интерфейси жана негизги командалары менен таанышуу.

• Окуучуларды блокторду жылдырып, жөнөкөй командаларды түзгөнгө үйрөтүү

• Scratch тилинде колонулуучу циклдар менен шарттардын блокторун карап чыгуу.

• Практика. Окуучуларды маселени чыгарууга үйрөтүү: мышыкты квадратты айланып өтүүгө мажбурлоо.

4

бөлүм

Компьютердик тармактар жана интернет

(2 тема)

4.1

HTML – гипертексттик белги салуу тили

• Интернетте сайттардын баракчалары кандайча түзүлөөрү жөнүндө тушүнүк берүү.

Практика. Мугалим берген тема боюнча өзүнүн HTML-баракчасын жаратуу.

2

• Окуучуларга веб-баракчаларга жайгаштырылган түстүү сүрөттөр, жүгүрмө саптар, таблицалар менен көптөгөн толтуруу үчүн формалардын баары HTML тилинин жардамы менен чыгаарын айтып берүү.

• «Гипертекст», «гипершилтеме», «тег», «HTML» терминдерине түшүндүрмө берүү.

• HTML-документинин түзүлүшүн түшүндүрүү.

• Түрдүү тегдердин функцияларын карап чыгуу (аталышы, шрифттин өлчөмү, түсү ж.б.).

• Окуучуларды жөнөкөй тексттик редактордун жардамында, тизме, фото, жүгүрмө сап жана башка сайттарга гиппершилтемелерди жайгаштырып, HTML-документ түзүүгө үйрөтүү.

4.2

Интернет тармагындагы коопсуздук. Вирустар.

• Вирустар деген эмне жана алар кандай жол менен компьютердин ишин үзгүлтүккө учуратаары тууралуу түшүнүк берүү.

1

• Окуучуларга вирустардын түрлөрү жана алардын кооптуулугу тууралуу айтып берүү.

• Түрдүү антивирустук программалар жана аларды колдонуу ыкмалары менен тааныштыруу.

4.3.

Онлайн окутуу сервистери

• Окуучуларды билим берүүгө багытталган айрым системалар менен тааныштыруу: Code.org, gcflearnfree.org жана bilimbulagy.kg.

Практика. Code.org сайтында программалоонун блоктук тилин колдонгон оюндардын биринен өтүү.

• Окуучуларга окуу үчүн онлайн системаларды кантип колдонууну көрсөтүү (ошондой эле смартфондор аркылуу дагы).

• Программалоо ыгын өз алдынча өнүктүрүү үчүн колдонууга мүмкүн болгон code.org сервиси жөнүндө кененирээк айтып берүү.

Текшерүү иши

1

Резерв

1 саат

7 класс (34 саат)

№

Тема

Саат

Мөөнөтү

Факт. Дата

Аткарылчу окуу тапшырмалары

1-чейрек

8

1 бөлүм

Информатика жана информация

(3 тема)

1.1

Компьютер адамдын жашоосунда

• Адамдын саламаттыгына таасир этүүчү факторлорду, ден-соолукту сактоо үчүн профилактикалык чараларды, адамдын жашоосундагы компьютердин функцияларын изилдөө.

1

• Компьютерде иштөөдөгү коопсуздук эрежелери тууралуу түшүнүктү калыптандыруу.

• Ой жүгүртүү, эске тутуу, анализдөө менен негизгисин белгилөө, маселе коюп жана аны чечүү шыгын өнүктүрүү.

• Эсептөө техникасын колдонууда, максаттуулукка, эмгекчилдикке, чыдамкайлыкка, ыкыластуулукка, тыкандыкка жана тактыкка тарбиялоо.

1.2

Маалыматтык процесстер жана маалматты сактоо

• Маалыматты сактоо жана таратуудагы маалыматтык процесстер тууралуу түшүнүктү калыптандыруу

1

• Маалыматтык процесстер тууралуу окуучулардын түшүнүгүн кеңейтүү;

• Окуучулардын маалыматты таратуучу шаймандар тууралуу түшүнүгүн системалаштыруу

• Адамдын турмушунда, жаратылышта, коомдо, техникада маалыматты сактоо жана бөлүшүү мисалдарын карап чыгуу.

• Маалыматты мазмундуу жана алфавиттик өлчөө ыкмалары менен окуучуларды тааныштыруу.

