Төлөгөн Касымбеков 9 класс

ТОКМОК ШААРЫНЫН А.С.ПУШКИН АТЫНДАГЫ №1 ИННОВАЦИЯЛЫК ОРТО МЕКТЕП – ГИМНАЗИЯСЫ

Т ѲЛѲГѲН

КАСЫМБЕКОВ

ПРЕЗЕНТАЦИЯНЫ ДАЯРДАГАН:

9А КЛ. ОКУУЧУСУ ГУБЕ АИДА

• Жазуучу Төлөгөн Касымбеков Аксы районундагы

Ак-Жол кыштагында

1931-жылы 15-январда туулган.

Орто мектепти бүтүп, эки жыл баштапкы мектептерде мугалим, Кичи-Ак-Жол селолук советинин жооптуу катчысы болуп иштеген.

• Т.Касымбеков Кыргыз мамлекеттик университетинин филология факультетин 1957-жылы бүтүргөн. Андан соң Кыргыз окуу педмамбастын балдар адабияты боюнча редакциясынын редактору, 1960–1973-жж.
• «Ала-Too» журналында бөлүм башчы, жооптуу катчы, башкы редактор болуп иштеди.

• 1973-жылы Кыргыз ССР Министрлер Советинин басма, полиграфия жана китеп соода боюнча мамлекеттик комитетинде башкы редактор, 1974–1981-жж.
• Кыргызстан Жазуучулар союзунда адабий консультант, 1987-жылдан ВААПтын Кыргызстандагы бөлүмүнүн башчысы болуп иштейт.

• Т.Касымбековдун «Кичинекей жылкычы» деген чыгармасы 1952-жылы «Советтик Кыргызстан» журналына жарыяланып, анын адабий чыгармачылыгынын тушоосу кесилген. Жазуучунун «Адам болгум келет» повести 1965-жылы «Советский писатель» басмасынан орус тилинде жарык көргөн.

• Учурунда кыргыз

адабиятындагы

тарыхый

Романистиканы

жаңы

которгон  “Сынган

кылыч” тарыхый

романы (1966)

мурдагы

Советтер Биримдигинин дээрлик бардык элдеринин тилдерине которулган.

• 1980-жылы «Прогресс» басмасы

бул романды англис тилинде чыгарган. Т.Касымбеков

1959-жылдан

СССР Жазуучулар

Биримдигине мүчө

болгон. 1986-жылы «Кыргыз

Эл жазуучусу»

деген наам алган. 1990–1994-жж.

КР Жогорку Кеңешинин

депутаты болду.

• Жогорку Кеңештин тил,

маданият жана билим

боюнча, улуттар аралык

комиссиянын жетекчиси

болуп иш алып барды. 1990-жылдары Кыргызстан

Эркин Жазуучулар

союзунун башчысы болгон. 2001-жылы 1-даражадагы

«Манас» ордени менен

сыйланган.

2006-жылы Кыргыз Республикасынын мамлекеттик Токтогул сыйлыгынын лауреаты болуп, 2006-жылы «Кыргыз Эл Баатыры» наамына арзыган. Залкар жазуучу 2011-жылдын 16-июнунда Бишкек шаарында кайтыш болду.

• Т.Касымбековдун «Кичинекей жылкычы» деген чыгармасы 1952-жылы «Советтик Кыргызстан» журналына

(кийинки «Ала-Too») басылган.

«Адам болгум келет» повести 1965-жылы «Советский писатель» басмасынан орус тилинде басылган. 1966-жылы жазылган «Сынган кылыч» тарыхый романы орус тилине которулуп, Советтер Союзунун бардык элдеринин тилдерине которулган. 1980-жылы бул роман «Прогресс» басмасы тарабынан англис тилинде жарыяланган. 1986-жылы "Кел-Кел" романы жарык көргөн.

1966-жылы жазылган «Сынган кылыч» тарыхый романы орус тилине которулуп, Советтер Союзунун бардык элдеринин тилдерине которулган. 1980-жылы бул роман «Прогресс» басмасы тарабынан англис тилинде жарыяланган. 1986-жылы "Кел-Кел" романы жарык көргөн.

