Ден соолукту сактоо технологиясы

Сиз үчүн эң маанилүүсүн тандаңызчы?

байлык

бийлик

ден-соолук

саякат

достук

Окуучу чарчаганын жеңе алат

Ден-соолугу окуу нагрузкасына туруштук бере алат

Физикалык планда

Эмоционалдык планда

Социалдык планда

Дени сак окуучу

Ал тең салмактуу, таң калууга жана суктанууга жөндөмдүү

Ал коммуникабелдүү,мамилечил

Интеллектуалдык планда

Нравалык планда

Жакшы акыл эс жөндөмдүүлүгүнө ээ, байкагыч,өз алдынча үйрөнө алат

Жалпы адамдык баалуулуктарды билет

«Дени сактык – бул оорунун же физикалык деффектин жоктугу эле эмес, толугу менен физикалык, жан дүйнөнүн жана социалдык бейпилдигинин абалы»  

Василий Александрович

Сухомлинский.

советтик педагог, жазуучу, публицист,

элдик педагогиканын түзүүчүсү

Ден-соолукту сактоо

билим берүү

технологиясы

Ден-соолукту сактоо билим берүү технологиясы деген эмне?

Бул түшүнүккө Н.К. Смирнов мындай аныктама берген:

“ Бул окуу процессин бала менен педагогдун ден-соолугуна зыяны тийбегендей уюштуруунун формалары менен ыкмаларынын жыйындысы"

«Жашоодогу негизги байлык сен ээ болгон жер эмес, материалдык байлык эмес, …жашоодогу негизги байлык бул ден-соолук, ал эми аны сактоо үчүн көптү билүү керек».

Авиценна

Максаты:

окумуштуу, философ, врач

Окуучулардын ден-соолугун сактоо жана бекемдөө, сергек жашоого болгон мамилесин калыптандыруу;

Окуучулардын жеке жана жаш өзгөчөлүктөрүн, ден-соолуктарынын абалын эске алуу менен ар түрдүү категориядагы окуучулардын ийгиликтүү социализациясы үчүн шарт түзүү;

Сабактарда жана класстан тышкаркы иш-чараларда д ен-соолукту сактоо билим берүү технологиясын колдонуу боюнча иш тажрыйбаны жайылтуу , жалпылоо жана анализдөө.

Норма боюнча бир сабакта окуу ишмердүүлүктүн 4-7 түрлөрүн алмаштырып колдонуу максатка ылайык !!!

Окуучулардын көрүү эске тутуусун өнүктүрүү үчүн негизги материалды бөлүп көрсөтүүнүн ар түрдүү жолдорун пайдалануу керек. Мисалы: астын сызып, тегеректеп, башка түстө жазып ж.б.

Окуучу айтылышы татаал терминдин маанисин түшүнүп, бирок, айтканда туура айта албай калган ыңгайсыз учурлар болот. Мындай учурда толук эрежени же айрым бир терминди хор менен айттыруу

да пайдалуу.

Окуу ишмердүүлүгүнүн түрлөрүнүн мисалдары

оозеки жана китеп менен иштөө;

Тест, өз алдынча иш, минидиктант же эссе жаздыруу;

Карточкалар менен же сүрөттөр менен иштөө;

Карта, контур карталар менен иштөө;

Эксперимент жүргүзүү, практикалык иштерди жасоо;

• Физкульт минута   — интеллектуалдык сабак учурундагы динамикалык пауза. Окуучулардын чарчаганын баамдоо менен өткөрүү керек. Ал мүмкүн дем алууга, көзгө гимнастика кылуу же жеңил дене көнүгүүлөрү болушу мүмкүн.

Убактысы — 2-3 минут.

• Манжалардын гимнастикасы  — окуучулар көбүрөөк жазган учурда колдонулат. Бул колдун манжаларына узак эмес убакыт жасалат.

Манжалардын гимнастикасы:

Бул манжа- кичинекей (чыпалакты

ушалайбыз). Бул манжа- алсызыраак (аты жокту

ушалайбыз). Бул манжа- узунураак (ортонду

ушалайбыз). Бул манжа- күчтүрөөк (сөөмөйдү

ушалайбыз). Бул манжа- чоңураак (бармакты

ушалайбыз).

Ал эми бардыгы бириксе – муштум

(муштумду түйөбүз)

Окуу-ишмердүүлүгүн туура уюштурууда:

• Окуу нагрузкасынын дозасын сактоо керек;

• Сабакты окуучулардын иштөө жөндөмдүүлүгүн эске алуу менен түзүү зарыл;

• Гигиеналык талаптарды сактоо (таза аба, туура берилген жарык, оптималдуу жылуулук режими, тазалык)

• Жагымдуу эмоционалдык маанайдын болушу;

• Сабакта физкультминуткаларды жана динамикалык паузаларды өткөрүү

Сабакта

Ден-соолукту сактоого арналган тексти камтыган көнүгүүлөрдү иштетүү

Профилактикалык көнүгүүлөрдү аткартуу

Окуу -ишмердүүлүгүнүн түрлөрүн алмаштырып туруу

Артикуляциалык гимнастика

• Бул сөз өстүрүү боюнча иштер, тез эсептөө, ритмикалык ырларды айттыруу, хор менен кайталатуу ж.б.

