БУРЯАД ХЭЛЭЭР ОЛИМПИАДЫН ДААБАРИНУУД, 8-ХИ КЛАСС
Ямараялгантайүгэнүүд бэ, тааралдуулагты.
1) бээрэхэ а) хэлэнэйдундуурхи
2) зохёолшон б) хэлэнэйүзүүрэй
3) шииг в) хэлэнэйузуурай
Буруугаарбэшээтэйγгэнγγдыезаагты.
зγбшээл б) зγрхэнв) заншол г) шаажан д) зγблээн е) хэмжγγр
Бүлэгүгэнүүдэйзалгалтануудпадежэйгү, али өөртэхамаадалайгүгэжэтайлбарилагты.
Эмээл... дүрөө. Хүүгэдт... болобо. а) падежэйзалгалтанууд
Бээлэйт... гарнууд. Мэлхэйт... урилдаба
Эмээл... гоёобо. Хүүгэдт... захиба. б) өөртэхамаадалайзалгалтанууд
Бээлэйг... гээбэ. Мэлхэйг... угаахань
4. Ямармэдүүлэлсоошэлжэһэнудхатайүгэнүүдбайнаб?
а) Хамсынтуруумалайтуруундаадли.
б) Дэнзэтэймалгайбаяд, ноёд, ехэзиндаатай, засагтүрэбаридаг зон үмдэдэгбайгаа.
в) Зунаймалгайторгоороёһон, шобогороройтой.
г) Үбэлэймалгайһарабшатайаад, шэхэеэхүйтэнһөөхалхалхагэһэншэгэбшэтэй.
д) Малгайбүхэноройдооулаанзалаатай.
е) Залаагаашобогорхонмүнгөөргү, али шүрөөрбарюулдаг.
5. Мэдүүлэлсоо фразеологизм ологты.
Эртэурда сагhаахойшоугаймнай зон уhа голдоо, хадаууладаа, ой модондоо амиды юумэндэмэтээрхандажа, дайдынхэшэгтэобтожоболохогγйгэдэгhэн.
6. Үгтэһэнүгэнүүдыеямарфразеологизмуудаарһэлгэжэболохоб? Тааруулантабигты.
1) номгон, дару а) Утагартай
2) хэрэлдэхэ, эбээтаһарха б) Унаһанмалгайгааабангүй
3) хулгайша в) Хэбтэһэнхони бодхоохогүй
4) хүшэр хүндыеүзэһэн г) Халбагаахахарха
5) һонор, хурса д) Аманайалдуури
6) үлүүүгэхэлэхэ е) Халууншулуу долёоһон
7) дуугайбайха ж) Амандаауһабалгаха
8) унтаха з) Улхархайгаабусалгаха
9) зөөлэнзантай и) Эльгэнимгэтэй
10) сүлөө, забгүй й) Нюдэндөөгалтайхан
7. Оньһонүгынхоёрдохихубииехүсэлдүүлэнбэшэгты.
а) Эрхыеhуранхаар, … б) Бууралhааγгэдуула, ...
в) hураhан далай, …… г) hураhан хγнтолонсооябаха, …
8. Эдэүгэнүүдыебүридэлөөрньилгажабэшэгты.
а) зурагдаба б) барилгаhаа в) дабhалиг г) бэшэлгэдэ д)hахюулаар
9. Залгалтануудыесэгүүдэйорондотааруулантабигты.
1) Эсэгэньхүбүүдт... нэрыеньбарууншэхэндэнь, а) -ээ
басагадтаазүүншэхэндэньшэбэнэжэхэлэдэг. б) -эй
2) Нэрэхүлеэнабагшаднэр... маша ехээрхайрланхүндэлнэ.
3) Тэрэн... баримтаболоболаханаһатанһаагуйжа, нэрыеньүргэлжэдөөнэрлэхэ, эсэгээхэ, багшынгаанэрыесээрлэжэхэлэдэгзаншалмүнөөболотордамжуулагданерэһэн.
10. Шанартатэмдэгэйнэрэнүүдыеудхаарньхубаагты.
1) элүүр а) хэмжүүрэйшэнжэ
2) хүйтэн б) бэеыншэнжэ
3) хүрин в) зүһыншэнжэ
4) набтар г) үнгыншэнжэ
5) хула д) байгаалиншэнжэ
6) сабидар 7) дүлии 8) томо 9) сэнхир 10) бүрхэг
11. Тоогойнэрэнүүдэйилгааеньзаагты.
1) арбандолоодохи а) тоолоһон
2) мянгаад б) дугаарлаһан
3) табанзуун хори в) суглуулһан
4) зуунзургаадахи г) баглуулһан
5) ерээд 6) хориндолоодохи 7) гурбанзуундалан
8) арбангурбуулан 9) мянгаюһэнзуунзургаа 10) жаранзургаалуулан
12. Түлөөнэй нэрэнүүдүгтэһэнмэдүүлэлнүүдсооямаргэшүүдболоноб?
