Буряад хэлэн тухай

Буряад хэлэн тухай, 7-дохи анги

Хүн бүхэн түрэһэн эхэ эсэгэтэй, түрэл арадтай, түрэлхи хэлэтэй, түрэһэн тоонтотой, түрэл түүхэтэй гээшэ ааб даа. Эдэ зүйлнүүдэй алинииньшье хүнэй ажабайдалтай таһаршагүй холбоотой.

           Эгээл түрүүн алтан дэлхэй дээрэ түрэхэдэмнай, эжымнай үлгын дуу дууладаг, энэрхы дулаан үгэнүүдые хэлэдэг, эгээл түрүүн түрэл хэлэн дээрээ хөөрэлдэжэ шададаг болонобди, эгээл нангин эжы, Эхэ орон гэһэн үгэнүүдые уншажа, бэшэжэ һуранабди. Түрэлхи нангин хэлэн дээрээ буряад арадайнгаа түүхэ домогуудтай, онтохонуудтай, оньһон үгэнүүдтэй, таабаринуудтай танилсанабди. Буряад хэлэмнай ямар тодо, уян нугархай, хэлэшэгүй баян даа.

             Мүнөө хадаа буряад хэлэ бэшэг шудалалгада  ехэ анхарал хандуулмаар саг тогтоод байна. 1992 оной июниин 10-да баталагдаһан Хуулиин ёһоор буряад хэлэн гүрэнэй хэлэнүүдэй нэгэн болоо. 2004 ондо ЮНЕСКО-гой мэдээсэһэнэй ёһоор, үсөөн тоото буряад үндэһэтэнэй хэлэн ерээдүйдэ хосорон, үгы болохо хэлэнүүдэй тоо бүридхэлдэ абтаһан байна. 2007 онhоо «Буряад хэлэнэй Үдэр» жэл бүхэндэ үнгэргэхэ тухай Буряад Уласаймнай Правительствын тусхай захиралта абтаа.

              Буряад Улас дотор буряад хэлэн болон литературада, соёлой хүгжэлтэдэ ехэхэн анхарал хандуулагдажа байна. Ургажа байһан  үетэниие, залуушуулые түрэл хэлэеэ үзэлгэдэ, буряад яһатанай соёл хүгжэлтэдэ хамаадуулхын тула тусхай үйлэ хэрэгүүд ябуулагдажа байбашье,  шиидхэгдэхэ асуудалнууд олон зандаа. Тус ушарые ямар байдал тодорхойлноб гэбэл, иимэ болоно: үшөө олон зон буряад хэлэеэ, арадайнгаа түүхэ, соёл мэдэнэгүй; залуу үетэнэй ажабайдалда арадай ёһо заншалнууд  алдагданхай.  

Түрэл буряад хэлэеэ шудалжа, сэгнэжэ, хүгжөөжэ, баяжуулжа ябая. Буряад гэһэн нэрэеэ дээрэ  үргэн, үндэһэн соёлоо хүгжөөн, үнгэрһэн түүхэеэ һанажа, шудалжа ябая. Буряад оромнай, буряад араднай, буряад хэлэмнай хэтэ мүнхэдөө мандаха болтогой!

Анхаралтайгаар шүлэг шагнагты, һанамжаяа хэлэгты. Түрэл буряад хэлэнэйнгээ үүргэ тухай бодомжологты.

http://tvatv.ru/video/68/331948/

Гэрэй даабари-Г/д-«Намтай болоһон ушарһаа» гэһэн проект бэелүүлэгты.

Хүн бүхэнэй наһанда болоһон һонирхолтой ушарнууд болодог ха юм даа. Гэр бүлөөрөө суглархадаа, энэ тэрэ ушар һанажа, эльгэ хатанэнеэлдэдэг байгаа еһотойт. Балшар наһандаа болоһон ушарнуудые һананшьегүй байжа болохот. Тиимэһээ эжы абаһаа, хүгшэн, нагаса эжы абаһаа һуража, тэрэ ушараа хөөрөөн болгожо бэшэгты.