Де?гейлеп о?ытуды? математика саба?ында тиімділігі

ДЕ?ГЕЙЛІК О?ЫТУДЫ? МАТЕМАТИКА САБА?ЫНДА?Ы ТИІМДІЛІГІ

Байбосынова Роза К?шер?ызы

Атырау облысы Махамбет ауданы Ал?а орта

мектебіні? математика п?ніні? м??алімі

Махамбет ауданы Ал?а селосы

«?азіргі заманда жастар?а а?паратты?

технологиямен байланысты ?лемдік

стандарт?а сай м?дделі жа?а білім

беру ?те ?ажет» Н.?.Назарбаев.

?азіргі та?да білім беруді? ?леуметтік ??рылымы ма?ызды элементтерді? біріне айналып отыр. Д?ниеж?зінде білімні? р?лі артып, ?р елді? ?зіндік білім беру ж?йесі та?айындал?ан. Біра?, ол ?лем халы?тарыны? білім берудегі т?жірибесімен, ба?ыт-ба?дарымен де?гейлес болуы ?ажет. ?аза?стан Республикасында?ы ?лкен ?згерістерді? білім беру саласында ?амтылуы ма?ызды іс-шара болып табылады. Осы орайда білім беруді дамыту т?жырымдамасы ?аза?стан Республикасыны? білім беру ж?йесін дамытуда?ы ма?ызды ??жат екендігі с?зсіз.

Білім беру ж?йесіні? басты – міндеті ?лтты? ж?не адамзатты? ??ндылы?тар, ?ылым мен практика жетістіктері негізінде жеке адамды ?алыптастыру?а, дамыту?а ж?не к?сіби шы?дау?а ба?ыттал?ан білім алу ?шін ?ажетті жа?дайлар жасау, о?ытуды? жа?а технологиясын енгізу, білім беруді а?параттандыру. А?паратты? технологияны пайдаланып о?ыту т?мендегідей ма?саттарды к?здейді.

1. А?партты? технологияныбілімде?гейінтексеруба?ытында?олдану.

2. < > < > < >[4. 3]

   Де?гейлеп о?ыту технологиясы н?тижелі болу ?шін

   Жеке т?л?а ерекшеліктеріне

   Психологиялы? даму ерекшеліктеріне

   П?н бойынша білімді игеру де?гейіне к??іл б?ліп отыру

   Де?гейлеп-саралап о?ыту технологиясында ж?мыс міндетті ?ш де?гейлік, ?осымша шы?армашылы? де?гей талаптарынан т?рады. Оны? басты ма?саты – сынып о?ушыларын «?абілетті», «?абілетсіз» деген жіктерге б?луді болдырмау. Саба?та ?андай о?ушы болмасын, жа?сы о?итынына ?арамастан ж?мысты І де?гейден орындайды. І де?гей тапсырмаларын орындау мемлекеттік білім стандарты талаптарыны? орындалуына кепілдік береді. І де?гейді орында?ан о?ушы «3» деген ба?амен ба?аланады. ?рбір о?ушы І де?гейді орындау?а міндетті ж?не одан жо?ар?ы де?гейдегі тапсырмаларды орындау?а ???ылы. Осы т?р?ыдан ал?анда «?лгерімі т?мен, баяу» о?ушы жа?сы о?итын о?ушы?а ілесе алмай жатса не істеуге болады? – деген с?ра? туады. І де?гейден аса алмай жат?ан жа?дайда ?ал?ан тапсырмаларды ?йде орындау?а беру керек. ІІ де?гейдегі тапсырмалар ?згертілген жа?дайда немес ?ткен саба??а арнал?ан тапсырмалар бойынша, ІІІ де?гейдегі тапсырмаларына талдау, жина?тау, ?орыту барысында есептер, тапсырмалар беріледі. Ал І?де?гейлік тапсырмалар о?ушыны? шы?армашылы?пен ж?мыс істей алатындай, ойын д?лелдей алатын ?абілетті о?ушылар орындау ?шін беруге ?р м??алімні? т?жірибесіне байланысты. Де?гейлеп-саралап о?ыту технологиясыны? екінші бір жа?ы – о?ушыларды д?ниеж?зілік білім ж?йесінде ?олдананылаты рейтинг – ?пай жинау ?дісіне баулу. Де?гейлік тапсырмалар рейтинг-?пай – балл жинау ?дісімен ба?аланатынын ескерсек, о?ушыларды? де?гейлік саба? ?ткеннен кейін де сол тапсырмаларда жіберген ?ателіктеріне, тапсырмаларын орындауда ?олдан?ан т?сілдеріне анализ жасап, ?ателіктері мен кемшіліктерін аны?тай білуге м?мкіндік береді. Келесі тапсырмаларда о?ушы не??рлым к?бірек ?пай жинау ?шін ізденіп о?ытушыдан, жолдастарынан, ?осымша материалдардан білім жинайды.Де?гейлік тапсырмалар бойынша ба?алау «?пайлы?» ж?йемен ж?зеге асырылады. І де?гейді орында?ан бала 5 ?пай жинаса «3»алады.ІІде?гейді орында?ан 10 ?пай жинаса «4» алады.ІІІ де?гейді орында?ан 15 ?пай жинайды «5» ба?а ?ойылады.І? де?гейге 20 ?пай «5» деген ба?а алады.

