Урокан ц1е: « Йозанан жима а , доккха а элпаш оь , Оь яздар».
1алашо: йозанан жима а , доккха а элпаш оь , Оь довзийтар. Уьш шаьш а , дешдакъошкахь а яздан 1амор.
Кхочушдан лерина жам1аш:
1 .Предметни: берашна девзар ду йозанан жима а , доккха а элп а оь , Оь . 1емар ду уьш нийса а ,хаза а яздан.
2. Метапредметни:
Регулятивни: берашна хуур ду шайн белхан план х1отто , оцу планан рог1алла а ларъеш йозанан кхиамаш баха. Берашна 1емар ду шайн дешар кхиамаш дика хуьлучу аг1ор д1адахьа. 1емар ду шайн кхиамаш ган , царех пайдаэеца , кхачамбацарш д1ататта.
Коммуникативни: берашна 1емар ду хьехархочун хаттаршна дуьззина я доца жоьпаш дала. 1емар ду шайна оьшург хата, луург д1аала. Берашна хуур ду гергара дешнаш лаха.
Познавательни: берийн алсамдер ду дешнаш довзар , тидаме хилар , меттан говзалла. Берашна девзар ду керла дешнаш.
3. Личностни: берашна луур ду нохчийн мотт дика 1амо. Шайн амалехь диканиг , г1иллакхениг кхиор ду бераша.
Урок д1аяхьар.
1. Маршалла хаттар.
2. Дешаре шовкъ кхоллар.
-Бераш, муьлханаш ду угаре оьшуш дика дешнаш? (Г1иллакх, доттаг1алла, лерам).
-Шуна ца девзаш кхин а ду цхьаъ дика ,оьшуш дош. Шуна и довзийта аса д1аяздинера уьн т1е. Амма иза каделлера , шуна т1едиллина иза хоттар. Шу дика бераш ду аьлла.
Ла оьз дан галл
-Муьлха дакъа х1оттор дара хьалха, вай ешаран урокехь Оь элп 1амийна хилча? (Оь хьалхахь дерг-ОЬЗ).
-Муьлха дешдакъа х1оттор дара шолг1а?Кхоалг1а?Доьалг1а?
-Муьлха дош ду иза? (Оьздангалла).
-Хьанна карор дара ОЬЗДАНГАЛЛА дешан гергара дешнаш? (Оьзда, оьзданиг).
-Муьлханиг ду церан юкъара дакъа? (Оьзда).
-Х1ун ю оьздангалла? (Берийн жоьпаш).
3. 1алашо йовзийтар.
-Бераш , таханлера т1едахкарш ду шапталийн суьрташ ч1охь. Шуна дукха езий шапталш ? Цхьацца наьрс схьа а оьцуш шаьш бен болу болх билгалбаккха. Х1ун кхиамаш бохур бу аша тахана?
-Вайна тахана девзар ду йозанан жима а , доккха а элпаш оь , Оь. 1емар ду и элпаш ша-ша а , дешдакъошкахь а , дешнашкахь а кхечу элпашца хоьттина яздан.
4. Йозанан жима а , доккха а элпаш оь , Оь довзийтар , яздар.
Йозанан жима а , доккха а элпаш оь , Оь довзийтар.
- Бераш , муьлха элпаш девзира вайна яханчу урокехь? (оь , Оь).
-Схьагайта шайгарчу элпаш юккъехь зорбанан жима элп оь, доккха элп Оь.
-Хьанна девза йозанан жима элп оь? Схьагайта и. Йозанан доккха элп Оь ? Схьагайта.
-И ши элп цхьатера ду я тайп-тайпана ду? (Цхьатера ду)
-Маса хьаьрках пайдаэцна элп Оь яздеш? (Шина хьаьрках).
-Муьлханаш ю уьш? (О , ь).
-Элп Оь цхьалха ду я шалха ду? (Шалха ду).
