«__»______ _____г «_»___________________г. «__»____________г.
« » ___________ 201 г.
Тус программа гүрэнэй Федеральна стандарт, Буряад Республикын Һуралсалай болон эрдэм ухаанай министерствын туршалгын программа дээрэ үндэhэлэгдэнэ. Буряад дунда hургуулида түрэлхи литература hуралсалай предмет болгогдожо, үзэгдэжэ байдаг гээшэ. Энэ программа мүнѳѳ үеын ФГОС баримталан, 6-дахи классай «Бэлиг» хэблэлээр гараһан О. Ш. Цыремпилова, Ц. С. Жанчиповагай зохёоһон «Буряад хэлэн» гэһэн номдо таарууланхай.
1. Һурагшадай түрэлхи хэлэ үзэлгэ хадаа оршон тойронхи байдалые ойлгоходонь, мүн ород хэлэ болон бэшэшье предмедүүдые үзэхэ хэрэгтэнь ехэ туһа хүргэдэг. Гадна һурагшадые болбосоруулха, хүмүүжүүлхэ хэрэгтэ туһалха арга боломжотой. Ушар тиимэһээ түрэлхи хэлэнэй үүргые саашань улам дээшэлүүлхэ, энэ предмет заалгые, хэшээл бүхэнэй үрэ дүнгые һайжаруулха шухала.
2. Багшын шухала зорилгонуудай нэгэниинь хадаа һурагшадые алдуугүйгөөр, зүбөөр бэшүүлжэ һургаха болоно. Бэшэгэй дүримүүдые, сэглэлтын тэмдэгүүдые үзэхэдөө, һурагшад зүбөөр ойлгоод, тэдээнээ алдуугүйгөөр хэрэглэжэ һураха ёһотой.
3. Түрэлхи хэлые литературатайнь нягта холбоотойгоор зааха хэрэгтэй. Тиихэдээ литературын хэшээлдэ үзэһэн уран зохёолой хэлэ, найруулга, холбоо үгэнүүд, оньһон болон хошоо үгэнүүд, зэргэсүүлгэнүүд, зохид мэдүүлэлнүүд, богонихон текстнүүд гэхэ мэтые буряад хэлэнэй хэшээлнүүдтэ үргэнөөр хэрэглэхэ шухала.
4. Түрэлхи хэлэ, литературын хэшээлнүүдтэ хэлэлгэ хүгжөөлгэ хараалагданхай. Тиимэһээ изложени болон сочинени бэшэлгэ, хөөрэжэ һургалга гэхэ мэтэ хүдэлмэринүүд дүүргэгдэхэ ёһотой.
5. Буряад хэлэ үзэлгэ бэшэ предмедүүдые үзэлгэтэй нягта холбоотой. Жэшээлхэдэ, буряад хэлэндэ түшэглэн, ород хэлэнэй олон ойлгосонуудые һурагшадта ойлгуулжа, хоёрдохи хэлэндэнь һургаха зэргэтэй.
6. Ургажа ябаа үетэндэ эрдэм болбосоролой үндэһэ һууриие гүнзэгыгөөр ба бата бэхеэр үгэхэ, тэдэниие ажал дээрэ хэрэглэхэ, дадал шадабаритай болгохо, хүгжэлтын юрэнхы үзэл бодолтойгоор хүмүүжүүлхэ.
Аялгануудые зүб бэшэлгэ. Абтаhан үгэнүүдэй hүүлэй аялганиие буряадшалжа бэшэлгэ; үгэнүүдые абяануудаарнь, бүридэлөөрнь; мэдүүлэлнүүдые байгуулгаарнь шүүлбэрилгэ дабталга.
Буряад хэлэнэй үгын сан дабталга; буряад хэлэнэй үгэнүүдэй хэрэглэлгээрээ илгарал; фразеологи тухай юрэнхы ойлгосо; фразеологизмуудай шанар шэнжэ ба гол түлэбүүд; оньhон, хошоо ба хурса мэргэн үгэнүүд.
Морфологи тухай юрэнхы ойлгосо. (2 час.)
Морфологиин шэнжэлдэг гол зүйл –үгэ. Үгын бүридэл. Үгын үндэhэн. Түрэл үгэнүүд. Хэлэлгын хубинууд. Бэеэ дааhан ба туhалагша хэлэлгын хубинууд.
Юумэнэй нэрын удха шанар. Тэрэнэй морфологическа шэнжэнүүд ба синтаксическа үүргэ. Тусхайта ба юрын юумэнэй нэрэнүүд. Юумэнэй нэрын хубилалга: тоо, зохилдол,хамаадал. Падежнүүдэй ба хамаадалай залгалтануудые зүбөөр хэлэхэ, бэшэхэ шадабари, дадал бэхижүүлхэ.
Тэмдэгэй нэрын удха шанар. Тэрэнэй морфологическа шэнжэнүүд ба синтаксическа үүргэ. Тэмдэгэй нэрын илгарал. Тэмдэгэй нэрын бии бололго. Тэмдэгэй нэрын зохилдол, хамаадал.
Тоогой нэрэ тухай юрэнхы ойлгосо. Тэрэнэй морфологическа шэнжэнүүд ба синтаксическа үүргэ. Тоогой нэрын илгарал. Юрын ба бүридэмэл тоогой нэрэнүүд. Тоогой нэрын зохилдол, хамаадал.
Түлөөнэй нэрэ тухай юрэнхы ойлгосо. Морфологическа гол шэнжэнүүд ба синтаксическа үүргэ. Түлөөнэй нэрын илгарал. Түлөөнэй нэрын хубилалга ба ондоо үгэнүүдтэй холболдолго. Түлөөнэй нэрэнүүдэй олоной тоо. Зохилдол. Хамаадал.
Дайбар үгэнүүдэй удха шанар. Тэрэнэй морфологическа шэнжэнүүд ба синтаксическа үүргэ. Дайбар үгэнүүдэй удхаараа илгарал. Дайбар үгэнүүдэй бии болодог арганууд. Дайбар үгэнүүдэй хамаадал.
Жэл соо үзэһэнѳѳ дабталга. (4 час.)
Юумэнэй нэрын, тэмдэгэй нэрын, тоогой нэрын, түлөөнэй нэрын, дайбар үгэнүүдэй гол морфологическа шэнжэнүүдые ба синтаксическа үүргэнүүдые бэхижүүлхэ, хэлэлгын хубинууд тухай дүримүүдые хүсэнэг болгон дабталга. Хэлэлгын хубинуудаар морфологическа шүүлбэринүүдые хэлгэ
Үгүүлэл, тэрэнэй янзанууд. Юрэ хөөрэһэн текстээр найруулга бэшэлгэ. Уран зохёолой хэһэгээр дэлгэрэнгы ба хуряангы найруулга, һонирхолтой ушар тухай үгүүлэл бэшэлгэ, ажаглан хадуужа абаһанаа зураглалга, характеристикэ үгэлгэ, һанамжаяа бэшэлгэ, оршуулга, уран гоёор сээжээр ород ба буряад хэлэн дээрэ хөөрэлгэ.