• Адабиятка сиңирген эмгеги үчүн 1970-жылы В.И.Лениндин туулган күнүнүн 100 жылдыгынын урматына «Каарман эмгеги үчүн» медалы, Кыргыз ССР Жогорку Советинин Ардак грамотасы менен сыйланган. 2005-жылы Мамлекеттик тилди өнүктүрүүгө кошкон салымы үчүн «Кыргыз тили» төш белгиси, 2001-жылы 1-даражадагы «Манас» ордени менен сыйланган. 1986-жылы «Кыргыз Эл жазуучусу» деген наам алган. 2006-жылы «Кыргыз Эл Баатыры» наамы ыйгарылып, «Ак шумкар» менен белгиленген.

Кыргыз тилинде

• Кичинекей жылкычы: Аңгемелер. – Ф.: Кыргызокуупедмамбас, 1956. – 36 б.
• Туулган жер: Повесть, аңгемелер. – Ф.: Кыргызокуупедмамбас, 1958. – 117 б.
• Адам болгум келет: Повесть. – Ф.: Кыргызокуупедмамбас, 1960. – 159 б.
• Сынган кылыч: Тарыхый роман. – Ф.: Кыргызстан, 1966. – 304 б.
• Сынган кылыч: Тарыхый роман. – Ф.: Кыргызстан, 1971. – 565 б.
• Жетилген курак: Аңгеме, повесттер, тарыхый драма, эски накыл, ро-ман. – Ф.: Мектеп, 1976. – 75 б.
• Сынган кылыч: Тарыхый роман. – Ф.: Кыргызстан, 1979. – 568 б.
• Ак кызмат: Тарыхый очерк. – Ф.: Мектеп, 1980. – 88 б.
• Кел-кел: Тарыхый роман. – Ф.: Кыргызстан, 1986. – 568 б.
• Сынган кылыч: Тарыхый роман. – Б.: Кыргызстан, 1998. – 712 б.
• Баскын: Тарыхый роман. – Б.: Шам, 2000. – 400 б.
• Кыргын 16-жыл. – Б.: Бийиктик, 2004. – 383 б.

Орус тилинде

• Коке: Повесть. – Ф.: Кыргызокуупедмамбас,

1958. – 75 с.

• Хочу быть человеком: Повесть. – М.: Советский писатель, 1965. -140 с.
• Алымкан: Тарыхый лирикалык поэма. – Ф.: Кыргызстан, 1966. – 115 б.
• Хочу быть человеком: Повесть. – Ф.: Кыргызстан, 1967. «Повести небесных гор» жыйнагында. 633-727 с.
• Хочу быть человеком: – М.: Художественная литература, 1968.
• Сломанный меч: Ист. роман. – Ф.: Кыргызстан, 1973. – 475 с.
• Сломанный меч: Ист. роман. – М.: Худож. лит., 1978. – 496 с.
• Сын табунщика: Аңгемелер, повесть. – Ф.: Мектеп, 1979. – 64 с.
• Сломанный меч: Ист. роман. – М.: Известия, 1980. – 478 с.
• Зрелость: Роман, повесть. – М.: Сов. писатель, 1981. – 255 с.

Башка элдердин тилдеринде

• Сынган кылыч: Тарыхый роман. – Алма-Ата: Жазушы, 1971. – 253 б. – каз.
• Сынган кылыч: Тарыхый роман. – Алма-Ата: Жазушы, 1975. – 260 б. – каз.
• Сынган кылыч: Тарыхый роман. – Алма-Ата: Жазушы, 1981. – 553 б. – каз.
• Сынган кылыч: Тарыхый роман. – Ташкент: Адабият жана искусство басмасы, 1980. – 382 б. – өзб.
• Адам болгум келет. – Рига: Лиесма, 1972. – 140 б. – латыш.
• Сынган кылыч: Тарыхый роман. – Киев: Днипро, 1978. – 413 б. – укр.
• Сынган кылыч: Тарыхый роман. – М.: Прогресс, 1980. – 517 б. – англ.

16 июнда 2011 г. Бишкек ш. дүйн өдөн кайтты.