Т?рбие ж?йесіндегі мектеп м?ражайыны? ролі

М.Е. Халелова

Б??ар жырау ауданы, ?шт?бе орта мектебі

 Т?РБИЕ Ж?ЙЕСІНДЕГІ  МЕКТЕП М?РАЖАЙЫНЫ? Р?ЛІ

В статье на примере Уштобинской средней школы рассказывается о работе школьного музея, о роли музеев в воспитании подрастающего поколения.

In this article  we  describe the work of Ushtobe school museums in up-bringing of teenagers.

?азіргі ?о?ам ??рылымыны? к?рделенуі жас жеткіншекті? ?леуметтік р?лін белсенді игеруін талап етеді. Т?л?аны? ?алыптасуына ?ажетті отанс?йгіштік пен азаматтылы?, адамгершілік пен рухани дамыту – ?азіргі уа?ытта баса назар аударуды ?ажет етеді.

?аза?стан Республикасыны?  азаматтарды патриотты? т?рбиелеуді? Мемлекеттік ба?дарламасында ?о?амны? рухани ?леуетін жо?арлату ?ажеттілігі айтыл?ан. Б?л ба?ытта мектеп м?ражайды? ат?аратын р?лі жо?ары деуге болады. Г. Коль м?ражайды? білім беру ж?йесіндегі р?лін ай?ын т?сіне отырып, былай деген: «Музей мен галереялар алдына білімдік ма?сат ?оймайынша, тиімсіз ж?не адам жалы?тыратын мекеме болып ?ала береді». Б?л ?станым м?ражайды? білім беру ж?йесіндегі ма?сатын ж?не міндетін ай?ындап берді деуге болады.

    ?шт?бе мектебіні? м?ражайы 1998 жылды? желто?санында ашылды. М?ражай ?з ж?мысын бірнеше ба?ытта ат?арады:

• Ата м?ра? – асыл ?азына?.
• Мектеп тарихы.
• Отан со?ысыны? ардагерлері.
• Біз т?р?ан ауылды? тарихы.

     «Ата м?ра? – асыл ?азына?» атты ба?ытта о?ушылар ?й  т?рмысында ата-бабаларымыз пайдалан?ан заттарын жинастырады. М?нда ?лтымызды? салт-д?ст?рін д?ріптейтін экспонаттар орын тапты.  ?азіргі кезде м?ражай ?орында к?бі (макет), диірмен, ?стел, ожау, санды?, тоста?андар бар. Сонымен ?атар ?лтты? киімдер, бас киімдер, зергерлік б?йымдар ?лгісі, ыдыс-ая?, киіз ?й ?лгілерін табу?а болады. М?ражайда?ы ж?дігерлер  о?ушыларды ?з тарихын білуге, елін, жерін с?юге ба?ыттайды. Б?нда ашы? ж?не саба?тан тыс шараларды? ?ткізілуі о?ушыларды? танымды? ?ызы?ушылы?ын арттыруда ?лкен ма?ыз?а ие.

М?ражайда?ы  осы экспонаттар тарих п?ні бойынша   «ХІХ ?. ?аза?стан м?дениеті» та?ырыбымен ?ткен ашы? саба?та пайдаланылды. Б?л о?ушыларды? к?нделікті т?рмыста к?ріп ж?рсе де, м?н бермейтін, елеп-ескермейтін заттарды?, ??жаттарды? ?зіні? ?ылыми м?ні бар екендігін  ??ынуына, с?йтіп п?нге деген ?ызы?ушылы?ын арттыру?а септігін тигізеді. Саба?тан балалар к?п ?сер алды, олар б?рын к?рмеген сабаны, тері торсы?ты,  диірменді, мойына?ашты, киіз ?й ??ралдарын та?дана к?рді. М?ражай ?орында?ы экспонаттармен таныс?ан со? о?ушыларды? осы салада?ы ма?л?маттары молайып, саба?ты? практикалы? м?ні артты.

