Реферат на тему "Мой родной язык "

Реферат

«Диррахьдал

мац!»

Метер маг1арул мац1хвезебатани,

Хвагидунжакъагожаниб рак1кьвагьун!

Расул Х1амзатов

Дунялалдат!адругобат!и-бат!иялмац!ал. Гьезулкумекалдалъунг!адамалцоцаздехунгаргадула, ургъелбикьулавацоцаздарич!ч!ула. Жиб-жибхалкъалъулго г1адин, маг1арулазулги буго жидергомац!алъулбечелъиваберцинлъи.

Рахьдал мац1алъ нилъеекумекгьабулаумумузул бук1араб яшавлъазе, г1агараб ракьалъултарихваадабият лъик1 бич1ч1изе. Ругоцо-цо г1адамал лъик1чияр мац1 лъалелги, х1атта чиярпачалихъазулцин. Бугониги, гьезиегижидергорахьдал мац1алъ цохасабасаргьабула. Киназегогуроресбугебрахьдал мац1алда гаргадизе.Къисматалъцо-цоялрехуладунял раг1алде, г1агарлъиялдаса рик1к1аде, ай, чиярулкаялде. Гьединаз х1аракат бахъуларахьдал мац1хъизаналъуб ц1унизе, рокьоб гьит1инабго г1агараб ч1инк1иллъи г1уц1ц1ине. Гьелдалъунбихьула, инсанрахьдал мац1алъухъ урхъун вук1унеблъи.

Дунйиго маг1арулай! Дир г1агараб мац1ги буго маг1арул! Гьелдегьоркьобеунадирэбелалъулрахьдал мац1: ч!амалазул. Инсулрахъалъандирг!агараб мац1 буго т1индадерил (багвалазул). Цо-цоязабула ч1амалазул мац1 зах1матаб бугилан. Аммадиегьеббигьалъула,щайгурелъулдирчорхалъбессун буго гьебэбелалъулрахьгунцадахъ .Рахьдал мац1алда раг1ана дида т1оцебесебсверухъругезул калам, эбелалъкинидухъ ах1араб кеч1:

Хъу-у-хъу-у, ал бело ишулълъласедасеббалъа.

Хъу-у-хъу-у,ишулълълъумогъугъулълъэч1ида балъа.

Хъу-у-хъу-у, гъугъулълъуно ч1орулълъ ач1ада балъа.

Хъу-у-хъу-хъу, ч1орулълъ гьач1о пелълълаазалдабалъа.

Гьаб коч1одалъун лъалалъималазда мег1ерг1насеб г1аларчаялъул цо т1инч1 бук1унеблъи, г1аларчаялъул малъг1анасеб миккиялъул к1иго т1инч1 бук1унеблъи, миккидул бет1ерг1анасеб х1анч1ил ич1го т1инч1 бук1унеблъи, х1анч1ил берг1анасеб найилазарго т1инч1 бук1унеблъи.

Жегиги г1инзуниб багъулеб буго т1оцебесеб рахьдал мац1алда раг1араб маргьу: «…ахху-лу-лу, рекин-партал!». Гьебмаргьуялъулъбицунеб буго эбелалъхурул раг1алда к1усизаюрай гьит1инай яс цидуцайикъиялъул.

Диррахьдал мац1 буго жиндирго хъвай-хъваг1ай гьеч1еб. Гьединлъидаласаралги ц1акъ дагьалруго. Гьебмехалдадиекумекалъебатуладир г1агараб, к1иабилеб рахьдал мац1, ай авар мац1. Маг1арул мац1дунялалдагомашгьурлъизабунанилъерракълил шаг1ир Расул Х1амзатовас.

Рахьдал мац1кколаинсанасулнапс, адабиятборцунеброценлъун. Нилъедабихьулаахирабзаманалдарахьдал мац1мукъсанлъулеббугеб куц. Цо раг1и рахьдал мац1алда абуни, к1иабилеб г1урус мац1алда раг1ула. Хасгогьеб х1ужжа билълъанхъун буго г1ун бач1унеб г1елалда гьоркьоб. Ч1ух1даего г1адин гаргадулагьел г1урус мац1алда. Дунгуро г1урус мац1алде дандекъеркьолей г1адан. Г1урус мац1 буго нилъерпачалихъалъулаб мац1 – гьеб лъач1ого нилъ т1ураларо! Бугониги, дунпашмангьаюлеййигосверухърахьдал мац1дагьгурони раг1улеб гьеч1олъиялъ.

Хасабасаргьабула рек1ее рахьдал мац1алда ах1улел х1айранал куч1дуз!Хасгорекъолагьеб маг1арул зурма-къололгьаркьихъе.

Рахьдал мац1алда к1алъай буго ц1акъ х1ажатаб жо. Г1ададаго абуларо, мац1алъ пикрудурусгьабулилан. Цо-цонухалънилъеезагьиргьабизебокьарабпикрусверухъругездамекъи бич1ч1ун батула. Гьеб буго пикру бит1ун загьиргьабизе мац1алъул бечелъи г1унгут1иялъул х1ужжа. Нилъер к1алъаялъухъ балагьункьола г1адамазнилъерхасияталъекъимат. Лъазекколанилъеда г1агараб мац1алда кицаби, бицанк1аби, куч1дул вамаргьаби. Гьелънилъер мац1бечедгьабулава пасих1лъизабула.Гьединабкаламалъ г1енеккаразе лъик1аб асаргьабулаварахьдал мац1алде рокьигун ч1ух1и бижизабула.

Рахьдал мац1кколанилъерумумузулкъисмат, г1агараб ракьалъултарих. Рахьдал мац1алда хъвараласарал ц1алулаго цебе ч1езабула нек1сияб г1умру. Гьелъбижизабуладирчорхолъ зах1малъабазе къурч1ич1ел умумуздаса ч1ух1и. Рух1даллъула дунцебезаманалдаулбуздавалъималаздагьоркьоб бук1араб гьуинлъиялда, г1иссиназ ч1ах1иязул гьабулеб бук1араб адабалда. Гьединабтарбиякьоларахьдал мац1алъ.

Рахьдал мац1алъул къиматгьабулескъиматгьабулажиндиргоги, жиндирхалкъалъулги. Абула, мац1бугинхалкъалъул рак1илан. Рак1го г1адин, мац1ги цо бук1уна халкъалъул. Рак1го г1адин, мац1ги ц1унизе кколахалкъалъ! Рахьдал мац1 к1очене тарасбигьаго к1очене тела г1агараб гъанситоги.

Дун ч1ух1ула дида г1агараб мац1лъалеб бук1иналдаса. Баркалазагьиргьабула г1агараб мац1алъул гъвариялъулралъаддиерагьунейдир авар мац1алъул ваадабияталъул муг1алим Пат1имат Мух1амадовнаялъе.

Гьабсочинениялъдун ц1идасан т1амуна рахьдал мац1алда т1ад х1алт1изе. Дицапикругьабунагьебжегиги лъик1лъазабизе х1аракат бахъине!