Урокан ц1е: « Йозанан жима а , доккха а элпаш р , Р яздар».

16-г1а урок.

Урокан ц1е: « Йозанан жима а , доккха а элпаш р , Р яздар».

1алашо: йозанан жима а , доккха а элпаш р , Р довзийтар. Уьш яздан 1амор.

Кхочушдан лерина жам1аш:

1 .Предметни: берашна девзар ду йозанан жима а , доккха а элпаш р , Р. 1емар ду уьш нийса а ,хаза а яздан.

2. Метапредметни:

• Регулятивни: берашна 1емар ду шайн белхан план х1отто. Хуур ду шайн планаца болх бан. 1емар ду дешар т1ехь низам латто. Берашна 1емар ду шайн кхиамаш ган , царех пайдаэца. Кхачамбацарш довза , уьш д1адаха.

• Коммуникативни: берашна 1емар ду хьехархочун хаттаршна дуьззина , я дуьзаза жоьпаш дала. Берашна 1емар ду шайна оьшург хатта. Берашна хуур ду шайн кхиамех шайна хетарг д1аала.

• Познавательни: Берийн алсамдер ду тидаме хилар , ойлаяр. Берашна 1емар т1е а ца хьовсуш хьехархочо д1ааларца элпаш яздан, уьш довза.

3. Личностни: берийн алсамдер ду дешаре лаам. Шайн болх гуттара дика хилийта 1емар ду.

Урок д1аяхьар.

1. Маршалла хаттар.

2. Дешаре шовкъ кхоллар.

• Р элпах лаьцна байт 1амор.

-Стенах тера ду элп?

Диг ахь ира х1оттаде,

Т1аккха дикка ти дамбе:

Девзий хьуна лаьтташ дерг?

Диг ма дац и, ду элп Р.

(Хьехархочо д1аешарца 1амайо бераша байт).

-Стенах лаьцна ю и байт ? (Р элпах).

-Стенах тер аду бах элп Р? (Дагарх тера ду).

-Х1ун 1амор ду вай тахана? (Вайна девзар ду йозанан жима а , доккха а элпаш р,Р).

3. 1алашо йовзийтар.

-Бераш , вайна тахана седарчий деана . Цу седарчашна т1ехь яздина ду т1едахкарш. Шайна деззачул схьаэца седарчий. Оцу т1ера т1едиллинарг кхочушдинчунна дуьсур ду уьш.

(Бераша седарчашна т1ера т1едахкаршка а хьовсуш шайн белхан план х1отта йо).

-Х1ун кхиамаш бохур бу аша тахана? (Берийн жоьпаш).

-Вайна тахана девза девзар ду йозанан жима а , доккха а элпаш р, Р. 1емар ду нийса а , хаза а и элпаш яздан. 1емарду йозанан жима а , доккха а элпаш р , Р дешдакъошкахь яздан.

4. Йозанан жима а , доккха а элпаш с,С довзийтар ,яздар.

-Бераш, шайгара элпаш юкъара схьахаржа зорбанан жима а , доккха а элпаш р , Р . Мичахь хуьлу зорбанан элпаш? (Книгаш т1ехь).

-Хьанна девза шуна йозанан доккха а ,жима а элпаш р ,Р ? Схьагайта.

-Х1ара йозанан жима элп р ду,х1ара йозанан доккха элп Р ду.

-Х1ун кхиамаш бехи аша? (Суна девзи йозанан жима а , доккха а элпаш р , Р).

• Йозанан жима элп р яздар.

(Хьехархочо уьн т1ехь гойту элп р яздан).

-Т1адам буьллу лакхарчу белхан мог1анна т1е , сиз хьокху лахарчу белхан мог1анна , г1оьнан мог1анна юккъе кхаччалц. Лечкъарг т1ехула хьалавог1у лахкрчу белхан мог1анна т1е кхочуш , мог1анан кхоалг1а дакъа дисинчохь гу буьллу. Гу т1ехула чувог1у лахарчу белхан мог1анна т1е кхочуш техкар юьллуш хьалавоьду белхан мог1анна юкъа кхаччалц.