Мектеп тарихы бойынша альбомдар, буклеттер, фотосуреттер жина?тал?ан. Б?нда  ардагер ?стаздарды? ?міріне, іс-т?жірибесіне арнал?ан материалдар келтірілген. Мектеп бітірген т?лектер, ал?аш?ы ж?мыс істеген ?стаздар туралы деректер, т?рлі ?йірмелер мен ?стаздарды? ал?ан ма?тау ?а?аздарын,  ж?лделі орын?а ие бол?ан о?ушылар туралы к?птеген  материал табу?а болады. Келген ?она?тар о?ушылар?а е?бектегі жетістіктері туралы, ал о?ушылар ?здеріні? о?у ?лгерімі, игі істері туралы ?ызы?ты ??гімелеп бере алады. Б?ны? барлы?ы  жас ?рпа?тарды ?з мектебін, ?стаздарын ??рметтеуге, Отаны мен хал?ын с?юге, осы адамдардан ?неге алу?а, ?рбір ісіне жауапкершілікпен ?арау?а т?рбиелейді.

 Отан Со?ысыны? ардагерлеріне арнал?ан б?лімде ?шт?бе ауылында т?р?ан Ж.Хасенов, В. Хижняк, ?.Жетпісбаев, Ш. Жандильдин, В. Фесюк, К.Касенбаев, т.б. жауынгерлерге арнайы стенд шы?арылды. Ауыл кітапханасында бар ?скери м?ліметтерді? к?шірмелері мектеп м?ражайында орын тапты.  Мектеп директоры Б.? Сма??лов  м?ражай ?орына ?кесі Сма??лов ?али Сма??л?лыны? ?скери ??жаттарын тапсырды. Олар – фотосуреттер, медальдар, хаттар, газет ма?алалары.

 Б?л ба?ытты? т?рбиелік м?ні зор – ол о?ушыларды? патриотты? сезімін ??тереді, адамгершілік, азаматты? т?л?асын ?алыптастыру?а ы?пал етеді, отаншылды? пен ?лтжандылы??а, ерлік пен батылды??а т?рбиелейтін орталы? бола береді.

Біз т?ратын ауылды? тарихы ба?ытыны? ж?дігерлері ерекше орын алады, ?йткені олар бізді? о?ушыларды? ?мірінде бол?ан заттар. Оларды пайдаланбаса да, к?рген, о?ы?ан. М?ражайда проигрыватель, радиола, ?а?аз басатын машинка, жіп иіретін, май шай?айтын ??ралдар, т.б. бар. Сонымен ?атар ?ариялармен, е?бек ардагерлермен с?хбат материалдары альбом, буклеттерге жина?тал?ан. 

М?ражай жоспар бойынша ж?мыс істейді. О?ыту барысында  мектеп м??алімдеріне м?ражай ж?дігерлерін саба?та пайдалану?а болады ж?не осында саяхат-саба? ?ткізуге м?мкіншілік бар. Келген ?она?тар?а м?ражаймен таныстыру ?ызметі ?йымдастырыл?ан. Б?л ?ызмет ?ш тілде       (?аза?, орыс, а?ылшын) ж?ргізіледі, оны дайындап ?ткізетін м?ражай белсенділері.

М?ражай ?лкен білімдік ?леуетке ие, ол т?л?а?а адамгершілік-рухани, азаматты?-патриотты?, тарихи-?лкетанулы? т?рбие берудегі зор м?мкіншілік к?зі болып табылады.

Пайдаланыл?ан ?ебиеттер:

   1.М.Ж?мабаев. Педагогика. Алматы. Рауан. 1993 ж.

   2. Л.Н.Галигузова, Е.О. Сммирнова. Ступени общения.М, 1996 ж.

   3. «?аза?стан мектебі» журналы. № 1, 2009 ж.