1) Уран хүүгэд, мэндэамар! Угтантанииебаясанам. а) нэмэлтэ
2) Сагаанһахалтайхүйтэн, саһаарааманииехүхеэбэш. б) нэрлүүлэгшэ
3) Өөһэдынгөөхэрэгтэөөһэдөөоролдонобди. в) элирхэйлэгшэ
4) Тэдэ зоной зүгһөөАбиданьүгэхэлэбэ.
13. Текст соопричастинуудыеолоод, илгааеньзаагты. Синтаксическэшγγлбэрихэгты.
Дγхэриглэнhууhан зон шагайнуудаатэгшээрхубаажаабаад, арадаанюудаг. Тэндэhээхэдэн шагай γрөөhэн гарайнгааадхасообажуугаад, урагшаньhарбайха. Тиихэдэньхэнэйгарсоохэды шагай биибгэжэтаадагюм. Тэдэшагайезγбтаажашадабал, шγγжэабадаг. Хэнииньолон шагай зγбөөртаанаб, тэрэньшγγhэн болодог. Мγн баhа хγнэйхоергар сохи шагайнуудыесээжээртоолоннэмэхэнааданбии. Гараахооhоорадхажаболохогγй.
14. Синтаксическэшγγлбэрихэгты.
Бγхышагайгаадундааобоолоод, наадагшадтойрожоhууха. Нэгэдэхинаадагшашагайгааөөдэньшэдээдбуужаерэтэрнь, жаса шагайhааадха шагай таhалан бэлдэжэγрдинэ. Энэхадаа шагай шγγрэлгэболоно.
15. Үгтэһэнмэдүүлэлнүүдсоохиилгагдаһандайбарүгэнүүдмэдүүлэлэйямаргэшүүн бэ гэжэтодорхойлогты.
1) Би – Талынбүргэдбигээд, [урагшаа] а) нэрлүүлэгшэ
гурбаалхаад, зогсошобоб. б) хэлэгшэ
2) [Үглөөдэр] миниитүрэһэнүдэр. в) элирхэйлэгшэ
3) Энэ голой уһанминии [хоолойсоо]. г) нэмэлтэд) ушарлагша
16. Байрындахуулүгэнүүдыеологты.
а) шэнги, мэтэ, шэнээн б) тула, тулада, түлөө в) соо, дээрэ, доро, дунда
17. Холбуулалнуудыеологты.
а) Зөөлэнбүхэдэдиилдэхэ б) Хони ямаан в) Хүхэ буха г) Шэхэ хату
д) Нохойнхоншоортүүгээ е) Үхэрморид ж) Эхээсэгээугтаха
з) Ши бидэхоёрыедуудана и) Хэлэамаа бүлюудэхэ
й) Долоонхототой к) Алагдааган к) Алагдааган
18. Юрын причастна дахуулалтаймэдүүлэлологты.
а) Цэрэнпиляахашьеаргагүйболоходоо, Һалбайнсагааннууруруумориёосэхэзалангүйлгэжэ, сагаалхюуланорошоно.
б) Туруугаараасабшаһангазарыньхонхойхонхойһоор, бурьялмабулагболожосалгидана.
в) Хабартаахүйтөөрһалхилхадань, ногооншьемуугаарургадаг ха юм.
г) Хадауулануудхагсууһалхиндадаараһандал, шандагансагаанмалгайнуудааүмдэбэ.
19.Буруухарюуологты.
а) Тусгаарлаһанхабсаргалтануудхабаатайүгынгөөхойнобайжа, хоёртээһээньтаһалалаар, зурлаагаарилгагдадаг.
б) Тододхоһонгэшүүдурдатээхигэшүүнэйнгээудхыетодорхойлонтайлбарилжа, хоёртээһээтаһалалаарилгагдана.
20. Илгагдаһанхэлэлгынхубинуудмэдүүлэлнүүдэйямаргэшүүд бэ?
1) Тэрэ [эреэгшэн] – минии [нүхэр].а) нэрлүүлэгшэ, хэлэгшэ
2) Басаганай [зоримгойһоо] боложоилабабди. б) нэмэлтэ
3) Сагайэртэньдээрэ, наһанай [залуунь] [дээрэ]. в) нэрлүүлэгшэ
4) УдабашьегүйБорбоодойнБошогтояяр [сагаанаа] яндагашууланойртожоябахадаахарана. г) элирхэйлэгшэ
5) Һохорые гэгүүлһэн, һорогые [мөөрүүлһэн] хүнбэшэб.
21. «Булагаашэргээhэн нютаг – нютагбэшэ, хэлэеэалдаhан арад – арадбэшэ»гэһэнсэдэбтэнайруулгабэшэгты (100 γгэhөөγсөөнбэшэ).
669
81 612 