| № | Хэшээ лэй сэдэб | Сагай хубаари | Һурагшадай ажаябуулгын шэнжэ | Хараалагдаһан дүнгүүд | Шалгалтын түхэлнүүд | Гэрэй даабари | ИКТ хэрэг лэлгэ | Болзор |
| предметнэ | личностно | Метапредмет нэ | Түсэбѳѳр | үнэн |
| 1. | Оролто хэшээл. Буряад хэлэн ХХIзуун жэлэй эхиндэ. | 1 час | Индивидуаль на хүдэлмэри- уншалга. Бүлэгѳѳр хүдэлмэри – литературна буряад хэлэнэй шэнжэнүүдые шүүмжэлхэ. Фронтальна- шалгалтын асуудалнуудта харюусаха. (4 н.) | Б-Б. Намсарайн текст уншаад, гол бодолыень элирүүлхэ, авторай асуудалда харюусаха. Д-Х. Цынгуева- гай «Буряад хэлэн» гэhэн шүлэг уран уншалга. ХХI зуун жэлэй эхиндэ буряад хэлэмнай ямар байдалда байнаб? Өөрынгөөhанамжа, хандаса харуулха. | Буряад хэлэнэй удха шанар тухай мэдэсэеэ үргэдхэхэ. | Уншаһан текстынгээ удхаар тобшолол хэхэ, һанамжаяа баталха. |
| Д-Х. Цынгуе ва гай «Буряад хэлэн» гэhэн шүлэг сээжэлдэ-хэ. | «Буряад хэлэн» сахим һураха ном хэрэг- лэлгэ. |
|
|
| Табадахи класста үзэһэнѳѳ дабталга. 4 час. |
| 2 | Фонетикэ. Абяан ба үзэгүүд.Аялгануудай тааралдал. | 1 час | Индивидуаль на-упражненинүүдые дүүргэхэ(Упр 4-5). Бүлэгѳѳр хүдэлмэри- (Упр 6, 6 н.)Үгэнүүдые 3 бүлэгтэ хубааха, дүрим нэрлэхэ. Хоёр хоёроороо хүдэлхэ. Фронтальна- шалгалта(Упр 15, 9 н.) (Ямар дүримөөр бэшэгдэхэ үгэнүүд бэ?) | Абяан ба үзэгүүдые илгаруулха. Фонетическэ шүүлбэри хэхэ. | Д-Р. Намжилоной «Дохолон» гэһэн текст уншахадаа, зүбѳѳр абяануудые үгүүлхэ, точконуудай орондо таараха аялган үзэгүүдые бэшэхэ. Ямар дүрим хэрэглэhэнээ баталха. | Текстын гол удха элирүүлхэ, ямар hургаал абахаар бэ, юу мэдэхэ болобобта, харюу үгэхэ. | Ном соо үгтэһэн (Упр 12, 13 дүүргэхэ), вариантаар шалгаха. | Упр 15, 9 н. | «Буряад хэлэн» сахим һураха ном хэрэглэлгэ. |
|
|
| 3 | Дабталга. Лексикэ. | 1 час | Индивидуальна-упражнени нүүдые дүүргэхэ (Упр 18-19). Бүлэгѳѳр хүдэлмэри- Упр 36. Бүдэгөөр хүдэлжэ, харилсааень олохо. | Абтаhан үгэнүүдые дүримөөр нь илгажа бэшэхэ. Антониуудые, синонимуу дые hанаха, эхир үгэнүүдые бүрилдүүлхэ. | Антонимуудые, синонимуудые, эхир үгэнүүдые зүбѳѳр илгаруулха, харюугаа баталха. | Л. Тапхаевай «Миисгэй» уранаар уншаха.Абтаһан үгэнүүдыень анхаралдаа абаха. + Гэрэй ямар нэгэ амитан тухай рассказ, шүлэг гү, али зохёолго бэшэхэ. | Упр 33, 14 н.. (Эхир үгэнүүдые тааруулан холбохо. Өөрыгөө сэгнэхэ.) Упр 35 (эдэ үгэнүүд ямар нютаг хэлэндэ хэрэглэгдэ дэг бэ?) | Упр 31. 13 н. Б. Барадин. | «Буряад хэлэн» сахим һураха ном хэрэг лэлгэ. |
|
|
| 4 | Үгын бүридэл. Синтаксис. | 1 час | Индивидуаль на-упражнени нүүдые дүүргэхэ (Упр 37, 38 , Упр 39. Упр 45, 51 н, 18-19 н. ). Бүлэгѳѳр хүдэлмэри- Упр 40, 17 н. (үгэнүүдые зохилдуулха). Упр 41 (залгабаринуудыень тэмдэглэхэ.) Упр 50, 19 н. Д-Р. Намжилоной «Гурбан нохой» уншаад, хоёр хоёроороо хүдэлжэ, үгтэhэн үгэнүүдhээ мэдүүлэлнүү дые зохёохо. Фронтальна- Упр 47, 18 н. Доро үгтэhэн схемэ тайлбарилха. | Текст соо тэмдэгэй ба тоогой нэрэнүүдые оложо шадаха, гол морфологи ческа шэнжэнүү дээрнь илгаруулха. Yгтэhэн үгэнүүдые мэдүүлэл болгохо, текст ямар мэдүүлэл нүүдһээ бүридэнэб илгаруул ха. | Точконуу дай орондо таараха газартань аялган үзэгүүдые табин бэшэхэ. Зүйр үгэнүүдэй бэшэлгэ тайлбарилха. (Упр 42, 17 н). Мэдүүлэлнүүдые зүбѳѳр зохёохо, текст ба мэдүүлэлнүүдые илгаруулха. | Упр 52 уншаад, гол удхынь элирүүлхэ, түсэб та Упр 52 уншаад, гол удхынь элирүүлхэ, түсэб табиха. | Ном соо үгтэһэн упр 44 дүүргэхэ. Үгын бүридэлөөр шүүлбэри хэхэ, бэе бэеэ шалгаха. Шалгалтын хүдэлмэри. Упр 54. «hанагдаа гүй hайхан намар» (+), 21 н. | Упр 43, 19 н. 17 н, доро үгтэһэн схемэ нүү дээр үгэнүүдые зохёохо, үгын бүридэлөөр шүүлбэ ри хэхэ (жэшээнүүд дабтагда ха ёhогүй.) Шалгалтын диктант да бэлэдхэл. | «Буряад хэлэн» сахим һураха ном хэрэг лэлгэ. |
|
|
| 5 | Шалгал тын диктант. | 1 час | Шалгалтын диктант. |
|
|
| Шалгалтын диктант грамматическа даабаринууд тай. | Урда үзэһэнѳѳ дабтаха. |
|
|
|
| 6 | Алдуу дээрэ хүдэлмэри. | 1 час | Орфографи ческа ба пунктуацион но алдуунуудаа зүбѳѳр заһаха. |
|
|
| Алдуу дээрэ хүдэлмэри. | Словар на диктант да бэлэд хэл. |
|
|
|
| Фразеологи. 3 час. |
| 7. | Фразеологи. | 1 час | Индивидуальна-упражнени нүүдые дүүргэхэ (Упр 55,22 н. Упр 56, 23 н Д. Ошоров «Унаһан малгайгаа абангүй»). Бүлэгѳѳр хүдэлмэри- Упр 58, 24 н. (хоёроороо хүдэлжэ, үгтэһэн фразеологиз муудай удхыень тайлбарилха). | Буряад хэлэнэй сан дабталга; тэрэнэй хүгжэлтын тобшо түүхэтэй танилсуулга.
| Буряад хэлэнэй үгын санда боложо байгаа һүүлэй үеын хубилалта нууд тухай. | Фразеологиз муудай удха тайлбарилха, мэдүүлэлнүү дые зохёохо. («Буряад хэлээр тестнүүд» упр 1, 37 н). |
| Упр 57., 23 н. | «Буряад хэлэн» сахим һураха ном хэрэг лэлгэ. |
|
|
| 8. | Фразеологи. | 1 час | Индивидуаль на-упражнени нүүдые дүүргэхэ(Упр 60, 24 н, Упр 61. 24 н. ).
| Буряад хэлэнэй үгэнүүдэй хэрэглэлгээ рээ илгарал, тэдэниие зүбѳѳр нэрлэхэ. | Ц-Д. Дамдинжаповай «Юрын буряад эхэ» гэһэн зохёолһоо хэһэг уншаад, тогтомол холбуулал нуудые олоод, удхыень тайлбарилха. (Упр 59, 24 н.) | Упр 64, 25 н. Дүтэрхы удхатай буряад хэлэнэй фразеологиз муудые һанаха. | Фразеологизмуудые хэрэглэн, мэдүүлэлнүүдые зохёохо. | Упр 63, 25 н. (Асуудал нуудта харюусаха). | «Буряад хэлэн» сахим һураха ном хэрэг лэлгэ. |
|
|
| 9 | Х.х.х. Творческо хүдэлмэри. Багшын үзэмжѳѳр. | 1 час | Индивидуальна- упражнени нүүдые дүүргэхэ(Упр 62, 25 н, Упр 65. 25 н. ).
| Творческо хүдэлмэри. Багшын үзэмжѳѳр бэшэхэ. | Yгтэһэн даабарияа һайнаар дүүргэхэ. | Дуратай зохёолойн гоо геройнуудай абари зандань тогтомол холбуулал нуудтай мэдүүлэл нүүдые зохёогоод бэшэхэ. | Творческо хүдэлмэри бэшэхэ. | Урда үзэһэнѳѳ дабтаха. | «Буряад хэлэн» сахим һураха ном хэрэг лэлгэ. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| 10 | Морфологи тухай юрэнхы ойлгосо. | 1 час | Индивидуальна- упр 66, 27 н. Бүлэгѳѳр хүдэлмэри- Упр 69, 27 н. Фронтальна-(27 н. уншаад, таблицаар хүдэлмэри. 28 н.) | Морфоло гиин шэнжэлдэг гол зүйл-үгэгэһэн ойлгосотой танилсуулга. | Бэеэ дааһан ба туһалагша хэлэлгын хубинуудай илгарал дабтаха, бэхижүүлхэ. | Хэлэлгын хубинуудые зүбѳѳр хэрэглэхэ. | Таблицаар хүдэлмэри. (28 н.)Жэшээ нүү дые зүбѳѳр һанажа, дэбтэртээ бэшэхэ. | Хэлэлгын хубинуудые зүбѳѳр хэрэглэн, мэдүүлэлнүү дые зохёохо. | «Буряад хэлэн» сахим һураха ном хэрэглэл гэ. |
|
|
| 11 | Практическа хγдэлмэри. | 1 час | Индивидуальна хγдэлмэри- уншалга.Бүлэгѳѳр хүдэлмэри- Упр 71, 28 н. «Дэлхэйн хүн зон адли бэшэ…» | «Хγн зон тγрэhэн нютагаа мартаха ёһогγй гэһэн ойлгосо γргэдхэхэ. | Ямар хэлэлгын хубида хабаатай байнаб гэжэ үгэнүүд дээрэ тэмдэглэхэ. | Уншаһан текстынгээ удхаар тобшолол хэхэ, һанамжаяа баталха. | Практическа хγдэлмэри. Бэхижγγлгэ | Морфологи дабтаха. (3-3 мэд. зохёохо). | «Буряад хэлэн» сахим һураха ном хэрэглэл гэ. |
|
|
| Юумэнэй нэрэ. 20 час.