   4. «?аза?стан мектебі» журналы.  №5, 2010 ж.

М.Е. Халелова

Б??ар жырау ауданы, ?шт?бе орта мектебі

 Т?РБИЕ Ж?ЙЕСІНДЕГІ  МЕКТЕП М?РАЖАЙЫНЫ? Р?ЛІ

В статье на примере Уштобинской средней школы рассказывается о работе школьного музея, о роли музеев в воспитании подрастающего поколения.

In this article  we  describe the work of Ushtobe school museums in up-bringing of teenagers.

?азіргі ?о?ам ??рылымыны? к?рделенуі жас жеткіншекті? ?леуметтік р?лін белсенді игеруін талап етеді. Т?л?аны? ?алыптасуына ?ажетті отанс?йгіштік пен азаматтылы?, адамгершілік пен рухани дамыту – ?азіргі уа?ытта баса назар аударуды ?ажет етеді.

?аза?стан Республикасыны?  азаматтарды патриотты? т?рбиелеуді? Мемлекеттік ба?дарламасында ?о?амны? рухани ?леуетін жо?арлату ?ажеттілігі айтыл?ан. Б?л ба?ытта мектеп м?ражайды? ат?аратын р?лі жо?ары деуге болады. Г. Коль м?ражайды? білім беру ж?йесіндегі р?лін ай?ын т?сіне отырып, былай деген: «Музей мен галереялар алдына білімдік ма?сат ?оймайынша, тиімсіз ж?не адам жалы?тыратын мекеме болып ?ала береді». Б?л ?станым м?ражайды? білім беру ж?йесіндегі ма?сатын ж?не міндетін ай?ындап берді деуге болады.

    ?шт?бе мектебіні? м?ражайы 1998 жылды? желто?санында ашылды. М?ражай ?з ж?мысын бірнеше ба?ытта ат?арады:

• Ата м?ра? – асыл ?азына?.
• Мектеп тарихы.
• Отан со?ысыны? ардагерлері.
• Біз т?р?ан ауылды? тарихы.

     «Ата м?ра? – асыл ?азына?» атты ба?ытта о?ушылар ?й  т?рмысында ата-бабаларымыз пайдалан?ан заттарын жинастырады. М?нда ?лтымызды? салт-д?ст?рін д?ріптейтін экспонаттар орын тапты.  ?азіргі кезде м?ражай ?орында к?бі (макет), диірмен, ?стел, ожау, санды?, тоста?андар бар. Сонымен ?атар ?лтты? киімдер, бас киімдер, зергерлік б?йымдар ?лгісі, ыдыс-ая?, киіз ?й ?лгілерін табу?а болады. М?ражайда?ы ж?дігерлер  о?ушыларды ?з тарихын білуге, елін, жерін с?юге ба?ыттайды. Б?нда ашы? ж?не саба?тан тыс шараларды? ?ткізілуі о?ушыларды? танымды? ?ызы?ушылы?ын арттыруда ?лкен ма?ыз?а ие.

М?ражайда?ы  осы экспонаттар тарих п?ні бойынша   «ХІХ ?. ?аза?стан м?дениеті» та?ырыбымен ?ткен ашы? саба?та пайдаланылды. Б?л о?ушыларды? к?нделікті т?рмыста к?ріп ж?рсе де, м?н бермейтін, елеп-ескермейтін заттарды?, ??жаттарды? ?зіні? ?ылыми м?ні бар екендігін  ??ынуына, с?йтіп п?нге деген ?ызы?ушылы?ын арттыру?а септігін тигізеді. Саба?тан балалар к?п ?сер алды, олар б?рын к?рмеген сабаны, тері торсы?ты,  диірменді, мойына?ашты, киіз ?й ??ралдарын та?дана к?рді. М?ражай ?орында?ы экспонаттармен таныс?ан со? о?ушыларды? осы салада?ы ма?л?маттары молайып, саба?ты? практикалы? м?ні артты.

