| Этап | Убакыт | Мугалимдин иш аракети | Окуучунун иш аракети |
| Уюштуруу | 3 мин | Саламдашат. Жагымдуу маанай т\зът(логикалык суроо) Сабактын жабдылышын карайт. | Саламдашат.жагымдуу маанайда сабакка киришет.Окуу куралдарын толуктап сабакка къё\л бълът. |
| Уй тапшырмасын текшеруу |
12 мин | /йгъ берилген тапшырманы тешер\\,окуучулардын дептерлерин текшер\\,суроолорду бер\\. | /й тапшырмасын кайталашат.Суроолорго жооп беришет.Тапшырманы аткаруу боюнча жоопкерчиликке ээ болушат. |
| Жаны теманы тушундуруу |
20 мин | Шаар жана элет калкынын жашоо образы тууралуу жана урбанизация тууралуу айтып берет. | Окуучулар ой ж\г\рт\п жооп беришет.Т\рд\\ жоопторду айтышат.Кайсы жооп туура экендигине ъздър\ ынанышат. |
| Бышыктоо |
4 мин | Суроолор берилет.Проблемалар коюлат. Адамдык факторлорго жалпы м\нъздъмъ берет. | Жооп беришет.Талкуулашат,предмет аралык байланышытырышат.Суроолорду т\з\шът. |
| Баалоо |
4 мин | Китептен тапшырма берет.Окуучуларды баалайт. | /йгъ берилген тапшырманы эсине сактап к\ндъл\гънъ жазып алат. |
Этнография илиминде урбанизация шаар жана айыл калкынын ортосундагы маданий өзгөчөлүктөрдүн жоюлуп бара жаткандыгы, шаар маданиятынын үстөмдүк кыла баштаганы эбактан иликтенген.
| Урбанизация | Урбанизация (лат. urbanus - шаардык). Өнөр жайдын жана калктын шаарга топтолушун чагылдырган термин. |
| Урбанизация | Этнография илиминде урбанизация шаар жана айыл калкынын ортосундагы маданий өзгөчөлүктөрдүн жоюлуп бара жаткандыгы, шаар маданиятынын үстөмдүк кыла баштаганы эбактан иликтенген. |
| Этностук тарых | Өз тарыхында этностор башка этностор менен өз ара мамиледе болот, алардын арасында ассимиляция, интеграция, консолидация процесстери, ошондой эле ички өнүгүү (урбанизация, миграция ж. б.) процестери жүрөт. |
| XIX кылым | Бул кылымда индустриализация, урбанизация, колониализмдин өнүгүшү сыяктуу кубулуштардын болушу менен тарыхта калды. Ошондой эле маданияттын, искусствонун, техника жана илимдин өнүгүшү болгон. |
| Таштандыларды жок кылуу | Урбанизация – бир тараптуу караганда калктын санынын өскөндүгү салыштырмалуу жашоо чөйрөдөгү шарттын төмөндөп кеткендиги байкалат. Табигый сисемалардан жасалма системалардын пайда болушу, айлана – чөйрөнүн булгануусу (дарыя, көлөр, суулар) организмге физикалык таасир этүүлөр. |
| Социология | Теориялык эки перспективанын бир жалпылыгы бар: биринчиден, аларды коомдун макроденгээли, ийри социалдык структуралар жана алардын бири-бири менен байланышы кызыктырат. Бул перспективаларды пайдалануучу изилдоочулор же айрым учурларда макросоциологдор деп аталгандар, адатта уюмдар, мекемелер, общиналар жана эл, коомдук процесстер, урбанизация, социалдык мобильдуулук жана коз караштардын системалары, капитализм жана социализм сыяктуу коомдогу негизги элементтерге конул бурулат. |
| Калайык | Калайык — жер жүзүндө, континент, өлкө, өзүнчө аймак, район, шаарда жашаган адамдардын тобу. Кеңири колдонулуучу калк термининен калайык термини көбүнчө калктын социалдык-экономикалык жагын мүнөздөө менен айырмаланат. Калкты демография илими изилдейт. Биологиялык, географиялык социалдык-экономикалык факторлор калктын өнүгүшүнө чечүүчү таасир тийгизет. Калк проблемалары адамдын биологиялык тегине, айлана- чөйрө менен өз ара байланышына, коомдук баскычтардын өнүгүшүнө жараша болот. Анткени, калктын эмгекке жарамдуу бөлүгү коомдогу негизги өндүргүч күч болуп саналат. Калкты мүнөздөөчү негизги көрсөткүчтөргө өсүп-өнүгүү, жайгашуу, урбанизация, миграция, жыныс жана жаш боюнча курамы, үй-бүлөлүк абалы, билим деңгээли, расасы, тили, этностук, диний курамдары кирет. |
| Таштандыларды жок кылуу | Учурдагы Жалал-абад шаарыбыздын абалы тууралуу айта турган болсок. Жалал – Абад шары XIX – кылымдын экинчи жарымында б.а. 1877 – жылдан бери шаар деген статуска ээ. Ал эми 1991 жылы област борбору болуп аталган. Жалал – Абад шаары байыркы Жибек жолунун , азыркы Ош – Бишкек автомобил жолунун боюнда жайгашкан. Шаардын бөгөнкө экологиялык абалын сүз кылуудан мурда Урбанизация маселесине токтолууга туура келет. Себеби мамлекетибизде тышкы миграция эле эмес, ички миграция да жыл сайын өсүп жатат. Ошондуктан калтын керектөөсүнөн кийинки таштандылар шаарыбыздын көркүн кетирүүда, ал эле эмес зыяндуу заттар абага, сууга, айлана – чөйрөгө тарап жатат. Калктын саны 1897 жылы 2714 баш адам болгон. Ал эми 1913 жылы 4500 калкка жеткен. Учурда шаардык статистикалык башкарманын маалыматы боюнча төмөндөгүдөй. |
| Шаар калкы | Анын басымдуу бөлүгү өнөр жайында, транспортто, соодада, тейлөө чөйрөсүндө, илимий жана билим берүү мекемелеринде эмгектенип, эмгекке жарамдуулардын үлүшүнүн жогорулугу, үй-бүлөнүн чакандыгы, социалдык мобилдүүлүгү ж. б. менен айырмаланып турат. Өлкөнүн же белгилүү бир аймактын урбанизация деңгээли Шаар калкы менен айылкыштак калкынын сандык катышы аркылуу аныкталат. Шаар калкынын үлүшү тез көбөйүүдө, алсак 1800-ж. дүйнө калкынын 3% шаарда жашаса 1990-ж. 43% ке жеткен. Европа калкынын 72%и шаарда жашайт, Азияныкы 27%, Түндүк Американыкы 75%, Латын Америкасыныкы 67%, Австралия менен Океанияныкы 77%. Кыргызстанда Ш. к. 1,8 млндон ашык (2009). |
| Индустриялык коом | Индустриялык коом — «бүгүнкү типтеги» коомдук системалардын келип чыгышын мүнөздөгөн социологиялык теория түшүнүгү. Индустриялык коом жаңы доордун мезгилинде Батыш Европада калыптанып, 20-кылымдын 50-60-жылдарында кеңири таралган (Р. Арон, У. Ростоу, Д. Белл жана башкалар) концепция. Бул терминдин чыгышы А. Сен-Симонго таандык. |
27 515
974 
