1)Танилсалга Сайн байна, хʏндэтэ багшанар ба айлшад!
Минии мʏнөөдэрэй семинарай зорилго: 1) Видео – презентацяар Ɵөрынгөө ажалайнгаа дʏй дʏршэлтэй, шэнэ аргатай хубаалсаха 2) презентаци дээрэ һурагшадайнгаа дʏн, ажал харуулха (уран ʏгэ, шʏлэг зохёолго, уран гар, НПК – да бэлдэлгэ, дуун, кукольна театр) г.м. айлшадые ба багшанарые зохёолой байдалда оруулжа, геройтой адли баярлуулха, бархируулха, гомдуулха г.м. мэдэрэл хʏгжөөхэ 3) Ёһото буряад эрхэтэниие хʏмʏʏжʏʏлэел гэһэн уряал табигдана.
Зугаатай, шуяатай байха минии - хүсэл.
Заншал, ёһо гуримаа хѵндэлхэ минии- хүсэл.
Эмгээ ѵвгѳѳ, эжы абаяа хайрлаха минии - хүсэл.
Буряад хэлэн, Буряад орон, Зэдэ нютаг минии- зүрхэн
Би хадаа Зэрээлгээтэ Зэдын аймагай
Инзагатын дунда һургуулиин
Сартуул һайхан угтай
Сэхэ, сэбэр һанаатай
Светлана Суруновна гээшэб!
Минии нэрэ мэдэбэ гээшэт, мʏнөө танай нэрэ хэн бэ?
Тоолуур - Считалка
Нэгэн, хоёр, гурба,
Нэрэ шинии хэн бэ?
Баярмаа, Сэсэгмаа, Зоригмаа гʏш?
Нэрэеэ багша хэлыт даа
Нэгэ эб болоёл даа,
Нэрэ солотой багшанарни!
Зай, һайнта нэрэеэ хэлэжэ, мэндэе мэдэлсэбэбди.
26 жэлэй хугасаа соо буряад хэлэ литература заажа байнаб. Манай һургуулида ʏхибʏʏд һурана, тэдэнһээ олониинь ʏргэмэл болоно. Олон янзын яһатад һурадаг, бултадаа дуратайгаар буряад хэлэ ʏзэжэ, элдэб (нютагайнгаа, районна, республиканска, межрегиональна) мʏрысөөндэ хабааданабди.
(Презентаци)
Видео -презентаци дээрэ хэдэг ажалаа харуулхамни (уран ʏгэ, шʏлэг зохёолго, уран гар, НПК – да бэлдэлгэ, дуун, кукольна театр) г.м.
1.Минии нэрэ Таня. Арбан табан наһатайб, нэгэ сагаан мэнгэтэйб, арбада һуранаб, хоёр аханартайб, эжым нэрэ Нина Доржиевна. Минии эжы нютагтаа алдартай, солотой, алтан гартай эхэнэр. Би эжыгээ дуряажа, энэ тэрэ юумэ хэхэ дуратайб. Манай Ивалгын дасанда «эхэ хэлэн -манай баялиг» гэжэ конкурсда болохо.«Уран гартан» гэжэ секцидэ хабаадаха гэжэ багшатаяа бэлдэжэ байнабди.
Энэ жэлэмнай хонин жэл гараха.
Дун сагаан бэетэй
Дугын сагаан һʏʏлтэй
Даржаганатар маарадаг
Дурасхал ехэтэй хонин гээшэл даа.