Мектеп тарихы бойынша альбомдар, буклеттер, фотосуреттер жина?тал?ан. Б?нда  ардагер ?стаздарды? ?міріне, іс-т?жірибесіне арнал?ан материалдар келтірілген. Мектеп бітірген т?лектер, ал?аш?ы ж?мыс істеген ?стаздар туралы деректер, т?рлі ?йірмелер мен ?стаздарды? ал?ан ма?тау ?а?аздарын,  ж?лделі орын?а ие бол?ан о?ушылар туралы к?птеген  материал табу?а болады. Келген ?она?тар о?ушылар?а е?бектегі жетістіктері туралы, ал о?ушылар ?здеріні? о?у ?лгерімі, игі істері туралы ?ызы?ты ??гімелеп бере алады. Б?ны? барлы?ы  жас ?рпа?тарды ?з мектебін, ?стаздарын ??рметтеуге, Отаны мен хал?ын с?юге, осы адамдардан ?неге алу?а, ?рбір ісіне жауапкершілікпен ?арау?а т?рбиелейді.

 Отан Со?ысыны? ардагерлеріне арнал?ан б?лімде ?шт?бе ауылында т?р?ан Ж.Хасенов, В. Хижняк, ?.Жетпісбаев, Ш. Жандильдин, В. Фесюк, К.Касенбаев, т.б. жауынгерлерге арнайы стенд шы?арылды. Ауыл кітапханасында бар ?скери м?ліметтерді? к?шірмелері мектеп м?ражайында орын тапты.  Мектеп директоры Б.? Сма??лов  м?ражай ?орына ?кесі Сма??лов ?али Сма??л?лыны? ?скери ??жаттарын тапсырды. Олар – фотосуреттер, медальдар, хаттар, газет ма?алалары.

 Б?л ба?ытты? т?рбиелік м?ні зор – ол о?ушыларды? патриотты? сезімін ??тереді, адамгершілік, азаматты? т?л?асын ?алыптастыру?а ы?пал етеді, отаншылды? пен ?лтжандылы??а, ерлік пен батылды??а т?рбиелейтін орталы? бола береді.

Біз т?ратын ауылды? тарихы ба?ытыны? ж?дігерлері ерекше орын алады, ?йткені олар бізді? о?ушыларды? ?мірінде бол?ан заттар. Оларды пайдаланбаса да, к?рген, о?ы?ан. М?ражайда проигрыватель, радиола, ?а?аз басатын машинка, жіп иіретін, май шай?айтын ??ралдар, т.б. бар. Сонымен ?атар ?ариялармен, е?бек ардагерлермен с?хбат материалдары альбом, буклеттерге жина?тал?ан. 

М?ражай жоспар бойынша ж?мыс істейді. О?ыту барысында  мектеп м??алімдеріне м?ражай ж?дігерлерін саба?та пайдалану?а болады ж?не осында саяхат-саба? ?ткізуге м?мкіншілік бар. Келген ?она?тар?а м?ражаймен таныстыру ?ызметі ?йымдастырыл?ан. Б?л ?ызмет ?ш тілде       (?аза?, орыс, а?ылшын) ж?ргізіледі, оны дайындап ?ткізетін м?ражай белсенділері.

М?ражай ?лкен білімдік ?леуетке ие, ол т?л?а?а адамгершілік-рухани, азаматты?-патриотты?, тарихи-?лкетанулы? т?рбие берудегі зор м?мкіншілік к?зі болып табылады.

Пайдаланыл?ан ?ебиеттер:

   1.М.Ж?мабаев. Педагогика. Алматы. Рауан. 1993 ж.

   2. Л.Н.Галигузова, Е.О. Сммирнова. Ступени общения.М, 1996 ж.

   3. «?аза?стан мектебі» журналы. № 1, 2009 ж.

   4. «?аза?стан мектебі» журналы.  №5, 2010 ж.

