І. Ұйымдастыру бөлімі | Оқушыларды түгелдеу, журнал толтыру, оқушылардың дәптерлерін, оқулықтарын қарап шығу. Сынып, тақта, парта тазалығын қарап шығу, қажет болса ескертулер жасау. Оқушылардың назарын сабаққа аудару. | 1.Мұғаліммен амандасу.Кезекші жоқ оқушыны айту. 2.Сабаққа дайын болу. 3.Оқушылардың назарын сабаққа аударады. | Сабаққа өз бетімен даярланады, мұғалім талаптарын мүлтіксіз орындайды;Оқушылардың білім дағдылығын бақылай отырып, шапшандық қасиетін байқау. |
ІІ. Өткен материалды қайталау | Үй тапсырмасын қорытындылау үшін тест жұмысын орындайды. 1. Паскаль программалау тілінің авторы кім? А) Блез Паскаль Ә) Никлоус Вирт Б) Н.Верджино В) Чарльз Беббидж 2.Var қызметші сөзі не үшін қолданылады? А) тұрақтыларды сипаттау Ә) Белгілерді сипаттау Б) айнымалыларды сипаттау В) Программа тақырыбы 3. Тұрақтыларды сипаттау операторын көрсет А)Char Ә)Const Б)var B)label 4. 14 div 5 – функциясының мәні неде? А ) 2,8 Ә) 2 Б) 5 В) 11 5.IF [шарт] THEN [ 1-серия ] ...... А) Шартсыз көшу операторы Ә) Шартты көшу операторы Б) Баспаға шығару операторы В) Операторды енгізу операторы 6 . Паскаль тіліндегі енгізу операторын көрсет А) PRINT Ә) WRITE Б) OUTPUT B) READ 7. Write операторы... А) Параметрсіз цикл ә) параметрлі цикл б) енгізу операторы в) шығару операторы 8.Real қандай мағына білдіреді? А) тұрақты Ә) нақты Б) айнымалыларды сипаттау В) бүтін 9 9.If командасының алгоритмдік тілде аталуы А) шарт Ә) үшін Б) егер В) дейін 10.Қай белгі әрбір жолдан кейін міндетті түрде қойылады? А) : Ә) ; Б) . В) , Жарайсыңдар, оқушыларлар, өткен тақырып бойынша берілген тапсырманы ұжымдаса отырып орындадық, әр оқушыны сабақ соңында бағаланады. Еңді жаңа тақырыпқа кірісуімзге дайынбыз ба? | Үй тапсырмасын арналған тест жұмысын орындайды. 1. Паскаль программалау тілінің авторы кім? А) Блез Паскаль Ә) Никлоус Вирт Б) Н.Верджино В) Чарльз Беббидж 2.Var қызметші сөзі не үшін қолданылады? А) тұрақтыларды сипаттау Ә) Белгілерді сипаттау Б) айнымалыларды сипаттау В) Программа тақырыбы 3. Тұрақтыларды сипаттау операторын көрсет А)Char Ә)Const Б)var B)label 4. 14 div 5 – функциясының мәні неде? А ) 2,8 Ә) 2 Б) 5 В) 11 5.IF [шарт] THEN [ 1-серия ] ...... А) Шартсыз көшу операторы Ә) Шартты көшу операторы Б) Баспаға шығару операторы В) Операторды енгізу операторы 6 . Паскаль тіліндегі енгізу операторын көрсет А) PRINT Ә) WRITE Б) OUTPUT B) READ 7. Write операторы... А) Параметрсіз цикл ә) параметрлі цикл б) енгізу операторы в) шығару операторы 8.Real қандай мағына білдіреді? А) тұрақты Ә) нақты Б) айнымалыларды сипаттау В) бүтін 9.If командасының алгоритмдік тілде аталуы А) шарт Ә) үшін Б) егер В) дейін 10.Қай белгі әрбір жолдан кейін міндетті түрде қойылады? А) : Ә) ; Б) . В) , Дайынбыз! | Оқушылар алдыңғы өткен материалдарды қайталау арқылы білімдерін шыңдады. Оқушылар тапсырманы орындай отырып, өздерінің білімдерін бағалай отырып, келешекте ұмытпайтындай етіп жаттап алуларына көңілін бөлінді.  |
ІII. Жаңа түсініктермен дағдыларды қалыптастыру  | Түсіндірме жұмыс Паскаль тілінде қайталау процесін жүзеге асыратын циклдік операторлардың үш түрі бар: арифметикалық цикл-FOR, шартын алдын ала тексеретін цикл-WHILE және шартты соңынан тексеретін цикл-REPEAT. WHILE операторы.Алдын ала берілген шарт бойынша қайталауды жүзеге асыратын бұл оператор WHILE (оқылуы: уаил, аударылуы: әзірше) және DO (оқылуы: ду, орындау болып аударылады ) түйінді сөздері қолданып орындалады. REPEAT операторы.Бұл оператор REPEAT (оқылуы: рипит, қайталау болып аударылады) және UNTIL (оқылуы: антил, дейін,шейін болып аударылады ) түйінді сөздері қолданып орындалады. Repeat–until операторының While – do-ға қарағанда үш айырмашылығы бар. 1.шарт циклдан бұрын тексеріледі, сондықтан оператор кем дегенде бір рет атқарылады. 2. Repeat операторында шарт ақиқат (иә) болғанда қайталау (цикл) аяқталады. 3. Repeat операторында қайталау соңы шартпен аяқталады. FOR операторы.