Кыргыз тили боюнча

ОЛИМПИАДАЛЫК ТЕСТ. 9-класс.

№1

Баяндоо түрүндөгү текст түзүүгө мисал.

А. Мен келечекте ким болгум келет.

Б.Менин айылымдын көрүнүшү.

В.Жайлоодо өткөн бир күн.

Г.Көлдун кечки сүрөтү

№2

Биз дем алыш күнү “Чоң Курчак” жайлоосуна бардык,сүйлөмдөгү кептин түрү.

А. Баяндоого В.Ой жүгүртүүгө.

Б. Сүрөттөөгө Г.Баяндоо жана сүрөттөөгө.

№3

Аба салкын тартып калган кезде Жапар менен Жамиля жолго чыкты. Баш жана багыныңкы сүйлөмдөрдү байланыштырган каражаттар:

А) үтүр, менен

Б)атоочтук формада

В) чакчыл формада

Г) Кезде деген байламта, үтүр

№4

Тексттин эң кичине бирдиги кайсы?

А) суйлом б) абзац

В) микротема г) сөз

№5

Тексттин көлөмү канча болот?

А) чексиз б) чексиз, кээде бир суйломдон да турушу мумкун

В)бир абзац болот г)бир нече абзац

№6

Тексттин жалпыланган мазмуну эмне деп аталат?

А) темасы деп аталат б)идеялык мазмуну деп аталат

В)аталышы болот г) атына жараша

№7

Бул сүйлөм кайсы стилге мүнөздүү?

“ Аккуласын алкынтып, Манас баатыр келе жаткансыйт”

А) илимий б )публицистикалык

В) көркөм г) иш кагаз стили

№8

Баш мүчөлөрүнүн сүйлөмгө карата канча тутумдуу болуп бөлүнөт?

А) 1 б)2 в) 3 г) 4

№9

Булгилүү жактуу сүйлөмдүн белгисин көрсөт?

а) 1/2 жактагы баяндооч аркылуу түзүлөт

б) ээнин болушун талап кылбайт

в) 3 жактагы баяндооч аркылуу түзүлөт

г) айкындоочтор аркылуу түзүлөт

№10

Туюк белгисиз жактуу сүйлөмдүн белгисин көрсөт.

А) ээси бар, 1 жак баяндооч катышат

Б) ээси бар, 2 жак баяндооч катышат

В) ээси жок 3 жак баяндооч катышат

Г) ээси бар көптүк түрдө колдонулат

№11

Жаксыз сүйлөмдүн белгисин көрсөт.

А) ээси да баяндоочу да жок б) ээси бар

В) баяндоочу жок г)туура жооп жок

№12

“ Азамат болсоң, ак иште” деген сүйлөм ээсиз сүйлөмдүн кайсы түрүнө кирет?

А) жаксыз б) туюк белгисиз жактуу

В) белгилуу жактуу г)эки тутумдуу

№13

Атама сүйлөмдүн белгисин көрсөт.

А) зааты , окуяны, кубулушту атап көрсөтөт

Б) баяндоочу болот

В) ээси болот

Г) айкындооч мучөлөрү катышпайт

№14

Кыйыр сөз деген эмне?

А)Жалаң төл сөз катышат б)Жалаң бөтөн сөз катышкан сүйлөм

В)Кыйыр сөз деген түшүнүк жок

Г)Башка бирөөнүн сөзү сырткы түрү жагынан өзгөртүлүп, жалпы мазмуну берилет.

№15

Аннотация деген эмне?

А)Спектклдерге сын көз караш менен жазылган иш кагаз

Б)Өкмөт тарабынан чыгарылган официалдуу документ

В)Ырааттулук менен бир чыгарма жөнүндө ой жүгүртүү

Г) Көркөм, публицистикалык чыгармаларга, илимий эмгектерге карата кыска түшүнүк

№16

Кундөлүк турмушта кеп кандай формада ишке ашат?

А)монолог, диолог б) кеп, норма

В) текст, тил г) киришүү, корутунду

№17

Кыйкымчыл деген маанини туюнткан туруктуу сөз айкашы?

А)Жумурткадан кыр издөө б) кара кылды как жарган

В )койнунда котур ташы бар г) төбө чачы тик турган

№18

Сүйлөмдөр маанилик жана интонациялык жактан өз ара тутамдашып бирдиктүү бир бүтүн ойду түшүндүрсө эмне деп айтабыз?

А) татаал суйлөм б) жөнөкөй сүйлөм

В) багыныңкы байланыштагы сүйлөм

Г) тең байланыштагы татаал сүйлөм

№19

Сүйлөмдөгу этиш сөздөр кайсы ыңгайды билдирет? Кайсы жакта турат? Жамиля Даниярдан сурамакчы болду.

А) баяндагыч ыңгай, 1- жакта б) ниет ыңгай, 3- жакта

В) буйрук ыңгай. 2-жакта г)шарттуу ыңгай, 3-жакта

№20

Айкын өткөн чактагы этиш катышкан сүйлөмдөрдү тап?

А)Бардык суроолорго жооп бере албадым

Б)мектепти жакшы бутургонмун

В) кесипти туура тандаптырмын

Г) Ал кокусунан келим калчу эле

№21

Аркылуу мамилени кайсы мүчөлөр уюштурат?