|
| 12 | Юумэнэй нэрэ. Юумэнэй нэрэ тухай ойлгосо. | 1 час | Индивидуальна- § 1 уншаха, упражнени нүүдые дүүргэхэ(Упр 72, 30 н, Упр 73. 31 н. ). Бүлэгѳѳр хүдэлмэри- Упр 74, 31 н.Фронтальна- (Упр 76, 31 н, алиш тээшээ адляар уншагдаха үгэнүүдые һанаха. | Юумэнэй нэрын морфологическа шэнжэнүүдтэ нь ба синтаксическа үγргэдэнь анхаралаа хандуулха. | «Буряад хэлээр тестнүүд» 1 даабари 39 н., 2 даабари 39 н. дүγргэхэ. | Упр 75, 31 н. уранаар уншаха. «Гэр бγлэ тухайгаа» дэлгэрэнгы гээр хѳѳрэхэ.Юу мэнэй нэрэнүүдые хэрэглэжэ, мэдүүлэлнүү дые зохёохо. | Алиш тээшээ адляар уншагдаха үгэнүүдые һанаха. | § 1 уншаха. Упр 75, (+) 31 н. | «Буряад хэлэн» сахим һураха ном хэрэглэл гэ. |
|
|
| 13 | Юумэнэй нэрэ юу тэмдэглэ дэг бэ? | 1 час | Индивидуальна- § 2 уншаха. Упр 77, 32 н. Буряад хэлээр тестнүүд» 1 даабари 39 н. (Шалгалтын даабари). Бүлэгѳѳр хүдэлмэри- (Упр 78, 33 н .) Фронтальна- Упр 80, 33 н. хѳѳрѳѳ эмхидхэхэ. | «Буряад хэлээр тестнүүд» 1 даабари 39 н. (Шалгалтын даабари). Юумэнэй нэрэнүүдые олоод, доогуурнь зураха.) | Ц-Х. Дарибазарова гай «Нэрһэн» шγлэг уранаар уншаха. | Юумэнэй нэрэнүүдые хэрэглэн, жэмэстэ ошоһон, тγγһэн тухайгаа бишыхан зохёолго бэшэхэ. |
| § 2, 33 н. (Жэмэсэй нэрэнүүдые һанаха, 2-2 мэдүүлэл зохёохо.) | «Буряад хэлэн» сахим һураха ном хэрэглэл гэ. |
|
|
| 14. | Юрын ба тусхайта юумэнэй нэрэнγγд. | 1 час | Индивидуальна-юрын ба тусхайта юумэнэй нэрэнγγдэй илгарал тухай уншаха.(§ 3,34 н.) Бүлэгѳѳр хүдэлмэри- Упр 82, 35 н. + Буряад Республикын карта хараад, мэд. зохёохо. Фронтальна- хѳѳрѳѳ эмхидхэхэ. | Упр 81, 34 н. Э. Дугаровай «Буряадайм нютагууд» гэһэн шγлэг уранаар уншаад, тусхайта юумэнэй нэрэнγγдые олохо. | Упр 82 «Буряад орон» уншаад, ород хэлэндэ сээжээр оршуулха. (35 н.) | Упр 85, 36 н. географическа нэрэнүүдые һанажа бэшэхэ. | Упр 86, 36 н. (Yлүү юумэнэй нэрэ олохо.) | §3 уншаха. Упр 83, 35 н. | «Буряад хэлэн» сахим һураха ном хэрэглэлгэ. |
|
|
| 15 | Х.х.х. Творческо хүдэлмэри. | 1 час | Индивидуальна-Упр 84, 36 н. тус карта хараха.Бүлэгѳѳр хүдэлмэри- Упр 92, 39 н.Байгал далайн олтирогууд тухай хѳѳрэлгэ бэлдэлгэ. Фронтальна- (Упр 90, 38 н, домог уншаад, географическа нэрын түүхэ баримталан домог бэшэхэ. | Карта хаража, үгүүлэл зохёохо. (Упр 84, 36 н.) | Хѳѳрэлгэ бэлдэхэдээ, мэдүүлэлэй байгуулгада анхаралаа хандуулха. (Упр 92, 39 н.)
| Yгтэһэн даабаридаа зохёохы шадабари хэрэглэхэ. Удхатай, дэлгэрэнгы мэдүүлэлнүү дые зохёон байгуулха. | Творческо хүдэлмэри. Зохёохы шадабари шалгаха. | § 3 уншаха. Упр 91, 38 н. (Алдуунуудыень заһажа бэшэхэ). | «Буряад хэлэн» сахим һураха ном хэрэглэл гэ. |
|
|
| 16 | Юумэнэй нэрын бии бололго. | 1 час | Индивидуальна- «Буряад хэлээр тестнүүд». (Юумэнэй нэрын гаралга.) Даабари 1,42 н. Бүлэгѳѳр хүдэлмэри- (Упр 98, 41 н. Фронтальна- Упр 99. 41 н. Yлүүүгэ олохо. | Буряад хэлэндэ юумэнэй нэрэнүүд 4 аргаар бии болодог гэһэн ойлгосотой танилсуулга. | «Буряад хэлээр тестнүүд». (Шалгалтын даабаринууд. Даабари 1, 43 н. (Гараһан һууритай юумэнэй нэрэ илгаха.) Хүдэлмэриеэ сэгнэлгэ. | Юумэнэй нэрэнүүд 4 аргаар бии болодог гэһэн ойлгосо үргэдхэн, мэдүүлэлнүү дые зохёон, үгүүлэл болгохо. |
| § 4 уншаха. Дүрим бүхэндэ 3-3 үгэ һанаха. | «Буряад хэлэн» сахим һураха ном хэрэглэл гэ. |
|
|
| 17 | Шалгалтын хүдэлмэри. | 1 час | Фронтальна- шалгалтын хүдэлмэри. | Шалгалтын диктант бэшэхэ. | Зүбѳѳр бэшэхэеэ оролдохо. | Yгтэһэн грамматичес ка даабаринуу даа зүбѳѳр дүүргэхэ. | Шалгалтын хүдэлмэри. | Урда үзэһэнѳѳ дабтаха. |
|
|
|
| 18 | Алдуу дээрэ хүдэлмэри. Четвер тиин дүн гаргалга. | 1 час | Индивидуальна- Алдуу дээрэ хүдэлмэри. Бүлэгѳѳр хүдэлмэри- нэмэлтэ даабаринуу дые дүүргэхэ. | Алдуу дээрэ хүдэлмэри. | Алдуунуудаа зүбѳѳр заһахаяа оролдохо. | Алдуунуудаа заһахадаа, жэшээнүү дые зүбѳѳр хэрэглэжэ, харюунуудаа баримталха. | Алдуу дээрэ хүдэлмэри. | Урда үзэһэнѳѳ дабтаха. | «Буряад хэлэн» сахим һураха ном хэрэглэл гэ. |
|
|
| № | Хэшээлэй сэдэб | Сагай хубаари | Һурагшадай ажаябуулгын шэнжэ | Хараалагдаһан дүнгүүд | Шалгалтын түхэлнүүд | Гэрэй даабари | ИКТ хэрэглэлгэ | Болзор |
| предметнэ | личностно | метапредметнэ | түсэбѳѳр | үнэн |
| 1. | Х.х.х. Творческо хүдэлмэри. Багшын үзэмжѳѳр. | 1 час | Индивидуаль на- үгтэһэн сэдэбтэ зохёолго бэшэхэ. Бүлэгѳѳр хүдэлмэри- түсэб табиха. Фронтальна- хѳѳрѳѳ эмхидхэхэ | Творческо хүдэлмэри бэшэхэ. | Yгтэһэн даабарияа һайнаар дүүргэхэ. | Бэшэһэн хүдэлмэри дээ зохёохы шадабари хэрэглэхэ. Зохёолгодоо тобшолол хэхэ, ѳѳрынгѳѳ хандаса харуулха. | Творческо хүдэлмэ ри бэшэхэ. | Урда үзэһэнѳѳ дабтаха. «Орой намар» гэһэн сэдэбтэ мэдүүлэлнүүдые зохёохо. | «Буряад хэлэн» сахим һураха ном хэрэглэлгэ. |
|
|
| 2.