-Легашкахь хгума йисича х1ун до вай? («1оьхь-1оьхь-1оьхь»)
-Муьлха аз хеза ? (Оь).
-Аз (Оь) мукъа ду я мукъаза ду? (Мукъа).
(Хьехархочо тептарш т1ехь яздина хила деза элп оь. Уьн т1ехь а гойту элп уь муха яздан деза).
оь оь оь оь оь оь оь оь оь оь оь оь оь оь оь оь
-Д1аязде элпаш шайн тептарш т1е.
-Х1ун кхиамаш бехи аша?
(Хьехархочо уьн т1ехь гойту йозанан жима элп оь муха хота деза кхечу элпех дешнашкахь).
оьл оьр оьз оьп
-Хьан т1едузар дара дешдакъа ОЬЛ? (Оьла).
-Дешдакъа ОЬР? (Оьрнаш).
-Дешдакъа ОЬЗ? (Оьзда).
-Дешдакъа ОЬПА? (Оьпа).
-Д1адеша дешдакъош. Д1аязде уьш шайн тептарш т1е.
-Х1ун кхиамаш бехира аша?
-Х1етал-метал хаьийла шуна:
Месала ю, амма ча яц, аьхка ялта гулдеш лела,
1ай лаьтта буха юлу? (Оьпа)
-Х1ун ю иза? (Оьпа)..
-Маса дешдакъа ду ОЬПА дешан? (Шиъ).
-Муьлханиг ду хьалхара? (Оь)
-Шолг1а? (Па).
-Муьлханиг ду хьалхара аз ?(Оь).
-Аз (Оь) мукъа ду я мукъаза ду? (Мукъа).
-Муьлханиг ду шолг1а аз? (П).
-Аз (П) мукъа ду я мукъаза ду? (Мукъаза).
-Муьлханиг ду кхоалг1а аз ?(А).
-Аз (А) мукъа ду я мукъаза ду? (Мукъа).
-Маса аз ду ОЬПА дашехь? Маса элп ду? Маса еък1ов хила еза схемин? Аьзнийн цхьанаэдаларш дуй дашехь? Муха билгалдоху уьш схеми т1ехь?Йилла схема.
-Караде оцу схемина кхин а дешнаш:оьла,боьра.
5. Сада1аран миноташ.
Бераш вовшийн куьйгаш а лоций,гуо а бой,д1ах1уьту. Цу гона юкъахьоьпа хелхайоккху,xlapa байташ а олуш
Оьпа , оьпа , оьпалиг
Хаза , жима оьпалиг!
Яла хелха йолало,
Дег1 а нисдеш
Хьо йолало!
Айдеш куьйгаш,ластош хьайн,
Вовшах тоха,лардеш дайн.
Шаршош экам,аьхна ког,
Ловзадо хуш дилха дог.
Оьпа , оьпа йолало,
Жиманиг , хьо йолало,
Куьйгаш вовшех дтета цо
Корта ларбеш лестабо,
Когаш тайна шаршабо,
Елакъежаш йолало,
Бал д1аберзош –кхоссало.
6. Йозанан жима элп оь дешнашкахь яздар.
Уьн т1е д1аяздо дешнаш.
Доьла, оьрси, боьра , оьпа,оьла.
-Д1адеша и дешнаш. Маса дешдакъа ду ОЬРСИ дашехь? Муьлханиг ду хьалхара ? Шолг1а? (Иштта толлу важа дешнаш).
-Д1аязде и дешнаш тептарш т1е дешдакъошка а доькъуш.
-Шина тобане декъа и дешнаш. Муьлха дешнаш далийна аша хьалхарчу тобане?(Оьрси , оьпа, оьла).
-Муьлхачу билгалонашца далийна аша уьш цхьана тобане? (Царна хьалхахь элп оь ду).
-Муьлха дешнаш далийна аша шолг1ачу чу тобане?(Доьла, боьра).
