Тема: «Иммунопрофилактика»

«Иммунопрофилактика»

Иммунопрофилактика

Иммунитет  (латынша і m-mun і tas – босап шығу, арылу, құтылу) немесе Төтемелілік — организмнің антигендік қасиеттері бар жұқпалы және жұқпалы емес бөгде заттарды, жұқпалы аурулар қоздырғышын немесе олар бөліп шығаратын кейбір улы заттарды қабылдамаушылық қасиеті және оларға қарсы тұру қабілеті.

Иммунитет бойынша жасаған зерттеулерді американдық ғалым,вирусолог – Луи Пастер

XVIII ғасырда оспадан вакцинаны тап қан американдық ғалым – Эдвард Дженнер

1985 жылы сал ауруынан вакцинаны тапқан (ОПВ) американдық ғалым – Альберт Сэбин

Иммунопрофилактика Инфекциялық  аурудан  қорғану  үшін,  Вакцина  арқылы  жасанды  иммунитет  қалыптастырудың,бір  түрі  болып  табылады.

Вакцина -  дегеніміз  не?  Вакцина  белсенді  иммунитетті  қалыптастыру  арқылы,

нақты  бір  ауру  қоздырғышына  арнайы  ағза  төзімділігін,  яғни  иммунитетті

құруға  тірі,  өлтірілген,  әлсіздендірілген  арналған  микроағзалар  немесе  олардың

өнімдері  болып  табылады.

Нормативті құжаттар

• «Халық денсаулығы және денсаулық сақтау жүйесі туралы» Қазақстан Республикасының 2009 жылғы 18 қыркүйектегі Кодексі.
• 2009 жылғы 30 желтоқсандағы «Профилактикалық егу жүргізілетін аурулардың тізбесі мен ережесі және халықты жоспарлы егілуге жатқызылатын топтарын бекіту туралы» №2295 қаулысы.
• 30 желтоқсанындағы №2295  қаулысы на өзгертулер  мен толықтырулар енгізіліп, Қазақстан Республикасы 12.02.2013 ж. екпе күнтізбесі №119 қаулысы.
• “ Алдын-ала егуді жүргізгендегі уақытша және тұрақты медициналық қайшылықтар тізімі және вакцинадан кейінгі реакциялар ” бұйрық №636 4.12.2008ж . .

Санитарлық қағидалары:

• «Халыққа профилактикалық егуді жүргізу бойынша санитариялық-эпидемиологиялық талаптар» 09.01.2012 ж . № 8 қ аулысы
• “ Инфекциялық аурулардың алдын алу бойынша санитариялық-эпидемияға қарсы (профилактикалық) іс-шараларды ұйымдастыруға және жүргізуге қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар ” 12.01.2012 ж . № 33 қ аулысы

Толтырылатын құжаттар

• № 112/у үлгі «Баланың даму тарихы»
• № 063/у үлгі «Профилактикалық егулер картасы»
• № 064/у үлгі «Профилактикалық егулерді тіркеу журналы»
• № 058/у үлгі «Жедел хатнама» СЭС- қа, егер егуден кейін реакция немесе асқынулар болса

Қазақстан Республикасындағы екпелердің ұлттық күнтізбесі

Жасы

Вакциналардін түрлері

БЦЖ

1-4 өмірдін күні

ВГВ

2 ай

+

+

3 ай

ОПВ/

ИПВ

АбКДС

АбКДС+ИПВ+Хиб+ВГВ

4 ай

Hib

12-15 ай

АбКДС+ИПВ+Хиб+ВГВ

18 ай

АбКДС+ИПВ+Хиб

АДС-М

6 жас (1 сынып)