   [3 слайд]

   

   1.2. Де?гейлеп – саралап о?ыту технологиясыны? ?діс – т?сілдерін ?олдану Сонды?тан ?араевты? насихаттап ж?рген де?гейлеп о?ыту технологиясында о?ушыны жан-жа?ты м?мкіндігін ескере отырып же?ілден аурына ?арай деген принципті ?олдана отырып, ж?йелі т?рде ?ойылатын ма?сат – білім, білік да?дыларын т?ра?ты болуына, ?з бетімен ж?мыс істеу ?абілетіні? дамуына ы?пал ету. Ол ?шін о?ушылар мынадай ?діс т?сілдерді ?олдану ?ажет:

- Берілген тапсырмаларды? ерекшелігіне к??іл б?лу;

- Берілген тапсырма ?ызы?ты, ма?ызды бол?ан кезде ?ана о?ушыларды? саба??а ?ызы?ушылы?ы артады.

Де?гейлеп о?ыту, біріншіден, білім алушыны? жеке ?абілетін аны?тау?а, екіншіден, білім алушыларды? бір-бірінен ?алмауына м?мкіндік берсе, ?шіншіден, ?р білім алушы ?здігінен ж?мыс істеуге да?дыланады, т?ртіншіден, ?р білім алушы ?з де?гейімен ба?аланады.

1.3. Де?гейлеп – саралап о?ыту технологиясыны? тиімділігі мен н?тижелері

О?ыту технологиясыны? тиімді жа?тары: 1. Жа?а та?ырыпты т?сіндіру.

2. Т?меннен, жо?ары?а ?арай де?гейлік тапсырмалар беру; 3. ?р о?ушы ?здігінен ж?мыс істеуге да?дыланады 4. О?ушыларды? та?ырыптан ал?ан білімдерін бекіту. 5. К?рделі тапсырма?а байланысты о?ушыны? ойлау ?абілеті артады. 6. О?ушыларды? білімін ?олма-?ол ба?алау.

Ма?саты: 1. ?р о?ушыны оны? ?абілеті мен м?мкіндік де?гейіне ?арай о?ыту.

2. Де?гейі т?мен о?ушылармен жеке ж?мыс жасау, ?олдау к?рсету;

3. Дарынды о?ушыны? тере?ірек білім алуына жа?дай жасау;

4. о?ушыны? ынтасын ?абілетін арттыру.