-Муьлхачу билгалонашца далийна аша уьш цхьана тобане? (Царна хьалхахь элп оь дац).
-Х1ун кхиамаш бехи аша?
Уьн т1е язйо предложенеш.
Султанна оьпа гира. Оьпанан когаш доций дара. Оьпано бахамна зулам до.
-Д1аеша хьалхара предложени. Маса дашах лаьтта иза? Муьлханиг ду хьалхара дош? Шолг1а? Кхоалг1а? Муха къастайо предложенеш вовшех йозанехь? Муьлхачу элпаца яздо предложенехь хьалхара дош?
7. Жам1 дар.
-Муьлха элпаш девзира шуна? (Йозанан жима а , доккха а элпаш оь, Оь).
-Оь элпо муьха аз билгалдо? (Оь)
-Аз (Оь) мукъа ду я мукъаза ду?(Мукъа ду).
-Муьлхачу дешнашкахь хеза аз (Оь).
8. Рефлекси.
-Х1ун кхиамаш бехира аша?
62-г1а урок.
Урокан ц1е: « Йозанан жима а , доккха а элпаш оь , Оь яздар».
1алашо: йозанан жима а , доккха а элпаш оь , Оь кхин д1а а довзийтар. Уьш шаьш а , дешдакъошкахь а яздан 1амор.
Кхочушдан лерина жам1аш:
1 .Предметни: берашна кхин д1а а девзар ду йозанан жима а , доккха а элп а оь , Оь . 1емар ду уьш нийса а ,хаза а яздан.
2. Метапредметни:
Регулятивни: берашна хуур ду шайн белхан план х1отто , оцу планан рог1алла а ларъеш йозанан кхиамаш баха. Берашна 1емар ду шайн дешар кхиамаш дика хуьлучу аг1ор д1адахьа. 1емар ду шайн кхиамаш ган , царех пайдаэеца , кхачамбацарш д1ататта.
Коммуникативни: берашна 1емар ду хьехархочун хаттаршна дуьззина я доца жоьпаш дала. 1емар ду шайна оьшург хата, луург д1аала.
Познавательни: берийн алсамдер ду дешнаш довзар , тидаме хилар , меттан говзалла. Берашна девзар ду керла дешнаш.
3. Личностни: берашна луур ду нохчийн мотт дика 1амо. Шайн амалехь диканиг , г1иллакхениг кхиор ду бераша.
Урок д1аяхьар.
1. Маршалла хаттар.
2. Дешаре шовкъ кхоллар.
Туьканахь юхкуша йоцуш, цхьана а
заманчохь ехча лур а йоцуш, нахана
юккъехь эша а оьшушйолу х1ума?
(Г1иллакх-оьздангалла)
Месала ю, амма ча яц, аьхка
ялта гулдешлела, 1ай лаьтта бухаюлу? (Оьпа)
-Х1ун ю уьш? (Оьздангалла, оьпа).
-Х1ун ду церан юкъара? (Царна юьххьехь хеза аз (Оь)).
-Даладе масалаш кхин а аз (Оь) хьалхахь хезаш. (Оьшу,оьрси , оьла).
-Даладе масалш аз (Оь) юккъехь хезаш. (Боьра , доьла, тоьла).
3. 1алашо йовзийтар.
-Бераш , таханлера т1едахкарш ду наьрсийн суьрташ ч1охь. Шуна дукха езий наьрсаш? Цхьацца наьрс схьа а оьцуш шаьш бен болу болх билгалбаккха. Х1ун кхиамаш бохур бу аша тахана?
-Вайна тахана кхин д1а а девзар ду йозанан жима а , доккха а элпаш оь , Оь. 1емар ду и элпаш ша-ша а , дешдакъошкахь а , дешнашкахь а кхечу элпашца хоьттина яздан.
4. Йозанан жима а , доккха а элпаш оь , Оь яздар.
