Поурочные разработки уроков родного (татарского) языка в 1 классе

79 нчы дәрес Әлифба (татар теле)

Тема. И. Туктар. “Ялкау”. Сүзгә аваз-хәреф анализы.

Максат: сүзгә аваз-хәреф анализы турында төшенчә булдыру; авазларны ачык артикуляцияли белергә өйрәнү; иҗекләр һәм сүзләр төзергә өйрәтү; уку белү күнекмәләрен камилләштерү; иҗади сәләтләрен ачу һәм үстерү; дуслык хисе һәм хайваннарга сакчыл караш тәрбияләү.

УУЭ:
Шәхси: авазларны дөрес әйтү, эшләү төрен сайлый белү
Регулятив: уку мәсьәләсен кабул итү.
Танып – белү : аваз белән аны белдерүче хәреф арасындагы бәйләнешне аңлау.
Коммуникатив: сораулар бирү, үз фикереңне җиткерү, ишетә һәм тыңлый белергә өйрәнү, сүзлек хәзинәсен баету.

Терминнар, төшенчәләр: Сузык аваз, тартык аваз. Басма һәм язма хәреф. Сүзләрне иҗеккә бүлү. Кушылмалар төзү һәм уку. Җөмләләр уку. Сузык авазларны аеру: калын сузык, нечкә сузык. Тартыкларны аеру: яңгырау тартык, саңгырау тартык.

Предметара бәйләнеш: әйләнә-тирә дөнья, музыка, сынлы сәнгать.

Җиһаз: рәсемнәр, кисмә хәрефләр, алфавит.

Дәрес барышы

1. Оештыру өлеше

-Исәнмесез,укучылар.

Кәефләрегез ничек?

- Исәнмесез, саумысыз.

Кояшлы иртә кебек.

Ана телен, Тукай телен

Өйрәнергә дип килдек.

2. И. Туктар. “Ялкау” шигерен укырга өйрәнү.

Физкультминутка

3. Матур язу күнегүе

- Ә хәзер дәфтәрләрне “Язганда туры утырам” шигырь юлларын сөйли-сөйли ачабыз.

“Язганда туры утырам”.

- Язганда туры утырам:

Тигез тора иңсәләр,

Баш иелми, баш бармаклар

Күз читенә тисәләр.

Ручканы дөрес тотам мин,

Дәфтәрне – авыш итеп.

Яза башлыйм хәрефләрне

Чиста һәм матур итеп.

- Бүген ничәсе? (6 нчы апрель)

- Дәфтәргә язабыз.

- Матур язу күнегүенә нинди хәреф бирелгән? (Ж, ж хәрефләре)

- Ул нинди аваз? ([ж] – яңгырау тартык аваз)

- Дәфтәрегездә баш һәм юл Ж, ж хәрефләрен языгыз, иң матурын сары каләм белән билгеләгез.

4. Актуальләштерү.

-Татар алфавитында ничә хәреф бар? (39)

-Ни өчен рус алфавтындагы хәрефләр саны татарныкыннан аерылып тора? (Чөнки татар теленә генә хас булган 6 хәреф өстәлә)

-Татар теленә генә хас булган хәрефләрне әйтегез. (Ә,ө,ү,ң,җ,һ)

5. Проблемалы ситуация булдыру

- Электрон кушымтадагы профессор Фәрит абыйны тыңлап алыйк.

- Без дөрес уйлаганбызмы?

- Авазлар ничә төркемгә бүленәләр? (Ике төркемгә)

- Төркемнәрнең исемнәрен әйтегез. (Сузык авазлар һәм тартык авазлар төркемнәре)

-Сузык авазлар нинди булалар? (Калын һәм нечкә)

-Тартык авазлар? (Яңгырау һәм саңгырау тартыклар)

6. Проблеманы чишү

-Безнең сыйныфның дүрт почмагына карточкалар эленгән. Сезнең алдыгызда карточкалар куелган. Игътибар белән карточкаларны укыгыз һәм кирәкле почмакка барып басыгыз. Яңадан ни өчен шунда басканыгызны аңлатыгыз.

7. Фонетик анализ ясау.

- Китапланы ачыгыз, 2 нче күнегүне табыгыз.Биремен куыгыз.

-Табышмакны укыгыз...

- Бу нәрсә?

-“Кар” сүзендә ничә хәреф бар?

- Транскрипциясен языгыз. Ничә аваз бар?

-Сүзләр нәрсәләрдән төзелә?

-Язуда алар нәрсәләр белән билгеләнә?

Физкультминутка

8. Күнегүләр өстендә эш.

7 нче күнегүдәге сүзләрне укыгыз, сүзләне күчереп языгыз, транскрипциясен өстәп языгыз.

9. Алган белемнәрне тикшерү.

- Авазлар һәм хәрефләр темасын нинди дәрәҗәдә өйрәнгәнне тикшерү өчен тест ясыйк.

10. Йомгаклау. Үзбәяләү.

- Бүген нинди тема өстендә эшләдек? - Куйган максатларны үтәдекме? - Үзебез алдына куелган максатларга ирештекме? - Үзегезне дәрестә эшләгән өчен ничек бәяләр идегез?

“Светофор” ярдәмендә үзбәяләү үткәрелә.