СДЕЛАЙТЕ СВОИ УРОКИ ЕЩЁ ЭФФЕКТИВНЕЕ, А ЖИЗНЬ СВОБОДНЕЕ

Благодаря готовым учебным материалам для работы в классе и дистанционно

Скидки до 50 % на комплекты
только до

Готовые ключевые этапы урока всегда будут у вас под рукой

Организационный момент

Проверка знаний

Объяснение материала

Закрепление изученного

Итоги урока

Тарбиялык иштер

Нажмите, чтобы узнать подробности

жолдо журуунун эрежелери боюнча

Просмотр содержимого документа
«Тарбиялык иштер»

Жол белгилери жана көрсөткүчтөрү

Жолбелгилерижанакөрсөткүчтөрү – жолдожүрүүчүлөргө (унааайдоочужанажөөжүрүүчүлөр) жолдожүрүүшарты, жүрүү маршруту жөнүндөмаалыматберүүчүбелгилержана жазуулар. Аларбелгилүүтүстө, формадажаначоңдуктажасалып, көчөнүн, жолдун, магистралдардынбоюна, жүрүүбагытыныноңжагынаорнотулат. Автомобиль кыймылыбоюнча Париж конвенциясында (1909) төрт (жолдункесилиши, темиржолкесилиши, ийри-муйружол, өңгүл-дөңгүлжол) эскертүүчүбелгиси бар алгачкыжолбелгилерижанакөрсөткүчтөрүжөнүндөмакулдашуукабылалынган.

Кийинкиконвенциялардауламтолукталып, Венадагыжолбелгилерижанакөрсөткүчтөрүжөнүндөконвенциянын (1968), ЖеневадагыЕвропалыкмакулдашуунун (1971) талабынаылайыкмамлекеттик стандарт иштелипчыкканжана ага ылайык 4 топко бириктирилет: эскертүүчү, тыюусалуу, милдеттендирүүчү, нускоочубелгилер, кээдекошумчакабарлоочубелгилерорнотулушумүмкүн. Эл аралыкконцепциялардынжолкыймылы, белгилерижанакөрсөткүчтөрүжөнүндөгүнормаларын, мамлекеттикстандарттынталаптарынэскеалуумененКРдинӨкмөтүнүн 2009-жылдын 3-мартындагы токтомунунредакциясынаылайыкКРдинжолбелгилерижанакөрсөткүчтөрү 7 топко бөлүнгөн.

Эскертүүбелгилери: кызылжээктүүсарыүчбурчтук – алдыдагыжолдунопурталдуулугунжана ага карата чара көрүүзарылдыгынунааайдоочугаэскертет. Тыюусалуубелгилери: жердигиак, кызылжээктүүсарытегерек – транспорттунайрымтүрлөрүнүнжүрүшүнөтыюу салат же белгилүүчектөөмененжүрүүкеректигинэскертет. Милдеттендирүүбелгилери: жалпыбелгисикөктегерек – белгилүү жакты көздөй, белгилүүылдамдыктажанатранспорттунтийиштүүтүрүнүнганажүрүүсүнөуруксаткылынат.

Маалыматтык - жолкөрсөтүүбелгилери: көк, сарытүстөгүчарчы – жолдунаралыгын, калктуужерлерди, транспорт токтоочужайды, кыймылдынурксатберилгенбагытынжана башка көрсөтөт. Сервис белгилери – тийиштүүобъектилердинжайгашуусужөнүндөмаалымдайт. Кошумчамаалыматбелгилери (табличкалар) – белгилердинколдонулушунтактайт же чектейт. Булардансырткарытранспорттуайрыптаануучубелгилерөзүнчө топко бириктирилген. Бардыкбелгилергетүнкүсүнжарыкберилет же жарыкчагылтуучуматериалданжасалатжана 100 м аралыктанкөрүнүшүкерек.

Салам достор, бүгүн жолбелгилери жонундотаанышыпалалы. Дарооайтыпкоелу. Бул макала айдоочуларүчүнэмесжөнөкөйжөөжүргүнчүлөр, айрыкчамектепокуучуларыүчүн.

Эскертүүчүбелгилер
Эскертүүчүбелгилерэчнерсегетыюусалбайт, бирок алдыналаболотурганкырсыктарданалдыналууүчүнэскертет. Бардыкэскертүүчүбелгилеркызылкыюусу бар үчбурчтукформагаээ.

Таштардынкулоосу
Бул белги таштардынкулоосун, жердин көчүүсүн, жолжээктериндегиуроолордуэскертет.

Майдаташтардынчачыроосу
Бул белги машинанындөңгөлөгүнөнмайдаташтардын, шагылдардынж.быргуусунэскертет.

Жолиштери
Бул белги жолдожумушчулардыништепжаткандыгын, атайынтехниканын, аңдардын ж. б. болушунэскертет.

Балдар
Бул белги жолдобалдардынжолдонөтүшүмүмкүнэкендигинэскертет. Мындай белги эреже катары балдармекемелеринин (бала бакча, мектептердин) жанындакоюлат.

