Past Perfect Passive

Cынып 9

Тақырыбы: Past Perfect Tense

Мақсаттары:1 Past Perfect Tense қолданылуы мен жасалу туралы ережемен таныстыру және оларды қолдануға, шақтарды ажырата білуге жаттықтыру.

2. жаттығулар орындау; есте сақтау, жазу дағдысын дамыту.

3. Тәжірибелік әрекет етуге тәрбиелеу, білім алуға ынтасын арттыру.

Сабақ барысы

І. Ұйымдастыру.

-Кезекшімен әңгіме

- Сабақ мақсатымен таныстыру

- Үй жұмысын бақылау

ІІ. Іске асыру

Presentation I of the using of the Future in the Past.

Perfect Tenses шақтар тобы
Болған оқиғаның нәтижесі туралы айтылады.
Кейде өткенде басталған оқиғаның әлі де жалғасып жатқанын білдіреді.

Етістің екі түрі бар: 
1. Active Voice (өздік етіс)
2. Passive Voice (ырықсыз етіс)

Оларда 4 шақ формалары бар:
  1. Present Perfect Tense 
  2. Past Perfect Tense 
  3. Future Perfect Tense 
  4. Future-in-the-Past Perfect Tense 

Сөйлемнің шақ түрін баяндауыш (Predicate) көрсетеді.
Active Voice Perfect Tenses шақтар тобындағы баяндауыш:
have көмекші етістігі (Indefinite Tenses): осы шақта, өткен шақта және келер шақта + 3 формадағы мағыналық етістік (ParticipleII – өткен шақтағы есімше, белгіленуі – V3(PII)).

Perfect Tenses шақтар тобының негізгі формуласы: 

S + have (Indefinite Tenses) + V3(PII)

Passive Voice барлық шақ түрлерінде бір жолмен жасалады: сәйкес Active Voice формуласына be + V3(PII) конструкциясын қосамыз.


1. Present Perfect Tense
Формула: S + have + V3(PII)

Осы шақтағы (Present Indefinite) have көмекші етістігі мен мағыналы етістіктің өткен шақтағы есімшесі (Past Participle – V3(PII)) арқылы жасалады.

Баяндауыштың бірінші етістігі болып табылатын have көмекші етістігі бастауышпен жақ бойынша байланысады.

Баяндауыштың формуласы: have + V3(PII) 

Болған оқиғаның нәтижесі туралы айтылады.
Кейде өткенде басталған оқиға әлі де жалғасып жатқанын білдіреді.

I have made a map. – Мен карта жасадым.
I have lived in Almaty all my life. – Мен өмір бойы Алматыда тұрып жатырмын.  

2. Past Perfect Tense
Формула: S + had + V3(PII)
 
Өткен шақтағы (Past Indefinite) have – had көмекші етістігі мен мағыналы етістіктің өткен шақтағы есімшесі (Past Participle – V3(PII)) арқылы жасалады.
had етістігі жақ бойынша өзгермейді.

Баяндауыштың формуласы: had + V3(PII) 

Өткен шақтағы белгілі бір уақытқа дейін аяқталған оқиғаны білдіреді.

Оқиға байланысты болуы мүмкін:

1) сағатқа, уақытқа,мезгілге т.б;

I had learned all the words by six o'clock. – Сағат 6-ға дейін мен барлық сөздерді жаттап алдым.  
He had completed his work by five o'clock. – Ол сағат 5-ке дейін өз жұмысын аяқтады.
 
2) басқа оқиғаға немеса қимылға;
Бұл жағдайда Past Continuous Tense бағыныңқы құрмалас сөйлемде өткен шақтардың бір формасымен қолданылады.

Оmar had learned English before he came to America. – Омар Америкаға келгенше ағылшын тілін үйренді. 
I saw that my friends had gone. – Мен достарымның әлдеқашан кетіп қалғанын көрдім.