• Маалыматты таратуу схемасын карап чыгуу.

1.3

Тексттик маалыматты коддоо

• Тексттик маалыматты коддоо принциптерин үйрөнүү

1

• Окуучуларга тексттик маалымат компьютердин эсинде кандайча коддолоору тууралуу түшүнүк берүү;

• Тексттик редактор менен коддук таблицаларды колдонуп, кодун символун жана символду код боюнча аныктоого үйрөтүү;

• ASCII коддоо таблицасынын түзүлүшүн колдонуу менен коддор таблицасынын жардамында символдорду коддоо жана декоддоого үйрөтүү.

2 бөлүм

Компьютер жана программалык камсыздоо

(3 тема)

2.1

Программалык камсыздоонун түзүлүшү жана түрлөрү

Системалык жана прикладдык программалык камсыздоонун түрдүү категориялары жөнүндө түшүнүктү системалаштыруу; адамдардын жашоосунда түрдүү системалык жана прикладдык программалык камсыздоонун колдонулушун карап чыгуу.

1

• Системалык жана прикладдык программалар түшүнүгүн киргизүү.

• Прикладдык прораммалардын үлгүлөрүн жана классификациясын карап чыгуу.

• Программалык камсыздоону туура орнотуу жөнүндө билимди өнүктүрүү (ишенимдүү булактардан, ОС эске алуу менен ж.б.).

2.2

Электрондук таблицалар

• Окуучуларды электрондук таблицалардын негизги мүмкүнчүлүктөрү менен тааныштыруу, OpenOffice.org Calc программасы менен иштөөнүн негиздерин үйрөтүү.

3

• Интерфейс менен таанышуу жана электрондук таблицалар менен иштөө ыкмаларын үйрөнүү.

• Электрондук табицалардын уячаларында тексттерди, сандарды жана формулаларды жайгаштыруу эрежелерин, электрондук таблицаларын иштөө шарттарын карап чыгуу.

• Окуучуларды маалыматты киргизип, иргеп жана сорттоого үйрөтүү.

• Формулалар, шилтемелер жана функциялар менен иштөө.

• Мастер диаграммды колдонуп, диаграммаларды жаратуу, диаграммалардын элементтерин кошуу жана форматтоо.

Текшерүү иши

1

2-чейрек

8

2.3

Презентациялар

• Технология жана мультимедиага байланыштуу негизги түшүнүктөрдү ситемалаштыруу; дизайн, сүрөт, видео жана башкаларды колдонуп, жөнөкөй презентацияларды түзүү.

4

• OpenOffice.org Impress тиркемесинин интерфейсин өздөштүрүү; слайд жана презентацияларды түзүү технологиялары тууралуу түшүнүк берүү.

• Презентацияларды форматтоонун негизги мүмкүнчүлүктөрүн изилдөө: слайддарды, тексттерди, сүрөттөрдү кошуу, тизмелерди түзүү ж.б.

• “Анимация” түшүнүгүн карап чыгуу, конкреттүү мисал аркылуу презентацияда анимацияны колдонуу жолдорун көрсөтүү, презентациядагы анимацияны тууралоо жөндөмүнө ээ болуу боюнча окуучулардын ишин уюштуруу.

3 бөлүм

Программалоо (5 тема)

3.1

Python программалоо тили

• Python программалоо чөйрөсү менен таанышуу, ошондой эле аны менен иштеп баштоо.

3

Компьютерде программалоо чөйрөсүн орнотуу процесин карап чыгуу, интерфейс менен таанышуу.

• Базалык функцияларын изилдөө: print, input, randint.

• “Өзгөрмө” түшүнүгүн киргизүү

• Сандарды кошуу боюнча жөнөкөй программаны жазуу.

Текшерүү иши

1

3-чейрек

10

3.2

Маалыматтардын түрлөрү жана алардын үстүндө жасалчу операциялар

• Маалыматтардын түрлөрүн жана аларга жол берилген операцияларды үйрөнүү.

3

• Маалыматтын түрлөрүн карап чыгуу (int, float, bool, str)

• Python программасындагы арифметикалык туюнтмаларды жана сандар менен болгон операцияларды үйрөнүү.

• Маалыматтарды киргизүү жана чыгаруу.

• Адашкан сандарды чыгаруучу программаны колдонуу.

