Pythonda sodda masalalarni dasturlash

40-dars

11-Mavzu: Amaliy mashg`ulot

MAVZU: Python dasturida sodda masalalarni dasturlash

Namangan shahar Davlatobod tumani XTB ga qarashli 79-maktabning Informatika va AT fani o’qituvchisi Ibragimova Naima

Biz «Bir million dasturchi» loyihasini amalga oshirishni boshladik. Bu katta marrra. Lekin biz hamkorlar bilan kelishib oldik, dastur ham, pul ham bor. Shuni amalga oshirsak, yaqin 3-4 yil ichida juda ko‘p narsa o‘zgaradi.

Tasavvur qiling, bir million dasturchi barcha sohaga kirib boradi va raqamli iqtisodiyotning rivojlanishiga katta hissa qo‘shadi. Bu — katta drayver bo‘ladi mamlakat rivojlanishiga. Biz hech qachon bunday katta marra olmaganmiz»

Shavkat Mirziyoyev

Darsning ta’limiy maqsadi :

• o`quvchilarga Pythonda dasturida chiziqli dasturlar tuzish haqida bilim berish; amaliyotda qo’llay olish ko’nikmalarini shakllantirish.
• o`quvchilarga Pythonda dasturida chiziqli dasturlar tuzish haqida bilim berish; amaliyotda qo’llay olish ko’nikmalarini shakllantirish.

Darsning tarbiyaviy maqsadi :

• o’quvchilarga o’z Vatanini sevish, milliy va umuminsoniy qadriyatlarga hurmatda bo‘lish, odob-axloq qoidalariga rioya qilishni singdirish.
• o’quvchilarga o’z Vatanini sevish, milliy va umuminsoniy qadriyatlarga hurmatda bo‘lish, odob-axloq qoidalariga rioya qilishni singdirish.

• FK1,FK2
• FK1,FK2

Darsning rivojlantiruvchi maqsadi :

• TK1,TK4
• TK1,TK4

• O`quvchilarning kompyuterda Python dasturida ishlash ko`nikmalarini rivojlantirish,bilimlarini oshirish,mustaqil fikrlashini rivojlantirish.
• O`quvchilarning kompyuterda Python dasturida ishlash ko`nikmalarini rivojlantirish,bilimlarini oshirish,mustaqil fikrlashini rivojlantirish.

• TK3,TK6
• TK3,TK6

“ Salom Olam” “Hello World”

Darsda qo’llaniladigan metodlar : suhbat, “Savol-javob” ,”Aqliy hujum”,”Kuz” metodi,”MY ART “metodi,”Imkoniyatlar” metodi.

Dars turi: Yangi bilim va ko’nikmalarni shakllantiruvchi.

Dars shakli :savol-javob,jamoa va kichik guruhlarda ishlash.

Dars jihozi :elektron resurslar,darslik, plakatlar,ko’rgazmalar,krossvord,tarqatmalar .

Dars jarayonida foydalaniladigan metodik qo’llanmalar

O’yin uslubidagi takrorlash topshiriqlari

Mavzuga oid ko’rgazmali qurollar

Video va audio qo’llanmalar

O’tilgan mavzu yuzasidan “savollar daraxti” plakati

Aqliy intelektni oshiruvchi, mantiqiy fikrlash usullari

4

2

1

3

4

6

5

Kuz

metodi

1.Algoritm deganda nimani tushunasiz?

2.Algoritm so’zi qaysi alloma nomidan olingan?

3.Algoritmning qanday turlari bor?

4.Qanday algoritmlar Chiziqli algoritm deyiladi?

5.Chiziqli algoritmlarga hayotimizdan misollar keltiring.

6.Python dasturi qachon kim tomonidan yaratilgan?.

7.Python dasturida yaratilgan qanday ilovalarni bilasiz?

Yana qanday dasturlar nomini bilasiz?

8.Python dasturida qanday matematik amallarni bajarish mumkin?

9. Identifikator nima?

10. Ma’lumot va qiymatlarni dasturga kiritish uchun qaysi operatordan foydalaniladi?

2-Shart.

2

1

4

I

5

N

3

F

7

O

8

6

R

M

9

10

A

T

I

11

K

A

Topshiriqlar 1.Grafik muharrir(Paint) 2. Qog’ozga chop etish qurilmasi(Printer) 3. O’z nomiga ega ma’lumotlar sohasi(Fayl) 4. Operatsion sistema.(Windows) 5. Informatika fanining bosh termini.(Axborot) 6. Telefon tarmog’i orqali boshqa kompyuter bilan ma’lumot almashtiruvchi qurilma(Modem) 7. Kompyuterga matnli yoki tasvirli ma’lumotlarni kirituvchi qurilma(Skayner) 8. Kompyuter “yuragi” (Protsessor) 9. Birinchi EHMnomi(Eniak) 10. Bu yerda qanday so’z kodlangan? Morze alifbosida. (..-.. .-.. ..-.. -.- - .-. --- -.)(elektron) 11.Axborot o’lchov birligi.(Bayt)

Oddiygina bo’g’irsoq Uzun ingichka simi 2 yoki 3 tugma bor-yo’q uning bisoti Yumush bajarar qancha Uni derlar ____________(sichqoncha).   Xuddi kuchli kapitan U gerdayib turadi Qurilmalar ishini Bir o’zi boshqaradi Kompyuterning yuragi u dovyurak___________(protsessor)   Barmoqlarimiz chaqqon So’z va matn yozamiz Asosiy qurilmalar qatorida turadi Uning nomi oddiygina ___________bo’ladi (klaviatura)   Qutiga o’xshar o’zi Qog’oz yutib charchamas Sahifalar manzili va soniga pechat ber, Buyrug’ingni bajaruvchi bu qurilma ________(printer)

Topishmoq javoblari

Mavzu: Pythonda sodda masalalarni dasturlash

Tayanch tushunchalar:

chiziqli algoritm, chiziqli dastur, chiziqli ijro

Chiziqli algoritm deb - buyruqlarning qat’iy ketma-ketlikda tartib bilan bajarilishi.