Ерекшелігі: 1. Таланттылар, дарынды о?ушылар ?здеріні? ?абілеті мен икемділігін одан ?рі бекіте т?седі, ?лсіздер о?у?а ниет білдіріп, сенімсіздіктен арылады.

2. о?ушыларды? о?у?а деген ынтасы артады.

3. білім д?режесі бірдей топтарды о?ыту ісі же?ілдейді.

К?тілетін н?тиже: 1. О?ушыларды? психологиялы? ерекшелігін, а?ыл-ойыны? дамуы ж?не ?зін-?зі жетілдіру.

2. Дарынды балалар болса о?ушыны? – зерттеу ж?мыстарын дамыту.

3. М??алімні? жан-жа?ты дамуына м?мкіндік ту?ызады.

Осы н?тижелерге жыл басынан т?жірибе жасай отырып, ?зім беретін 3 сыныпта е? ?лсіз о?ушылыр мен е? мы?ты деген о?ушыларды іріктеей отырып, оларды? шын м?нінде жа?а айтыл?ан жо?арыда?ы ?асиеттер ?ажет ететінін бай?адым. Оларды? барлы?ы ?здерімен жеке ж?мыс жасауды ?ажет етеді. Оларды сыныпта отыр?ан ?зге о?ушылардан артта ?алмас ?шін ?р саба? ?стінде, сол ?тілген та?ырып бойынша о?улы?тан тыс, же?іл тапсырмалар беру ар?ылы ж?мыс жасаймын. Содан со? барып, о?улы?та?ы е? же?іл де?гейдегі «А»-н?с?асын орындау?а ж?гіндіремін. Соны? н?тижесінде ол о?ушылар ?здерін ?ал?ан о?ушылармен бірдей де?гейде ж?мыс істеп отырмын деп санайды. Н?тижесінде же?іл тапсырмаларды беруді? барысында о?ушыны? да ынтасы арта т?седі. - Керісінше шамасы келмегеніне ?арамастан бас?алармен бірдей тапсымаларды орында?ысы келеді. Біра?, б?дан еш н?тиже шы?пайды. Неге? ?йткені б?л баларды? психологиясы жас ерекшелігіне ?арай жеке талапты к?п ?ажет етпейтін сия?ты. Олар ?згелерден кем бол?ысы келмейді. С?йте т?ра оларды? п?нге деген ?ызы?ушылы?ы да жо? деп айта алмаймын. Олар кейде саба? арасында айтылатын ?ызы?ты, логикалы? есептерге к??іл б?ле алады, ойлап, шешуге тырысады. М?ндай кезде ондай о?ушыларды ?олдап, ?олпаштап отыру керек «жарайсы?» «мы?тысы?» деген сия?ты с?здер айту керек. Жалпы ?ызы?ты жатты?у ж?мыстарын ж?йелі т?рде ж?ргізіп отыру – сол тиімді ?дістерді? бірі. ?ызы?ты жатты?улар балаларды? ойлау белсенділігін арттырып, оларды есептеуге деген ?лкен ?ызы?ушылы? тудырады, осындай ж?мыстар кезінде о?ушыларды? есте са?тау ?абілеті арта т?седі, математикалы? тілі жетіледі. ?ызы?ты жатты?уларды орынды ?рі шеберлікпен пайдалана білу саба?ты? н?тижелігі мен сапасын арттыруды? да негізгі т?сілдеріні? бірі екендігін т?жірибе к?рсетіп отыр.

?азіргі ?о?амда болып жат?ан т?бірлі ?згерістерге байланысты ?рбір м??алім о?ытуды? сан ?илы ?дістері мен формаларын білулері ?ажет.

?азіргі білім беруді? ма?саты – танымды? ?ызметке деген т?ра?ты ?ызы?ушылы?ы ?алыптас?ан, ?з бетімен ба?дарлай, ?ызмет жасай білетін, ?здігінен даму да?дылары ?алыптас?ан жеке т?л?аны т?рбиелеу.

