Лабораториялык иш √3

Лабораториялык иш №3

Тема: жарым өткөргүчтүү вентилдин бар тараптуу өткөрүмдүүлүгүн көрсөткүлө.

ФМО –Ф -41 групаасынын студенттери:

Күлчоро к Света

Каарова Айжамал

Нурсейит уулу Талгат

Көкүнбай уулу Азамат

Токонов Жакшылык

Иштин максаты: жарым өткөргүчтүү вентилдин бир тараптуу өткөрүмдүүлүгүн көрсөтүү.

Колдонулуучу куралдар: Реостат, акмулятор, гальвонометр, колодкадагы жарым өткөргүчтүү диод,

2) трансформатор, гальвонометр, электронный осциллограф, реостат, колодкадагы жарым өткөргүчтүү диод.

Иштин жүрүшү.

1-тапшырма Акмулятордон, реостаттан жана 5 кОмдук гольвономеирден турган чынжырды чогултабыз. Реостаттын каршылыгын гольвонометрдин стрелкасы шкаланын эң акыркы белгисине чейин жыла тургандай кылып түзөбүз. Чынжырга жарым өткөргүчтүү диодду биринчи ток ага тургандай кылып туташтыргыла.

Эскертүү: Диоддор ток өтө тургандай кылып туташтырганда азда болсо ички каршылыкка э болот. Андагы пайда болгон ток гольвонометрдин бузулушуна алып келиши мүмкүн.

2-тапшырма Эки жарым өткөргүчтүү түзөткүчтүн иштөөсүн жарым өткөргүчтүү диоддордо көрсөткүлө 271- сүрөттөгү устоновканын схемасын чогулткула. Трансформаторду чынжырга туташтырганда гольвонометр турактуу ток бар экендигин көрсөтөт. Электрондуу осциллографты жүктү каршылыкка параллел кошкондо жүктү каршылыктагы

экендигин көрсөткүлө. Демек чынжырда пульстук ток өтөөрүн далилдегиле.

Иштин жүрүшүн аныктоо: 1-иш биз 270 –сүрөттөгүдөй кылып схеманы чогулта баштадык. Адегенде гольвонометрдин оң уюулунан диоддун оң уюлуна келебиз. Диоддун терс уюлунан акмулятордун терс уюулуна. Кийин акмулятордон оң уюлунан движокко туташтырдык. Реостатын түбүнөн гольвонометрдин терс уюлуна алып келип чынжырды туюктаганда гольвонометр ток бар экендигин башкача айтканда ток өтө тургандыгын көргөздү . 2- учурунда чынжырдагы жарым өткөргүчтүү диоддун уюлдарын алмаштырып туташтырганда ток өтпөй калганын көрдүк.

2- тапшырма: трансформатордун келемаларын диоддун оң уюлдарына туташтырып бир өткөргүчтүү 2диоддун терс уюлдарына туташтырып. Биринчи диоддун терс уюлан гольвонометрдин оң уюлуна туташтырдык гольвонометрдин терс уюлунан реостаттын движогуна туташтырдык. Андан кийин реостаттын түбүн трансформатордун ортоңку клемасына туташтырып өзгөрмө ток бергенде гольвонометр ток түз өткүлгөнүн көрсөттү.

Андан кийин биз ошол эле чынжырга гольвонометрдин ордуна электрондуу осциллографты коюп туташтырганда. Осциллографтын экранын караганда ток пульсирующий экендигин көрдүк. Ошентип биздин ишибиздин жыйынтыгын алдык. Демек биз диод токту бир тараптуу кылып өткөрөт өзгөрмө токту ал эми турактуу ток кылаарын далилдедик