Казак тилинен сабак жоспары

Сыныбы

Пәні

Күні

Сағат саны

6

Қазақ тілі

1

Сабақтың тақырыбы

Одағай туралы түсінік. Одағай түрлері.

Сабақтың мақсаты

Білімділігі: Одағай сөздердің басқа сөз таптарынан айрмашылығынг таныту; одағай туралы жалпы мағлұмат алу. Тәрбиелігі: Әр сөз табының өзінің ерекшелігін тани білуге баулу, өтілген теориялық ұғымды практикада дұрыс түсіну, қолдану. Дамытушылығы: Өз бетімен іздену қабілетін дамыту; еркін сөйлеуге баулу; ойлау белсенділіктері мен шығармашылық қабілеттерін дамыта түсіну.

Көрнекілік

Қосымша әдебиет

Сабақтың түрі

Сабақтың әдісі

Суреттер, перфокарта, қиынды кеспе

Қызықты грамматика

Жаңа материалды өздігінен меңгеру

Сұрақ-жауап

СТО

Сабақ барысы

 І. Ұйымдастыру кезеңі

ІІ. Жаңа сабақ

Оқушылармен амандасып, сабаққа қатысын тексеріп көңіл аударту.

Одағай туралы түсінік. Одағай түрлері. Қысқаша көрініс (Одағайлар ертегіде)

Қаңбақ шал ертегісі бойынша.

-Әй, кемпір! Ертең дәу қонаққа келеді.

-Ойбай, немізді береміз?

-Тәйт! Ойбайлаймай: -Үйде ет жоқ, нені асамыз?-десең болды. (Дәулер келеді).

Кемпір: -Ойпырмай-ай, шал-ай, нені асамыз, үйде дым жоқ?

-Түу, сол да сөз боп па, басқы дәудің басын ас, ортаңғы дәудің төсін ас, болмаса кіші дәудің өзін ас!

Дәулер: -Астапыралла, қашайық!

 Сұрақ: Осы көріністен қандай көңіл-күйді білдіретін сөздерді байқадыңдар?

Тақырыпты жазу

Мына суретке назар аударып, сөйлем ойлап айту.

Қуанып отырған (тұрған бала)

Сиыр, жылқы, түйенің суреті

Ашуланып тұрған. Жекіру.

Ережесін оқушыларға шығартып айтқызсақ.

ІІІ. Оқулықпен жұмыс.

Одағай

Көңіл-күй Шақыру Жекіру

-Па, шіркін

-Шіркін-ай, ауа қалай таза еді, адам тоярлық емес екен! – дедім мен.

-Туу, бауырын сағынып қалыпты ғой! – деп елжіреді шешесі.

314-жаттығу.

Әй - шақыру, назар аударту, бері қарату мәнінде жұмсалған.

Ә - таңырқау мәнінде.

Ойпырым-ай – таңырқау.

Ойбай – шошыну.

Апыр-ай – таңырқау.

-Е-е-е – күдік тудыру.

-Қап - өкіну.

-Уа, пәлі! – жақтырмау, қоштау.

Берілген одағайларды қатыстырып сөйлем ойлап жаз.

Алақай, бәрекелді, әй, уһ, құрау-құрау, шөре-шөре, пай-пай! Мәссаған! Ә!

Сурет бойынша әтін құрау.

Табиғат көрінісі. Жайлау. Кешкі ауыл. Берілген үзінділерден одағайларды тауып, мағынасына қарай ажырату.

а) Ех, шіркін, дүние-ай, десеңші! «Әке» деген сөзді айтқанда, жүрегім қарсы айырыла жаздайды –ау. Қандай жақын, қандай ыстық.

ә) Япыр-ай, енді мені шақырып қалмаса игі еді. Жазған басым кеше осы өлеңді бір жапырақ қағазға көшіріп, болысқа ала кетсем ғой, ерігіп демалып отырғанда тез-тез жаттап алам.

б) –ай-ау, айт! Айт!.. Үйде күшігім, кә-кә! Айт, айт!

-Сатай қойшы. Бізге қарай жүгіріп пәле қылар.

-Немене қорқасың ба?

-Өй-п, неменесіне қорқасың?

-Бәлі, өзіміз талай рет көргенбіз, - деп Сатай өтірікті де соғып жібергенін аңғармай қалды.

ІV. Қорытындылау

V. Бағалау

VІ. Үйге тапсырма

Шығу парағы

Мысалдар

Көңіл-күй

Шақыру

Жекіру

Пай-пай!

Көс-көс

Кәне!

Ойпырым-ай

Айтақ

Мәссаған.

Ә-ә-ә!

Әйкім-әукім!

Мысалдар

Көңіл-күй

Шақыру

Жекіру

Туу! Пәлі!

Бәсе!

Шөре-шөре

Тек. Тәк.

Құрау-құрау.

Астапыралла

Пішту

Әттеген-ай!

Әттең

Тәйт

Алгоритм ойыны

Әр топқа сұрақ беріледі:

1. Одағай дегеніміз не?

2. Одағайдың қандай түрлері бар? Мысал келтір.

3. Қазақ тілінде қанша сөз табы бар?

4. Не себепті ожағайлар сөйлемде оқшау айтылады?

Диалог құру (одағайға)