Ортоломо 6-класс

Математика Тема: Ортоломо 6-класс

“ Достук” орто мектебинин математика мугалими

Сатыбалдиева Космира

Бүгүнкү онлайн сабактын алтын эрежеси :

• Кунт коюу
• Бири – бирин сыйлоо
• Бирөөнүн сөзүн бөлбөө
• Тынчтыкты сактоо
• Тапшырмаларды өз убагында аткаруу
• Жоопкерчиликти сезүү

Үй тапшырманы текшерүү

№ 358. Габиттин салмагы 72,4 кг, Сауленики – 51 кг 30 г, Ленаныкы – 55 кг, Жээнбектики 68 кг 58 г. Бул сандардын ортоломосу канчага барабар?

Ч: (72,4+51,3+55+68,58)/4=246,488/4=61,622кг

Сабактын максаты:

• Ортоломонун аныктамасын үйрөнөбүз жана маанисин түшүнөбүз.

• Логикалык ой жугуртүү жана элестетүүбүздү өнүктүрөбүз.

• Ортоломону кантип эсептөөнү үйрөнөбүз.

Ортоломонун аныктамасы

Эгер ....... бир нече сандар берилсе, ал сандардын суммасын алардын жалпы саны N –ге бөлгөндө келип чыккан сан ал сандардын ортоломосу ( орточо арифметикалык мааниси) деп аталат.

Ортоломо µ - “мю” грек тамгасы менен белгиленет.

Ортоломонун формуласы :

Мисалы: Арслан 3- чейректе 3, 4, 5, 4, 5 деген бааларды география предметинен алган. Арсландын чейреги канча чыгат?

Берилген сандарды катары менен кошуп, аларды канча сан турса ошол санга бөлөбүз.

=,2

Жообу: Арсланга 3-чейректе география предметинен 4 деген баа чыгат.

Ортоломону эсептеген учурда ар бир сандын белгисин эске алуу зарыл

=

№ 359 . Төмөнкү сандардын ортоломосун эсептегиле.

а) 73;91;66;230

(73+91+66+230)/4=460/4=115

b) 8 130 094;813 061;813 100;813 055

(8 130 094+813 061+813 100-813 055)/4=813050

c) ;-

( - )/2=( :2=

№ 359. Төмөнкү сандардын ортоломосун эсептегиле.

d) (283 217+754 721-283 215-911+900-754 700)/6=12/6=2

е)( 4+8+12+16+20+24)/6=84/6=14

f) + - )/3=(+ - )/3=:3=/3=

№ 360. Төмөнкү сандардын ортоломосун эсептегиле

• А) (5+11+32+5+24+7)/6=14
• B) (79 807+79 821+ 79 812+ 79815 + 679 802):5=79 811,04
• C) (-7+12-16+20+17-5):6=21/6=3,5
• D) (729 123+658 735- 729 123+543 924+672 492-658 743-543 924-672 492):7=-7/7=-1
• E) (-21,1+19,42-105,2+82,32):4=-24,56/4= -6,14
• F) ( +5 - +) :4=(+ - + ):4= :4= *=

Тапшырма: №3 (193-бет)Сандардын ортоломосун тапкыла.

Көңүл бурганыныздар

үчүн чон рахмат!