ККП

Пневмо

ОПВ

16 жас

+

Әр 10 жыл сайын

АбКДС+ИПВ+Хиб

+

АбКДС

+

+

+

+

+

+

Моновакциналар/ моновакцины: АДС-М - , сіреспеге қарсы/ против дифтерии, столбняка; БЦЖ – туберкулезге қарсы/ против туберкулеза; Пневмо – пневмококк инфекциясына қарсы/ против пневмококковой инфекции; ВГВ – В вирусты гепатитіне қарсы/ против вирусного гепатита В; ОПВ/ИПВ – полиомиелитке қарсы (ауыз арқылы - тамшы/ инактивирленген - инъекция арқылы) / против полиомиелита – оральная/ инактивированная; Комбинирленген вакциналар / комбинированные вакцины: ККП – қызылшаға, қызамыққа және эпидпаротитке қарсы / против кори, краснухи и эпидемического паротита; АбКДС+Хиб+ВГВ+ИПВ – жасушасыз көкжөтел компоненті бар көкжөтелге, күл ауруы, сіреспеге, В вирусты гепатитіне, b түріндегі гемофильді инфекцияға қарсы және инактивирленген полиомиелитке қарсы вакцина / против коклюша с бесклеточным коклюшным компонентом, дифтерии, столбняка, вирусного гепатита В, гемофильной инфекции типа b и инактивированная полиовакцина; АбКДС+Хиб+ИПВ - жасушасыз көкжөтел компоненті бар көкжөтелге, күл ауруы, сіреспеге, b түріндегі гемофильді инфекцияға қарсы және инактивирленген полиомиелитке қарсы вакцина /против коклюша с бесклеточным коклюшным компонентом, дифтерии, столбняка, гемофильной инфекции типа b и инактивированная полиовакцина.

“ Алдын-ала егуді жүргізгендегі уақытша және тұрақты медициналық қайшылықтар тізімі және вакцинадан кейінгі реакциялар ” бұйрық №636 4.12.2008ж .

Алдын-ала егуді жүргізгендегі уақытша және тұрақты медициналық қайшылықтар тізімі. I.Барлық вакцина түрлері үшін,жалпы тұрақты қайшылықтар: 1. Осы вакцинаны алғашқы енгізгенде 48 сағат ішінде дамыған күшті реакция (қызуының 40 ºС және одан да жоғары көтерілуі,баланың 3 және одан да көп сағат ерекше, ұзақ жылауы,фебрильдік немесе афебрильдік құрысулар,гипотония-гипореактивтік белгілер жиынтығы). 2. Осы вакцинаны алғашқы енгізгенде дамыған асқынулар (еккеннен кейін 24 сағат ішінде дамыған анафилактикалық шок,дереу дамыған аллергиялық реакциялар, вакцинаны енгізгеннен кейін 7 күн ішінде дамыған энцефалит, энцефалопатиялар).   II.Тірі вакциналарды қолдануға енгізуге қарсы тұрақты қайшылықтар : 1. Тұрақты иммунды жетіспеушілік жағдай 2. Вич-инфекциясының клиникалық көріністері 3. Қатерлі ісіктер, қанның қатерлі ісік аурулары 4. Жүктілік

III.Барлық вакцина түрлері үшін,жалпы уақытша қайшылықтар:

1. Жедел жұқпалы және жұқпалы емес аурулардың орташа және ауыр түрлері, қызуының бар,жоғына байланысты емес- иммунизацияға, ауруынан жазылғаннан кейін 2-4 аптадан соң руқсат беріледі. 2. Әртүрлі патологияда стероидтық және иммуносупрессивтік препараттарды қолдану (тәулігіне 1мг/кг,преднизалон сияқты, 14 тәуліктен көп қолданылса) 3. ОЖЖ-ң (ЦНС) жедел аурулары (менингит,энцефалит,менингоэнцефалит)-вакцинация жазылғаннан кейін 1 жылға дейін шегеріледі. 4. Жедел гломерулонефрит-жазылғаннан кейін 6 ай өткесін, нефротикалық синдромда – кортикостероидтармен емдеу аяқталғанға дейін шегеріледі. 5. Жағдайы түзелмей,созылмалы ауруының дамуы үдей беретін (прогрессировать) балаларға вакцинация істелінбейді, ал созылмалы аурулары қайталанатын балаларға вакцинация ремиссия кезінде істелінеді.  

IV.Әртүрлі вакциналар үшін егуге қарсы қосымша қайшылықтар:   Туберкулезге қарсы вакцинаға (БЦЖ)   1. Шала туылғандық (салмағы 200грамнан төмен,гестациондық мезгілі немесе жасы 33 аптадан кем). 2. Бірінші дәрежелі туысқан адамда анықталған БЦЖ-ң аумақты (генерализованная)инфекциясы (мүмкін тұқым қуалаған иммундық тапшылық). 3. БЦЖ вакцинасын еккеннен кейін дамыған асқынулар (жара,каллоидтық тыртық,салқын абцесс т.б). 4. Вич-инфекциясының клиникалық көріністері болса. 5. ОЖЖ-ң зақымдануы (ЦНС) –туылу кезіндегі жарақаттар, орташа және ауыр дәрежедегі неврологиялық белгілермен. 6. Нәрестенің гемолитикалық ауруы (орташа және ауыр түрлері). 7. Жатырішілік (внутриутробная) инфукция,нәресте сепсисі. 8. Туберкулез микобактерияларын жұқтырған болса. 9. Манту белгісінің оң немесе күмәнді болуы. 10. Анамнезінде туберкулезбен ауырса.