| Юумэнэй нэрын морфологическа аргаар гаргалга. | 1 час | Индивидуальна- § 4 (2) уншаха, упражнени нүүдые дүүргэхэ(Упр 100, 42 н, Упр 101, 42 н. ). Бүлэгѳѳр хүдэлмэри- Упр 102, 42 н, Упр 103, 42 н. (Залгабаринуудыень сээжээр олохо.) Фронтальна-(Упр 104, 42 н, залгабарииень элирүүлээд, сээжээр харюусаха. | Юумэнэй нэрэнүүд ехэнхидээ морфологическа аргаар гарадаг гэһэн ойлгосотой танилсуулга. | Залгабаринуу дай хүсѳѳр шэнэ үгэнүүдые бии болгохо ба үгын бүридэлѳѳр шүүлбэри хэхэ. | Схемэнүү дээр юумэнэй нэрэнүүдые зохёохо. Ород хэлэнһээ буряад хэлэн дээрэ оршуулха. | Yгын бүридэ лѳѳр шүүлбэри хэхэ. (Упр 112, 45 н.) | § 4 (2). Уншаха. Упр 109, 44 н. | «Буряад хэлэн» сахим һураха ном хэрэглэлгэ. |
|
|
| 3 | Юумэнэй нэрын нэгэнэй ба олоной тоо. | 1 час | Индивидуальна- §5 (2) уншаха, упражнени нүүдые дүүргэхэ(Упр 114, 45 н). Бүлэгѳѳр хүдэлмэри- Упр 115, 45 н, (олоной тоогой залгалтануудые тайлбарилха.) Фронтальна- (Упр 117, 46 н.) Алдуутай үгэнүүдые оложо заһаха, бэшэһэнээ баталха. | Упр 121 , 47 н. Даабари дүүргэхэдээ, олоной тоогой түхэлтэй болгохо, бэшэлгэ тайлбарилха. | Упр 118, 47 н. Буруу зохёогдоһон холбуулал нуудые заһаха. | Упр 119. 47 н. (Холбуулал нуу дые ород хэлэнһээ оршуулха.) Наадан-мүрысѳѳ үнгэргэхэ.- Упр 120, 47 н. | Упр 123, 48 н. Ном соо үгтэһэн диктант үнгэргэхэ. | §5 уншаха. . Упр 116, 46 н. Б. Ябжанов «Хэрмэшэ». | «Буряад хэлэн» сахим һураха ном хэрэглэлгэ. |
|
|
| 4 | Абтаһан үгэнүүдые олоной тоодо зүб бэшэлгэ. | 1 час | Индивидуальна- дүрим уншалга, таблицаар хүдэлмэри (50 н.) Бүлэгѳѳр хүдэлмэри- Упр 127, 49 н. Фронтальна- упр 125, 49 н. (Олоной тоогой залгалтануудые бэшэхэ, бэшэлгэеэ баримталха.) | Упр 128, 50н. (Таараха аялган үзэгүүдые бэшэхэ, харюугаа баримталха.) | Упр 10., 51 н. «Успех Наруто» оршуулхадаа, зүбѳѳр мэдүүлэлнүү дээ зохёохо. Мэдүүлэлэй байгуулгада анхаралаа хандуулха. | Yгтэһэн даабаридаа зохёохы шадабари хэрэглэхэ. Удхатай, дэлгэрэнгы мэдүүлэлнүү дые зохёон байгуулха. | Зохёохы шадабари шалгаха. | § уншаха, дабтаха. Упр 129, 50 н. уншаха, хадуужа абаха. | «Буряад хэлэн» сахим һураха ном хэрэглэлгэ. |
|
|
| 5 | Юумэнэй нэрын зохилдол. Нэрын падеж. Хамаанай падеж. | 1 час | Индивидуальна- § 6 дүрим уншаха, упражнени нүүдые дүүргэхэ(Упр 131, 52 н. Упр 144, 58 н.). Бүлэгѳѳр хүдэлмэри- Упр 132, 53 н, (2 бүлэг болгоод бэшэхэ.) Упр 149, 60 н. Фронтальна- (Упр 133, 53 н.) Yгын бүридэлѳѳр шүүлбэри. Упр 146, 58 н. | Б. Мунгоновой зохёолһоо хэһэг уншаха. Упр 143., 57 н. уншаха, үгэнүүдые падеждэ зохилдуу лан уншаха. | Упр 132 дүүргэхэдээ, хэр зэргэ зүбѳѳр хэһэнээ шалгаха. Упр 145, 58 н. Буряад орон тухай мэдэсэеэ үргэдхэхэ. | Упр 134., 53 н. «Хасуури хаялтай гү?» сээжээр ород хэлэндэ оршуулха, асуудалда харюусаха, юумэнэй нэрын падеж элирүүлхэ. Буряад ороной сэсэгүүд…» гэһэн сэдэбтэ материал суглуулха. (Упр 148, 60 н.) | Юумэнэй нэрэнүү дые зохилдуул ха. Упр 153, 61 н. Yгүүлэл оршуулха. «Цветки лотоса…»
| § 6. (3-3 юумэнэй нэрэнүүдые зохилдуулха). § уншаха, упр 150, 61 н. үгтэһэн үгэнүүдэй зүб вариант тэмдэглэхэ. | «Буряад хэлэн» сахим һураха ном хэрэглэлгэ. |
|
|
| 6. | Зүгэй падеж. Yйлын падеж. | 1 час | Индивидуаль на- упражненинүүдые дүүргэхэ(упр 155, 156, 62-63 н.) таблицаар хүдэлмэри хэхэ. Упр 161, 65 н. Бүлэгѳѳр хүдэлмэри- Упр 159, 64 н. Зүб вариантыень шэлэхэ, харюугаа баталха. Упр 162, 65 н. Фронтальна- (Упр 160. 64н. Таараха падеждэ табин бэшэхэ, залгалтануу дыень тэмдэглэхэ. Упр 165, 67 н. Таабаринуу дые тааха, ажаглаха, бэеэ шалгаха. Ямар алдуунууд байнаб? Алдуунуудаа заһаха.
| Ц. Цырендоржиевай «Намар» шүлэг уранаар уншаха, падежэй залгалтын хажуугаар ямар залгалтанууд байнаб? Yгэнүүдые таараха падеждэ табяад бэшэхэ. Yгын бүридэлѳѳр шүүлбэри хэхэ. | Оньһон үгэнүүдые уншаха, лексическэ шүүлбэри хэхэ. Удхаараа дүтэрхы оньһон үгэнүүдые хараадаа абаха. (Упр 162., 65н.) | «Минии дуратай саг» гэһэн сэдэбтэ шүлэг зохёожо туршаха. Уранаар уншаха. Yгын бүридэлѳѳр шүүлбэри зүбѳѳр хээд, тэдэ үгэнүүдээ хэрэглэн, мэдүүлэлнүүдые зохёохо. | Упр 159 (64 нюурта.) Yгэнүү дэй зүб вариан тыень шэлэхэ, харюугаа баталха. Һурагшын «Yбэл» гэһэн диктант уншаха, алдуунуудыень олохо, харюугаа тайлбарил ха. | § уншаха, упр 150, 61 н. үгтэһэн үгэнүүдэй зүб вариант тэмдэглэхэ. | «Буряад хэлэн» сахим һураха ном хэрэглэлгэ. |
|
|
| 7. | Дидактичес ка материалнуудаар хүдэлмэри. | 1 час | Индивидуальна- «Буряад хэлээр тестнүүд». (Юумэнэй нэрын зохилдол). Даабари 1, 2, 45 н. Бүлэгѳѳр хүдэлмэри- ( Даабари 3, 4, 45 н. Фронтальна- Упр 164, 66 н. н. Туһалагша үгэ хэрэглэжэ, зүб вариантыень шэлэхэ. | « Буряад хэлээр тестнүүд». Даабаринуу дые дүүргэхэ. | Даабари 1, 463 н. Шалгалтын даабаринуудые дүүргэхэ. Ямар дүрим баримталаг дааб? Харюугаа баримталха. | Упр 166, 67 н. Ород хэлэнһээ оршуулха, холбуулалнуудые зүбѳѳр хэрэглэн, мэдүүлэлнүүдые зохёохо. | Юумэнэй нэрэнүүд ые падеждэ тааруулан бэшэхэ. | § уншаха, дабтаха. Yгтэһэн үгэнүүдые зохилдуул ха. | «Буряад хэлэн» сахим һураха ном хэрэглэлгэ. |
|
|