О?у процесінде о?ушыларды? ?зіндік ж?мыстарын ?йымдастыру ?зара ты?ыз байланысты екі міндетті есте т?туды ?ажет етеді.

О?ушыларды? ?зіндік ж?мыстары – б?л м??алімні? тікелей ?атысуынсыз, біра? оны? тапсыруымен, оны? басшылы?ымен ж?не ба?ылауымен орындайтын ж?мыс.

?зіндік ж?мысты орындау кзінде о?ушы теориялы? білімін ке?ейтеді, тере?детеді, белсенді іс-?рект барысында ойлау ?абілеттері дамиды, ал е? бастысы ?зіне деген сенімі ны?айып, жауапкешілікке сезіну ?алыптасады.

?зіндік ж?мыстарды ?йымдастыруда ж?мысты? міндетін т?сіндіру, орындар алдында ба?ыт-ба?дар, т?сінік-н?с?ау беру, о?ушыларды? ма?саты т?рде ж?мыс істеп, оны? н?тижелі жемісті болуына ы?пал етеді.

Д?рыс ?йымдастырыл?ан ?зіндік ж?мыстарды? о?у т?рбие процесіндегі м?ні ерекше. Атап айт?анда:

· ?зіндік ж?мыс тапсырмалары ар?ылы о?ушыларды? математика п?ніне деген ?ызы?ушылы?тарын арттыру;

· о?ушыларды? ал?ан білімдеріні?, да?дыларыны? алда?ы ?мірлеріне ?ажеттілігі мен оны ?олдана алуларына ?ол жеткізу;

· о?ушыларды? істейтін ж?мыстарыны? ма?сатын ай?ындап, ж?мысты ?з еркімен ерік-жігерімен, ?алауымен орындауы;

· о?ушылар істейтін ж?мысыны? ?орытындысын шы?арып, н?тижесін алу.

?азіргі уа?ытта о?ушылар?а математикадан білім беру ж?йесіні? алдына келесі міндеттер ?ойыла?ан:

· о?ытуды? нем??райлы жа?тарын жою;

· о?ытуды? ?олданбалы ба?ытын ке?ейту;

· о?ушылар?а практикалы? біліктілікті ж?не да?дыларды ?алыптастыру ж?не т.б.

О?ушыларды? білімдері біліктілік да?ды?а айналу ?шін, міндетті т?рде о?ушыларды? ?здері талпыну керек.

Дегенмен, олар сол де?гейлерді ?з бетінше орындау?а талпынды. Де?гейлеп о?ыту кезінде м??алім ?зіне:

1)Теориялы? даярлы?;

2)Сапалы саба? жоспары;

3)П?наралы? байланыс;

4)Уа?ытты тиімді пайдалану;

5)К?рнекілік-??ралдармен,ойындармен т?рлендіру;

6)Т?рбиелік м?ні;

Барлы? о?ушылар ж?мысын бір мезгілде бастап ?р?айсысы білім игерудегі ?з ?абілетіне ?арай ?з биігіне жетеді. ?р о?ушыны? ?р п?ннен толы? ?лгерімге ?ол жеткізуді? кепілі болады ж?не ?р о?у п?ніні? барлы? та?ырыбы бойынша е? болма?анда міндетті 1-де?гейді игеруін толы? ж?зеге асырады. Б?л ?з кезегінде, мемлекеттік стандартты? талаптарыны? орындалуына кепілдік беріп, ?аза?стан Республикасыны? Білім туралы за?ыны? талаптарына сай келеді ж?не д?ст?рлік о?ытуда?ы о?ушыларды? арты? ж?ктеме тарту проблемасын шешеді. ?р де?гейді? барлы? тапсырмаларын д?рыс орында?аны ?шін о?ушылар сол де?гейді игергеніне с?йкес 12-балды? ж?йемен ерекше ба?аланады. Б?л жа?дайда о?ушы м??алімні? к?мегінсіз ?з бетімен білім алып, ?зін-?зі бас?ару ар?ылы ?з бетімен дами алатын т?л?а?а айнала бастайды деп табылады.