Тоскучужоктемиржолкесипөтүүсү
Булбелгинитоскучменентосулбагантемиржолкесилишиндеорнотушат. Эскертүү!!! Булкесилиштенөткөндөабайлагыла, жакындапкележаткан поезд жоктугунакөңүлбургула!

Тоскучу бар темиржолкесипөтүүсү
Булбелгинитоскучменентосулгантемиржолкесилишинеорнотушат.

Атайынкоюлганжанамаалымдоочубелгилер
Мындайбелгилердиатайын режим кыймылындагыайдоочуларгакиргизилетжеалыныпсалынат, о.э. кандайдырбиробъекттержөнүндөмаалымдалат.

Жөөжүргүнчүлөрдүнөтмөгү
Жөөжүргүнчүлөрдүнөтүүаймагынбелгилейт. Айдоочугажөөжүрүүчүадамдыөткөрүпжиберүүсүнтуюнтат.

Жерастымененөтүүчүөтмөк
Жерастындажөөжүргүнчүлөрөтүүчүөтмөктүнболгондугунмаалымдайт.

Автобустунжанатроллейбустунтоктойтурганжайы
Белги автобустун, троллейбустунжанамаршруттуктаксининтоктойтурганжайынмаалымдайт.

Сервис белгилери
Сервис белгилериылайыккелгенобъекттердинжайгашуусунмаалымдайт.

Медициналыкжардам пункту
Жолдобиринчимедициналыкжардампунктунунболгондугунмаалымдайт.

Оорукана
Жолдоооруканынболгондугунмаалымдайт.

Телефон
Жолдо телефон аппаратынынболгондугунмаалымдайт. (Эскирипбараткан белги, көбүнэсеатайынжайлардаганаколдонулупбаратат, мисалы: туннелдерде)

Ичкенгежарамдуусуу
Жолдоичүүгөжарамдуусуунунболушунмаалымдайт.

Тамактандыруу пункту
Жолдоашканаболгондугунмаалымдайт.

Мейманкана же жатакана
Жолдомейманкана же мотелдинболгондугунмаалымдайт.


Жолбелгилери зебрасыз, таптакырболбойтго, "зебра" булжөөжүргүнчүлөрдүнөтүшүүчүнчийилгенсызыктар. Ал актүстө болот. Жолбетинечийилгенмындайбелгинигоризонталдуу (түүрасынанчийилген) сызыкдешет.


Вертикалдуу (тикесиненчийилген) сызыктар да болушат. Аларакжана кара түстөгүсызыктардынкезектешип (көпүрөлөргө, тосмолорго, бордюрларга) чийилет. Мындайсызыктаркурулуштардыналыстанкөрүнүптуруусуүчүнжасалат.

Светофор
Светофордароо эле үчтүстүүболгонэмес. Светофордукыймылдыжөндөөүчүн автомобиль пайдаболгонгочейинэлеколдонушкан. Башында ал темиржолдопайдаболгон. Ал темиржол светофору - семафор депаталган.

Биринчи светофор Лондондо 1868-жылдын 10-декабрында орнотулган. Ал шаардынборборунда 6 метр бийиктиктеорнотулган. Светофордокызылжанажашылайнектерболгон. Ал убактасары белги болгонэмес. Полицейскийлерчырактыөзүлөрүачыпжанажааптурушкан, ал чырактаржарыккылуучу газ менеништеген. БиринчиэлектрсветофорлоруАмерикадапайдаболгон. Алардагыэкитүстө: жашылжанакызылтүстөболушкан. Сары сигналдыполициянынышкыруусуалмаштырган. Үчсигналдуу светофор дагыАмерикадапайдаболгон (1938). Жолбелгилери светофорсузэлестетүүкыйынболсокерек, кандайдейсинер?

Светофор түстүүсигналдардынжардамымененжолкыймылынжөнгө салат, алартөмөнкүдөйчечмеленет:

Кызыл сигнал - кыймылгатыюу салат, кооптуулуктунтүсүболгондуктантандалыпалынган. Ошондой эле күндүр-түндүр, туман жанажаандаачык-так көрүнгөн.

Сары сигнал - негизгитүстөрдүнортосундагы белги. Сары сигналдакыймылгатыюусалынат.

Жашыл сигнал - кыймылгауруксат берет жанакызылтүстөнкескинайырмаланыптурат. Жашылтүстүкызылмененчаташтыруугамүмкүнэмесжанакөрүнүктүүтүс.

Жөөжүргүнчүлөрдүн светофору жөөжүргүнчүлөрдүнжолдонөтүүкыймылынжөнгө салат

Кызыл сигнал - өтүүгөтыюу салат

Жашыл сигнал – өтүүгө уруксаат берет

Жөнгөсалгыч (регулировщик)
Жолкыймылын ала-булатаяктынжардамымененжөнгөсалган (регулировщик) адамдынпайдаболгондугуна 90 жылболду. Анын орду жолдункесилишинин так ортосуболгон. Анынсигналдарыденесининжанаколунунабалымененберилет. Сигналдар (белгилер) даанакөрүнүшүүчүн ал колуна ачыктүстөгүтаякчакармапалат.

Жолбелгилерижондундогукыргызчамакалабызушундайдостор. Адаттагыдайкошумчашилтемелерберилмекчи.