Циклдегі операторларды қайталау саны алдын ала белгілі болған жағдайда FOR операторы қолданвылады.Бұл оператор параметрлі цикл операторы деп те аталады,өйткені қайталау саны функция аргументі(айнымалы) сияқты циклдің параметрі қызметін атқаратын басқару айнымалысы арқылы беріледі. FOR-үшін, TO-дейін, DO- орындау деген мағынаны беретін түйінді сөздер.Паскаль тілінде цикл параметрі міндетті түрде бүтін немесе реттелген типтегі айнымалы болуы қажет.Параметрдің өзгеру қадамына байланысты операторда TO немесе DOWNTO(DOWN-төмен, TO-дейін, DOWNTO-кері қарай) түйінді сөздері пайдаланады.Егер қадам +1-ге тең болса, онда операторда TO, ал қадам -1-ге тең болса, онда DOWNTO сөзі қолданылады. Мысалы:Берілген шамадан аспайтын қаржыға дүкеннен зат сатып алу программасын құр. x – заттың бағасы k – заттың саны p – қолда бар барлық қаржы s – сатып алынған заттың құны. Сөздікпен жұмыс Қазақша | Орысша | Ағылшынша | цикл | | | | для | | әзірше | | | | повторение | | | | until | | Тезистеу WHILE операторының жазылу түрі: Алгоритмде | Паскалда | Блок-схема түрінде | әзірше шарт цбасы 1-оператор; 2-оператор; ... n-оператор; цсоңы | while шарт begin операторлар; end; |  | R EPEAT операторының жазылу түрі. repeat ; ; … ; UNTIL ; FOR операторының жазылу түрі. For = to do begin; ; end; For= to downto begin; оператор; end;  Мысалы: Program esep1; var x,k,p,s:integer; Begin readln(p); s:=0; Repeat readln(x,k); s:=s+x*k; Writeln(s); Until sp; Writeln(‘сатып алынған затқа жұмсалған қаржы қолда бар барлық қаржыдан асып кетті’); End. Сөздікпен жұмыс Қазақша | Орысша | Ағылшынша | цикл | цикл | cycl | үшін | для | for | әзірше | пока | while | қайталау | повторение | repeat | дейін | до | until | | Жаңа тақырыптын түсіндірмелі бөлімінде оқушылар теория жөнінде бірнеше мағлұматтарды менгерді, әр түрлі қосымша терминдермен де танысты және ағылшын сөздіктерімен де жұмыстануға машықтанды. |
IV. Біліктер мен дағдыларды бекіту | Практикалық жұмыс. 1+1/2+1/3+...+1/n қатардың қосындысын табу (Циклдің үш түрін қолданып программалау) For операторын қолданып программасын құрыңыз. While операторын ретімен программасын жазыңыз. S:=0; i:=1; While i End; S,elem:real; readln(n); End. Begin elem:=1/I; Program esep; Write(S,S:6:4); Var i,n: integer; S:=S+elem; i:=i+1; Begin Repeat операторын ретімен программасын жазыңыз. End. Begin S:=0; i:=1; Var i,n: integer; Write(S,S:6:4); readln(n); elem:=1/I; repeat S,elem:real; Until i n; Program esep; S:=S+elem; i:=i+1; №2.Ақпараттық өлшемі 100 байттан 200 байтқа дейін 1 қадаммен өзгерген мәндері үшін килобайт, мегабайтпен өрнектеу програмасын ретімен жазыңыздар. 1 байт = 1024 байт Writeln(K,m) End. K,m:real; M:=I/(1024*1024); Var i:integer; Begin I:=100; While I Begin K:=I/1024; End; Program esep3; | Компьютермен жұмыстанады. 1+1/2+1/3+...+1/n қатардың қосындысын табу (Циклдің үш түрін қолданып программалау) Program esep; Var i,n: integer; S,elem:real; Begin readln(n); S:=0; For i:=1 to n do Begin elem:=1/I; S:=S+elem; End; Write(S,S:6:4); End. While операторын программасын ретімен жазады. Program esep; Var i,n: integer; S,elem:real; Begin readln(n); S:=0; i:=1; While i Begin elem:=1/I; S:=S+elem; i:=i+1; End; Write(S,S:6:4); End. Repeat операторын программасын ретімен жазады. Program esep; Var i,n: integer; S,elem:real; Begin readln(n); S:=0; i:=1; repeat elem:=1/I; S:=S+elem; i:=i+1; Until i n; Write(S,S:6:4); End. №2.Ақпараттық өлшемі 100 байттан 200 байтқа дейін 1 қадаммен өзгерген мәндері үшін килобайт, мегабайтпен өрнектеу програмасын ретімен жазады. 1 байт = 1024 байт Program esep3; Var i:integer; K,m:real; Begin I:=100; While I Begin K:=I/1024; M:=I/(1024*1024); End; Writeln(K,m); End. | Сабақта не меңгергені туралы білімдерін тексеріледі.Жаңа тақырып бойынша тапсырмаларды орындайды. Есептер шығаруы,тест жұмысын орындау арқылы білімдері анықталады. |