| 8. | Зэбсэгэй падеж. | 1 час | Индивидуальна- § 7 (5) дүрим уншаха, упражненинүүдые дүүргэхэ(Упр 171, 69 н). Фронтальна- Упр 172, 69 н.(точкын орондо таараха үзэгүүдые табяад, холбуулалнуудые бэшэхэ, шалгаха. | Зэбсэгэй падеждэ –аар, -яар, -гаар залгалтануудые абадаг гэһэн ойлгосотой танилсуулха. | Оньһон үгэнүүдэй удха тайлбарилха.Упр 171. 69 н. | Yгын бүридэлѳѳр шүүлбэри хэхэ, мэдүүлэлнүүдые зохёохо. | Словарна диктант бэшэхэ. | §7 (5). Yгтэһэн үгэнүүдые зэбсэгэй падеждэ зохилдуул ха, үгэнүүдтэй мэдүүлэлнүүдые зохёохо. | «Буряад хэлэн» сахим һураха ном хэрэглэлгэ. |
|
|
| 9. | Хамтын падеж. Гаралай падеж. | 1 час | Индивидуальна- упражнени нүүдые дүүргэхэ: (упр 174, 177, 71 н.) Бүлэгѳѳр хүдэлмэри- ( Упр 176, 70 н харюугаа харилсуулха.) Фронтальна- Упр 179, 72 н. Рассказ сэгнэхэ. | Yгтэһэн үгэнүүдые хамтын ба гаралай падежнүүд тэ зохилдуул ха, үгэнүүдтэй мэдүүлэлнүүдые зохёо хо . Даабаринуу дые дүүргэхэ. | Упр 178, 71 н. Эхэ эсэгын һургаал, захяа уншаха, тобшолол хэхэ, хадуужа абаха. Харюугаа баримталха. | Упр 175, 70 н. Буряад орон тухай текст оршуулха. Yгэнүүдые зүбѳѳр хэрэглэн, холбоо текст болгохо. | Д. Улзытуе вай шүлэг уншаад, хаалта соохи юумэнэй нэрэнүүдые удхаарнь таараха падеждэ табяад бэшэхэ, падежыень зааха. (Упр 180, 72 н.) | §7 дабтаха. Урда үзэһэнѳѳ дабтаха, юумэнэй нэрэнүүдые зохилдуул ха. | «Буряад хэлэн» сахим һураха ном хэрэглэлгэ. |
|
|
| 10. | Практическа хүдэлмэри. | 1 час | Индивидуальна- § 7 дүрим уншаха, упражнени нүүдые дүүргэхэ. («Буряад хэлээр тестнүүд» Даабари 5, 45, №6 , 46 н). Бүлэгѳѳр хүдэлмэри- («Буряад хэлээр тестнүүд» Даабари 5, 45, №6 , 46 н. Фронтальна- дүүргэһэн даабаринуу даа шалгаха.) | Номоор хүдэлмэри. Юумэнэй нэрэнүүдые зохилдуулха. (Таблица хэрэглэхэ 52 н.) | Упр 128. 69 н. (Yгын бүридэлѳѳр шүүлбэри хэхэ. Мэдүүлэлнүүдые зохёохо). | «Байгаалиин шэнжэлэл» , ном, «Буряад хэлэн» сахим һураха ном хэрэглэжэ, «Yбгэн буурал үбэлнай…» гэһэн сэдэбтэ холбоо текст бэшэхэ. | Зохёолго бэшэлгэ. | §7 анхаралтай гаар уншаха. (Юумэнэй нэрэнүүдые зохилдуулха) | «Буряад хэлэн» сахим һураха ном хэрэглэлгэ. |
|
|
| 11. | Юумэнэй нэрын хамаадал. Нюурта хамаадалай залгалта зүб бэшэлгэ. | 1 час | Индивидуальна- Номоор хүдэлмэри §§ 8.9. 73-74 н уншаха. Таблицаар хүдэлмэри. (74 н.) Упр 181, 73 н; Бүлэгѳѳр хүдэлмэри- Упр 184, 74 н. (Фронтальна- Упр 187, 75 н. (Нюурта хамаадуулха, залгалтануу дыень тэмдэглэхэ.) | Номоор хүдэлмэри. Бэеэ даагаад хэхэ хүдэлмэри. Упр 182. 73 н. (Ямар хубилалта болоноб?) | Упр 183. 73 н. Холбуулалнуудые ород хэлэндэ оршуулха. Тобшолол гаргаха. Yгэнүүдые хэрэглэн, мэдүүлэлнүүдые зохёохо. Зохёоһон мэдүүлэлнүүдээ уншаха. | Упр 185, 74 н. «Добрые слова ценнее золота» гэhэн текст оршуулхадаа, нюурта хамаадалай залгалтануудыень зүбѳѳр хэрэглэхэ. | Упр 186. 75 н. Һурагшын зохёоһон шүлэг уранаар уншаха, шүлэг, басни гү, али рассказ зохёохо. | § 8,9., уншаха. Упр 187, 75 н. | «Буряад хэлэн» сахим һураха ном хэрэглэлгэ. |
|
|
| 12 | Нюурта хамаадалай залгалта зүб бэшэлгэ. 1-дэхи нюурта хамаадал ба 2-дохи нюурта хамаадал. | 1 час | Индивидуальна- Номоор хүдэлмэри. § 9 (1, 2) дүрим уншаха, упражнени нүүдые дүүргэхэ(Упр 188 , 189, 76 н). Бүлэгѳѳр хүдэлмэри- Упр 190, 1-дэхи олон нюурта зохилдуулха, залгалтануудыень тэмдэглэхэ. Фронтальна- дүүргэһэн даабаринуу даа шалгаха.) | 1-дэхи ба 2-дохи нюурта хамаадал тухай ойлгосотой танилсуулга. Номоор хүдэлмэри. | Упр 191, 77 н. (Эдэ үгэнүүдые 2-дохи ганса ба олон нюурта хамаадуулхадаа, залгалтыень тэмдэглэхэ. | Упр 192., 77 н. уранаар уншаад, асуудалда харюусаха.
|
| § 9. (3-3 үгэ падеждэ зохилдуу лаад, нюурта хамаадуулха.) | «Буряад хэлэн» сахим һураха ном хэрэглэлгэ. |
|
|
| 13 | Шалгалтын хүдэлмэри.
| 1 час | Фронтальна- шалгалтын хүдэлмэри. | Шалгалтын диктант бэшэхэ. | Зүбѳѳр бэшэхэеэ оролдохо. | Yгтэһэн грамматичес ка даабаринуу даа зүбѳѳр дүүргэхэ. | Шалгалтын хүдэлмэри. | Урда үзэһэнѳѳ дабтаха. |
|
|
|
| 14 | Алдуу дээрэ хүдэлмэри. Четвертиин дүн гаргалга. | 1 час | Индивидуальна- Алдуу дээрэ хүдэлмэри. Бүлэгѳѳр хүдэлмэри- ( Нэмэлтэ даабаринууд-ые дүүргэхэ. | Алдуу дээрэ хүдэлмэри. | Алдуунуудаа зүбѳѳр заһахаяа оролдохо. | Алдуунуу- даа заһахадаа, жэшээнүүд-ые зүбѳѳр хэрэглэжэ, харюунуу- даа баримталха. | Алдуу дээрэ хүдэлмэри. | Урда үзэһэнѳѳ дабтаха. | «Буряад хэлэн» сахим һураха ном хэрэглэлгэ. |
|
|
| 3 | Бэхижүүл гын хэшээл. | 1 час | Индивидуальна- «Буряад хэлээр тестнүүд». (Даабари 1, 47 н. Фронтальна- Даабари 3., 4, 47 н. | «Буряад хэлээр тестнүүд». Даабари 5, 47 н. | Юумэнэй нэрэнүүдые падеждэ зохилдуу лаад, нюурта хамаадуулха. Зүбѳѳр хэрэглэжэ, мэдүүлэлнүүдые зохёохо. | «Буряад литература» гэһэн ном сооһоо нюурта хамаадалда байһан юумэнэй нэрэнүүдтэй мэдүүлэл нүүдые түүжэ бэшэхэ. Хэлэлгэ соо зүбѳѳр хэрэглэхэ. | Бэхижүүлгэ. | § 7. Урда үзэһэнѳѳ дабтаха. | «Буряад хэлэн» сахим һураха ном хэрэг лэлгэ. |
|
|
| 4 | Юумэнэй нэрын ѳѳртэ хамаадал. | 1 час | Индивидуальна- Номоор хүдэлмэри. § 10 дүрим уншаха, упражнени нүүдые дүүргэхэ(Упр 201 , 81 н). Бүлэгѳѳр хүдэлмэри- Упр 202, 81 н. | « Буряад хэлээр тестнүүд». Даабаринуу дые дүүргэхэ. ( 1, 48 н.) Ѳѳртэ хамаадалай залгалтатай үгэнүүдые олохо. | Юумэнэй нэрэнүүд ѳѳртэ хамаадахадаа, тус юумэн ѳѳрын гэһэн удхатай болодог гэжэ ойлгохо шухала. (Таблицаар хүдэлмэри: 82 н.) | « Буряад хэлээр тестнүүд». Даабаринуу дые дүүргэхэ (даабари 3, 49 н.) Буряад арадайнгаа ёһо заншал сахижа ябая… ѳѳртэ хамаадалай залгалтатай юумэнэй нэрэнүүдые олохо, үргэлжэлэл бэшэхэ. Ажаглалта хэхэ. «Буряад литература» гэһэн ном сооһоо ѳѳртэ хамаадалай залгалтатай юумэнэй нэрэнүүдые түүжэ бэшэхэ. |