М.Е. Халелова

Б??ар жырау ауданы, ?шт?бе орта мектебі

 Т?РБИЕ Ж?ЙЕСІНДЕГІ  МЕКТЕП М?РАЖАЙЫНЫ? Р?ЛІ

В статье на примере Уштобинской средней школы рассказывается о работе школьного музея, о роли музеев в воспитании подрастающего поколения.

In this article  we  describe the work of Ushtobe school museums in up-bringing of teenagers.

?азіргі ?о?ам ??рылымыны? к?рделенуі жас жеткіншекті? ?леуметтік р?лін белсенді игеруін талап етеді. Т?л?аны? ?алыптасуына ?ажетті отанс?йгіштік пен азаматтылы?, адамгершілік пен рухани дамыту – ?азіргі уа?ытта баса назар аударуды ?ажет етеді.

?аза?стан Республикасыны?  азаматтарды патриотты? т?рбиелеуді? Мемлекеттік ба?дарламасында ?о?амны? рухани ?леуетін жо?арлату ?ажеттілігі айтыл?ан. Б?л ба?ытта мектеп м?ражайды? ат?аратын р?лі жо?ары деуге болады. Г. Коль м?ражайды? білім беру ж?йесіндегі р?лін ай?ын т?сіне отырып, былай деген: «Музей мен галереялар алдына білімдік ма?сат ?оймайынша, тиімсіз ж?не адам жалы?тыратын мекеме болып ?ала береді». Б?л ?станым м?ражайды? білім беру ж?йесіндегі ма?сатын ж?не міндетін ай?ындап берді деуге болады.

    ?шт?бе мектебіні? м?ражайы 1998 жылды? желто?санында ашылды. М?ражай ?з ж?мысын бірнеше ба?ытта ат?арады:

• Ата м?ра? – асыл ?азына?.
• Мектеп тарихы.
• Отан со?ысыны? ардагерлері.
• Біз т?р?ан ауылды? тарихы.

     «Ата м?ра? – асыл ?азына?» атты ба?ытта о?ушылар ?й  т?рмысында ата-бабаларымыз пайдалан?ан заттарын жинастырады. М?нда ?лтымызды? салт-д?ст?рін д?ріптейтін экспонаттар орын тапты.  ?азіргі кезде м?ражай ?орында к?бі (макет), диірмен, ?стел, ожау, санды?, тоста?андар бар. Сонымен ?атар ?лтты? киімдер, бас киімдер, зергерлік б?йымдар ?лгісі, ыдыс-ая?, киіз ?й ?лгілерін табу?а болады. М?ражайда?ы ж?дігерлер  о?ушыларды ?з тарихын білуге, елін, жерін с?юге ба?ыттайды. Б?нда ашы? ж?не саба?тан тыс шараларды? ?ткізілуі о?ушыларды? танымды? ?ызы?ушылы?ын арттыруда ?лкен ма?ыз?а ие.

М?ражайда?ы  осы экспонаттар тарих п?ні бойынша   «ХІХ ?. ?аза?стан м?дениеті» та?ырыбымен ?ткен ашы? саба?та пайдаланылды. Б?л о?ушыларды? к?нделікті т?рмыста к?ріп ж?рсе де, м?н бермейтін, елеп-ескермейтін заттарды?, ??жаттарды? ?зіні? ?ылыми м?ні бар екендігін  ??ынуына, с?йтіп п?нге деген ?ызы?ушылы?ын арттыру?а септігін тигізеді. Саба?тан балалар к?п ?сер алды, олар б?рын к?рмеген сабаны, тері торсы?ты,  диірменді, мойына?ашты, киіз ?й ??ралдарын та?дана к?рді. М?ражай ?орында?ы экспонаттармен таныс?ан со? о?ушыларды? осы салада?ы ма?л?маттары молайып, саба?ты? практикалы? м?ні артты.

