Фотоэффект. Презентация

Ж.Саламатов атындагы орто мектеби

Фотоэффект

Асанбекова Нарынкул физика мугалими.

Фотоэлектрикалык эффект - заттын таасир этүүчү электрондорду бөлүп чыгаруусу ультрафиолет нуру.

Конденсацияланган заттарда (катуу жана суюк) тышкы жана ички фотоэффект.

Изилдоо тарыхы

1839жылы франсуз физиги А.Беккерель электролиттеги фото эффект кубулушун байкаган.

1873-жылы англиялык инженер электрик Уилл Смит селендин фото откоргуч болоорун аныктаган.

Андан кийин эффектти 1887-жылы Генрих Герц изилдеген. Жакшыруу

өзүнүн тажрыйбаларындагы учкунду көрсөңүз, Герц ресиверди караңгы жерге койду

кутуча. Ошол эле учурда, ал кутучадагы ресивердеги учкундун узундугун байкады

кичинекей болуп калат. Андан кийин Герц буга тажрыйба жасай баштады

багыты, атап айтканда, ал учкун узундугунун көз карандылыгын изилдеген

берүүчү менен кабыл алуучунун ортосунда экран орнотулганда.

ар кандай материалдар. Алынган натыйжалар бир ачылыш болду

Физикада фотоэффект деп аталган жаңы кубулуш.

Столетов Александр Григорьевич (1839-1896)-орус физиги илимий иштери электр-магниттик кубулушуна, оптикага, молекулалык физикага арналган 1888-90-жылдары Тышкы фотоэффект кубулушун изилдоо боюнча Бир Катар илимий иштерин жургузгон.

Фототоктун кучу тушуучу жарыктын интенсивдуулугунон туз пропорционалдуу экендигин ачкан.Столетов тарабынан 1872-жылы физика боюнча биринчи лаборатория уюштурулган.

Эксперименттерде алынган жыйынтыктарга макул келип аларды толугу менен тушундуро алган фотоэффекттин теориясы 1905- жылы А.Эйнштейн тарабынан сунуш кылынган.Эйнштейн теориясында жарыктын фотондук тузулушу дагы Бир жолу бекемделет.

Фотондун энергиясы E=hv жыштыкка туз пропорциялаш экендиги Бор постулатында айтылган. Фотондун бул энергиясы чыгаруу жумушуна Жана электронго берилуучу кинетикалык энергияга сарп болоорун туюндурган формуланы Эйнштейн тапкан. Ал Эйнштейндин фотоэффект учун формуласы деп аталат.

h v = A вых +

mv

2

A болгондо Гана байкалып, фотондун энергиясы (hv) чыгуу жумушуна (А)Жана электронго берилген кошумча кинетикалык энергия учун сарп болот.Алынган материал учун фотоэффект кубулушу байкалган жыштыкка эн кичине мааниси демек эн чон толкун узундугу фотоэффекттин Кызыл чеги деп аталат " width="640"

Демек формула боюнча фотоэффект кубулушу hvA болгондо Гана байкалып, фотондун энергиясы (hv) чыгуу жумушуна (А)Жана электронго берилген кошумча кинетикалык энергия учун сарп болот.Алынган материал учун фотоэффект кубулушу байкалган жыштыкка эн кичине мааниси демек эн чон толкун узундугу фотоэффекттин Кызыл чеги деп аталат

Исследования фотоэффекта были одними из самых первых

квантовомеханических исследований.

Исследования фотоэффекта показали, что, вопреки классической

электродинамике, энергия вылетающего электрона всегда строго связана с

частотой падающего излучения и практически не зависит от интенсивности

облучения.

Фотоэффекттин закондору

1-закону.

Фотоэлектрондордун баштапкы максимум ылдамдыгы жарыктын жыштыгынан Жана металлдын бетинин касиетинен коз каранды.

2-закону

Катоддон жарык аркылуу бирдик убакыт ичинде болунуп чыккан Фотоэлектрондордун жалпы саны n жана каныккан фототоктун кучу катоддун жарыктанышына б.а катодго тушуучу жарык агымына туз пропорциялаш.

3-закону

Ар Бир зат учун фотоэффекттин Кызыл чеги болот бул чек дагы Тышкы фотоэффектке боло Турган эн кичине жыштык болуп эсептелет.

Тышкы фотоэффект

Тышкы фотоэффектке фотондордун жутулушу электрондордун заттардан сырткы учуп чыгышы менен журот.

Катоддон жарык аркылуу бирдик убакыт ичинде болунуп чыккан Фотоэлектрондордун жалпы саны n Жана каныккан фототоктун кучу катоддун жарыктанышына б.а катодго тушуучу жарык агымына туз пропорциялаш.

Ички фотоэффект

Ички фотоэффект кезинде атомдордун,молекулалардан же иондордон болунуп чыккан электрондон, заттардын ичинде эле калышат.

Фотон

Фотон электрон менен кагылышканда ага Оз энергиясынын Бир болугун берип, анын энергиясын чонойтот да,Оз энергиясын ошондой эле чондукка азайтат.Кагылышуудан фотон чагылып Оз багытын да озгортушу мумкун.

Фотоэффекттин колдонулушу

Фотоэффект кубулушун пайдалануу менен тузулгон Жана кобуроок колдонулуучу приборлордун бири фотоэлементтер.Фотоэлементтер тушкон жарыктын энергиясынын Бир болугун электр энергиясына айландыруучу прибор болуп эсептелет.

Фотоэффект кубулушуна негизделип жасалган прибордун иштеши фотоэлемент деп аталат.Фотоэлемент Тышкы фотоэффектке да, ички фотоэффектке да негизделип жасалат.

Фотоэлементтер

Фотоэффект ккбулушуна негизделип жасалган прибордун иштеши фотоэлементтер деп аталат.Фотоэлемент Тышкы фотоэффектке да,ички фотоэффектке да негизделип жасалат.

ЭОП

На внешнем фотоэффекте основана работа электронно-оптического

преобразователя (ЭОП), предназначенного для преобразования

изображения из одной области спектра в другую, а также для усиления

яркости изображений. В медицине ЭОП применяют для усиления яркости

рентгеновского изображения, это позволяет значительно уменьшить дозу

облучения человека.

Фотондун электрон менен кагылышуусунда анын энергиясы азайгандыктан,жыштыгынан да азайууга тийиш.Жыштыктын азайышы ага жараша толкун узундугунун чонойушу м.н коштолот.

Фотоэлементтин кучошу

Тун ичинде коруучу дурбудо биздин козубузго жарык болуп сезилбоочу инфракызыл нурлардын аракети менен иштоочу фотоэлементтер пайдаланылат.