« МЕКТЕПАРАЛЫҚ ОҚУ-ӨНДІРІСТІК КОМБИНАТЫ » ММ
АШЫҚ САБАҚ
ТАҚЫРЫБЫ:
Жол қиылыстарынан өту
Өткізген: Мадияров Р.М.
АРҚАЛЫҚ 2018 ж.
КӨШЕ ҚИЫЛЫСЫНАН ӨТУ
Оңға немесе солға бұрылған кезде жүргізуші ол бүрылатын жолдың жүріс бөлігін кесіп өтетін жаяу жүргіншіге, оны велосипед жолымен кесіп өтетін велосипедшіге және 5.9 (18.2-тармағын ескере отырып) белгісімен белгіленген жол жолағы бойымен қозғалып келе жатқан маршруттық көлік құралдарына жол беруге міндетті.
Көше қиылысына немесежүрісбөлігіөтпесіне, егержүргізушіні аялдауға мәжбүр ететін тығылыс болса, көлік құралдарының көлденең бағыттағы қозғалысы үшін кедергі келтіре отырып шығуға тыйым салынады.
Жүргізушіге шолуды шектейтін, ілеспе бағытта қозғалатын көлік құралының ал- дына түсуге тыйым салынады.
Егер кеше қиылысында немесе оның алдында көлік құралы аялдаса, онда керші жол жолағымен қозғалып келе жатқан басқа көлік құралдарының жүргізушілері мүның қауіпсіз екендігіне көз жеткізгеннен кейін ғана қозғалысты жалғастыра алады.
Қозғалыс кезектілігі бағдаршамның немесе реттеушінің сигналдарымен айқын- далатын көше қиылысы реттелетін болып есептеледі. '
Жүмыс істемей түрған бағдаршамның жыпылықтаған сары сигналы кезінде немесе реттеуші жоқ болса, көше қиылысы реттелмейтін болып есептеледі және жүргізушілер реттелмейтін кеше қиылыстарын ету ережелерін және кеше қиылысында орнатылған басымдылықбелгілерін басшылыққа алады.
Реттелетін көше қиылыстары
Бағдаршамдардың рүқсат ететін сигналдары бойынша солға немесе артқа бүры- лған кезде рельссіз көлік қүралының жұргізушісі қарама-қарсы бағыттан тіке немесе оңға қозғалатын, оның ішінде Ереженіңб.б-тармағына сәйкес көше қиылысына шығатын көлік құралдарына жол беруге міндетті. Трамвайлардың жүргізушілері де осындай ережені өза- ра басшылыққа алуға міндетті.
Бағдаршамның сары және қызыл сигналдарымен бірдей уақытта қосымша сек- цияда іске қосьілған бағыттаушының бағытында қозғалған кезде жүргізуші басқа бағыт- тардан қозғалып келе жатқан көлік қуралдарына жол беруге міндетті.
Егер бағдаршамның немесе реттеушінің сигналы трамвайға және рельссіз көлік қүралына бірдей уақытта қозғалуға руқсат беретін болса, ондатрамвай, оның қозғалысы бағытына қарамастан, артықшылықга болады. Сонымен қатар бағдаршамның сары және қызыл сигналдарымен бірдей уақы.тта қосымша секцияда іске қосылған бағыттаушының бағытымен қозғалған кезде трамвай басқа бағыттардан қозғалып келе жатқан келік құрал- дарына жол беруге тиісті.
Бағдаршамныңрұқсатберетін сигналы кезінде көше қиылысына кірген жүргізуші кеше қиылысынан шығудағы бағдаршам сигналына қарамастан, белгілі бағытқа шығуға міндетті. Сонымен қатар, егер кеше қиьілысында, жүргізушініңбағыталған жолындаорна- ласқан бағдаршамның алдында тоқгау-сызығы және (немесе) 5.33 белгісі болса, жүргізуші әрбір бағдаршамның сигналын басшылыққа алуға міндетті.
Бағдаршамның руқсат беретін сигналы іске қосылғанда жүргізуші көше қиылысы арқылы қозғалысын аяқтайтын көлік құралына және осы бағыттағы жүріс белігінде өтуді аяі^гамаған жаяу жүргіншіге жол беруге міндетті.
Қозғалысқосымша секциясы бар бағдаршаммен реттелетін кеше қиылысында айналу қозғалысын жасайтын жол жолағы үстіндегі жүргізуші, егер оның аялдауы осы жол жолағы бойымен оның артынан келе жатқан көлік қүралына кедергі тудыратын болса, іске қосылған бағыттаушы көрсеткен бағытта қозғалысын жалгастыруы тиіс.
Реттелмейтін көше қиылыстары
Реттелмейтін көше қиылыстары
Тең емес мәндегі жолдардың қиылысында, екінші дәрежелі жолдың бойымен қоз- ғалушы көлік қүралының жүргізушісі олардың өрі қарайғы қозғалыс бағытына байланыссыз, басты жолмен жақындап қалған, оның ішінде кейін қарай бүрылуды жүзеге асыратын келік қүралына жол беруге міндетті. Белу жол жолағы бар басты жолмен қозғалатын жүргізуші кеше қиылысында кері айналуды жүзеге асырмас бүрын екінші дәрежелі жолмен көше қиылысына жақындаған көлік қүралының оған жол беретіндігіне кез жеткізуі тиіс.
Басты жол көше қиылысында бағытын өзгерткен жағдайда басты жолмен қоз- ғалатын жүргізушілер бірдей маңызы бар жолдардың қиылысын өту ережесін езара бас- шылыққа алуға міндетті. Екінші дәрежелі жолмен қозғалып келе жатқан жүргізушілер де осы ережені басшылыққа алуға міндетті.