• Math модулунун стандарттык математикалык функцияларын карап чыгуу.

3.3

Шарттуу операторлор

• If жана else шарттуу операторлор менен салыштыруу операторлорун колдоно билүү.

3

• Окуучуларды шарттуу операторлордун жардамында бир катар альтернативдик шарттар менен жөнөкөй программаларды жазганга үйрөтүү.

• Окуучуларга салыштыруу операторлорун колдонуп, жөнөкөй программаларды жазууну үйрөтүү.

3.4

while жана for циклдары

• Циклдарды жазууда while жана for операторлорун колдонууну үйрөнүү.

3

• Циклдарды жазууда while жана for операторлору эмнеси менен айырмаланаарын карап чыгуу.

• Берилген операторлорду колдонуу менен кыска программаларды жазуу боюнча маселелерди чыгаруу

Текшерүү иши

1

4-чейрек

7

4

бөлүм

Компьютердик тармактар жана интернет (3 тема)

3.1

Татаал издөө сурамдары

• Интернет желесинде маалыматты издөөнү ишке ашырууга үйрөнүү жана татаал издөө сурамдарын түзүү эрежелери менен таанышуу.

1

• Окуучулардын дүйнөлүк желе боюнча түшүнүктөрүн жалпылап, системалаштыруу.

• Интернет тармагындагы маалыматтарды издөө ыкмалары жана издөө системаларынын иштөө принциптери тууралуу маалыматты системалаштыруу.

• Татаал издөө сурамдарын түзүү эрежелери менен таанышуу.

3.2

Сайттардын конструкторлору

• Чакан сайттарды ыкчам түзүү үчүн колдонулган конструкторлор менен таанышуу.

3

• Сайттын “кыймылдаткычы” түшүнүгүн киргизүү (content management system – CMS) – сайттын ичиндегилерди башкаруу системасы.

• Wix платформасынын үлгүсүндө, сайттын мазмунун түзүү, иреттөө, редакциялоо мүмкүнчүлүктөрүн карап чыгуу: документ жана медиафайлдарга толтуруу ж.б.

3.3

Электрондук почта жана булуттук тейлөө

• Gmail базасында электрондук почталарды жана булуттук тейлөөнү колдонууну үйрөнүү.

2

• Окуучуларды электрондук почтаны колдонууга үйрөтүү (эгер окуучунун э-почтасы жок болсо, жаңысын түзүү шарт). Туура логиндерди жаратуу эрежелерин сактоо зарыл.

• Окуучуларды Google Диск кызматын пайдаланууга жана башкаларга ал жактагы маалыматты колдонуусуна түрдүү деңгээлдеги уруксат берүүгө үйрөтүү.

• Окуучуларды Google документтери (тексттик, таблицалык, презентациялар) менен иштөөгө, ошондой эле документтер менен папкаларды чогуу редакциялоого үйрөтүү.

• Окуучуларды Google котормочулары менен иштөөгө үйрөтүү.

• Окуучуларды Google Maps менен иштөөгө үйрөтүү – каттамдарды түзүү, аралыктарды аныктоо ж.б. (муктаж болсо мобилдик каражаттарда дагы).

Текшерүү иши

1

Резерв

1 саат

8 класс (68 саат)

№

Тема

саат

Мөөнөтү

Факт. Дата

Аткарылчу окуу тапшырмалары

1-чейрек

16

1 бөлүм

Информатика жана маалымат

1.1

Логикалык туюнтмалар жана амалдар

• Төмөндөгү түшүнүктөр жөнүндө билимди системалаштыруу: логикалык туюнтма, логикалык чоңдуктар, логикалык операциялар, ошондой эле татаал туюнтмалады түзүү.

2

• “Логика”, “Логикалык билдирүүлөр”, “татаал билдирүүлөр”, “логикалык туюнтмалар” түшүнүктөрүн киргизүү.

• Негизги логикалык операциялар менен тааныштыруу (дизъюнкция, конъюнкция, импликация, инверсия, эквиваленттүүлүк).

• Логикалык операциялардын жашоодогу үлгүлөрүн көрсөтүү.

• Окуучуларды аныктык таблицасын колдонууга үйрөтүү.

1.2

Логика мыйзамдары

• Логика мыйзамдары жана логика мыйзамарын колдонуп, логикалык туюнтмаларды өзгөртүү эрежелери менен таанышуу.

