Наврез байрамы.
Алып барыджы:
Селям алейкум,сайгъылы мусафирлер, севимли балалар! Бугунь бизге гузель, севимли баарь байрамы – « Наврез» кельди. Эвель заманлардан берли бу байрам янъы кунь, янъы йыл байрамы сайыла. Хайырлы олсун йылбаш, баарь байрамы – «Наврез»!
1-инджи бала:
Наврез кельди дагъларгъа,
Багъчаларгъа , багъларгъа.
Гуль туттырып къолларгъа
Озгъара тарлаларгъа.
2 -инджи бала:
Вишне, кираз,алмалар
Ап-акъ чечек ачалар,
Берекеттен хабер берип
Къокъуларын сачалар.
3-инджи бала:
Тереклерде къушчыкълар
Наврез йырын йырлайлар.
Бахтлы огълан къызчыкълар
Джыйынларда ойнайлар.
4 – инджи бала:
Наврез кельди , дуямыз,
Къокъусына тоямыз.
Аман олсун дюньямыз,
Яшасын Ватанымыз!
Эписи балалар бирагъыздан:
Йылбаш, йылбаш,
Йылбашынъыз къутлу олсун,
Сыгъырлар сютлю олсун,
Балалар сагълам оссин,
Эвлер берекет толсун! (кягъыттан япылгъан озь чечеклерни ана-бабаларгъа багъышлайлар)
Баарь:
Селям алейкум севимли балалар, урьметли мусафирлер. Манъа Къышбабаны озгъарып,сизни севендирмек вакъыт кельди.
5 – инджи бала:
Эр ер ешере,
Этраф денъише.
Хош кельдинъ, Баарь,
Буюр сен бизге.
Къуванч кетир
Сен эвимизге.
6 – инджи бала:
Не гузель Къырымнынъ баари
Багъ- багъча гуль-чечек ачкъанда
Чочамий торгъайлар чырылдай
Челлерге экинлер сачкъанда.
7 – инджи бала:
Бакынъыз ем-ешиль орталыкъ
Кийинип – къушангъан чайырлар
Гуль топлап бахтияр балалар
Наврезнинъ йырыны йырлайлар.
Йыр «Шенъ баарь кельди»1
1. Шенъ баарь кельди Иридии къарлар Чечеклер ачты Безенди къырлар. | 2. Шенъ баарь кельди Ешерди даллар. Эр якъны сарды Гузель къокъулар. Багълама. |
Багълама. Пемпе , къырмызы , Беяз бу баарь. Мавы, мор, сары, Ешиль бу баарь. | 3. Шенъ баарь кельди Отелер къушлар. Багъда, багъчада Башлады ишлер. Багълама. |
Баарь:
Балалар , меним келеяткъанымны къайдан бильдинъиз?
Балалар :
1 Ириди къарлар, ешерди челлер.
2. Голь олды селлер.
3. Ешилленди челлер , озенлер шыр-шыр акъа.
4. Инсан, айван, къурт-къырмыскъа эр кес ишини бакъа.
5. Сабанджылар чельде энди, топракъны эль этелер.
6. Отькюр сесли бульбуллер юреклерни тиелер.
Баарь:
Машалла сизлерге! Меним акъкында гузель шейлер биле экенсинъиз. Мен кельгенимнен табиат тазере , чюнки мевсимлер денъише. Сиз башкъа мевсимлерни де таныйсызмы?
Балалар:
Эльбет.
Баарь:
Ойле олса, мен бир де-бир йыл мевсими акъкъында айтайым , сиз исе къайсы мевсим олгъаныны тапынъыз. (тапмаджалар)
1.Узанып башлай куньлер,
Чечек ача тереклер,
Къайтып келе бульбуллер(баарь)
2. Кунеш ерни къыздыра,
Балалар денъизде ювуна,
Тарлада ишлер арта,
Богъдай, арпа чалына.(яз)
3. Пишип бите мейвалар,
Сарарып-сола япракълар,
Ягъа сувукъ ягъмурлар,
Учып кетелер къушлар.(кузь)
4. Ава аяз, къарлар ягъа,
Собаларда одун яна,
Озенлерде сув бузлай,
Къобасында аюв юкълай.(къыш)
Алып барыджы:
Балаларымыз мевсимлер акъкъында йыр да билелер. Келинъиз , динлейик….(«Мевсимлер» йыры 2)
Бир йылда бар дерт мевсим,
Эписи айры ресим.