• Тидаме хилар кхиор.

(Хьехархочо ша д1ааларца яздойту берашка кхоъ элп р . Бераша шаьш толлу нийса яздина хилар.)

• Тептарш т1ехь болх бар. Йозанан жима элп р яздар.

-Х1ун кхиамаш бехи аша? (Суна 1еми йозанан жима элп р яздан).

• Шарада .

-Бераш , вай жима са а до1уш шарадаш толлур ду. Шарадашкахь довза деза къайлаха долу дош. Цхьа элп хийцийча карадо иза.

-Цхьана элпа чохь д1алевчкъина дешнаш схьалаха.

Хаза хьожа яржош,

Керт сов къагаеш,

Кхиадо со лардеш,

Эшахь, стоьл т1е х1иттош.

Хь элпаца беша додахь,

Т1ема дер ду со. (Роза - хьоза)

-Х1ун ю уьйтехь хаза хьожа а йолуш кхиош ерг? (Роза).

-РОЗА дашера муьлха элп хийо деза ? (Р элп хийцадо Хь элпаца).

-Муьлха дош хили? (Хьоза).

• Йозанан доккха элп Р яздар.

(Хьехархочо уьн т1ехь гойту Р элпан яздар).

Т1адам буьллу лакхарчу белхан мог1анна , г1оьнан мог1анна юккъе. Охьавог1у лахарчу белхан мог1анна т1е кхочуш техкарг юьллуш хьалавоьду тасалург юьллуш. Юха т1адам буьллу лакхарчу белхан мог1анна т1е аьтту аг1ор хьаьвзаш хьалавоьду, юха аьрру аг1ор д1авоьрзу , хьаьвзаш т1евог1у лакхарчу белхан мог1анна.

-Х1ун кхиамаш бехи аша? (Тхуна 1еми йозанан доккха элп Р яздан).

5. Сада1аран миноташ.

Сурт дилларан урокана.

Тахана оха суьрташ дехки,

П1елгаш жимма к1аддели.

К1еззиг вай уьш ластор ду,

Юха а суьрташ дох кур ду.

Когаш - цхьаьна, когаш – д1асхьа,

Вай чутуху боккха хьостам.

• (Бераша меллаша шайн куьйгаш хьаладохуьйту, ластадо, когаш ту ху.)

6. Йозанан жима а , доккха а элпаш р , Р юкъахь долуш дешдакъош кхоллар , уьш д1аяздар.

Хьехархочо уьн т1ехь яздеш гойту.

-Д1аяздо элп Р , т1ех1утту элп а. Муьлха дешдакъа хили? (РА).

-Д1аязде и дешдакъош т1ептарш т1е.

-Д1аяздо элп Р, т1ех1утту элп о. Муьлха дешдакъа хили? (РО).

-Д1аязде и дешдакъош т1ептарш т1е.

-Д1аяздо элп Р, т1ех1утту элп у. Муьлха дешдакъа хили? (РУ).

-Д1аязде и дешдакъош т1ептарш т1е.

-Д1аяздо элп Р, т1ех1утту элп и. Муьлха дешдакъа хили? (РИ).

(Дешдакъош яздо кегий , даккхий шина тайпана элпашца х1иттош).

-Д1аязде и дешдакъош т1ептарш т1е.

-Х1ун кхиамаш бехи аша? (Суна 1еми дешдакъош яздан).

7. Жам1 дар.

-Муьлха элпаш язди аша? (Йозанан жима а , доккха а элпаш р ,Р язди оха).

8. Рефлекси .

-Х1ун кхиамаш бехи аша? Хьан гулди уггар дукха седарчий?

17-г1а урок.

Урокан ц1е: « Йозанан жима а , доккха а элпаш р , Р яздар».

1алашо: йозанан жима а , доккха а элпаш р , Р кхин д1а а довзийтар. Уьш нийса яздарах долу хаамаш шорбар.

Кхочушдан лерина жам1аш:

1 .Предметни: берашна кхин д1а девзар ду йозанан жима а , доккха а элпаш р , Р. 1емар ду уьш нийса а ,хаза а яздан дешнашкахь.