оь оь оь оь оь оь оь оь оь оь оь оь оь оь оь
-Х1ун кхиамаш бехи аша?
(Хьехархочо уьн т1ехь гойту , муха яздан деза йозанан доккха элп Оь ).
Оь Оь Оь Оь Оь Оь Оь Оь Оь Оь Оь Оь Оь Оь
-Д1аязде элп Оь тептарш т1е.
-Х1ун кхиамаш бехи аша?
-Бераш , уьн т1ехь долчу дешнашна юкъара схьаязде Оь шайна юьххьехь дерш.
Оьзда, аьшкал , г1ала, оьла , оьпа ,оьрси, хьесап, г1алг1а.
-Оь элпана буха сиз хьакха.
-Х1ун кхиамаш бехи аша?
-Аса д1айоьшу йоца байт, аша т1етоха оьшу дош.
Йоккхуш ву со сайна тоьла
Гулйина ас лаьттан .... (Оьла)
-Х1ун ю оьла?
-Маса дешдакъа ду ОЬПА дешан? (Шиъ).
-Муьлханиг ду хьалхара? (Оь)
-Шолг1а? (Ла).
-Муьлханиг ду хьалхара аз ?(Оь).
-Аз (Оь) мукъа ду я мукъаза ду? (Мукъа).
-Муьлханиг ду шолг1а аз? (Л).
-Аз (Л) мукъа ду я мукъаза ду? (Мукъаза).
-Муьлханиг ду кхоалг1а аз ?(А).
-Аз (А) мукъа ду я мукъаза ду? (Мукъа).
-Маса аз ду ОЬЛА дашехь? Маса элп ду? Маса еък1ов хила еза схемин? Аьзнийн цхьанаэдаларш дуй дашехь? Муха билгалдоху уьш схеми т1ехь?Йилла схема.
5. Сада1аран миноташ.
6. 1амийнарг т1еч1аг1дар.
Уьн т1е д1аязйо предложенеш.
Тхан доьзал боккха бу. Сан да заводехь болх беш ву.
Нанас лоьралла леладо.
-Д1аеша хьалхара предложении. Шолг1аниг, кхоалг1аниг. Маса дашах лаьтта хьалхара предложени?Муьлханиг ду хьалхара дош? Шолг1а? Кхоалг1а? Доьалг1а?
-Д1аязъе предложенеш шайн тептарш т1е.
Бераш, вай х1инца жима проект йийр ю. Аша шайна Оь элпах лаьцна хаьарг шаьш урокехь болх ма бара д1анисде кехат т1ехь.
-Дуьххьара муха девзира вайна аз (Оь)? (Суьрташца болх беш).
-Муьлха суьрташ оьшу вайна ? (Оьпанан, оьланан).
-Д1алата де уьш. Оьпа , оьла аьлча муьлха аз хеза ? Аз буха яздо? (Къовларш юккъе).
-Д1аязде. Х1ун бос хила беза цуьнан? (Ц1ен).
-Х1унда? (Мукъа аз ду).
-Муьлхачу элпаца билгалдо аз (оь) ? (Оь элпаца).
-Муьлха элпаш яздо книги т1ехь? (Зорбанан).
-Тептарш т1ехь? (Йозанан).
-Д1аязде уьш проект т1е.
-Хьанна евза байт Оь элпах лаьцна? Д1аязъе .
-Хьанна хаьа х1етал-металш, кроссвордаш? Х1итта е уьш.
-Хьан дуьйцур дара шеен балхах лаьцна?
7. Жам1 дар.
-Чакхъяккха сан ойла:
Оьла ,оьпа , оьрси дешнашкахь хеза аз ….(Оь).
-Аз (Оь) олуш багахула х1аваъ парг1ат арадолу, цундела иза ду …(мукъа).
-Аз (Оь) йозанехь билгалдо жима , доккха а элпашца..(оь, Оь).
8. Рефлекси.
-Х1ун кхиамаш бехи аша?