[6. 59]

2012-2013 о?у жылында?ы 6^? сынып о?ушыларыны?

математика п?ні бойынша ?лгерім к?рсеткіші

[37 cлайд]

?орытынды жасай отырып, де?гейлеп о?ыту технологиясыны? негізгі ерекшелігін, ?тымдылы?ын, тиімділігін саба?ымда ?ол жеткізген т?мендегідей жетістіктермен к?рсетуге болады: - жа?а материалды о?ып-?йренуге ж?не о?ып игеруге деген о?ушыларды? п?нге ?ызы?ушылы?ын тудырдым; - жа?а білімні? мазм?нын жоспарла?анда о?ушы?а берілетін тапсырма о?ушыны? ?абілетін ?штайтындай, ойын, ?иялын дамытатындай етіп дайындауды ?йрендім; - о?ушы ?зін же?імпаз ретінде сезіне алатындай тапсырмаларды ?рт?рлі к?рделілік д?режеде орындату ар?ылы о?ушыларды? білімін саралауды ?йымдастырдым; - білімді дайын к?йінде бермей, о?ушыны? ?зі білімді ?ар?ынды ой е?бегін ?ажет ететін тапсырмаларды орындауы ар?ылы жетуін ?йымдастырдым; - о?ушыларды? шы?армашылы? м?мкіндіктерін тудыратын, ?абілеттерін жан-жа?ты дамытатын ?р т?рлі белсенді о?ыту ?діс-т?сілдерді ке?інен ?олдандым; - о?ушыларды? білім алу н?тижелерін ж?йелі талдап, ба?алап ?орытынды жасап отырдым. ?орыта келгенде, де?гейлік тапсырма мен ж?мыс жасау ар?ылы о?ушыны? а?ыл-ойы дамиды, ?зіндік д?ниетанымы ?алыптасады, ?р алуан тапсырмалар о?ушыны? саба??а деген ынтасын ж?не жауапкершілігін арттырады. Де?гейлік саралау о?ушы мен м??алімні? белсенді шы?армашылы? ?ызметін дамытумен ?атар, о?ушылар?а ?з білімін жа?а ?діспен ба?алау?а м?мкіндік береді.

Б?гінгі к?нні? ?стаздарына ?о?амымызды? экономикалы?, саяси, м?дени дамуына ?лес ?осатын ?лемдік талап?а сай келетін білімді, м?дениетті азамат дайындап, т?рбиелеп шы?ару міндеті ж?ктеледі. О?ыту мен т?рбиелеуді? жа?а технологияларын ізденіп ?зірлену - ?алымдар мен т?жірибелі ?стаздарды? бірлесе отырып ат?арар ісі.

?сыныс.

1. А?паратты? технологияны? жа?а м?мкіндіктерін пайдалану ар?ылы білім негіздерін жетілдіруге ?ажеттіо?у-материалды? базасын ны?айту?а к?бірек к??іл б?лінсе.

2. Математика кабинеті интерактивті та?та мен ?амтамасыз етілсе.

Пайдаланыл?ан ?дебиеттер:

1. Алдам?ратова Т. А, Байшоланов Т. С. 6-сынып. Алматы «Атам?ра»

2011 Математика о?улы?ы. [228-232 бет, 254-260 бет] 2. Байм?ханов. Б «Математика есептерін шы?ару?а ?йрету» кітабы.

3. Караев Ж.А. «Активизация познавательной деятельности учащихся в

условиях применения компьютерной технологии обучения»

4. «?аза?стан мектебі» №6, 2012ж [3-7 бет]

5.?аза?стан Республикасыны? Білім туралы за?ы. 2007 жыл 07. 07

6. Математика журналы №2, 2008 жыл, №3, 2009 жыл. 7. Математика ж?не физика. №2003. №5 2006 жыл. №5 2011ж[38-39 бет]