| § 10. Упр 203, 82 н. | «Буряад хэлэн» сахим һураха ном хэрэглэлгэ. |
|
|
| 5 | Ѳѳртэ хамаадалай залгалтануудые зүб бэшэлгэ. | 1 час | Индивидуальна- номоор хүдэлмэри § 11. Упр 204, 82 н. Фронтальна- Упр 208, 85., «Шагтаяа дээрэһээ тайла». Ѳѳртэ хамаадалай залгалтатай юумэнэй нэрэнүүдые түүжэ бэшээд, үгын бүридэлѳѳр шүүлбэри хэхэ. | Номоор хүдэлмэри: упр 209, 85 н. Оньһон үгэнүүдые уншаха, ямар һургаал заанаб? Юумэнэй нэрэнүүдэй залгалтануу дые сээжээр тайлбарилха. | «Аяга сай» упр 212. 87 н. Текст уранаар уншаха, гол бодолыень элирүүлхэ, нюурта ба ѳѳртэ хамаадаһан юумэнэй нэрэнүүдые түүжэ бэшэхэ, зүбѳѳр хэрэглэжэ, мэдүүлэлнүүдые зохёохо. | Творческо проект дүүргэхэ (упр 213, 87 н.) «Хүнэй наһанда аба эжы хоёр ехэ һуури эзэлдэг…» гэһэн сэдэбтэ проект зохёохо. (Шэнжэлэл гын шэглэл ба сэдэб үгтэнхэй.) | Творческо проект дүүргэхэ. | § 11. Урда үзэһэнѳѳ дабтаха. Упр 210, 86 н. | «Буряад хэлэн» сахим һураха ном хэрэг лэлгэ. |
|
|
| 6 | Х.х.х. Творческо хүдэлмэри. Багшын үзэмжѳѳр. | 1 час | Индивидуальна- үгтэһэн хэһэг уншаха. (Ород хэлэнһээ буряад хэлэн дээрэ оршуулга). Бүлэгѳѳр хүдэлмэри- зураг сээжээр зураха. Фронтальна- хѳѳрѳѳ эмхидхэхэ. | Ород хэлэнһээ буряад хэлэн дээрэ оршуулга. | Оршуулха- даа зүбѳѳр мэдүүлэлнүү-дээ зохёохо. Мэдүүлэлэй байгуулгада анхаралаа хандуулха. | Yгтэһэн даабаридаа зохёохы шадабари хэрэглэхэ. Удхатай, дэлгэрэнгы мэдүүлэл- нүүдые зохёон байгуулха. | Творческо хүдэлмэри. Зохёохы шадабари шалгаха. | Зохёолго бэшэхэ. | «Буряад хэлэн» сахим һураха ном хэрэг- лэлгэ. Толи хэрэг- лэлгэ. |
|
|
| 9 | Тэмдэгэй нэрэ. | 1 час | Индивидуальна- 95 н. Мойһон ямар бэ, зураглаха. Упражненинүүдые дүүргэлгэ: упр 228, 96 н «Гүлгэн» уншаха, гүлгэн ямархан бэ гэжэ шадаха гүт? Юундэ? Зохёол һонирхолтой болгон бэшэхэ. Бүлэгѳѳр хүдэлмэри: упр 231, 97 н, үлүү үгэнүүдые олохо, бэе бэеэ шалгаха. Фронтальна- 236, 98 н. Зүбѳѳр үгтэһэн үгэнүүдыень олохо, жэшээнүүдые һанаха.
| Тэмдэгэй нэрын гол морфологическа шэнжэнүүдтэйнь ба синтаксическа үүргэтэйнь танилсуулха. | Тэмдэгэй нэрэнүүдтэ таарамжатай юумэнэй нэрэнүүдые һанан бэшэхэ. (Упр 232, 97 н.) | Yгтэһэн үгэнүүдтэ синонимуудые һанажа бэшэхэ, нэгэ бүлэг синонимуудтай мэдүүлэлнүүдые һанаха. (Упр 235, 97 н.) | Зохёохы шадабари шалгаха. | § 13. Упр 236, 98 н. | «Буряад хэлэн» сахим һураха ном хэрэглэлгэ. |
|
|
| 10 | Шанарта ба харилсаата тэмдэгэй нэрэнүүд. | 1 час | Тэмдэгэй нэрэнүүд удхаараа шанарта болон харилсаата гэжэ илгардаг гэһэн ойлгосотой танилсуулха. Индивидуальна- номоор хүдэлмэри. § 14, 98 н. Упр 239, 100 н. Упр 240, 100 н. Бүлэгѳѳр хүдэлмэри: Упр 249, 103 н. (Хоёроороо хүдэлжэ, ород хэлэнһээ оршуулхадаа, тэмдэгэй нэрэнүүдые зүбѳѳр хэрэглэхэ.) | Шанарта ба харилсаата тэмдэгэй нэрэнүүдые зүбѳѳр илгаруулжа шадаха. | Харилсаата тэмдэгэй нэрэнүүдэй залгабарииень илгажа шадаха, абтаһан тэмдэгэй нэрэнүүдые зүбѳѳр бэшэхэ арга үргэдхэхэ. | Буруу зохёогдоһон холбуулалнуудые заһаха, мэдүүлэлнүүдые зохёохо. (Упр 241, 100 н.) | Алдуутай холбуулалнуудые заһажа бэшэхэ. (Упр 240, 100 н.) | § 14. (Харилсаата тэмдэгэй нэрэнүүдтэй мэдүүлэлнүүдые зохёохо.) |
|
|
|
| 11 | Тэмдэгэй нэрын шанарай зэргэнүүд. | 1 час | Индивидуальна- § 15. 103 н. Упр 251. 103 н. (Ямар амитан тухай хэлэгдэнэб, тааха.) + 2-хи абзац… Бүлэгѳѳр хүдэлмэри: Упр 252, 103 н. Фронтальна- упр 254, 104 н. шэлэн оршуулха.
| Тэмдэгэй нэрэ 3 зэргэтэй байдаг гэһэн ойлгосотой танилсуулга. | Нэгэ текстыень шэлэн оршуулхадаа, зүбѳѳр мэдүүлэлнүүдээ зохёохо, зэргыень тэмдэглэхэ. | Yгтэһэн даабаридаа зохёохы шадабари хэрэглэхэ. | Оршуулга (упр 254, 104 н.) | «Буряад хэлэн» сахим һураха ном хэрэглэлгэ.
|
|
|
|
| 12 | Тэмдэгэй нэрые юумэнэй нэрын орондо хэрэглэлгэ. | 1 час | Индивидуальна-номоор хүдэлмэри § 16. Упр 255. 105 н. Уншаха, оньһон үгэ бүхэнэй удха тайлбарилха. Бүлэгѳѳр хүдэлмэри: Упр 257, 106 н (Харилсуулха.) Фронтальна- упр 256, 106 н. 1 даабарииень шэлэжэ хэхэ, шалгаха.
| Олонхи ушарта тэмдэгэй нэрэнүүд юумэнэй нэрын орондо хэрэглэгдэдэг гэһэн ойлгосотой танилсуулха. | Нэгэ текстыень шэлэн оршуулхадаа, зүбѳѳр мэдүүлэлнүүдээ зохёохо. «Улаан шоно», «Хэрмэн» ород хэлэндэ оршуулха. (107 н.) | «Синица» текст оршуулаад, саашань үргэлжэлүүлхэ. | Зохёохы шадабарияа үргэдхэхэ. | «Буряад хэлэн» сахим һураха ном хэрэглэлгэ.
|
|
|
|
| 13 | Тэмдэгэй нэрын падеждэ зохилдол. | 2 час | Индивидуальна-номоор хүдэлмэри § 17. Упр 260. 108 н. (Падеждэ зохилдуулха). + Мэдүүлэлнүүдые зохёохо. Бүлэгѳѳр хүдэлмэри: «Буряад хэлээр тестнүүд» даабари 1, 53 н, даабари 2, 53 н. даабари 3, 53 н, даабари 4, 53 н. Фронтальна- упр 261, 108 н. | Тэмдэгэй нэрэнүүдые зохилдуулхада, юумэнэй нэрын зохилдолой дүрим баримталагдадаг гэһэн ойлгосо үргэдхэхэ. | Юумэнэй нэрын зохилдолой дүрим баримталан, тэмдэгэй нэрэнүүдые падеждэ зохилдуулха. | Yгэ ямар аялганаар, хашалганаар һүүлтэнэб, тэрээнһээ дулдыдажа залгалтануудыень бэшэхэ. | § 17 уншаха. (Тэмдэгэй нэрэнүүдые падеждэ зохилдуулха.) | Буряад хэлэн» сахим һураха ном хэрэглэлгэ.