а) -ыш, -ган б) -бак, -макчы

в) -оочу, -уучу, -чу г) -каз, -дыр, -ты, -ыр д) -гай

№22

Айкын келер чактагы этиш катышкан сүйлөмдү тап.

А)Мен шаарга көнбөймүн б) экзамен тапшырып жатабыз

В)Окууга өтөр бекенмин г) Анара шаарга барып келди

№23

Этиштин жакталышы жөнүндө түшүнүк бер.

А) кыймыл аракет багытталган затты билдирет

Б)кыймыл аракеттин болуп буткөн мезгилин билдирет

В) этиш сөздөр жакталбайт

Г) этиш сөздөр ээни эрчип жак жана сан боюнча өзгөрөт

№24

Этиштин кандай граматикалы катигориялары бар?

А)мамиле, ыңгай, чак б)жөндөмө, таандык

В)көптүк жак г)сан, жак

№25

Тыныш белгилерди колдонуу жөнүндө эрежелердин жыйындысы:

А) сүйлөмдүн мааниси б) интонация

В) пунктуация г) грамматика

Кыргыз адабияты. 9-класс

№1

Чыңгыз Айтматовдун драмасын белгилегиле?

А) кундун чыгышы б) фудзиямдагы кадыр тун

В) алтын аяк г) клиндер козголоңу

№2

Манас канча жашында хан болот?

А)18 б)15 в)13 г)19

№3

“ Манас” эпосунда Буруттар деп клмактар кимдерди аташкан?

А) уйгурларды б) өзбектерди

Б) кыргыздарды в)казактарды

№4

“Манас” эпосунун варианттарынын исинен эң жогору деңгээлде турган вариант кимдики?

А) С. Каралаев, С. Орозбеков б) Ш.Рысмендеев, Б. Сазанов

В) Т. Молдо, М. Чокморов Г)Ч.Валиханов, Б. Юсуналиев

№5

“Ажар” повестинде кайсы тарыхый учур чагылдырылган?

А) төңкөрүш учуру б)коллективдещтирүү учуру

В) улуттук боштондук көөрүлүш учуру г) согуш учуру

№6

К. Жантөшевдин “Курманбек” драмасынын башкы каарыманы Курманбек кимин колунан жарадар болот?

А) Тейитбе б) Корун в)Чагыр г) дөдөн

№7

Ж. Турусбков 1929-жылы кайсы шаардагы советтик партиялык метепке окууга жиберилет?

А)Москва б)Тверь в)Ленинград г)Самара

№8

К.Тыныстановдун чыгармалары:

А) Кышкы түндө, Манас күмбөзү, Ала-Тоо

Б) Өзүмдү-өзум, коштошуу, адамзат

В)Ала-Тоо, Ата-журт, Тируулук

Г)Туура жооп жок

№9

Төмонкү жазуучулардын ичинен ким 1919-24 жылдары Ташкендеги казак-кыргыз агартуу институнда окуган?

А)Тыныстанов б)Элебаев в)Бөкөнбаев г)Үмөталиев

№10

Тыныстановдун “Касым ырларынын жыйнагы” качан жарык көргөн?

А) 1921 б)1923 в)1925 г)1927

№11

“Жараланган жүрөк” повестинде кимдин жүрөгү жараланды?

А) Өмүрбектин б) Бектурган карыянын в)Табылдынын г)Айшанын

№12

Көркөм адабияттын ыр түрүндөгүсү эмне деп аталат?

А) поэзия б)драма в)поэма г)проза

№13

Табышмактар кайсы жанрга кирет?

А) эпикалык б) лирикалык в)диактикалык г)драмалык

№14

“Манас” эпосун кеңири изилдеген окумуштуу?

А) Юнусалиев б)Койчиев в) Ахунбаев г) Жамгырчиев

№15

“Манас” эпосун жыйноо иши советтик доордун кайсы жылдарында башталган?

А) 1920 б)1930 в)1940 г)1950

№16

“Манас” эпосундагы Көзкамандын өз аты ким?

А) Чубак б) Акбалта в) Асан г)Үсөн

№17

Классик акындын сүрөтү кыргыздын кайсы акчасына түшүрүлгөн.

А) 200 Б) 500 В) 100 Г)1000

№18

Акын ,Барпы Алыкуловбалалык кезин кайсы ырында эскерет?

А)” Балалык” В)”Айылым”

Б)”Мен көргөн күндөр” Г)”Теңдик бир күн жарк этер”

№19

А. Осмоновдун “ Толубай сынчы”поэмасында Толубайдын көзүн ким ойдурат?

А)Калмактар В)Карахан

Б)Калмак чал Г) Азизхан

№20

Кыргыз фантастикасынын өнүгүшүнө салым кошкон жазуучунун аты?

А)Ж. Турусбеков В)Ж.Бөкөнбаев

Б)Т.Касымбеков Г)Б.Сартов

№21

Драма деген сөз кайсы тилден алынган ?

А)Арап В)Латын

Б)Грек Г) Орус

№22

Адабияттын предмети эмне?

А) Сөз күчү, сөз өнөрү В)Тил жана сөз

Б)Адам жана турмушу Г)Айлана чөйрө , кубулуш.