?аза? ханды?ыны? ??рылуы –?аза? хал?ыны? ?алыптасу ?дерісіні? ая?талуы.

П?ні:?аза?стан тарихы Сыныбы:10 Саба?ты? та?ырыбы: ?аза? ханды?ыны? ??рылуы –?аза? хал?ыны? ?алыптасу ?дерісіні? ая?талуы. Саба?ты? ма?саты: ? ?аза? ханды?ыны? ??рылу процесін талдау, ?аза? жеріндегі т???ыш дербес мемлекетті? мемлекеттік ??рылымын аны?тау; ? О?ушыларды? логикалы? ойлау, шы?армашылы? ?абілеттерін шы?дау ?шін ойындар ?йымдастыру; ? Т???ыш ?аза? мемлекетіні? негізін ?ала?ан ?о?ам ?айраткерлеріні? е?бегін ба?алау?а патриотизмге, ?з Отанын,елін-жерін ?ор?ау?а т?рбиелеу Саба?ты? т?рі: Топты? жарыс саба?. Саба?ты? типі: д?ст?рлі емес Саба?ты? ?дісі: топпен ж?мыс, ойын элементтері, «Алтын ?а?па» ойыны, ой тол?аныс, математикалы? ойын, Венн диаграммасы. К?рнекілігі: бейнетаспа, карта, суреттер, слайдтар, сызба-н?с?алар І.?йымдастыру кезе?і: Сыныпты 3 топ?а б?лу. І топ. «Хандар» ІІ топ. «Батырлар» ІІІ топ. «Билер» ІІ.?й тапсырмасын с?рау. «Алтын ?а?па» ойыны Тас ?а?паны? с?ра?ы: К?міс ?а?па Алтын ?а?па «Хандар» тобына Рухани м?дениетке не жатады? ?аза? хал?ыны? ?алыптасуында ?лкен р?л ат?ар?ан ру-тайпалар? ?біл?айыр ханды?ыны? ?лсіреу себебі? «Батырлар» тобына ХІ? ? с?улет ?неріні? ескерткіштері? «?аза?» с?зі ?ай ?асырда этникалы? ма?ына?а ие бола бастады? ?аза? ханды?ыны? ??рылуына ?андай факторлар ?сер етті? «Билер» тобына Шы??ысханны? ?лыстары? ?ожа Ахмет Йассауи кесенесін кім ж?не ?андай ма?сатпен салдырды салдырды? ХV ?асырда ?андай мемлекеттер ?мір с?рді? ІІІ. Жа?а саба?ты ?ткен саба?пен байланыстыру: ?аза? ханды?ыны? пайда болуы ?аза?стан жерінде 14-15 ??. бол?ан ?леуметтік-экономикалы? ж?не этникалы?-саяси процестерден ту?ан за?ды ??былыс. ?ндіргіш к?штерді? дамуы, к?шпелі а?с?йектерді? экономикалы? ?уатыны? артуы, феодалды? топтарды? т?уелсіздікке ?мтылуы, осы негізде ?білхайыр ханды?ы мен Мо?олстан арасында?ы тартысты? ?ршуі, ?леуметтік ?айшылы?тарды? ?деуі 15 ?. 2 жартысында б?л мемлекеттерді? ??лдырап ыдырауына апарып со?тырды. ?сіресе ?білхайыр (1428-1468) Жошы-Шайбан- Д?улет-Шайх о?ланны? ?лы ханды?ы ?те нашар еді. 1457 ж. ?з-Темір тайшы бастапан ойраттардан (жайылым жер іздеген) Т?ркістан ??ірінде же?іліп ?алды. Мас?ара ауыр шарт жасасып, ойраттар Шу ар?ылы ?з жерлеріне кетті. Ал ?білхайыр ?з ?лысында, ?атал т?ртіп шараларын орнату?а кіріседі. Б?л халы? б??арасыны? о?ан деге ?шпенділігін к?шейтті. Н?тижесінде халы?ты? жартысы Шы?ыс Дешті ?ыпша?тан Т?ркістан ал?аптарына ж?не ?аратау б?ктерлерінен Жетісуды? батыс ??іріне к?шіп барулары еді. Оны Ж?нібек пен Керей бас?арды. ?аза? ханды?ыны? ??рылуына себеп бол?ан та?ы бір жа?дай ?ыпша? ?обыланды батырды? Ар?ын биі А?жолды ?лтіруі болды. 1465-1466 жылдары Ж?нібек пен Керей ?озыбасы жерінде ?аза? ханды?ыны? негізін ?алады. Шы??ыс хан - Жошы хан - То?ай Темір - ?з Темір- ?ожа – Б?ді??л - Орыс хан То?та?ия Болат ??йыршы? Керей Ж?нібек ?аза? ханды?ы А?с?йектер ?арас?йектер Видеопроектр ар?ылы суреттер к?рсету. Топтар?а тапсырма беру. І топ. «Хандар» ?аза? ханды?ыны? ??рылу процесі. ІІ топ. «Батырлар» ?аза? ханды?ыны? аума?ы мен хал?ы. ІІІ топ. «Билер» ?аза? ханды?ыны? сырт?ы саясаты (Электронды о?улы?тан картаны к?рсету) ІV.Бекіту кезе?іні? с?ра?тары: 1. Венн диаграммасы «Хандар» тобы Керей мен Ж?нібекті Н.Назарбаевпен салыстырады «Батырлар» тобы ?аза? ханды?ын ?аза?стан Республикасымен салыстырады «Билер» тобы ?аза? ханды?ыны? аума?ын ?Р территориясымен салыыстырады 2. Ой-тол?ау 3. «Хандар» тобы ханны? р?лі 4. «Батырлар» тобы батырларды? алатын орны «Билер» тобы билерді? р?лі 5. Математикалы? ойын 4000/2-532= (?біл?айыр ханны? ?айтыс бол?ан жыыл) 400х3+148= (Мо?олстанны? ??рыл?ан жылы) 2800+105-1500= (?мір Темірді? ?айтыс бол?ан жылы) 728х2+0= (?аза? ханды?ыны? ??рыл?ан жылы) 4000+221-3000= (Шы??ысханны? Орта Азияны жаулауды ая?тауы) 500х2+395= (То?тамыс пен Темірді? шешуші шай?асы) 3800/2-91= (?Р-ны? Т?уелсіздік ал?ан жылы) V. ?орытындылау. Біз ?шін ?ай заман?ы тарихымыз болмасын ?ымбат, бабаларымыз ??рметті, ?сіресе ?аза? ханды?ыны? ??рылуы тарихта?ы ма?ызды о?и?а. ?азір ?зіміз ?мір с?ріп жат?ан Отанымызды? іргетасы. «?з тарихын білмеген халы?, ?зін де сыйламайды» деп Елбасымыз айт?андай айт?андай тарихты білу баршамызды? парызымыз. VI. ?йге 1. ?аза? ханды?ыны? ??рылуы процесін сызба?а т?сіру 2. Атласта?ы кескін карта тапсырмасын орындау 3. Керей мен Ж?нібек хандар туралы реферат жазу VII. Ба?алау