|
|
|
|
| 14 | Тэмдэгэй нэрэнүүдэй хамаадал. | 2 час | Индивидуальна-номоор хүдэлмэри § 18. Упр 262. 109 н. (Нюурта хамаадуулха). + Упр 263, 109 н. Бүлэгѳѳр хүдэлмэри: упр 264, 109 н (Тэмдэгэй нэрэнүүдые ѳѳртэ хамаадуулха.) «Буряад хэлээр тестнүүд» даабари 6, 54 н, даабари 7, 54 н. даабари 8, 54 н, даабари 4, 53 н. Фронтальна- упр 266, 109 н. (һубарюулан бэшэхэ.) | Тэмдэгэй нэрэнүүдые нюурта ба ѳѳртэ хамаадуулхада, юумэнэй нэрын хамаадалай залгалтануудые абадаг гэһэн ойлгосо үргэдхэлгэ. | Б. Барадинай «Сэнгэ баабай» гэһэн зохёолһоо хэһэг уншаад, шүүлбэринүүдые хэхэ. (Упр 270, 111 н.) | «Гал тухай домог» упр 274. 113 н. Текст уншаад, найруулга бэшэлгэ. Ойлгоһон мэдэсэеэ хэрэглэжэ, үгүүлэл соохи юумэнэй ба тэмдэгэй нэрэнүүдые зүбѳѳр бэшэхэ, хэрэглэхэ. | § 18, упр 271. 112 н. | «Буряад хэлэн» сахим һураха ном хэрэглэлгэ.
|
|
|
|
| 15 | Х.х.х. Творческо хүдэлмэри. Баир Барадиевай «Гурбан зѳѳлэн» гэһэн зурагаар зохёолго бэшэхэ. | 1 час | Хэлэлгэ хүгжѳѳлгын хэшээл. Упр 279, 116 н. «Эхэ эсэгын һургаал, захяа» Буряад зоной һургаал тухай уншаха. | Зураг дээрэ юу хараһанаа бодомжолхо. | Зурагай гол удха (сюжет) элирүүлхэ. | Уран гоёор, тодо хурсаар зохёолгоёо бэшэхэ. | Шалгалтын асуудалнуудта харюу бэлдэхэ. (117 н.) Зачёдто бэлэдхэл. | Буряад хэлэн» сахим һураха ном хэрэглэлгэ.
|
|
|
|
| 16 | Тоогой нэрэ. | 1 час | Индивидуальна-§ 19, упр 280. 119 н.(тоогой нэрэнүүдые түүжэ бэшэхэ.) Тоогой нэрээр схемэ зохёохо. «Буряад хэлээр тестнүүд» даабари 3, 55 н, даабари 4, 55 н. дүүргэлгэ. Фронтальна- упр 281, 120 н. Тоогой нэрэнүүдые харилсуулха, шалгаха.
| Тоогой нэрын гол морфологическа шэнжэнүүдтэйнь ба синтаксическа үүргэтэйнь танилсуулха. | Тоогой нэрэнүүдтэ таарамжатай юумэнэй нэрэнүүдые һанан бэшэхэ. | Тоолоһон, дугаарлаһан тоогой нэрэнүүдые хэрэглэжэ, мэдүүлэлнүүдые зохёохо. | Зохёохы шадабари шалгаха. | § 19., (тоогой нэрэнүүдые хэрэглэжэ, мэдүүлэлнүүдые зохёохо.) | «Буряад хэлэн» сахим һураха ном хэрэглэлгэ.
|
|
|
| 17 | Тоолоһон тоогой нэрын һүүлэй н хашалганиие зүб бэшэлгэ. | 1 час | Индивидуальна- номоор хүдэлмэри: § 20, упр 282.., 121 н.(тоогой нэрэнүүдые зүбѳѳр үгүүлжэ уншаха.) Упр 284. 121 н. һүүлэй н хашалганиие зүб бэшэхэ. Фронтальна- упр 287, 122 н. Тоогой нэрэнүүдые бэшэмэл болгохо, харюугаа баталха.
| Тоогой нэрэнүүдые хэрэглэхэдэ, зарим ушарта һүүлэйнь н хашалган унадаг гэһэн ойлгосотой танилсуулха. | Эдэ тоогой нэрэнүүд түүхын ямар үйлэ гэршэлнэб? Сээжээр мэдүүлэлнүүдые зохёохо. | Тоолоһон тоогой нэрэнүүдые хэрэглэжэ, мэдүүлэлнүүдые зохёохо, һүүлэй н хашалганиие зүб бэшэлгэдэ анхаралаа хандуулха. | Бэшэмэл ба сээжэ харюу шалгаха. | § 20, упр 286, 122 н. | «Буряад хэлэн» сахим һураха ном хэрэглэлгэ.
|
|
|
| 18 | Тоогой нэрэнүүдэй илгарал. | 1 час | Индивидуальна- § 21, 122 н. уншаха. Таблицаар хүдэлмэри (123 н.) упр 288, 123 н., упр 289, 290. 123 н. Бүлэгѳѳр хүдэлмэри: Упр 291, 123 н. Упр 292, 124 н. Фронтальна- упр 295, 124 н. Алдуунуудыень заһаха, харюугаа тайлбарилха. | Тоогой нэрэнүүд удхаараа ба хэрэглэлгээрээ хэдэн янза болон илгардаг гэһэн ойлгосотой танилсуулха. | Эдэ тоогой нэрэнүүдые бүлэгүүдтэ хубилган бэшэхэ, залгалтыень тэмдэглээд, илгаралыень бэшэхэ. Сээжээр мэдүүлэлнүүдые зохёохо. | Yгүүлэлэй гол бодол элирүүлжэ, нэрэ үгэхэ. Ѳѳрынгѳѳ һанамжа бэшэхэ. А. Жамбалоной «Арад зонойнгоо түлѳѳ…» Упр 297, 125 н. «Буряадууд хэдыбибди?..» + дүүргэхэ. | Холбуулалнуудые оршуулха, мэдүүлэлнүүдые зохёохо (упр 296, 124 н) | § 21, упр 298., 125 н. | «Буряад хэлэн» сахим һураха ном хэрэглэлгэ. |
|
|
| 19 | Шалгалтын хүдэлмэри.
| 1 час | Фронтальна- шалгалтын хүдэлмэри. | Шалгалтын диктант бэшэхэ. | Зүбѳѳр бэшэхэеэ оролдохо. | Yгтэһэн грамматичес ка даабаринуу даа зүбѳѳр дүүргэхэ. | Шалгалтын хүдэлмэри. | Урда үзэһэнѳѳ дабтаха. |
|
|
|
| 20
| Алдуу дээрэ хүдэлмэри. Четвертиин дүн гаргалга. | 1 час | Индивидуальна- Алдуу дээрэ хүдэлмэри. Бүлэгѳѳр хүдэлмэри- Нэмэлтэ даабаринууд-ые дүүргэхэ. | Алдуу дээрэ хүдэлмэри. | Алдуунуудаа зүбѳѳр заһахаяа оролдохо. | Алдуунуудаа заһахадаа, жэшээнүү дые зүбѳѳр хэрэглэжэ, харюунуудаа баримталха. | Алдуу дээрэ хүдэлмэри. | Урда үзэһэнѳѳ дабтаха. | «Буряад хэлэн» сахим һураха ном хэрэглэлгэ. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| 2 | Тоогой нэрын падеждэ зохилдол. | 1 час | Индивидуальна- § 22, 128 н. уншаха. Таблицаар хүдэлмэри (128 н.) упр 304, 128 н., упр 305, 128. Бүлэгѳѳр хүдэлмэри: Упр 308, 129 н. Упр 309, 129 н. Фронтальна- упр 307, 129 н. Алдуунуудыень заһан, мэдүүлэлнүүдые буулгажа бэшэхэ. | Тоогой нэрэнүүд юумэнэй нэрын удхатай болоходоо зохилдодог, нюурта ба ѳѳртэ хамаададаг гэһэн ойлгосотой танилсуулха. | Хэн эгээ түргэнѳѳр хэлэжэ шадахаб? Уранаар, тодоор хэлэжэ һургаха. | Нэгэ текстыень шэлэн оршуулхадаа. тоогой нэрэнүүдые зүбѳѳр бэшэхэ. (Упр 306. 129 н.) | Х. Намсараевай «Морхонсой хурьган» рассказ уншаад, удхыень тобшоор дамжуулха, һанамжаяа хэлэхэ. | § 22, упр 308, 129 н. | «Буряад хэлэн» сахим һураха ном хэрэглэлгэ. |
|
|
| 3 | Тоогой нэрын хамаадал | 1 час | Индивидуальна- § 23, 131 н. уншаха. Таблицаар хүдэлмэри (131 н.) упр 312, 131 н., упр 313, 132. Бүлэгѳѳр хүдэлмэри: Упр 318, 133 н. Упр 319, 133 н. Фронтальна- упр 321, 134 н. уншаха, тоонууд болон үнгэнүүд ямар үүргэтэйб?, алдуугүйгѳѳр буулгажа бэшэхэ, номоороо шалгаха. | Тоогой нэрэнүүд юумэнэй нэрэнүүдтэ адли нюурта ба ѳѳртэ хамаададаг гэһэн ойлгосотой танилсуулха. | Сэсэн үгэнүүдэй удха тайлбарилха, тоогой нэрэнүүдэй мэдүүлэлнүүд соохи үүргэ элирүүлхэ. (Упр 317, 132 н.) | Далай лама тухай мэдэсэеэ нэмэжэ хѳѳрэхэ. (Упр 320. 133 н.) | С. Батажаргалай «Бурханһаа заяатай, дэлхэйдэ суурхаһан буряад хубсаһанда бузар халдахагүй…» гэһэн текст уншаад, тоонууд болон үнгэнүүд ямар үүргэтэйб? гэһэн асуудалда дэлгэрэнгы харюу үгэжэ шадаха. | Шалгалтын асуудалнуудта харюу бэлдэхэ (138 н.) Зачёдто бэлэдхэл. | «Буряад хэлэн» сахим һураха ном хэрэглэлгэ. |
|
|
| 4 | Х.х.х. Творческо хүдэлмэри. | 1 час | Индивидуальна- үгтэһэн хэһэг уншаха. «Баргузинский заповедник», «Государственный парк «Тункинский» уншаад, нэгэ үгүүлэл шэлэжэ оршуулхадаа, тоогой нэрэнүүдые зүбѳѳр хэрэглэхэ. (Ород хэлэнһээ буряад хэлэн дээрэ оршуулга). Фронтальна- оршуулга. | Ород хэлэнһээ буряад хэлэн дээрэ оршуулга. | Оршуулха- даа зүбѳѳр мэдүүлэлнүү-дээ зохёохо. Мэдүүлэлэй байгуулгада анхаралаа хандуулха. | Yгтэһэн даабаридаа зохёохы шадабари хэрэглэхэ. Удхатай, дэлгэрэнгы мэдүүлэл- нүүдые зохёон байгуулха. | Творческо хүдэлмэри. Зохёохы шадабари шалгаха. | Зохёолго бэшэхэ. | «Буряад хэлэн» сахим һураха ном хэрэг- лэлгэ. Толи хэрэг- лэлгэ. |
|
|
| 5 | Түлѳѳнэй нэрэ. | 1 час | Индивидуальна- § 24, упр 329. 140 н.(Уран уншалга. Басни ямар һургаал үгэнэб? «Гэрэл ба Һармагшан». н Түлѳѳнэй нэрэнүүдые түүжэ бэшэхэ.) «Эхэ Орон» Ц-Д. Дондоковагай шүлэг соохи түлѳѳнэй нэрэнүүдые ажаглаха. Фронтальна- упр 331, 141 н. (Түлѳѳнэй нэрэ хэрэглэхэ.)
