К?ні: П?ні: ?аза? ?дебиеті Сыныбы: 10
Саба?ты? та?ырыбы : Сегіз сері
Саба?ты? ма?саты : а) Сал- серілер поэзиясы туралы айта отырып, сал мен серіні? айырмашылы?ын т?сіндіру;
?) о?ушыларды адамгершілікке, ?айырымды болу?а,?о?амды?-саяси д?ниетанымын дамыту;
б) Саба? барысында о?ушыларды ?з ойын айта білуге, м?нерлеп о?у?а да?дыландыру;
Саба?ты? т?рі : аралас саба?
Саба?ты? ?дісі : с?ра?-жауап,шы?армашылы? іздену
Саба?ты? к?рнекілігі : кітаптар т.б
П?наралы? байланыс : тарих
Саба?ты? барысы :
а) ?йымдастыру кезе?і :
О?ушылармен амандасу,т?гелдеу,о?у ??ралдарын тексеру.Сыныпты? тазалы?ына к??іл б?лу.О?ушыларды? зейінін саба??а аудару.
?) ?й тапсырмасын пысы?тау :
?йге берілген тапсырманы с?раймын . О?ушылар?а ?ткен тапсырма бойынша бірнеше с?ра?тар ?оямын.
- Сал-сері деп кімдерді айтамыз?
- Сал мен серіні? ?андай айырмашылы?ы бар?
б) Жа?а саба?ты т?сіндіру.
?з кезінде ерекше м?расымен ?ал?ан, ?аза? ?дебиетіне а?ынды?ымен, айтыскерлігімен, жыршылы?ымен, білімділігімен ата?ы жеткен ?йгілі Сегіз (шын аты М?хамет-?анапия Ба?рам?лы Ша?ша?ов) сері екендігі белгілі. Академик ?лкей Мар??лан Сегіз серіні? ту?ан уа?ыты 1808 жыл дейді. «Ол XIX ?асырды? бірінші жартысында жаса?ан ата?ты сері. Ту?ан жері Оба?ан т??ірегінен, Ашамайлы Керейлерінен, ?ыстаулары Маманай Орманны? іші. Он екі жасына дейін ауылда?ы мектепте о?ып, содан кейін Омбыда?ы Азия (Азиатская школа) мектебін бітіреді». (?лкей Мар??лан 1985.А., Ежелгі жыр, а?ыздар).
То?ыз?а толмай Сегіз ата-анасынан айырылып жетім ?алады. ?кесінен айырыл?ан ?л сол ??ірге белгілі Ша?ша? шешенні?, ?лы атасыны? т?рбиесінде болады. Сегізді? ?кесі Ба?рамны? ар?ы аталары ?аза? хал?ы бас ?рып ??рметтеген Толыбай сыншы болады. Демек, Сегіз серіні? ар?ы ата-бабалары да???а б?ленген.
Батырлы?пенен балуанды?ты? шы?ына жеткен ?лы бабаларды? ?рпа?ы болады.
Жастайынан шалт ?имылымен, ерекше ісіменен таныл?ан Сегіз кейіндері ?аза?ша о?уды тастап, ?ызылжарда?ы «Приходьская школада» білім алады. Орыс тілін о?ай ме?герген талантты ?л Омбы ?аласында?ы офицерлер даярлайтын училищені бітіріп шы?ады. Біра?, сері елін ?анап отыр?ан, жерін талап отыр?ан орыс ?кіметіне ??лды? ?ызмет етуден бас тартып, досы Нияз Ба?лан?лымен патша ??ры?ынан ?ашып, Сыр бойына кетеді. Сырды? бойында Телік?л, Айнак?л деген жерлерде жаз бойы ж?ріп, серілік д?урен кешіп, сол ма?айда?ы ?аза?ты ?нерімен тамсандырып, хас жігіт екендігін танытады. ?зі а?ын, ?зі жыршы, ?зі палуан Сегіз к?йшілігімен де ерекше к?зге т?сіп, сол елдегі Рысбике деген с?лу?а ?йленді, осындай серіге тамсан?ан Біржан сал ?з ?ле?інде былай дейді:
Жал?анда м?ратына кімдер жеткен,
К?п жа?сы менен б?рын ?тіп кеткен
Кітаппен ж?мыс: Сегіз серіні? ?ле?дерін м?нерлеп, на?ышына келтіре о?иды.
Білімді бекіту: ?тілген та?ырып?а байланысты бірнеше с?ра?тар ?оямын. Т?сінбеген с?ра?тарына жауап беремін.
- Сегіз серіні? ?мір с?рген кезе?індегі жалпы ?аза? жа?дайы ?андай?
- Сегіз сері бейнесі ?лем ?дебиетіндегі кімдерге ??сайды?
- Сегіз серіні? махаббат та?ырыбына жазыл?ан ?андай ?ле?дерін білесі?дер?