Бірдей маңызы бар жолдардың қиылысында рельссіз келік қүралдарының жүргізушісі оң жақтан жақындап қалған келік қүралына жол беруге міндетті. Трамвайлар- дың жүргізушілері де езара осы ережелерді басшылыққа алуға міндетгі.
Мүндай кеше қиылыстарында, оның қозғальіс бағытына қарамастан, рельссіз көлік құралдарының алдында трамвай артықшылыққа ие болады.
Солға немесе кері бүрылған кезде рельссіз көлік қүралының жүргізушісі карама- қарсы бағытта бірдей маңызды жол бойымен тіке немесе оңға қозғалып келе жатқан келік құралдарына жол беруге міндетті. Трамвайлардыңжүргізушілері де езара осы ережелерді басшылыққа алуға міндетті.
Егер жүргізуші жолдыңтесеніші бар-жоғын айқындай алмаса (тәуліктің қараңғы кезі, балшық, қаГр және сол сиякгы), басылымдылық белгілері болмаса, ол екінші дөрежелі жолдамын деп есептеуі керек.
САБАҚ ЖОСПАРЫНЫҢ КАРТАСЫ
Сабақтың бағдарламасы: Жолда жүру ережесі
Сабақтың тақырыбы: Жол қиылыстарынан өту
Сабақтың түрі: Аралас.
Сабақтың мақсаты: Оқушыларға жол
қиылыстарынан өту тәртібі
туралы айту және түсіндіру
көрсету және түсіндіру.
Әдістер мен әдістемелік
қолданулар: Түсіндіру, айту, плакаттар
көрсету, диафильм көрсету және
конспекті жазғызу
Оқулықтар: “Жолда жүру ережесі”
Сабақтың өту барысы
I. Ұйымдастыру.
ІІ. Өткен сабақты тексеру.
1. Басып озу.
2. Басып озу тәртібі.
3. Басып озуға тыйым салатын жағдайлар.
ІІІ. Жаңа сабақ өту.
1. Жол қиылыстары және оның түрлері.
2. Реттелетін жол қиылыстары.
3. Реттелмейтін жол қиылыстары.
4. Олардан өту тәртібі, қойылатын талаптар мен ережелрі.
ІV. Жаңа сабақты бекіту.
1. Жол қиылысы дегеніміз не?
2. Реттелетін мен реттелмейтін жол қиылыстарын қалай айыруға
болады.
3. Олардың көліктерге ықпал ету ерекшеліктері.
V. Қортынды.
VI. Үйге тапсырма.


Сұрақтар
5.1.* Көрсеткішімен белгіленген жол?
Жауабы: Автоарна
Мүгедектердің арбасынан басқа, екі не одан көп дөңгелек бар және
үстіндегі адамның дене күшімен қозғалысқа келтірілетін көлік құралы?
Жауабы: Велосипед
Көлік құралын, жүгі бар, салт жануарларды немесе табынды жолмен басқарушы
адам. Жүргізуді үйренуші де жүргізушіге теңестіріледі.
Жауабы: Жүргізуші
Оның техникалық ақаулығынан немесе ол әкеле жатқан жүк қауіптіліктен, жүргізушінің (жолаушының) жай-күйіне, жолда кедергі пайда болуынан көлік қозғалысының тоқтауы.
Жауабы: Мәжбүрлі аялдау
Көлік құралының жол бойымен қозғалысы кезінде және оның қатысуы процесінде туындайтын, адамдар қаза тапқан немесе жарақат алған, көлік құралдары, ғимараттар, жүктер бүлінген, не өзге де материалдық зиян келтрілген оқиға.
Жауабы: Жол-көлік оқиғасы.
5.38. белгісімен белгіленген учаске, құрылыс салынған аумақ немесе массив?
Жауабы: Тұрғын аймақ.
Қозғалыстың аялдамадан (тұрақтан) басталуы, аялдау, бұрылу (кері бұрылу), орын ауыстыру, тежеу және көлік құралының артқы жүріспен қозғалысы?
Жауабы: Маневр жасау
жол бойымен жолаушыларды тасымалдауға арналған және белгіленген аялдама пунктері (аялдамалары) бар белгіленген маршрутпен қозғалатын жалпы пайдаланудағы көлік құралы?
Жауабы: Маршруттық көлік құралы.
Двигательмен қозғалысқа келтірілетін мопедтен басқа көлік құралдары. Термин сондай – ақ кез-келген тракторға және өздігінен жүретін машиналарға қолданылады.
Жауабы: Механикалық көлік құралдары.
екі дөңгелекті бүйір тіркемесі бар немесе тіркемесіз механикалық көлік құралы. Жабдықталған күйінде массасы 400 кг аспайтын үш дөңгелекті көлік құралы да мотоциклге теңестіріледі.
Жауабы: Мотоцикл
Оған кіретін және шығатын жерлері 5.22-5.25 белгілермен белгіленген, құрылыс салынған аумақ.
Жауабы: Елді мекен
Тұман, жаңбыр, шаң, қар жауу және сол сияқты жағдайларда, сондай-ақ қаракөлеңкеде жолдың көріну 300 м кем.
Жауабы: Жеткіліксіз көріну
Ең төменгі қауіпсіз ара қашықтықтағы алдында қозғалып келе жатқан көлік құралынан немесе көлік құралдары составынан жүріп келе жатқан жолағына шығумен озып кету.
Жауабы: Басып озу
Көлік құралының қозғалысын 5 минутқа дейін, сондай-ақ бұл жолаушыларды мінгізу немесе түсіру, не көлік құралына тиеу немесе түсіру үшін, қажет болса онда да көбірек уақытқа мақсатты тоқтатуы.
Жауабы: аялдама