Тиигээд би эхэ хони эхир хурьгатайнь, ʏшөө юрта ба мэлхэй (черепаха) хэжэ байнаб, тиигээд энэ ажалаараа НПК-да хабаадааха гэжэ багшатаяа иследовательска ажал бэлдэжэ байнаб. Багшынгаа кабинет, сагаалган, вечер болоходо оформлени хэжэ туһалдагаб
2.Би Роман гэжэ нэрэтэйб. 9- хи класста һуранаб. Би буряад айлда ургэмэл хʏбʏʏн болоноб, минии эжы Дарима Булатовна. Манай Инзагатын дунда һургуулида 23 ургэмэл хʏʏгэд һурадаг. Би элдэб янзын конкурс, конференцидэ хабааданаб. Буряадаар дуулаха дуратайб. Мʏнөө буряад хэлэнэй багша Светлана Суруновнатай НПК – да бэлдэнэбди, темэ «Υншэн хʏʏгэд». Республика соомнай 18 наһатай хэды хʏʏгэд хамтадааб, тэрээнэй хэдынь хʏʏгэдэй гэртэ ʏншэрнэб гэжэ бэдэрэлгын ажал ябуулнаб. Манай багша Cветлана Суруновна найман жэлэй саада тээ хоёр ʏншэн хʏʏгэд абаа. хубуун Дима 10 һурана, Дулма басаганиинь 9 класста һурана. Би уран уншалгын кружогто ябанаб, тиигээд буряад хэлэн дээрэ шулэг бэшэжэ туршанаб. Нэгэ шулэгөө уншахам.
3. Результаты районных и республиканских олимпиад
| № | ФИ участника | класс | районный | республиканский | дата |
|
| Доржиева Долсона | 10 | 1 - место | 1 - место | 2002 |
|
| Ачитуева Сарюна | 9 | 1 - место | 3 - место | 2009 |
| 1 | Ачитуева Сарюна | 11 | 2 - место |
| 2012 |
| 2 | Дашипылова Настя | 11 | 1 - место | 2-место | 2012 |
| 3 | Хогоева Снежана | 8 | 2 - место |
| 2012 |
| 4 | Дымчиков Чингис | 8 | 3 - место |
| 2012 |
| 5 | Шадапов Баир | 9 | 2 - место |
| 2012 |
| 5 | Цыренова Дари | 11 | 2 - место |
| 2013 |
| 6 | Шадапов Баир | 10 | 1 - место |
| 2013 |
| 7 | Цыренова Вика | 7 | 1 - место |
| 2013 |
| 8 | Цыденжапова Сэсэг | 11 | 1 - место |
| 2013 |
| 9 | Ачитуева Арюнтуя | 8 | 3 - место | 5-место | 2013 |
| 10 | Ачитуева Арюнтуя | 9 | 1 - место | рекомендовано | 2014 |
| 11 | Цыренова Вика | 8 | 2 - место |
| 2014 |
| 12 | Дымчиков Чингис | 10 | 2 - место |
| 2014 |
| 13 | Шадапов Баир | 11 | 2 - место |
| 2014 |
Результаты членов кружка в конкурсе «Выразительного чтения»
| № | ФИ участника | класс | Районный | Республи канский | Межрегио нальный
| год |
| 1 | Шадапов Баир | 9 | 1 место |
|
| 2012 |
| 2 | Будаева Соня | 9 | 2 - место |
|
| 2012 |
| 3 | Цыденжапов Бато | 10 | 3 - место |
|
| 2012 |
| 4 | Шадапов Баир | 9 | 1-место |
|
| 2013 |
| 5 | Шадапов Баир | 10 | 1 - место |
| «хʏхюу буряад»- диплом | 2013 |
| 6 | Шадапов Баир | 10 | диплом | «Будамшуу» - диплом |
| 2013 |
|
7 | Шадапов Баир | 10 | диплом |
| «Четыре Неба» диплом | 2013 |
| 8 | Шадапов Баир | 11 | 2 – место | Хамба ламын мʏрысөөн |
| 2013 |
| 9 | Глухоторенко Ира | 5 | 2 – место | «Буряад хэлэн баян даа» |
| 2012 |
| 10 | Глухоторенко Ира | 6 | 4 – место | «Буряад хэлэн баян даа» |
| 2013 |
| 11 | Шадапов Баир | 11 | 1 - место | «День Матери» Торей |
| 2014 |
| 12 | Шадапов Баир | 11 | 1 - место | интернат- лицей Б. Жанчипов У-Удэ |
| 2014 |
| 13 | Доржиев Баярто | 6 | 2 - место |
|
| 2014 |
| 14
| Шадапов Баир | 11 | 1 - место | рекомендовано |
| 2014 |
| 15 | Глухоторенко Ирина | 7 | 2 - место |
|
| 2014 |
3.Шадапов Баир 11- хи классай һурагша. Баир олимпидһаа гадна, республиканска, межрегиональна конкурснуудта эрхим һайнаар хабаададаг юм.Жэшээлбэл Межрегиональна конкурс – «Хʏхюу буряад», «Четыре неба» Республиканска конкурс – Будамшуу, Гэсэр – Дангина, Хамба ламын мʏрысөөн, Б.Жанчиповай г.м конкурс, мʏрысөөндэ хабаадажа тʏрʏʏшын лэ һуури эзэлдэг. Тэрээнһээ гадна шʏлэг зохёодог юм. Эгээн һʏʏлшынь шʏлэг «Эжы абаяа баярлуулаял!» танаа анхаралда М.Р. Чойбоновай «Хамтын байрада » гэжэ ынь уншахань.