| Түлѳѳнэй нэрын гол морфологическа шэнжэнүүдтэйнь ба синтаксическа үүргэтэйнь танилсуулха. | Түлѳѳнэй нэрэнүүдые олохо. Ямар шэнжэнүүдээрнь олообта? Харюугаа баталха. (Упр 332, 142 н.) Г. Чимитов «Манай һургуули». | Түлѳѳнэй нэрэнүүдые хэрэглэжэ, мэдүүлэлнүүдые зохёохо. | Зохёохы шадабари шалгаха. | § 24., н Түлѳѳнэй нэрэнүүдые хэрэглэжэ, мэдүүлэлнүүдые зохёохо.) | «Буряад хэлэн» сахим һураха ном хэрэглэлгэ.
|
|
|
| 6 | Түлѳѳнэй нэрын удхаараа илгарал. | 1 час | Индивидуальна- § 25, упр 333. 143 н.(Ямар ушарнуудта нюурай ба зааһан түлѳѳнэй нэрэ болоноб? Упр 334, 143 н. түлѳѳнэй нэрэнүүдые ажаглаха. Фронтальна- упр 337, 144 н. (Түлѳѳнэй нэрэнүүдые тааруулан бэшэхэ, шалгаха.)
| Түлѳѳнэй нэрэнүүд 6 янзаар илгардаг гэһэн ойлгосо үргэдхэхэ. | Д. Ошоровой «Зуруул» гэһэн текст уншаад, түлѳѳнэй нэрэнүүдые олохо, илгаралыень зааха. Упр 335, 143 н. + Хѳѳрэлдѳѳ үнгэргэхэ. | Түлѳѳнэй нэрэнүүдые тааруулан бэшэхэ.Упр 337, 144 н. + Мэдүүлэлнүүдээ зүбѳѳр зохёохо. | Түлѳѳнэй нэрын удхаараа илгарал хэр зэргэ ойлгоһые нь шалгаха. | § 25, упр 339, 145 н. | «Буряад хэлэн» сахим һураха ном хэрэглэлгэ.
|
|
|
| 7 | Түлѳѳнэй нэрын олоной тоо. | 1 час | Индивидуальна- § 26, упр 341. 145 н.( түлѳѳнэй нэрэнүүдые болоноб? түлѳѳнэй нэрэнүүдые ажаглаха. (Түлѳѳнэй нэрэнүүдые тааруулан бэшэхэ, шалгаха.)
| Түлѳѳнэй нэрэнүүд тоодо хубилхадаа, зариманиинь ондоо һууритай болодог гэһэн ойлгосотой танилсуулха. | Yгтэһэн түлѳѳнэй нэрэнүүдые олоной тоодо табяад, мэдүүлэлнүүдые зохёохо. | «Буряад хэлэн» сахим һураха ном хэрэглэн, холбоо текст зохёохо.
|
| § 26. (Холбоо текст зохёохо.) | «Буряад хэлэн» сахим һураха ном хэрэглэлгэ.
|
|
|
| 8 | Түлѳѳнэй нэрын зохилдол. | 1 час | Индивидуальна- § 27, 146 н. уншаха. Таблицаар хүдэлмэри (146 н.) упр 342, 146 н.Фронтальна- упр 346, 147 н. | Түлѳѳнэй нэрэнүүд зохилдодог. Бэшэхэ дүримынь юумэнэй нэрэнүүдэй дүримдэ адли гэһэн ойлгосо үргэдхэхэ. | Ц. Номтоевой «Таряан тухай домог» уншаад, түлѳѳнэй нэрэнүүдые олохо, залгалтануу дыень зааха. Упр 344, 147 н. | Түлѳѳнэй нэрэнүүдые хэрэглэнгээ оршуулха. Упр 345, 147 н. + Мэдүүлэлнүүдээ зүбѳѳр зохёохо. | Түлѳѳнэй нэрэнүүдэй зохилдол хэр зэргэ ойлгоһые нь шалгаха. | § 27, упр 343, 146 н. | «Буряад хэлэн» сахим һураха ном хэрэглэлгэ.
|
|
|
| 9 | Түлѳѳнэй нэрын хамаадал. | 1 час | Индивидуальна- § 28, 148 н. уншаха. Таблицаар хүдэлмэри (148 н.) упр 350, 150 н. Фронтальна- упр 353, 151 н. | Түлѳѳнэй нэрэнүүд нюурта ба ѳѳртэ хамаададаг. Бэшэхэ дүримынь юумэнэй нэрэнүүдэй дүримдэ адли гэһэн ойлгосо үргэдхэхэ. | Х. Намсараевай зохёолһоо хэһэг уншаад, түлѳѳнэй нэрэнүүдые олохо, залгалтануу дыень зааха. Упр 348, 149 н. | «Мама- первый твой друг…» үгүүлэл оршуулха, нэрлэхэ. (Упр 354, 151 н.) | Түлѳѳнэй нэрэнүүдэй хамаадал хэр зэргэ ойлгоһые нь шалгаха. | § 28, упр 357, 153 н. | «Буряад хэлэн» сахим һураха ном хэрэглэлгэ.
|
|
|
| 10 | Практическа хүдэлмэри. | 1 час | Индивидуальна- упр 360, 153 н. Фронтальна- Упр 358, 153 н. | Түлѳѳнэй нэрын гол морфологическа шэнжэнүүдынь ба синтаксическа үүргэнь, түлѳѳнэй нэрын бэшэхэ дүримынь юумэнэй нэрэнүүдэй дүримдэ адли гэһэн ойлгосо үргэдхэхэ. | Ц-Ж. Жимбиевэй «Гал могой жэл» гэһэн зохёолһоо текст уншаха, үгүүлэлдэ нэрэ һанаха. | «Наказ матери» уншаха, сээжээр оршуулха. Гол бодолыень элирүүлхэ. Түлѳѳнэй нэрэнүүдые хэрэглэжэ, мэдүүлэлнүүдые зохёохо. | Түлѳѳнэй нэрын гол морфологическа шэнжэнүүдынь ба синтаксическа үүргынь, түлѳѳнэй нэрын бэшэхэ дүримынь хэр зэргэ ойлгоһыень шалгаха. | §§ дабтаха, мэд зохёохо. | «Буряад хэлэн» сахим һураха ном хэрэглэлгэ.
|
|
|
Улаан- Yдэ., 1976 он.
Улаан- Yдэ., 1992 он.
2 223
28 174 
