СДЕЛАЙТЕ СВОИ УРОКИ ЕЩЁ ЭФФЕКТИВНЕЕ, А ЖИЗНЬ СВОБОДНЕЕ

Благодаря готовым учебным материалам для работы в классе и дистанционно

Скидки до 50 % на комплекты
только до

Готовые ключевые этапы урока всегда будут у вас под рукой

Организационный момент

Проверка знаний

Объяснение материала

Закрепление изученного

Итоги урока

План-конспект по крысмкотатарскому языку на тему "Второстепенные члены предложения"

Нажмите, чтобы узнать подробности

Просмотр содержимого документа
«План-конспект по крысмкотатарскому языку на тему "Второстепенные члены предложения"»

Муратова Э.М., КА-17

Дерснинъ мевзусы: «Джумленинъ экинджи дередже азалары»

Дерснинъ типи: къарышыкъ типтеки дерс

Талим формасы: сыныф-дерс системасы

Дерснинъ макъсады:

Окъутув макъсады: Джумленинъ баш ве экинджи дередже азалары акъкъында эсас бильгилерини пекитмек. Бильгилерини теренлештирмек.

Тербиевий макъсат: буюк адамларгъа урьмет ашламакъ.

Инкишаф этиджи: талебелернинъ бильгилерини арттырмакъ, эстетик дуйгъуларыны инкишав этмек; мустакъиль, фааль чалышмагъа, фикир этмеге огретмек.

Планлаштырылгъан нетиджелер (планируемые результаты):

Фен боюнджа:

Бильмек: айырыджы, тамамлайджы ве ал насыл суаллерге джевап бере. Насыл сёз чешитлерине багъланып келелер ве нени бильдирелер.

Япа бильмек:

Шахсий: ана тилининъ биринджи ерге котерюв; озь тувгъан тилимининъ эмиетини.

анъламакъ ве бельмек; ана тилинде сербест лаф этмек.

Фенлерара: озь фикирлерини толу ве тавфсилятлы джевап бермек; окъулгъаныны анълап, суаллерге догъру джевап бермек.

Талим усуллары: сёз усулы(субет), амелий( мешгъулиетлер)

Дерс такъымлары: Компьютер, мультимедиа проекторы, презентация, джедвель,дерслик.

Тешкилий къысым(Селямлашув, тербиевий дакъкъа, талебенинъ дерске азырланувы). Эв вазифесини тешкерюв ве онынъ нетиджесини чыкърув. Мевзу устюнде ишлев (Талебелерни дерснинъ мевзусы иле таныштырув).

Дерс кетишаты.

I. Тешкилий къысым.

Оджа:

- Селям алейкум, талебелер.

Талебелер:

-Алейкум селям, оджа!

Оджа:

Кейфенъиз насыл?

Талебелер:

-Пек яхшы.

Оджа:

-Ким бугунь невбетчи?

Талебелер:

-Бугунь Эмине невбетчи.

Оджа:

-Бугунь афтанынънасыл куню?

Талебелер:

-Бугунь салы куню, Апрельнинъ 29.

Оджа:

-Ким дерсте ёкъ?

Талебе:

-Кадыров Эдем, Гафарова Эмине.

Тербиевий къысым (субет).

Айванларгъа яхшы бакъмакъ.

II. Эв вазифесини тешкерюв ве онынъ нетиджесини чыкъарув.

Оджа: бугунь дерсимзнинъ мевзусы «Джумленин ъэкнджи дередже азалары»».Амма бу мевзугъа кечмеден эвель, кечкен мевзуны къатырлайыкъ. Талебелер, кечкен дерс биз насыл мевзуны кечтик ве не акъкъында лаф эттик?

Оджа:

Мешгъулиетлерини тешкерийик.

Оджа:

Бизим мевзумыз «Экинджи дередже азалары», амма энъ баштан баш дередже азаларыны хатырламакъ керекмиз. Къырымтатар тилинде насыл эки баш азалары бар?

Талебелер: -Муптеда ве хабер

Оджа:Олар насыл суаллерге джевап берелер?

Талебелер : муптеда(ким ?не?), хабер (не япа?не ола?)

Муптеда (подлежащее) –баш келиште келип, Ким? Не? суаллерге джевап берген джумленинъ баш азасы. Исим,я да замирнен ифаделене

Джумледе муптеда вазифесинде кельген о,бу замирлерден сонъ виргуль къоюлыр : О, мени таныды

Хабер(сказуемое) -муптеданен багъланып,премет не япа?не ола? Кимдир?недир? насылдыр? суаллерге джевап берген джумленинъ баш азасы. Хабер фиильнен ифаделене. Исим,сыфат,сайы,замирнен ифаделене билир

О мусафирликке кельди.