Білімді ба?алау: О?ушылырды? жауаптарына ,саба??а белсене ?атысып отыр?андарына ?арай білімдері ба?аланады.
?йге тапсырма: Сегіз серіні? ?мірі мен шы?армаларын о?ып келу.
Просмотр содержимого документа
«"Сегіз сері" 10 - сынып»
Күні: Пәні: қазақ әдебиеті Сыныбы: 10
Сабақтың тақырыбы : Сегіз сері
Сабақтың мақсаты : а) Сал- серілер поэзиясы туралы айта отырып, сал мен серінің айырмашылығын түсіндіру;
ә) оқушыларды адамгершілікке, қайырымды болуға,қоғамдық-саяси дүниетанымын дамыту;
б) Сабақ барысында оқушыларды өз ойын айта білуге, мәнерлеп оқуға дағдыландыру;
Сабақтың түрі : аралас сабақ
Сабақтың әдісі : сұрақ-жауап,шығармашылық іздену
Сабақтың көрнекілігі : кітаптар т.б
Пәнаралық байланыс : тарих
Сабақтың барысы :
а) Ұйымдастыру кезеңі :
Оқушылармен амандасу,түгелдеу,оқу құралдарын тексеру.Сыныптың тазалығына көңіл бөлу.Оқушылардың зейінін сабаққа аудару.
ә) Үй тапсырмасын пысықтау :
Үйге берілген тапсырманы сұраймын . Оқушыларға өткен тапсырма бойынша бірнеше сұрақтар қоямын.
Сал-сері деп кімдерді айтамыз?
Сал мен серінің қандай айырмашылығы бар?
б) Жаңа сабақты түсіндіру.
Өз кезінде ерекше мұрасымен қалған, қазақ әдебиетіне аңындығымен, айтыскерлігімен, жыршылығымен, білімділігімен атағы жеткен әйгілі Сегіз (шын аты Мұхамет-Қанапия Баһрамұлы Шақшақов) сері екендігі белгілі. Академик Әлкей Марғұлан Сегіз серінің туған уақыты 1808 жыл дейді. «Ол XIX ғасырдың бірінші жартысында жасаған атақты сері. Туған жері Обаған төңірегінен, Ашамайлы Керейлерінен, қыстаулары Маманай Орманның іші. Он екі жасына дейін ауылдағы мектепте оқып, содан кейін Омбыдағы Азия (Азиатская школа) мектебін бітіреді». (Әлкей Марғұлан 1985.А., Ежелгі жыр, аңыздар).
Тоғызға толмай Сегіз ата-анасынан айырылып жетім қалады. Әкесінен айырылған ұл сол өңірге белгілі Шақшақ шешеннің, ұлы атасының тәрбиесінде болады. Сегіздің әкесі Баһрамның арғы аталары қазақ халқы бас ұрып құрметтеген Толыбай сыншы болады. Демек, Сегіз серінің арғы ата-бабалары даңққа бөленген.
Батырлықпенен балуандықтың шыңына жеткен ұлы бабалардың ұрпағы болады.
Жастайынан шалт қимылымен, ерекше ісіменен танылған Сегіз кейіндері қазақша оқуды тастап, Қызылжардағы «Приходьская школада» білім алады. Орыс тілін оңай меңгерген талантты ұл Омбы қаласындағы офицерлер даярлайтын училищені бітіріп шығады. Бірақ, сері елін қанап отырған, жерін талап отырған орыс өкіметіне құлдық қызмет етуден бас тартып, досы Нияз Бағланұлымен патша құрығынан қашып, Сыр бойына кетеді. Сырдың бойында Телікөл, Айнакөл деген жерлерде жаз бойы жүріп, серілік дәурен кешіп, сол маңайдағы қазақты өнерімен тамсандырып, хас жігіт екендігін танытады. Өзі ақын, өзі жыршы, өзі палуан Сегіз күйшілігімен де ерекше көзге түсіп, сол елдегі Рысбике деген сұлуға үйленді, осындай серіге тамсанған Біржан сал өз өлеңінде былай дейді:
Жалғанда мүратына кімдер жеткен,
Көп жақсы менен бүрын өтіп кеткен
Кітаппен жұмыс: Сегіз серінің өлеңдерін мәнерлеп, нақышына келтіре оқиды.
Білімді бекіту: Өтілген тақырыпқа байланысты бірнеше сұрақтар қоямын. Түсінбеген сұрақтарына жауап беремін.
Сегіз серінің өмір сүрген кезеңіндегі жалпы қазақ жағдайы қандай?
Сегіз сері бейнесі әлем әдебиетіндегі кімдерге ұқсайды?
Сегіз серінің махаббат тақырыбына жазылған қандай өлеңдерін білесіңдер?
Білімді бағалау: Оқушылырдың жауаптарына ,сабаққа белсене қатысып отырғандарына қарай білімдері бағаланады.
Үйге тапсырма: Сегіз серінің өмірі мен шығармаларын оқып келу.
1 266
48 789 