Мектеп тарихы бойынша альбомдар, буклеттер, фотосуреттер жина?тал?ан. Б?нда  ардагер ?стаздарды? ?міріне, іс-т?жірибесіне арнал?ан материалдар келтірілген. Мектеп бітірген т?лектер, ал?аш?ы ж?мыс істеген ?стаздар туралы деректер, т?рлі ?йірмелер мен ?стаздарды? ал?ан ма?тау ?а?аздарын,  ж?лделі орын?а ие бол?ан о?ушылар туралы к?птеген  материал табу?а болады. Келген ?она?тар о?ушылар?а е?бектегі жетістіктері туралы, ал о?ушылар ?здеріні? о?у ?лгерімі, игі істері туралы ?ызы?ты ??гімелеп бере алады. Б?ны? барлы?ы  жас ?рпа?тарды ?з мектебін, ?стаздарын ??рметтеуге, Отаны мен хал?ын с?юге, осы адамдардан ?неге алу?а, ?рбір ісіне жауапкершілікпен ?арау?а т?рбиелейді.

 Отан Со?ысыны? ардагерлеріне арнал?ан б?лімде ?шт?бе ауылында т?р?ан Ж.Хасенов, В. Хижняк, ?.Жетпісбаев, Ш. Жандильдин, В. Фесюк, К.Касенбаев, т.б. жауынгерлерге арнайы стенд шы?арылды. Ауыл кітапханасында бар ?скери м?ліметтерді? к?шірмелері мектеп м?ражайында орын тапты.  Мектеп директоры Б.? Сма??лов  м?ражай ?орына ?кесі Сма??лов ?али Сма??л?лыны? ?скери ??жаттарын тапсырды. Олар – фотосуреттер, медальдар, хаттар, газет ма?алалары.

 Б?л ба?ытты? т?рбиелік м?ні зор – ол о?ушыларды? патриотты? сезімін ??тереді, адамгершілік, азаматты? т?л?асын ?алыптастыру?а ы?пал етеді, отаншылды? пен ?лтжандылы??а, ерлік пен батылды??а т?рбиелейтін орталы? бола береді.

Біз т?ратын ауылды? тарихы ба?ытыны? ж?дігерлері ерекше орын алады, ?йткені олар бізді? о?ушыларды? ?мірінде бол?ан заттар. Оларды пайдаланбаса да, к?рген, о?ы?ан. М?ражайда проигрыватель, радиола, ?а?аз басатын машинка, жіп иіретін, май шай?айтын ??ралдар, т.б. бар. Сонымен ?атар ?ариялармен, е?бек ардагерлермен с?хбат материалдары альбом, буклеттерге жина?тал?ан. 

М?ражай жоспар бойынша ж?мыс істейді. О?ыту барысында  мектеп м??алімдеріне м?ражай ж?дігерлерін саба?та пайдалану?а болады ж?не осында саяхат-саба? ?ткізуге м?мкіншілік бар. Келген ?она?тар?а м?ражаймен таныстыру ?ызметі ?йымдастырыл?ан. Б?л ?ызмет ?ш тілде       (?аза?, орыс, а?ылшын) ж?ргізіледі, оны дайындап ?ткізетін м?ражай белсенділері.

М?ражай ?лкен білімдік ?леуетке ие, ол т?л?а?а адамгершілік-рухани, азаматты?-патриотты?, тарихи-?лкетанулы? т?рбие берудегі зор м?мкіншілік к?зі болып табылады.

Пайдаланыл?ан ?ебиеттер:

   1.М.Ж?мабаев. Педагогика. Алматы. Рауан. 1993 ж.

   2. Л.Н.Галигузова, Е.О. Сммирнова. Ступени общения.М, 1996 ж.

   3. «?аза?стан мектебі» журналы. № 1, 2009 ж.

   4. «?аза?стан мектебі» журналы.  №5, 2010 ж.