2. Метапредметни:

• Регулятивни: берашна 1емар ду шайн белхан план х1отто. Хуур ду шайн планаца болх бан. 1емар ду дешар т1ехь низам латто. Берашна 1емар ду шайн кхиамаш ган , царех пайдаэца. Кхачамбацарш довза , уьш д1адаха.

• Коммуникативни: берашна 1емар ду хьехархочун хаттаршна дуьззина , я дуьзаза жоьпаш дала. Берашна 1емар ду шайна оьшург хатта. Берашна хуур ду шайн кхиамех шайна хетарг д1аала.

• Познавательни: Берийн алсамдер ду тидаме хилар , ойлаяр. Берашна 1емар ду дийцар х1отто. Дешнийн схеманаш а х1иттор ю бераша. Берашна девзар ду керла дош рема. Берашна хуур ду предложени х1ун ю. 1емар ду предложении дешнех къасто. Берашна хуур ду предложении доккхачу элпаца йолор , чаккхенгахь т1адам биллар.

3. Личностни: берийн алсамдер ду дешаре лаам. Шайн болх гуттара дика хилийта 1емар ду.

Урок д1аяхьар.

1. Маршалла хаттар.

2. Дешаре шовкъ кхоллар.

• Дог1у дош ала

-Аса д1айоьшу йоца байташ . Со сецча т1етоха дог1уш долу цхьа дош.

Хила лаахь дег1ехь ницкъ,

Доккхуш хила шортта.... (Рицкъ).

Велахь партал, вацахь сема,

Йодур ю хьан говрийн .... (Рема).

Денош хоьрцуш йоьду зама,

Тишлуш, корехь лаьтта.... (Рама).

Юьхь д1аюьлуш, ц1андеш хьаж,

1аьрбис ларйо дийнан... . (Раж).

Тхан уьйт1ара мокха г1аз

Иоду, бетташ когаш.... (Раз).

-Муьлха дешнаш туьйхи аша т1е? (Раз , раж , рама , рема , рицкъ).

-Муьлха дош ду шуна ца девзаш? (Рема).

-Рема –иза дуккха цхьана д1алаьхкина говраш ю.

-Х1ун ду аша т1етоьхначу дешнийн юкъара? (Царна юьххьехь хеза аз (Р)).

-Йозанехь муьлхачу элпаца билгалдо аз (Р)? (Рр элпаца).

-Х1ун 1амор ду вай тахана? (Вай 1амор ду йозанан жима а , доккха а элпаш р, Р яздан).

3. 1алашо йовзийтар.

-Бераш , вайна тахана седарчий деана . Цу седарчашна т1ехь яздина ду т1едахкарш. Шайна деззачул схьаэца седарчий. Оцу т1ера т1едиллинарг кхочушдинчунна дуьсур ду уьш.

(Бераша седарчашна т1ера т1едахкаршка а хьовсуш шайн белхан план х1отта йо).

-Х1ун кхиамаш бохур бу аша тахана? (Берийн жоьпаш).

-Вайна тахана кхин девза девзар ду йозанан жима а , доккха а элпаш р, Р. 1емар ду нийса а , хаза а и элпаш яздан. 1емарду йозанан жима а , доккха а элпаш р , Р дешнашкахь яздан. 1емар ду предложенеш язъян.

4. Йозанан жима а , доккха а элпаш яздар.

• Тептарш т1ехь д1аязде элпаш.

-Х1ун кхиамаш бехи аша? (Оха йозанан жима а , докха а элпаш язди).

• Ч1АРА дешан схема х1оттор.

-Х1ара х1ун ю? (Ч1ара).

-Маса дешдакъа ду Ч1АРА дешан? (Шиъ).

-Муьлханиг ду хьалхара? (Ч1А).

-Шолг1аниг? ( РА).

-Оцу дешдакъошкахь аьзнийн цхьанаэдаларш дуй ? (Ду).

-Муьлхачу дешдекъехь ду? (Шина а дешдекъехь ду).

