Жарандык коргонуу

Есенжан Кожомкулов атындагы орто мектеби

Уркунчиева Жумабубу Карыпбаевна

Жагымдуу маанай

Жарандык коргонуу  

Жарандык коргонуу  - калкты душмандын мүмкүн боло турган кол салуусунан сактоо жана эл чарбасынын туруктуу иштешин камсыз кылуу максатында тынчтык жана согуш мезгилинде жүргүзүлүүчү жалпы мамлекеттик коргонуу чараларынын системасы.

Кыргыз Республикасынын Жарандык коргонуу милдеттери, анын абдан түшүнүгү жана маани-мазмуну боюнча чечим Мыйзамдын 28 "Жарандык коргоо жөнүндө" № менен жөнгө салынат. Мыйзам 1998-жылы кабыл алынган, ошондой эле буга чейин өлкөнүн азыркы жетекчилиги астында, 2013-жылдын декабрында кабыл алынган, ага акыркы өзгөрүүлөр.

Өзгөчө кырдаал — Кыргыз Республикасынын белгилүү бир аймагында адамдардын курман болуусу, адамдардын ден соолугуна же айлана-чөйрөгө зыян келүүсү, олуттуу материалдык чыгымдарга жана адамдардын жашоо шартынын бузулушуна алып келиши мүмкүн болгон же алып келген коркунучтуу табигый же техногендик кубулуштун, авариянын, катастрофанын, табигый же башка кырсыктын, заманбап кыйраткыч каражаттардын тийгизген таасирлеринин натыйжасында түзүлгөн кырдаал  

Жарандардын укуктары жана милдеттери Жаран төмөнкүлөргө укуктуу: өзгөчө кырдаалда өз өмүрүн, ден соолугун жана жеке мүлкүн сактоого; өз убагында жардам негизги жарандык коргонуу милдеттери, душман кол салуу, киши-кырсык же табигый мүнөздөгү коргоо жана ири көлөмдөгү башка коркунучтар

КҮЧ "Жарандык коргонуу жөнүндө" Кыргыз Республикасынын Мыйзамынын бешинчи бөлүмдө Жарандык коргонуу күчтөрү белгиленет.

Жарандык коргонуунун күчтөрү — Жарандык коргонуунун аскерлери, түзүмдөрү жана кошуундары.  

Жарандык коргонуунун каражаттары — адамдарды куткарууга, авариялык-куткаруучу жана башка кечиктирилгис иштерди жүргүзүү үчүн арналган атайын курулмалар, техникалар, шаймандар, жабдуулар, жабдыктар, байланыш каражаттары, жабыркагандарга биринчи жардам көрсөтүү каражаттары, материалдык-техникалык каражаттардын запастары.  

Жарандык коргонуунун аскерлери жана бөлүктөрү — тынчтык жана согуш мезгилинде Жарандык коргонуунун маселелерин чечүүгө атайын даярдалган ыйгарым укуктуу мамлекеттик органдын аскердик бөлүктөрү, түзүмдөрү жана бөлүмдөрү.  

  Кырсык — адамдардын көп сандагы өлүмүнө жана масштабдуу экологиялык зыяндарга туш кылып, адамдардын зыянга учурашын күчөтүүчү, коомдун өздүк ресурстар менен сактануу мүмкүнчүлүгүнөн ашуу менен коомчулуктун жашоосунун олуттуу бузулушу.

Согуш мезгилинде мамлекетти Жарандык коргонууга даярдоо Жарандык коргонуунун башкаруу органдары тарабынан мурдатан, тынчтык мезгилде болсо — куралдардын, согуштук техниканын жана согуштук аракеттерде же ушул аракеттердин натыйжасында пайда болуучу коркунучтардан калкты коргоо каражаттарынын өнүккөндүгүн эске алуу менен ишке ашырылат  

Эвакуация — өзгөчө кырдаал болгон же өзгөчө кырдаал болушу ыктымалдуу аймактан калкты уюшкандыкта чыгарып кетүү (чыгаруу) жана аны күн мурунтан даярдалып коюлган коопсуз (өзгөчө кырдаалдардын кыйратуучу факторлорунун булагынын таасиринен тышкаркы) аймактарга биринчи кезектеги жашоо тиричилик шарттары менен кыска мөөнөттө жайгаштыруу боюнча иш-чаралардын комплекси.  

А дамдын негизги муктаждыктарынын бири коопсуздукту жана стабилдүүлүктү мамлекеттик болуп саналат. Ал жагдайлар, окуялар жана анын учурдагы дүйнөдөгү коркунучтар көп бар, алдын алуу адамдар коопсуз жана туруктуу болот.  

  Өз өмүрүӊө сак бол! Көӊүл бурганыӊыздарга чоӊ рахмат