3

• Окуучуларды логика мыйзамдары менен тааныштыруу; логикалык туюнтмаларды өзгөртүү эрежелерин тактоо.

• Логикалык ой жүгүртүүнү өнүктүрүү.  

• Логиканын негизги мыйзамдарын так айтууга үйрөнүү.

1.3

Логикалык амалдарды чыгаруу

• Логикалык амалдарды чыгаруу жана аныктык таблицасы боюнча логикалык туюнтмаларды куруу жөндөмдүүлүгү менен билимдерин тереңдетүү.

4

• Логикалык теңдемелерди чыгаруу ыкмаларын карап чыгуу.

• Логикалык туюнтмаларды билдирүүлөр алгебрасынын жардамы менен чыгаруу.

• Аныктык таблицасын түзүү.

2 бөлүм

Компьютер жана программалык камсыздоо (2 тема)

2.1

Программалык камсыздоо жана лицензиялардын түрлөрү

• Программалык камсыздоонун лицензияларынын түрлөрү жана жеке компьютерлердин програмалык камсыздоосу тууралуу окуучулардын түшүнүгүн системалаштыруу.

1

• Компьютердин “программалык камсыздоосу” түшүнүгү жана анын курамы менен тааныштыруу.

• “Лицензия” түшүнүгүн киргизүү, ПК лицензияларынын түрлөрү тууралуу айтып берүү: проприетардык (акылуу) жана эркин (акысыз).

• Аналитикалык ой жүгүртүүнүн өнүгүшүнө, конкреттүү программа кайсы программалык камсыздоого тиешелүү экенин аныктай билүүгө көмөктөшүү.

• Этикалык жана укуктук нормаларды эске алуу менен интеллектуалдык менчикке жоопкерчиликтүү мамиле жасоого тарбиялоо.

2.2

Малыматтар базасы

• Open Office.org Base СУБД объекттери жана алар эмне үчүн жаралып, кантип башкарылаарын түшүндүрүү.

5

• “Маалыматтар базасы” түшүнүгүн киргизүү.

• Маалымат базаларын уюштуруунун үч моделин карап чыгуу.

• Окуучуларга таблица түзүү, жазылгандарды киргизүү жана оңдоо эрежелерин үйрөтүү.

• Окуучуларды отчёттордун жана сурамдардын формаларын түзгөнгө үйрөтүү.

Текшерүү иши

1

2-чейрек

16

3 бөлүм

Программалоо (7 тема)

3.1

• Татаал шарттарды программалоодо and, or, not операторлорунун колдонулушун үйрөнүү.

3

• “Татаал шарттар” жана “логикалык операторлор” түшүнүгүн киргизүү.

• and логикалык операторунун колдонулушун жана анын жазылышын карап чыгуу (логикалык көбөйтүү).

• or логикалык операторунун колдонулушун жана анын жазылышын карап чыгуу (логикалык кошуу).

• not логикалык операторунун колдонулушун жана анын жазылышын карап чыгуу (логикалык төгүндөө).

3.2

Тизмелер, кортеждер жана сөздүктөр

• Тизмелерди, кортеждерди жана сөздүктөрдү түзүүнү өздөштүрүү (программага бир түрдүү маалыматтарды киргизүү)

4

• “Элемент”, “тизме”, “кортеж”, “сөздүк” түшүнүктөрүн киргизүү.

• Тизмелердин, кортеждердин жана сөздүктрдүн синтаксисин изилдөө.

• Берилген структуралардын элементтери менен болгон базалык операцияларды карап чыгуу.

3.3

Циклдык алгоримдер

• While жана for циклдарын колдонууну кененирээк карап чыгуу

4

• Python программалоо тилинде while жана for циклдарын колдонуп, практикалык маселелерди чыгаруу.

• Колдонуучу компьютер каткан санды табууга мажбур болгон программа-оюнду талдоо.

3.4

Тиркелген шартуу операциялар жана циклдар

• Тиркелген шартуу операторлор менен циклдарды колдонууну үйрөнүү.

4

• Тышкы жана ички циклдар менен таанышуу,тышкы циклдын ички циклды чакырышынын мисалдарын карап чыгуу.

• Шарттуу операторлор менен тиркелген циклдарды колдонуп, практикалык маселелерди чыгаруу.