-Схеми т1ехь муха билгалдоху иштта аьзнийн цхьанаэдаларш? (Церан еък1овш ши бос болуш хуьлу).

-Муьлха аз ду Ч1Ч1АРА дашехь хьалхара? (Ч1).

-Аз (Ч1) мукъа ду я мукъаза ду? (Мукъаза ду).

-Муьлханиг ду Ч1ААРА дашехь шолг1а аз? ( А).

-Аз (А) мукъа ду я мукъаза ду? (Мукъа).

-Муьлханиг ду Ч1АРРА дашехь кхоалг1а аз? ( Р).

-Муьлханиг ду Ч1АРАа дашехь доьалг1а аз? ( А).

-Аз (А) мукъа ду я мукъаза ду? (Мукъа).

-Басар е шайгара схеманаш. (Цул т1аьхьа уьн т1ехь гойту , нийса йина хилар толлуш).

-Х1ун кхиамаш бехи аша? (Сунна 1еми дешан схема х1отто).

5. Сада1аран миноташ.

6. 1амийнарг т1еч1аг1дар.

• Дешнашшкахь элп р яздар.

(Хьехархочо уьн т1е д1аяздо).

-Тидам бе элпийн вовшех хиттаран. Муха хоьттина элп о , р элпах ? ( О элпна лахара хьала сиз дахьарца хоьттина).

-Д1аязбе и мог1анаш.

-Х1ун кхиамаш бехи аша? (Тхуна 1еми дешнаш яздан).

• Ц1енааларш.

-Бераш , вай жимма са а до1уш , 1амор ду аз (Р) ц1енанала шуна. Цунна лерина ду шардарш , царех ц1енааларш олу.

Ар - ара - ар - до л ад ел и... . (Ловзар)

Ор - ор - ор -ц1ийелла вайн... . (Помидор)

Ра - ра - ра - пеша таса... (Klopa)

Ро - ро - ро - ведда вог1у... . (Ламаро)

Ру - ру - ру -хьовзаде.... (Буру)

Ре - ре - ре - басар д1ало... . (Заре)

-Х1ун кхиамаш бехи аша? (Суна 1еми аз (Р) ц1ена ала).

• Фонетически зарядка

-Говр муха сацайо? («Тр-р-р»)

(Х1ора бере шега-шега олуьйту).

7. Предложенеш х1иттор , уьш язъяр.

(Уьн т1е д1атуху суьрташ).

-Х1ара мила ву ? (Сулима )

-Х1ун до Сулимас? (Сулимас лам олу).

-Х1ун ю аша аьлларг? (Предложени).

-Маса дош ду оцу предложенехь? (Кхоъ ду).

-Муьлханиг ду хьалхара? (Сулимас ).

-Шолг1а? (Лам).

-Кхоалг1а? (Олу).

-Стенах лаьтта предложени? (Дешнех).

-Д1адеша дешнаш: олу , лам , Саламус. И дешнаш предложени хир юй? (Берийн жоьпаш).

-И дешнаш предложении яц. Предложенехь моссо а дош маь1ница дозаделла хила деза.

-Х1ара мила ву? (Саламу).

-Х1ун до Саламус? (Саламус лору).

-Х1ун ю иза ? (Предложени).

-Д1аязъе и предложенеш.

-Предложени муьлхачу элпаца йолайо? (Доккхачу).

-Х1ун юьллу чаккхенгахь? (Т1адам).

-Х1ун кхиамаш бехи аша? (Тхуна 1еми предложенеш язъян).

-Х1ун керланиг хии шуна? (Предложени доккхачу элпаца йолор, чаккхенгахь т1адам биллар).

8. Жам1 дар.

-Муьлха элпаш язди аша тахана? (Элпаш Р,р).

-Муьлха аз билгалдо Р элпо? ( Аз (Р) билгалдо).

-Аз (Р) мукъа ду я мукъаза ду? (Мукъаза).

9. Рефлекси.

-Х1ун кхиамаш бехи аша ? Хьан бехи уггар дукха седарчий?