III. Янъы мевзу устюнде ишлев.
Талебелерни дерснинъ мевзусы ве макъсадларынен таныштырув.


Къырымтатар тилинде учь джумле экинджи дережже азалары бар. Бу айырыджы, тамамлайджы ве ал.


Тамамлайыджы

(дополнение)

пунктир

Айырыджы

(определение)

Далгъалы(волни

Ал

(объстоятел)

(пунктир нокъта)

Насыл суаллерге джевап берелер

Кимни?нени?кимге?

Неге?неде?

Кимде?кимден?

кименн?

Ненен?

Насыл?кимнинъ?

Ненинъ?

Къаерге? Къаерде? Къаерден? Не заман? Не ичюн?

Не ифаделейлер

предмет

Предметнинъ алямети ве саибини

Иш аракетнинъ аляметини(ерини, вакъытыны, макъсадыны)

Насыл сёз чешититнен ифаделене

Исим, замир, сайы

Сыфат, исим, замир

Исим зарф, замир




Оджа:

-Энди, балалар, расткельген янъы сезлерни лугъаткъа язып алайыкъ.

Лугъат иши:

Осюмлик-растение

Терен-глубокий

Кийик- дикий

Джыллы- теплый

Къоба-пещера


4. Пекитюв

-Машалла, балалар! Шимди, талебелер, бир къач мешгъулиет япайыкъ ве бильгилеримизи пекитийикъ.


1-нджи мешгъулиет


Джумлерни окъунъыз. Джумлелернинъ экинджи дередже азаларыны къайд этинъиз.

Ягъмурлы кузь артындан сувукъ къыш кельди. Бугунь эр ер бем-беяз къарнен орьтюльди. Осюмликлер терен юкъугъа далдылар. Къурт-къырымыскъа, кийик айванлар джыллы инлерине ве къобаларына сакъландылар. Ялынъыз шенъ балалар тышарыда юрелер.

(М.Муждабаев)

2-нджи вазифе

Шимди исе, балалар, бойле бир вазифе. Метини кочюрип, джумлелернинъ баш ве экинджи дередже азаларыны къайд этинъиз.


Сервер, къапуны ачып одасына киргенде, гонълюни мелевше къокъусы джоштурды. О, юректен севинди. Гъает тааджипленди. Лякин маса устюндеки савут ичинде бир топ мелевше корьгенде, оларны къолларына алып, арды-сыра бир къач кере опьти. Ким коъйды экен? Баарь, баарь…

Мелевше гъает назик ве къыйметли чечектир. Мелевше корьсем, козьлеримнинъ огюнде деръал балалыгъым джанлана.

(Э.Фазыл)


5. Нетиджелев.

Оджа:

-Машалла, балалар!Бугунь дерсте пек яхшы чалыштынъыз ве озь бильгилеринъизни пекитмек ичюн бир къач суальге джевап беринъиз.

Оджа:

-Балалар, биз бугунь нелер акъкъында лаф эттик?

Талебе:

-Биз бугунь джумленинъ экинджи дередже азалары акъыкъында лаф эттик.

Оджа:

-Насыл экинджи дередже азалары бар?

Талебе:

-Тамамлайыджы, ал ве айырыджы.

Оджа:

-Айырыджы насыл суаллерге джевап бере ве нени ифаделей?

Талебе:

-Насыл, кимнинъ, ненинъ суаллерге джевап бере ве предметнинъ аляметини ифаделей.

Оджа:

-Тамамлайыджы насыл суаллерге джевап бере ве насыл сез чешитлеринен ифаделене?

Талебе:

-Кимни?Нени? Кимге?Неге? суаллерге джевап бере ве исим, замир, сайынен ифаделене.

6. Эвге вазифе.

Оджа:

- Машалла, талебелер, пек яхшы джевап бердинъиз. Шимди, дефтерлеринъизни ачып, эв ишини язынъыз. Эвге сизлерге бойле вызифелер оладжакъ:

1.Бутюн къайделерини эзберлемек.

2. 40-нджи ишни беджермек.

3.Лугъаткъа язгъан сёзлерни эзберлемек.


7.  Бааллав.

- Айтынъыз, балалар, биз дерсимизде насыл чалыштыкъ? Менимдже эпиниз пек тырыштынъыз ве баа къазандынъыз. Эр кезге бугунь беш къоям, чюнки дерсте пек гузель чалыштынъыз, меним суаллерге джевап бердинъиз ве бутюн вазифелерни беджердинъиз.Бунунен дерсимизни битиремиз. Сагълыкънен къалынъыз!!!


Къулланылгъан эдебият

1.