Текшерүү иши

1

3-чейрек

20

3.5

Функциялар

• Python программасында функцияларды колдонууну үйрөнүү.

6

• Киргизилген функциялар жана өз алдынча жаралган функциялар тууралуу түшүндүрмө берүү.

• Аргументтердин функцияга өткөрүлүшүн карап чыгуу.

• Глобалдык жана локалдык өзгөрмөлөрдү колдонууну өздөштүрүү.

• Маанилерди функциядан кайтаруу, return колдонуу.

3.6

Массивдер

• Массивдер, массивге маалымат кантип киргизилээри жана массивдин айрым элементтери менен иштөө жөнүндө түшүнүктү калыптандыруу.

5

• “Массив”, “массивдин элементи” түшүнүктөрүн киризүү.

• Python тилинде массивдер менен иштөө үчүн тизмелер колдонулаарын окуучуларга маалымдоо.

• Массивге маалыматты киргизүү ыкмалары, ошондой эле тизмелердин генераторлорун пайдаланып, randint функциясын колдонууну үйрөнүү.

• Белгилүү аракеттерди ишке ашыруу үчүн тизмедеги элементтерди топтоо.

3.7

Саптар жана алар менен болгон операциялар

• Саптар, кесиктер менен иштөө жана саптардын ыкмалары жөнүндө түшүнүктү калыптандыруу.

4

• “Сап”, “кесик” түшүнүктөрүн киргизүү.

• Саптарды жасалгалоо үчүн кесиктерди пайдаланууну үйрөнүү .

• lower, split, join, find, replace, reverse ж.б. саптардын ыкмаларын изилдөө.

• Саптардын ыкмалары, саптарды салыштыруу жана сорттоо боюнча практикалык маселелерди чыгаруу.

3.8

Саптарды форматтоо

• Саптарды форматтоо ыкмаларын үйрөнүү.

4

• “Шаблон” түшүнүгүн киргизүү.

• format() жана оператор % функцияларын колдонуудагы айырмачылыкты карап чыгуу.

• int, float, str стандарттык функцияларды колдонуу менен сандарды саптарга жана саптарды сандарга өзгөртүү ыкмаларын териштирүү.

Текшерүү иши

1

4-чейрек

14

3.9

Python программасында графика менен иштөө

• Python программасында графикалык объекттер кантип түзүлөөрү жөнүндө маалымат берүү.

6

• Программада # белгисинен кийин эле жазылчу комментарийлерди колдонуу мүмкүнчүлүгүн эске салуу.

• Turtle модулун орнотуу, калемди иштетүү, графика үчүн терезечеде жөнөкөй геометриялык фигураларды жаратуу.

• Текстти киргизип, ошондой эле графика үчүн терезечеде аны форматтоо.

• Өнүккөн графиканы жаратуу үчүн Tkinter модулунда иштөө (баскычтар, чек-бокстор, рандомдук жол менен тандалган диаметрлер жана түстөр менен тегеректерди тартуу).

4 бөлүм

Компьютердик тармактар жана интернет

4.1

Компьютердик тармактар

• Окутулуп жаткан негизги түшүнүктөр боюнча маалымат берүү: компьютердик тармактар, интернеттин архитектурасы, пакеттер менен алмашуу, сервер, кардар.

2

• “Компьютердик түйүн”, “пакеттер”, “DNS”, «IPдарек», «сервер» түшүнүктөрүн киргизүү.

• Интернет түйүнүндө маалыматтарды таратуу схемасын карап чыгуу.

• Практикалык иш: Wi-Fi роутерин ырастоону өздөштүрүү (үйдө, класста)

4.2

Интернет протоколдорунун түрлөрү

• Интернет желесинин протоколдорунун түрдүү үлгүлөрү жана негизги мүмкүнчүлүктөрү менен тааныштыруу

1

• Интернеттеги протоколдордун иштөө принциптерин карап чыгуу: TCP/IP, HTTP, FTP, SMTP, POP3, IMAP.

• Алар эмне үчүн жана кайда колдонулаарын түшүндүрүү.

4.3

Стилдердин каскаддык таблицалары (CSS)

• Веб-конструкциялоонун куралдары жана ыкмалары, веб-баракчаларда маалыматты жайгаштыруу үчүн стилдердин каскаддык таблицаларын колдонуу тууралуу билимди кеңейтип жана тереңдетүү.