«Уран ʏгэ» кружогто ябадаг ʏхибʏʏдэй шʏлэгʏʏдые шагная
1.Глухоторенко Ира 7 – хи класс
2.Доржиев Баярто – 6 класс
3. Шадапов Баир, Цырендоржиева Таня
4. Кукольный театр -«Хʏʏгэдэй театр» «Һʏʏл» (Хвост) - ород арадай онтохон,
Олон куклануудынь 10 – хи классай Таня Ц. өөрынгөө гараараа оёоһон байна.
5. «Дуун» Буряад хэлэн
Номоо һайнаар үзэе
Эбтэй булта һурая.
Буряад хэлэн, Буряад хэлэн, Буряад хэлэн
Эрдэм номоо шудалжа,
Эрхим хүүгэд болое
Буряад хэлэн, Буряад хэлэн, Буряад хэлэн
Багша гэһэн мэргэжэл
Бурхан шэнгеэр сахия
Буряад хэлэн, Буряад хэлэн, Буряад хэлэн
Буряад хэлэ үзэгты
Буряад хэлэ мэдэгты
Хүүгэд , Хүүгэд, Хүүгэдни
2009 ондо район соогоо «Эрхим багша» гэжэ мʏрысөөндэ хабаадаад, тʏрʏʏшын һуури эзэлээ һэм, Хэшээлээ хʏршэ Цагаатай нютагта ,ʏгөөб, энэ видео презентацим, республика соогоо «Сэсэн - Гуа» гэжэ
номинацида хʏртөө һэм.
Жороо ʏгэнʏʏд (Скороговорка)
Тэрээ хойно,
Гэрэй хойно
Хори гаран
Хара галуун
Литература – искусство гэжэ нэн тʏрʏʏн ʏхибʏʏдтэй ойлгуулха гэжэ оролдодогби.Түрэл арадаймнай түүхэ, соел, ёһо заншал ямар гүнзэгыб даа! Түрэл хэлэмнай уян нугархай, тодо, хэлэшэгүй баян.
Уран зохёолые ажабайдалтай нягта холбожо зааха болоно. Сэдьхэлээ худэлгэхэ, тон һайнаар ойлгуулха, уран гоёор хэлэжэ, уншажа һургаха. Багшын оролдолго, шадабари ба дуршэлһөө дулдына
Презентаци //Семинар/// зохёодог
Буряад хэлэеэ ѵргэхэ гэжэ,
Бултадаа эбтэй айлшан боложо
Зэрээлгээтэ Зэдын аймагайхид
Буряад хэлэ заадаг багшанар
Таанадтаа буужа ерээлди!
| танилсалга | Уран ʏгэ | Н п к Υнш | Уран гартан | Кукольный театр | дуун Учат в школе | дʏн |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Минии нэрэ Таня. Арбан таван наһатайб, нэгэ сагаан мэнгэтэйб, арбада һуранаб, хоёр аханартайб, эжым нэрэ Нина Доржиевна. Минии эжы нютагтаа алдартай, солотой, алтан гартай эхэнэр. Би эжыгээ дуряажа, энэ тэрэ юумэ хэхэ дуратайб. Манай Ивалгын дасанда «эхэ хэлэн -манай баялиг» гэжэ конкурсда болохо.«Уран гартан» гэжэ секцидэ хабаадаха гэжэ багшатаяа бэлдэжэ байнабди.
Энэ жэлэмнай хонин жэл гараха. Дун сагаан бэетэй
Дугын сагаан һʏʏлтэй
Даржаганатар маарадаг
Дурасхал ехэтэй хонин гээшэл даа.
