БІЯЛОГІЯ 6 клас
ТЭМА: ЗГУРТАВАННІ ЖЫВЫХ АРГАНІЗМАЎ
Мэты:
-сфарміраваць у вучняў прадстаўленне аб юіяцэнозе;
-раскрыць разнастайныя ўзаемасувязі і ўзаемаадносіны арганізмаў;
-навучыць састаўляць ланцугі харчавання.
Прагназіруемы вынік урока:
- вучні характарызуюць сувязі арганізмаў у згуртаванні;
- устанаўліваюць харчовыя і нехарчовыя сувязі жывых арганізмаў;
- ведаюць састаў ланцугоў харчавання;
- вучацца састаўляць ланцугі харчавання і характаразаваць іх.
Абсталяванне: магнітная дошка, ілюстрацыі з адлюстраваннем жывых арганізмаў для састаўлення ланцугоў харчавання, табліцы.
Ход урока
I. Аргмомант (+тэма і мэта ўрока з праблемным пытаннем на с.78 падручніка)
II. Праверка ведаў
Заданні для пісьмовага кантролю:
- Закончыце сказы:
а) арганізм, які мае толькі характэрныя яму асаблівасці, называецца …;
б) від характарызуецца наступнымі адзнакамі: …;
в) тэрыторыя, якую займае від, называецца …;
г) роднасныя віды аб’ядноўваюцца ў …;
д) прыклады відаў раслін: …;
е) прыклады відаў пазваночных жывёл: … .
2. Напішыце віды раслін, якія маюць розныя жыццёвыя формы: дрэвы, кустарнікі, аднагадовыя травы.
III. Актуалізацыя ведаў вучняў
Гутарка па пытаннях:
-Ці могуць жывёлы сінтэзіраваць арганічныя рэчывы з неарганічных?
-На якія групы дзеляцца жывёлы па спосабу харчавання?
-Якія арганізмы адносяцца да аўтатрофаў і чаму?
IV. Вывучэнне новай тэмы
1. Праслухванне вучнямі казкі з наступнай гутаркай па пытаннях:
-Ці ўзаемадзейнічаюць паміж сабой жывыя арганізмы?
-Які ўплыў адзін на аднаго яны аказваюць?
(казка на с.80 метад. дапаможніка)
-Аб чым гаворыцца ў этай казцы? (Аб тым, што ў прыродзе ўсё ўзаемазвязана).
2. Паняцце біяцэноза.
Біяцэноз (ад грэч. біяс – жыццё і кайнос – агульны).
Сукупнасць арганізмаў розных відаў, што сумесна насяляюць адну тэрыторыю, складае згуртаванне жывых арганізмаў, якое называецца біяцэнозам.
3. Характарыстыка харчовых сувязей жывых арганізмаў і ланцугоў харчавання.
Вытворнікі (аўтатрофы) – расліны.
Спажыўцы (гетэратрофы) – раслінаедныя і драпежныя жывёлы.
Разбуральнікі – бактэрыі, грыбы, дажджавыя чэрві, жукі-магільшчыкі і г.д.
Мал. 64 с.80 – агульная схема ланцуга харчавання.
Праца на магнітнай дошцы: састаўленне ланцуга харчавання з дапамогай ілюстрацый і зарысоўка яго схемы ў сшытак.
4. Самастойная работа з абзацам “Нехарчовыя ўзаемадзеянні арганізмаў” (с. 80-81 падручніка), састаўленне апорнай схемы.
V. Замацаванне
1. Заданне: прадоўжыць сказы (вусна):
а) да вытворнікаў адносяцца …;
б) па тыпу харчавання яны з’яўляюцца …;
в) да спажыўцоў адносяцца …;
г) па тыпу харчавання яны з’яўляюцца … ;
д) да разбуральнікаў адносяцца …;
е) драпежнікі – гэта …;
ж) паразіты – гэта ….
2. Заданне: суаднесці ўзаемаадносіны арганізмаў у біяцэнозе:
-харчовыя ўзаемадзеянні ________________________;
-нехарчовыя ўзаемадзеянні ______________________.
а) раслінаедныя жывёлы часам становяцца ахвярай драпежнікаў;
б) дажджавыя чэрві ўдзельнічаюць ў глебаўтварэнні;
в) грыбы і бактэрыі раскладаюць адмерлыя расліны, астанкі жывёл;
г) пчолы апыляюць кветкі.
3. Групавая ролевая гульня: вучні дзеляцца па ролях на “вытворнікаў”, “спажыўцоў”, “разбуральнікаў”. Узяўшыся за рукі, састаўляюць ланцугі харчавання, змяняючы біялагічны тэрмін на назву арганізма.
VI. Д/з §20, пыт. 1-7 с.82
VII. Рэфлексія