3

• Окуучуларга HTML-баракчасын жаратууда тексттерди форматтоо ишин жеңилдетүү үчүн CSS колдонулаарын түшүндүрүү.

• «Стиль» жана «селектор» түшүнүктөрүн киргизүү.

• CSSтеги синтаксисти карап чыгуу.

• HTML-документке стилдерди кошуу ыкмаларын изилдөө.

Текшерүү иши

1

Резерв

2 саат

9 класс (34 саат)

№

Тема

саат

Мөөнөтү

Факт. Дата

Аткарылчу окуу тапшырмалары

1-чейрек

7

1 бөлүм

Информатика жана маалымат

(3 тема)

1.1

Маалыматтык сабаттуулук

• Маалыматтык сабаттуулук тууралуу түшүнүктү бекемдеп, интернетти жоопкерчиликтүү пайдаланган колдонуучу болууга үйрөтүү.

1

• Окуучуларды конкреттүү маалыматка болгон муктаждыктарын өз алдынча аныктоого үйрөтүү.

• Ишенимдүү маалымат булактарын таап, фейк менен спамдарды айырмалай билүү.

• Маалыматтын сапатын кылдат анализдеп, баалап көрүү.

• Өзүнүн жана башкалардын маалыматын натыйдалуу жана этиканын чегинен чыкпай колдонууга үйрөтүү.

• Өздүк жеке маалыматты коргоого үйрөтүү.

1.2

Шифрлөө жана электрондук-санариптик кол тамга

• Шифрлөө менен электродук-санариптик кол тамга (ЭСК) деген эмне, ал кандайча түзүлөт жана каякта колдонулаары тууралу маалымат берүү.

1

• Санарип технологиялар менен электрондук документтердин доорунда адамды идентификациялоонун негизги жолу бул - ЭСК экенин окуучуларга түшүндүрүү.

• “ЭСК”, “электрондук документ”, “аутентификация”, “криптография” түшүнүктөрүн кигизүү.

• Симметриялык жана асимметриялык шифрлөөнүн механизмдери, алардын коопсуздук деңгээли менен колдонуу аймактарын изилдөө.

1.3

Графикалык маалыматты коддоо

• Окуучуларды “мейкиндиктик дискретизация” түшүнүгү менен тааныштырып, компьютердин эсинде сүрөттөрдү сактоо принциптерин түшүндүрүп, графикалык сүрөттөрдүн маалыматтык өлчөмүн эсептөөгө үйрөтүү.

3

• “Компьютердик графика”, “дискретизация” түшүнүктөрүн киргизүү.

• Вектордук, фракталдык жана растердик сүрөттөрдүн айырмачылыктарын көрсөтүү.

• Растер сүрөттөрү үчүн түстү берүү жана коддоонун үч негизги системасын карап чыгуу: HSB, RGB жана CMYK.

• Окуучуларды RGB жана CMYK режимдеринде түстүн сандык жазылышын, сүрөттүн маалыматтык өлчөмүн, өңдүн берилген тереңдиги үчүн колдонулган түстөрдүн максималдуу санын, берилген өңдөрдүн саны үчүн түстүн муктаж болгон тереңдигин аныктоого үйрөтүү.

2 бөлүм

Компьютер жана программалык камсыздоо (2 тема)

2.1

Компьютердик графика

• Окуучуларга заманбап жашоодо компьютердик графика кандайча жана каякта колдонулаары тууралуу түшүнүк берүү.

1

• Компьютердик графиканы колдонуу тармактарын талдоо.

• Маалыматтык маселелерди чыгаруу үчүн компьютердик графиканы тандоого кызыктыруу максатында, анын түрүн аныктоого үйрөтүү.

• 3 – өлчөмдүү графика 3D – моделдөөдөн эмнеси менен айырмаланаарын карап чыгуу.

Текшерүү иши

1

2- чейрек

8

2.2

Робототехниканын негиздери

• Робототехниканын негиздерин билүү, роботтордун түлөрүн жана аларды программалоо мүмкүнчүлүктөрүн карап чыгуу.

4

• Роботтордун түрлөрүн карап чыгуу.

• Arduino платасы, жарык диоддор жана резисторлор менен таанышуу.

• Arduino IDE прграммалоо чөйрөсүндөгү негизги функцияады изилдөө: voide setup жана voide loop.