Упражнение 3. Употребите правильную форму глагола в пассивном залоге.

1. You (advise) to wear warm shoes in winter. 2. The time before bed (spend) very pleasantly. 3. Sniffer dogs (use) by police to detect drugs and explosives. 4. Huge pine trees (uproot) by the storm. 5. You (allow, not) to buy cigarettes if you are under sixteen. 6. Toyotas (manufacture) in Japan. 7. This road never (clean). 8. Gold (discover) in Eastern Canada. 9. When I saw him, he (chase) by a large dog. 10. Several towns (destroy) by the eruption of Vesuvius.

Rewrite the sentences in passive voice.

I had worn blue shoes. -

Joe had cleaned the tables. -

We had lost the key. -

They had started a fight. -

I had been reading an article. -

I had not closed the window. -

They had not bought the paper. -

She had not noticed me. -

Had she solved the problem? -

Had he recorded that song? -

Homework: to write some sentences in Past Perfect Passive

3. Future Perfect Tense
Формула: S + shall/will + have + V3(PII)

Келер шақтағы (Future Indefinite) have – shall/will + have көмекші етістігі мен мағыналы етістіктің өткен шақтағы есімшесі (Past Participle – V3(PII)) арқылы жасалады.

Бұл шақ формасындағы сөйлемдерде баяндауыштың бірінші етістігі ретінде shall немесе will жаққа байланысты қолданылады.
shall көмекші етістігі бірінші жақта, will – екінші, үшінші жақтарда қолданылады.
Қазіргі ағылшын тілінде will бірінші жақта да қолданылады.

Баяндауыштың формуласы: shall/will + have + V3(PII) 

Келешектегі белгілі бір уақытқа дейін орындалып қоятын оқиға туралы айтқанда қолданылады.  

Оқиға байланысты болуы мүмкін:

1) сағатқа, уақытқа,мезгілге т.б;

By this time next month, you will have forgotten all your present troubles. – Келесі айдағы осы уақытқа дейін сіз барлық бүгінгі күнгі әурелеріңізді ұмытатын боласыз.
He will have done his homework by 7 p.m. – Ол үй жұмысын сағат 7 ге дейін орындап тастайды. 
We will have completed our scientific experiments a month from now. – Біз ғылыми экспериментімізді бір айдан кейін аяқтап қоямыз. 
Mr. Miller will have seen his son by then. – Ол уақытқа дейін Миллер мырза өз ұлын көріп қояды. 
I will have finished this course in May. – Мен мамырда бұл курсты аяқтап қоямын.

2) басқа оқиғаға немеса қимылға;
Бұл жағдайда бағыныңқы құрмалас сөйлемде Present Indefinite Tenseпен бірге қолданылады. 

 I am sure you will have recovered when I return from Europe. – Мен сенімдімін, сіз мен Европадан оралғанша жазылып кетесіз. 
I hope you will have finished the report before Mr. Smith goes to Washington. – Мен ойлаймын, сіз Смит мырза Вашингтонға кеткенше баяндаманы аяқтап қоясыз.
By the time Doris arrives, I will have finished translating this article. – Дорис оралғанша мен бұл мақаланы аударып қоямын.

4. Future-in-the-Past Perfect Tense 
Формула: S + should/would + have + V3(PII)
 
Future in the Past (Өткен шақтағы келер шақ) сабақтас құрмалас сөйлемдерде қолданылады. 
Басыңқы сөйлемдегі етістік жалпы өткен шақта тұрса, бағыныңқы сөйлемдегі етістік өткен шақтардың бірінде тұрады.
shall, will етістіктері – should, would болады.

John said he would have taken his exams by the end of the month. – 
Джон айдың соңына дейін барлық экзаментерін тапсырып қоятынын айтты.

Жоғарыда берілген материалды есте сақтауға Кестелер менюіндегі Perfect Tenses пунктіндегі кесте көмектеседі.