2.Ауыз арқылы берілетін тірі сал вакцинасына (ОПВ) ОПВ вакцинасының алдыңғы егілген мөлшеріне еккеннен кейін 30 күн ішінде дамыған параличтер.Әрі қарай ОПВ-мен егу тоқтатылады, немесе ИПВ-мен жалғастырылады. Вич инфекциясының клиникалық көріністері болса . 3.ИПВ-ға (инактивированная полиомиелитная вакцина). Неомицин немесе стрептомицинға дереу дамыған аллергиялық реакциялар. 4.АКДС-вакцинасына : Жүйке жүйесінің дамуы ұдай беретін (прогрессирующие) аурулары,бақылауға қиын немесе бақылауға келмейтін эпилепсия, прогрессивті энцефалопатия, анамнезінде афебрильдік құрысулар. 5.Құрамында сіреспе анатоксині бар вакциналарға (АДС,АДС-М,АС): Құрамында сіреспе анатоксині бар вакцинаны енгізгеннен кейін 6 аптаның ішінде дамыған Гийена-Барре жиынтығы дамыса. 6.ВГВ вакцинасына: Вакцина өндіруде қолданылатын ашытқы тәріздес (дрожжеподобные грыбы) саңырауқұлақтар құрамына, бактерияларға дамыған дереу аллергиялық реакциялар байқалса. 7.Тауық эмбрионынан алынған тұмауға қарсы вакцинаға: Тауық жұмыртқасының ақуызына, вакцина өндірісінде қолданылатын аминогликозид және антибиотиктерге аллергиялық реакция байқалса.  

Егулер арасында сақталатын уақыт.

1. Әртүрлі вакцинаны бірге,бір мезгілде енгізуге рұқсат етіледі.Егер вакциналар бір күнде енгізілмесе,тірі вакциналар арасындағы 4 апталық мезгілді (интервал) сақтау керек. 2. Эпидемиологиялық көрсеткіштерге байланысты ОПВ мен КПК-ның арасында 4 апталық интервалды сақтамай ОПВ-ны енгізе береді. 3. Сары лихорадка мен тырысқақ (холера) вакциналарын қосып істеуге болмайды. Іш сүзегі және обаның (чума) тірі вакциналарының жанама әсерлерінен сақтау мақсатында оларды бір-бірінен бөлек, 4 аптадан артық интервалды сақтап енгізген дұрыс. 4. Құрамында иммуноглобулиндері бар қан препараттарын енгізгеннен кейін, қызылша, мысқыл моновакциналарын, сонымен қатар күрделі КПК вакцинасына енгізу ең кем дегенде 3айға шегеріледі. Ал АКДС, АДС, БЦЖ, сал вакциналарын интервалды сақтамай енгізуге болады. 5. БЦЖ, қызылша, қызамық, мысқыл, сал, КПК вакциналарын енгізгеннен кейін, иммуноглобулиндерді 2 және одан көп аптадан соң істеуге болады. Мұндай интервалды АКДС, АДС, АДС-М, АД-М вакциналарынан кейін сақтауды талап етпейді. 6. Тірі вакциналарды иммуносупрессивтік терапияны (емдеуді) аяқтағаннан кейін 3 айдан соң енгізуге болады. 7. Манту белгісін жұқпалы аурулар бойынша карантин бітісімен және аурудың клиникалық белгілерінің жойылғанына 2 ай өткесін , сонымен қатар басқа егулерден (прививки) кейін 2 ай интервалды сақтап істеуге рұқсат етіледі.

АбКДС +ИПВ+Хиб (пентаксим)

Егу техникасы – асқынулардан сақтау үшін

АбКДС +ИПВ+Хиб+ВГВ (инфанрикс гекса)

АбКДС (Бустрикс)

АДС-М

АДС-М – включающий

дифтерийный и

столбнячный

анатоксины с

пониженным

содержанием

дифтерийного

Анатоксина

ревакцинации

подростков в 16 лет

и взрослых

каждые 10 лет;

БЦЖ

ОПВ

ВГВ

ККП (КПК)

Инъекция жасаудың техникасы

Бұлшықетке

Тері ішіне

Тері астына

Тері

Шел май

қабат

Бұлшықет

Екпе б өлмесі

Тоңзатқышта вакцинаның сақталуы

Температура

+2 - +8гр С.

Салқын жерде

тірі вакциналар

(ОПВ, ККП) бірінші

полкада.

Екінші полкада

өлі вакциналар.

Үшінші полкада

ерітетін сулар.