• Жарык диодду платага туташтырып, тиешелүү программаны жазуу боюнча практикалык иш.

3 бөлүм

Программалоо

(4 тема)

3.1

Рекурсия

• Рекурсия, аны колдонуу жана жаздыруу ымалары тууралуу түшүнүктү калыптандыруу.

3

• “Рекурсия” жана “фрактал” түшүнүктөрүн киргизүү, адамдын жашоосундагы рекрусиянын мисалдарын карап чыгуу.

• Рекрусияларды колдонуу мисалдарын изилдөө (факториалды эсептеп чыгуунун үлгүсүндө).

• Рекрусиянын түз жана тескери жүрүшүнүн мисалдарын карап чыгуу.

• Түшүндүрүү: рекрусия качан циклдын ордун ээлей алат.

Текшерүү иши

1

3- чейрек

10

3.2

Массивдерди иштеп чыгуу алгоритмдери

• Массивдерди иштеп чыгуунун негизги алгоритмдерин үйрөнүү: издөө, модификация жана иргөө.

6

• Максималдуу элементти издөө, элементтин конкреттүү берилген белгиси, индекси ж.б. боюнча издөө аркылуу масивдеги элементти табуу алгоритмин карап чыгуу.

• Массив/тизмени модификациялоо үчүн функцияларды изилдөө, практикалык маселелерде колдонуу.

• Массивдин реверси үчүн функцияларды карап чыгуу.

• Массивдин элементтерин жылдыруу алгоритмин карап чыгуу.

3.3

Тизмелерди иргөө

• Түрдүү ыкмаларды колдонууда элементтерди иргөө кандайча жүрөөрү (берилген тартипте массивдин элементтеринин ордун алмаштыруу) тууралуу түшүнүк берүү.

3

• Сорттоо ыкмаларын карап чыгуу: көбүкчө ыкмасы, тандоо ыкмасы, “ыкчам сорттоо”.

• Алар эмнеси менен аырмаланаарын жана кайсыл жерде колдонуу натыйдалуу болооорун түшүндүрүп берүү.

Текшерүү иши

1

4- чейрек

7

3.4

Матрицалар

• Эки өлчөмдүү массивдер – матрцалар тууралуу түшүндүрмө берип, ошондой эле матрицаларды колдонуп, бир катар маселелерди чыгаруу.

3

• “Матрица” түшүнүгүн киргизүү

• Бир өлчөмдүү жана эки өлчөмдүү массивдердин ортосундагы айырманы чагылдыруу.

• Матрицаны адашкан сандар менен толтуруу боюнча практикалык маселени чыгаруу.

• Матрицанын элементтерин жылдыруу боюнча маселелерди чыгаруу.

4 бөлүм

Компьютердик тармактар жана интернет (2 тема)

4.1

Келечек технологиялар

• Заманбап маалыматтык технологиялардын өнүгүү мүмкүнчүлүктөрүн жана алардын адамдын турмушуна тийгизген таасирин анализдөө.

2

• “Маалымат” түшүнүгүн кеңетүүнү улантуу, “технология”, “кубаттуу технологиялар”, “маалыматтык технологиялар”, «келечектин технологиялары», “ жасалма интеллект”, “буюмдардын интернети”, “виртуалдуу жана кошумча реалдуулук”, “жашыл энергия” түшүнүктөрүн киргизүү.

• Топтордун арасында “Адамдын гендик модификациясы этикага жатат деп ойлойсуңарбы?” темасы боюнча дебаттарды өткөрүү.

4.2

Санариптик дүйнөдөгү коопсуздук

• Интернет түйүнүнүн кооптуу жагдайлары жана аларга каршы күрөшүү ыкмаларын талдап чыгуу; окуучуларга маалыматты коргоо жолдору тууралуу түшүнүк алууга жардам берүү.

1

• Окуучуларды «маалыматтык коопсузук», «фишинг», «бот» түшүнүктөрү менен тааныштыруу.

• «Маалыматты коргоо», «эки фактордуу аутентификация» түшүнүктөрүнө эмне кирээрин аныктоо.

• Желеде маалыматты коргоо ыкмалары, анын ичинде ишенимдүү сыр сөздөр аркылуу сактануу жолдорун өздөштүрүү.

Текшерүү иши

1

Резерв

2 саат