Методическая разработка по родному (кумыкскому) языку (3 класс)

Муниципальное бюджетное общеобразовательное учреждение

«Средняя общеобразовательная школа №20»

Открытый урок по кумыкскому языку

в 3 классе по ФГОС .

Тема: «Атлыкъ»

(такрарлав ва беклешдирив)

Подготовила:

Булатова Гуляйбат Селевовна

Тема: «Атлыкъ» (такрарлав ва беклешдирив)

Дарсны мурады:

1. Атлыкъны гьакъында гечилген материалны такрарламакъ;

2. Атлыкъланы морфология якъдан чечмеге уьйренмек;

3. Яшав булан байлап,атлыкълар булан жумлалар тизип болмакъ.

(слайд 3)

Дарсны тайпасы: такрарлав

Къолланагъан къураллар: компьютер, проектор, презентация, шиърулар, карточкалар.

Эпиграф:

Халкъыбызгъа,элибизге 
Юрек салып,шону бил: 
Адам болмакъ учун бизге 
Тарыкъ азиз ана тил. (М.Атабаев) (слайд-4)

Дарсны барышы

1.Къурум мюгьлет.

Яшланы дарсгъа къуршав.

2.Гечилгентемаланы такрарлав.

1)къумукъ мультфильм «Простаквашинодан уьчев» (слайд 5)

2)Мультфильмге гёре соравлар:

-Сиз гёреген предметлени санайыкъ

-Предметни къайсы тил гесим ахтара?

-Атлыкъ деп негер айтыла?

-Атлыкъланы тюрлюлерин айтыгъыз.(хас-жынс, жанлы-жансыз)

-Мультфильмде ёлукъгъан хас атлыкъланы айтайыкъ.

(слайд 2)

3.Карточкалар булан иш.

(Ана, Али,ата, мактап,Альбурикент , орам, Каспий, къалам, Залина, яш, Магьачкъала)(слайд 6)

4) Яратывчулукъ иш.

Берилген сёзлер булан жумлалар тизигиз (слайд 7-8)

• Фамилиям, мишик, мени, Матроскин

• «Мурзилка», гелтирген, Печкин, журнал, почтачы

1)Матроскин мишик мени фамилиям.

2)Почтачы Печкин «Мурзилка» журнал гелтирген

Ата юртугъузгъа Алиберюню аты къоюлгъан.

Атынг булан макътанма, атанг булан макътан. (слайд-9)

• Алиберю – хас, жанлы

• Атанг – жынс, жанлы

• Ата – жынс, жанлы

• Аты – жынс, жансыз.

• Атынг – жынс, жансыз (слайд-10)

6)Оюнлар

Сёзню ахырындагъы гьарпгъа

башланагъан янгы сёз.

Магьачкъала, Атланавул, Ленинкент,

Темиркъую, Южный Сухокумск,

Касумкент, Тереклимектеп, Параул… (слайд-11)

Шулар бары да нечик атлыкълардыр?

7)Юртну ийиси. Абдулмежит Межитов.

-Бары да атлыкъланы тептерлеге гёчюрейик, къошумчаларын айырайыкъ.

-Олар нечик къошумчалардыр? (слайд 12)

Бир хыйлы чюй къагъылгъан.

Шо чюйлеге кёп тюрлю

Дарман отлар тагъылгъан.

Бакъаяпыракъ да бар,

Бар мунда гийигот да.

Аткъулакъ, ётелбалам,

Тавмичари де гьатта.

8) Ялалыв мюгьлет.

Аякъ къагъып, къол силлеп, 
къолларыбызны тюзлеп,
Къанат къагъып учайыкъ,
Астаракъ олтурайыкъ,
Муаллимге тынглайыкъ. (слайд-13)

9)Жумлаланы тенглешдирив (слайд 14-15)

• Яхшы адам яман ишни этмес.

• Яхшылыкъ гьар заманда да яманлыкъдан озуп гелген.

• -Шу жумлаланы бир тамурлу сёзлерин айырыгъыз, къайсы тил гесимден этилгенни айтыгъыз.

• Яхшы, яман- сыпатлыкъ

• Яхшылыкъ, яманлыкъ - атлыкъ

10)Атлыкълар дагъы да къайсы тил гесимлерден этиле? (слайд 16-17)

• Ёл

• Агъач

• Гьилла

• Адил

• Байламакъ

• Бёлмек

• Ачмакъ

• Ёлдаш

• Агъачлыкъ

• Гьиллачы

• Адиллик

• Байлам

• Бёлюк

• Ачгъыч

11)Чечеген ёмакълар (слайд 18,19,20)

1) Акъ мамукъдай сувукъда

Сув агъа от ювукъда

Къышда къыр ондан тола.

Яшлагъа йыбанч бола.(Къар)

2) Шаршавдай ап-акъ бола,

Гюнню гёрсе ёкъ бола. (Къар)

3) Бары ерни акъ шаршав япгъан.(Къар)

4)Абзар алдан тайышмай,

Сюек-саякъ ашаву.

Мишик булан къыйышмай

Ону бир де яшаву.(Ит)

1. Язбаш булан гелелер,

Яйда тура бизде.

Оланы яшлар сюе,

Озьлер гетелер гюзде.(Къарлыгъач)

12)Суратгъа гёре жумлалар тизмек. (слайд 21)

13) Айтывлар (слайд 21)

Къышны бир гюню де къышдыр.

Къыш къышлыгъын этмесе,яз язлыгъын этмес.

Къыш болсун-къарлы болсун.

Къышында къырда болсанг, язбашында уьйде бол.

14) Китап булан иш –тапшурув № 247

15)Кроссворд чечив. (слайд 23-24)

Белгиленген сёзлени гелишин айтыгъыз.

1.Анасы яшына тюкенден китаплар алды. – Китаплар полкада низам булан ерлешген.

2. Юртда мен ювугъумну гёрдюм. – Ювугъумну иниси университетде охуй.

1. Реффлексия

-яшлар дарсны ушатдыгъызмы?

-бугюн дарсдане йимик билимлеге ес болдугъуз?

1. Къыйматлав.

2. Уьйге иш: Диктантгъа гьазирленмек.(слайд 25)