Тиигээд би эхэ хони эхир хурьгатайнь, ʏшөө юрта ба мэлхэй (черепаха) хэжэ байнаб, тиигээд энэ ажалаараа НПК- да хабаадааха гэжэ багшатаяа иследовательска ажал бэлдэжэ байнаб. Багшынгаа кабинетдэ оформлени, ʏшөө сагаалган, вечер болоходо оформлени хэжэ туһалдагаб Гурил, давас, ус гурвые худхаад, чангаар зуураад хатуу болгоод нэгэ удэр целлофанда хиигээд хонуулав. Дотор ясыень бенгальска свечкээр хиигээв, тыгээд ноосынь тэрэ гурилаа нарьхан ниткэ шэнги болгоод, нэгэ нэгээрэнь, клей турхеэд няагаав. Тыгээд иимэ хони болоо.
Дун сагаан бэетэй
Дугын сагаан һʏʏлтэй
Даржаганатар маарадаг
Дурасхал ехэтэй хонин гээшэл даа.
2 – хи ажалам «юрта» болоно. Энээнэй тэрэл гурилаараа хиигээв. Доторхи каркасыень, тэрэл бенгальска свечкээр тогтоогоов.
Би энэ буряад зоной байра байдал ямар байгаав гэж гараараа хиж ойлгоов. Хайшан гэж барьдаг, хиидэгынь .
3- хи «мэлхэй», энээгээ тэрэл гурилаараа хиигээв. Мэлхэймнай мʏнгэтэй байха гэсэн удхатай. Энэ хонин жэлдээ, мунгэтэй алтатай байгыт даа гэжэ юрөөхэ байнаб.
Би Роман гэжэ нэрэтэйб. 9- хи класста һуранаб. Би буряад айлда ургэмэл хʏбʏʏн болоноб, минии эжы Дарима Булатовна. Манай Инзагатын дунда һургуулида ? ургэмэл хʏʏгэд һурадаг. Би элдэб янзын конкурс, конференцидэ хабааданаб. Буряадаар дуулаха дуратайб. Мʏнөө буряад хэлэнэй багша Светлана Суруновнатай НПК – да бэлдэнэбди, темэ «Υншэн хʏʏгэд». Республика соомнай 18 наһатай хэды ʏгэд хамтадааб, тэрээнэй хэдынь хʏʏгэдэй гэртэ ʏншэрнэб гэжэ бэдэрэлгын ажал ябуулнаб. Манай багша Cветлана Суруновна найман жэлэй саада тээ хоёр ʏншэн хʏʏгэд абаа. хубуун Дима 10 һурана, Дулма басаганиинь 9 класста һурана. Би уран уншалгын кружогто ябанаб, тиигээд буряад хэлэн дээрэ шулэг бэшэжэ туршанаб. Нэгэ шулэгөө уншахам.
Аба эжыгээ баярлуулжа ябаял!
Аба эжыһээ хʏндэтэй, хайратай хʏн бии аал?
Аба эжыһээ нимгэн, зөөлэн зантай хʏн бии аал?
Амгалан байдал удэр бури узэнэ аал?
Аалин номгоноор хандана //аалди?
Аадар шэрʏʏнтэй жэшээмэ угэдэмнай?
Анхаралаа табяашье һаа, харуулдагуйл.
Абари муу зангаа аба эжыдээ харуулдаг
Ахир муу ури хʏʏгэдшье олон лэ байнал.
Булта яһатанай эжы абанар
Бэрхээр ʏринэрөө хумʏʏжэлхэ гэжэ
Бухы шадал, тэнхээгээ угөөшье һаань.
Баярлуулхаяа юундэ яаранагуйб, ʏринэрнай .
Аба эжы хоёртоо
Анхаралаа табижа
Альгаа харбайжа байбалтнай
Ами наһанайтнай ажабайдал
Аргагуй һайн тээшээл хубилхал.
Аба эжы хоёрнай
аргагуй шэдитэй хунууд гэжэ
арбагар жаахан ябаханһаа ойлгоо һаа,
алтан харгы замтнай
арюухан сэбэр сагаан байхал даа!
2 986
20 525 