Chiziqli dastur deb – chiziqli algoritmlarni dastur shaklida yozilishiga aytiladi.

Chiziqli ijro deb – amallarning qat’iy ketma-ketlikda bajarilishiga aytiladi.

Dasturlash jarayonida asosan 3 xil: chiziqli, tarmoqlanuvchi, takrorlanuvchi algoritmlardan foydalaniladi. Bularning orasidan chiziqli algoritmlar asosan, sodda masalalarni yechish jarayonida keng qo’llaniladi.

Sodda masalalarni dasturlash tartibi

• Asosiy ma’lumotlar va ularning turini aniqlash. O`zgaruchilar uchun nom tanlash.
• Natija qanday va qaysi turga mansub bo’lishini aniqlash. Natijani akslantiruvchi o’zgaruvchilar nomini tanlash.
• Ma’lumotlarni kiritish, hisoblash va natijani ekranga chiqarish kabi qadamlardan iborat algoritmni tuzish.
• Tuzilgan algoritmga turli qiymatlar berib uning to`g`riligini tekshirish.

Masala. Sinf xonasining eni 10 metr, bo`yi 12metr. Xonaning yuzini topish dasturini tuzing. Eni va bo’yi qiymatlari foydalanuvchi tomonidan kiritilsin.

Kirituvchi ma’lumot

Hisoblash

10

Chiqaruvchi ma’lumot

12

S=a*b=10*12=120

120

№

Blok-sxema

1

Blok-sxema nomi

2

Dastur kodi

3

Algoritmning boshlanish

4

Kiritish bloki

5

a=int(input())

Bajarish bloki

S=a*b

Chiqarish bloki

b=int(input())

print(s)

Algoritmning tugashi

boshlash

a,b

S=a*b

S

tamom

1.Trapetsiyaning ikkita asosi (a va b) hamda asosiga tushirilgan balandligi h berilgan. Trapetsiyaning yuzi s ni hisoblash dasturini tuzing. a,b, va h foydalanuvchi tomonidan kiritiladi.

from math import*

a=float(input('Trapetsiyaning birinchi asosini kiriting:'))

b=float(input('Trapetsiyaning ikkinchi asosini kiriting:'))

h=float(input('asosiga tushirilgan balandligini kiriting:'))

s=(1/2)*(a+b)*h

print(f' Trapetsiyaning yuzi {s} ga teng:'))

print()

2. Teng tomonli uchburchakning tomoni a ga teng. Uning yuzi s ni hisoblash dasturini tuzing.

from math import*

a=float(input('Teng tomonli uchburchakning tomonini kiriting:'))

s=pow(a,2)*sqrt(3/4)

print(s)

print()

? 1981 joriy yilni kiriting ? 2021 Ism, familiyangizni kiriting ? Ibragimova Naima Hurmatli dasturchi Ibragimova Naima sizning yoshingiz 40 -da " width="640"

“ MY ART “ metodi

DASTUR

yosh = int(input("tug`ilgan yilingizni kiriting:"))

n=int(input("joriy yilni kiriting"))

ism = str(input("Ism, familiyangizni kiriting"))

print("Hurmatli dasturchi", ism, "sizning yoshingiz", n-yosh, '-da')

NATIJA

tug`ilgan yilingizni kiriting:

? 1981

joriy yilni kiriting

? 2021

Ism, familiyangizni kiriting

? Ibragimova Naima

Hurmatli dasturchi Ibragimova Naima sizning yoshingiz 40 -da

Imkoniyatlar metodi 1ball: Python dasturi asoschisi kim? 2 ball: Pythonda print va input operatorlarining vazifasi nima? 3 ball: Kvadratning tomoni n ga teng. Uning yuzini hisoblash dasturini tuzing.

Uyga vazifa: Darslikdagi 3-4-masalalarga dastur tuzish 3. Kvadratning tomoni n ga teng. Uning yuzini hisoblash dasturini tuzing.   4. split() usulidan foydalanib, “5489*245*58*69*142*4587*54” satrini dasturga kiriting va berilgan ifodani hisoblang

X U L O S A

Hozirgi kunda dasturlashni o'rganishni istagan odamlarda birgina savol bor – "qaysi dasturlash tilidan ko'proq foyda ko'raman". Aslini olganda hozirda aktual bo'lgan dasturlash tillari u qadar ko'p emas, lekin sizga foyda keltiradiganini o'rganish va o'zingiz qiziqmaganingizga ham vaqt ham pul sarflamaslik uchun to'g'ri qaror qabul qilish kerak. Quyida bir qator dasturlash tillari va yo'nalishlari keltirilgan:

Dasturlash tillari:

-C/C++ dasturlash tili

-Java

-Python

-C#

FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR VA INTERNET RESURSLARI

• M.R. Fayziyeva, D. M. Sayfurov, N. S. Xaytullayeva. 9-sinf informatika va axborot texnologiyalari. Toshkent 2020 yil. 112 bet.
• Donyorov S. Python dasturlash tili. O’quv-uslubiy qo’llanma. Toshkent 2019 yil. 130 bet.
• https:// www.dr.rtm.uz
• https:// www.Python.org
• https://www.jetbrains.com /

E’TIBORINGIZ

UCHUN

RAHMAT!