Кель, бирликте саяйыкъ,
Адларыны къояйыкъ.
Эвель баарь,яз ,сонъ кузь,
Къыш кельгенде олур буз.
Айды , эвден чыкъайыкъ,
Буз устюнде таяйыкъ.
Къышта къаргалар чеплей,
Баарьде бульбуллер оте.
Язда мейвалар пише,
Кузьде япраклар тюше.
Алып барыджы:
Баарь кельди ,наврез кельди. Бу байрамны пек чокъ тюрк халкълар бинълердже йыллар девамында къайд этип келелер. Чюнки бу – къуванчлы кунеш байрамыдыр. Бу куньлери гедже ве куньдюз бир ола . Бу куньден башлап кунеш ерни даа зияде ярыкълатып къыздыраджакъ. Онынъ ичюн бунъа баарь , кунеш байрамы – Наврез дерлер.
Бизим халкъымыз исе байрамгъа бир афта эвель азырлана. Акъайлар , йигитлер , огъланлар тарла ишлерине алетлерини азырлайлар , чокъракъларны , къуюларны темизлейлер. Къадынлар , къызлар исе эв джыйыштыралар, эр ерни темизлейлер.
Къызларымыз исе эвде аналарына бойле ярдым этелер.
( 3 «Анама ярдым этем» йыры 4 къыз)
Ишлемеге мен севем,
Анама ярдым этем,
Савут ювам, сипирем,
Болдурмайым бир дирем!
Оглюк такъам огюме,
Окълав алам элиме.
Хамыр басам ве джаям,
Анам не десе , япам!
Саба эртедже турам,
Одамны джыйыштырам,
Сабагъа джезве къойып!
Къаймакълы къаве япам!
Эр шейни огренеджем
Эр ишни беджереджем,
Къуваныр анам, бабам,
Макътар мени къартанам!
Алып барыджы:
Байрам арфеси ишлери биткен сонъ,айдынъыз,балалар,энди бир оюн тёшейик!(миллий оюн)
Машалла балаларымызгъа, оюнджы олунъыз!
Баарь :
Бу байрамны халкъ шенъ оюн-кулькю, шакъа – йырнен кечире. Балалар , ойнамагъа севесизми? Шимди «Ким тез сачар» деген бир оюн ойнайыкъ.
Оюн (къызлар чечек сачалар, огъланлар къартоп)
Баарь:
Наврез байрамында къызлар ве огъланлар эв - эвден юрип байрам хайырлай эдилер.
Алып барыджы:
Балалар, биз де бугунь бизим мусафирлерни, урметли ана-бабаларны келинъиз хайырлыйыкъ.( балалар группаларнен топлашып тюрки айталар)
Наврез кельди корюнъиз,
Наврез акъкъын беринъиз,
Дженнет олсун ериниз,
Наврез, наврезим мубарек!
Наврез кельди, яз кельди,
Орьдек кельди, къаз кельди,
Къушлардан аваз кельди,
Наврез, наврезим мубарек!
Кокте кунеш йылтырай,
Чочамий торгъай чырылдай,
Чалышайыкъ ич турмай,
Наврез, наврезим мубарек!
Берекетли йыл олсун,
Кузьде амбарлар толсун,
Эр ишимиз бол олсун.
Наврез, наврезим мубарек!
( Мусафирлер татлы бахшышлар берелер)
Ана-бабаларгъа сез.
Баарь :
Бизим халкъымаз бу гузель Къырымда эвель – эзельден бойле байрамларны шенъ кечирген, татлы муаббет омюр сюрген. бугуньки байрамны пек бегендим. Чокъ сагъ олунъыз, балалар.
Алып барыджы:
Балалар , сизге эр вакъыт Ватанымызда бахытлы ,шенъ ве муаббет яшамагъа къысмет олсун. Келинъиз,Ватанымызгъа багъышлап бир йыр йырлайыкъ.
( «Къырым меним анамдыр» йыр)
Къырым меним анамдыр,
Къырым мним бабамдыр.
Къырым деген бу ульке,
Манъа догъмуш Ватандыр!
Мен анамны пек севем,
Бабамны да пек севем,
Ватанымны , бильсенъиз,
Джанымдан да пек севем!
Алып барыджы:
Халкъымызда эр бир байрам хораннен екюнлемек адет олгъан. Айдынъыз , биз де бир хоран тепейик!( оюн)