Оозеки көнүгүүлөрдү мугалимдин айтып берүүсүнүн негизинде

эсептеп аягында туюнтманын жыйынтыгын айтканда көздөрүн ачышат.

Бул баладагы акыл - эс, психологиялык жана эстетикалык өнүгүүсүн шарттоосу зарыл ошондой эле эмоционалдык чыңалууну жоюу үчүн колдонулат.

Килемче

1

2

Килемчеде канча тегерек бар?

Килемчеде канча фигура бар?

3

Килемчеде канча төрт бурчтук бар?

Жаңы төрөлгөн баланын склетинде 350 сөөк , ал эми чоң адамдыкында 260 сөөк болот.

Чоң адамдардагы сөөктүн саны жаңы төрөлгөн баланыкынан канчага аз?

1

Жаңы төрөлгөн баланын сөөктөрүнүн саны чоң адамдардыкынан канчага көп?

2

Буратино катары элестетип мурдуңардын учун сыяга малып доскада көрсөтүлгөн ийри сызыкты абада адегенде оңдон солду көздөй андан кийин солдон оңду көздөй сызгыла.

8

Кечки тамактануу уктаардан 2 саат 30 минут

мурда болуусу керек.Окуучу түнкү уйкусу

10 саатка созулууга тийиш болгон эртең менен

саат 7.00 дө туруу үчүн күндөлүк режими

сактап кечкисин канчада тамактануусу керек?

(Эгер бала кеч тамактанса түнкү уйкусу бузулат.

Андан организми эс албайт).

Маселе:

10 саат

21 саат 00 мин- 2 саат 30 мин= 18 саат 30 мин

Жообу: 18 саат 30 минутта

8

8

Жүрөк тээп чыккан кандын ар бир клеткасы адамдын денесинин бардык бөлүгүн бир минутада айланат. Эгерде 5-класстын окуучусунун боюнун узундугу 145 см болсо кан клеткасы бир суткада канча аралыкты айланат?

МАСЕЛЕ.

1 минутада

- 145 см

1 сутка = 24 саат

145 см

24·60 мин= 1440 мин

1440·145 = 208800 (см)

208800 см = 2 км 88 м

Жообу: 2 км 88 м.

9-класс

Темирдин касиеттери

Химия

Кыргыз адабият

Ачкалык менен суусагандык айыкпас ырайымсыз оорудан бетер желкеден басат. Бири-бирине тил катпай, жаактары карышкан. Бир топтон кийин калакты бош тартып, Мылгун үн катты:

– Суудан бөлчү! – деди Эмрайинге түнөрүп.

Эмрайин кол бочкеден ожоонун түбүнө бир ууртамдан суу куйду.

Витус Беринг и Алексей Чириков в Петропавловске-Камчатском в 1740 году

Уюлдук байланыштын

зыяны тууралуу

Норвегия жана Даниянын изилдөөлөрүнө караганда, уюлдук телефонду узак убакыт колдонгон адамдар баш ооруларга, уйкунун канбастыгына көбүрөөк даттанып,туталангыч болуп калышат.

Окумуштуулардын изилдөөлөрү боюнча ар бир тартылган бир даана сигарет тамеки чеккен адамдын өмүрүн 6 минутага кыскартат. Эгерде адам күн сайын 10 сигареттен тартса жылына өз өмүрүн канчага кыскартат?

1 күн

6 минутага

10

= 1 саат

60 минута

= 365 күн

1 жыл

Жообу: 365 саатка кыскарат

«Ден-соолук гүлдөрү»

А

офтальмотренажёр

К

Көрүү-мотордук реакциясын өнүктүрөт. Түстү айырмалоо функциясын аткарат,мейкиндикте локализациялоо сезимин калыптандырат.

Н

СӨЗ

С

Е

Т

САН - КЕН - ТАК - КАС - НЕС- КАТ - КАН -НАК-СЕН

Көз үчүн зарядка

• Башты түз кармайбыз, эч жакка бурбайбыз, көзүбүз гана кыймылдайт. Жогору, солго, оңго жана төмөн карайбыз.

• Көзүңөр менен тегеректи, үч бурчтукту жана квадратты чийгиле.

• Көзүңөрдү жумуп, кайра ачкыла.

Ден-соолук технологиясына туура келбеген жагдайлардан...

• Стресстик педагогикалык тактика;

• Окутуунун методикасы жана технологияларынын окуучулардын функционалдык мүмкүнчүлүктөрүнө туура келбеши;

• Окуу процессин уюштурууга карата санитардык, физиологиялык жана гигиеналык талаптардын сакталбашы;

• Баланын ден-соолуктарын сактоо суроолору боюнча ата-энелердин сабаттуулугунун жетишсиздиги

Түстөрдү колдонуу

Эрежени же терминдерди хор менен айттыруу

Ден-соолукту сактоого арналган маселелерди,тексттерди пайдалануу

Класстагы санитардык , гигиеналык жана психологиялык жагымдуу климатты сактоо.

Дене көнүгүүлөрүн жасатуу

«Баланы акылдуу жана ойлонуп иш кылганга үйрөтүү үчүн дени сак, чымыр кылуу керек»

Жан-Жак Руссо

улуу гуманист,

педагог