Тактооч сөздөрдүн жазылышы

Кыргыз тили 7-класс Мугалими: Мырзагелдиева Э.К.

АЛТЫН ЭРЕЖЕ:

• Сабакка даяр болуу

• Окуу куралдарды, калем, калем сапты даярдоо;
• Эч нерсеге алагды болбоо;
• Сабакка көңүл бөлүү;
• Өтүлгөн теманы эске тутуу

Билбегенди билгизген, Мээге сезим киргизген. Ак булуттун үстүндө, Айга жакын жүргүзгөн. Китеп - менин акылым, Китеп - менин жакыным. А.Т.

Сабактын темасы:

Тактооч

сөздөрдүн жазылышы

Сабактын

максаты:

• Тактооч сөздөрдүн жазылышы туурасында биле алышат;
• Тактоочтордун жасалышы жана бөлүнүшү туурсаында маалымат алышат;
• Тактоочтордун маанисине карай канчага бөлүнгөндүгү жөнүндө биле алышат.

Өткөн сабакты кайталоо: Сан-өлөчөм тактооч 88-көнүгүү Өзүңөр көнүгүүдөгү тактооч сөздөрдү таап, аны катыштырып сүйлөм түзгүлө.

Жаңы

тема:

Бештин айынын он алтысы.

Тактоочтордун жазылышы.

Жөнөкөй тактоочтор бир гана сөздөн түзүлөт. Эки же андан ашык сөздөрдөн түзүлгөн татаал тактоочтор бир канча жол менен жазылат:

1.Карама-каршы маанидеги кош сөз катарында айтылган тактоочтор арасында дефис коюлуп жазылат: ары-бери, бүгүн-эртең, өйдө-төмөн, аздыр-көптүр, жай-ылдам, эртели-кеч, күндөп-түндөп.

2.Уңгу түрүндө кайталанган жана айрым мүчөлөрдүн жардамы аркылуу кайталанып айтылган татаал тактоочтор арасында дефис коюлуп жазылат: бат-бат, тез-тез, кээ-кээде, кез-кезде, аз-аздан, бетме-бет, ылдам-ылдам.

3.Кошмок сөз катарында айтылган тактоочтор арасында эч кандай белги коюлбай, ар башка жазылат. Мисалы: ар качан, ар дайым, ар убакта, ар күнү, бир кезде, бир маалда, бир паска, ар жылы, эч убакта.

4.Сын атоочтун -ыраак мүчөсү уланган тактоочтор созулуп айтылышынча (-ыраак) жазылат: кечирээк, эртерээк, жанараак, ананыраак, эмирээк, жогорураак, төмөнүрөөк, өйдөрөөк, алысыраак, жакыныраак, көбүрөөк, азыраак, батыраак, ашыгыраак.

Бышыктоо:

92-көнүгүү

Төмөнкү тактоочторго сын атоочтун –ыраак мүчөсүн улап, көчүрүп жазгыла жана ошол сөздөргө сүйлөм түзгүлө.

Көп, аз, кем, акырын, эрте, эми, бат, кеч, жакшы, кызыл, ак.

Үлгү: Көп-көбүрөөк. Асан жыл ичинде жакшы көрсөткүчтөрдү көрсөткөндүгүнө байланыштуу, анын эс алуусу көбүрөөк.

Кийинки сабакта байланышканча саламатта болгула!