" Мнемотехника "

Будаева Туяна Бандаешиевна

Мухаршэбэрэй хоёрдохи юрэнхы дунда h ургуулиин

буряад хэлэнэй багша

Мастер-класс

«МНЕМОТЕХНИКЭ»

буряад хэлэнэй хэшээлдэ хэрэглэлгэ.

Мнемотехникэ – Y хиб YY дэй hанаа хурсадхан х Y гж ӨӨ жэ, сээжээр олон юумэ хадуун абажа, хэрэгтэй мэдээсэл тусхай аргануудаар ойлгожо абаха технологи болоно. Грек Y гэh ӨӨ оршуулхада, hанажа абаха юумэ х Y нгэр YY лнэ.

Мастер-классай зорилго: һурагшадые буряад Y гэн YY дтэ hургажа, буряадаар хѳѳрэлдэхэ шадабаритай болгохо, хэлэнэйнь нѳѳсэ баяжуулхада «Мнемотехникэ» гэhэн тусхай технологи хэрэглэлгэ.

Мнемотехникын иимэ аргануудые хэрэглэнэб.

• - «У ран дүрсэлэлгын абяануудай ассоциаци» (образно-звуковая ассоциация),
• «Бэеэ хүдэлэлгын ассоциаци» (двигательная ассоциация),
• «Рифмэ хэрэглэлгын арга» (рифмовки),
• «Мемо наадан» (Игра Мемо),
• «Мнемотаблица».

«У ран дүрсэлэлгын абяануудай ассоциаци» (образно-звуковая ассоциация)

Тус аргын гол зорилго: түрэл хэлэн дээрэхи абяануудай ба дүрсэ зурагай ассоциациин хүсөөр буряад үгэнүүдые hанажа абалга.

Нэн түрүүн холбожо бодохо (ассоциациин) туһаар хэнэб. Энэ түһѳѳтэй зүйлтэй холбожо бодохо арга хэрэглэхэдэ үхибүүнэй уран дүрсэлгын, сэдьхэлээ мэдэрэлгын сээжэлэлгэ хүдэлжэ эхилнэ.

Жэшээнь: Шэнэ буряад үгэнүүдтэй танилсуулхадаа:

Шэнэ буряад үгэнүүд

Ород хэлэн дээрэ абяагаар ассоциаци .

Дүрсэ болон зурагуудаар ассоциаци

Хабар

Хабаровск

Намар

Намазать

Даабари дүүргэхэ

Шэнэ буряад үгэнүүд

Ород хэлэн дээрэ абяагаар ассоциаци .

Дүрсэ болон зурагуудаар ассоциаци

Миисгэй

Ууха

«Бэеэ хүдэлэлгын ассоциаци» (двигательная ассоциация)

• Тус аргын гол зорилго: Үйлэ ба байдал тэмдэглэhэн үгэнүүдые түргөөр ба hайнаар hанажа абхуулха.

Ямар нэгэ юумэ тодорхойлһон тэмдэгэй нэрэнүүдые үйлэ үгэнүүдые үзэхэдѳѳ үхибүүдтэ маяглаһан, дууряаһан наадануудые дурадханаб.

Баруулжаа хараад,

Зүүлжээ хараад

Бэе бэеэдээ энеэбхилэеэ!

«Рифмэ хэрэглэлгын арга» (рифмовки)

• Рифмэ хэрэглэлгын гол зорилго: Рифмын хүсөөр орёо удхатай буряад үгэнүүдые hанажа абахынь хүнгэрүүлхэ.

• Буряад хэлэнэй түрүүшын хэшээлнүүдтэ ород хэлэн дээрэ түшэглэһэн рифмэ хэрэглэлгын арга оруулнаб.

По степи бежит морин,

Посчитала я - хорин.

Шанга наран шарана,

Санга харан гарана.

«Рифмэ хэрэглэлгын арга» (рифмовки)

Эжымни с……н,

Абамни а….а,

Д YY мни д….н,

Эгэшэмни х…..а.

«Мемо наадан» (Игра Мемо)

• «Мемо наадан» гол зорилго:

Шэрээн нааданай хүсөөр hурагшадай хараса hанаан дээрэнь үндэhэлэн, буряад үгэнүүдые дүрсэ зурагаар гү, али удхаарнь тааруулжа шадаха дадалтай болгохо.

Тиимэһээ үхибүүдтэ энэ наада эмхидхэдэгби. Үзэжэ байһан үгэнүүдые зураглаһан паарна карточкануудай суглуулбари парта дээрэ дэлгээнэб. Зурагуудай доро үгэнүүд бэшээтэй. Карточканууд стол дээрэ ара талаарнь дээшэнь табидаг. Үхибүүн карточка абаад, үгэ уншаһанайнгаа удаа бусад олон карточкануудһаа паарна нэгыень олохо ёһотой. Үхибүүн паарна карточкыень шэлэхэдээ эрхэ бэшэ бусад үгэнүүдые хадуужа абадаг.

«Мемо наадан» (Игра Мемо)

тэмээн

хонин

морин

ү хэр

хонин

ү хэр

тэмээн

морин

«Мемо наадан» (Игра Мемо)

морин

хонин

тэмээн

ү хэр

ботогон

хурьган

тугал

унаган

«Мнемотаблица»

• Мнемотаблица гэhэн аргые текст дээрэ г ү , али ш ү лэг үү дэй удха дээрэ хэрэглэхэдэ тон таарамжатай.
• Тус аргын гол зорилго үхиб үү дэй холбоо хэлэлгэ тусхай зурагуудаар удхаарнь дамжуулан х ү гж өө жэ, текст болон ш ү лэг үү дэй гол удха ойлгуулан hануулжа абаха.

Нэгэтэ хүгшэн үбгэн хоёр ажаhууhан юм.

Монсуудай дуулажа оробо:

Би Монсуудайб,

Моро монсогорхон Монсуудайб,

Хайрсаг сооhоо тоншорогдооб,

С ү шээг сооhоо хамагдааб,

Зөөхэй соо зуурагдааб,

Тоhон соо болгогдооб,

Сонхо дээрэ хүргэгдөөб,

Үбгэн баабайhаа зугадааб,

Үтэлhэн хүгшөөhөө арилааб,

Хурдан шандаганhаа тэрьелээб,

Хүхэ шоноhоо хулжааб,

Хүйхэр баабгайhаа арилааб,

Шамhаа, үнэгэн, арилхань

Тархишье бараг байна даа!

«Монсуудай»

шэнги хунгэн ажабайдалтай

шэнги гэрэлтэй харгы замтай

шэнги жаргалтай ажаhууял.